PDA

View Full Version : Vėllezėrit Gėrvalla dhe Kadri Zeka


Zero Cool
06-03-12, 18:04
Vėllezėrit Gėrvalla dhe Kadri Zeka cilėsohen pishtarė tė lirisė sė Kosovės


Viti 1981-ishte vit i pėrgjakshėm, qė futi nė burgje shume trima ,tė cilėt morėn guximin t'i kundėrvihen bishave sllave. Disa nga ata morėn rrugėt e botės, pėr t'i ikė dorės vrastare dhe pėr tė pasur mundėsi organizimi pėr Lėvizjen e Ēlirimit tė Kosovės , por as largėsia nuk mjaftoi, dora vrastare arriti edhe nė perėndim. Kėtė rrugė morėn edhe Jusuf e Bardhosh Gėrvalla, tė dy vėllezėrit do tė emigrojnė nė Gjermani,ideali dhe qėllimi i pėrbashkėt do t'i takoi dukagjinasit me gjilanasin e atdhetarin Kadri Zekėn, i cili vepronte e emigronte nė Zvicėr, kėshtu treshja do tė veprojė e bashkėpunojė deri nė momentin kur dora vrastare i ndėrpret.
17 janari i vitit 1982, ėshtė dita kur u vranė tre uragajt, kur u bėnė pėrpjekje nga UDB-ja Jugusllave, t'i ndėrpritet hovi rrugės pėr lirinė e Kosovės. Ishte pikėrishtė dita e vrasjes sė vėllezėrve Gėrvalla dhe e Kadri Zekės. Kjo ditė mbetėt e freskėt nė kujtesėn e familjarėve,bashkėpunėtorėve, shokėve, miqėve e tė ēdo atdhetari. Dora gjakatare sllave arriti tė shuaj jetėn e trimave,duke shpresuar se do tė ndėrprejė, rrugėn, synimet, aspiratat e tyre. Por, u gabua rėnd, me kėtė veprim vunė nė lėvizje revoltėn e gjeneratave tė ardhėshme tė cilat me devotshmėri e pėrkushtim deri nė vetflijim vazhduan rrugėn e paraardhėsve tė tyre, tė cilėt kishin pėr synim ēlirimin e Kosovės, pėr tė vazdhuar mė tutje rrugėn si tė gjithė popujt e botės dhe pėr tė punuar e vepruar vetėm pėr mirėqenjėn e tij.
Kur u bė ekzekutimi i tre trimave ishte koha kur Kosovės po i merreshin edhe ato pakė tė drejta qė i kishte,lėvizja e re e vėnė pėrballė njė shteti u trand me humbjen e tyre, por nuk ndaloi rrugėn.
Rruga e pėrbashkėt do t'i takojė edhe Rexhep Malėn e Nuhi Berishėn, tė cilėt nuk do ti ndahen veprimtarisė pėr ēėshtjen kombėtare deri nė vetflijim, do tė luftojnė me shtetin mė barbar dhe mė tė hekurt tė kohėrave-Jugosllavinė-sllave, e cila bėri pėrpjekje tė shtypė, tė tulatė shpirtin e lodhur e tė revoltuar nga padrejtėsitė shekullore. Pėrdori burgjet, dhunėn nė familje, derdhi edhe gjakun rrugėve tė Kosovės- tė Lulėkuqėve dhe Petritave. Atė gjak do ta shpaguajnė bashkėluftėtarėt e idealeve tė tyre duke vazhduar gjithnjė punėn e tyre nė mėnyrė zingjirore.
Dita e 12 janarit tė vitit 1983 edhepse e bardhė nga dėbora, ishte ditė zie nė njėrėn anė, po aq krenarie nė anėn tjetėr pėr kombin tonė-dy trima revolucionar guxuan ti kthejnė plumbat armikut gjakatar, njė ushtri e tėrė e uniformuar dhe e paisur me municion,kundėr dy burrave me ideale tė mėdha pėr kombin e vet, do tė bien heroikisht nė betejė ashtu siē ranė shokėt e idealit tė tyre Jusuf e Bardhosh Gėrvalla dhe Kadri Zeka, nė krye tė detyrės dhe qėshtjes madhore-Lirinė e Popullit!
Nuk e kam ndėrmend tė zgjatem shumė, sepse pėr jetėn e veprėn e tyre nuk mjaftojnė rradhėt qė shkruaj unė, kjo ėshtė vetėm njė shenjė respekti e pėrnderimi, pėr kėta burra, qė mbajtėn flakėn e lirisė ndezur, qė organizuan, udhėhoqėn dhe u hapėn rrugėn institucioneve tė lirisė.
Rrugėn e tyre do ta ndjekun edhe shumė e shumė dėshmorė, qė janė sinonim i njėri-tjetrit.
Kjo ndodhė nga vetė fakti, sepse ideali dhe synimi kryesor jetėsor i tyre ishte ēlirimi kombėtar, prandaj kėta dėshmorė si:vėllezėrit Gėrvalla, Kadri Zeka, Rexhep Mala, Nuhi Berisha, Afrim Zhitia, Fahri Fazliu, Adem e Hamėz Jashari dhe Luan Haradinaj, Fehmi e Xhevė Lladrovci, Adrian Krasniqi, Edmond Hoxha, Hajrush e Tasim Elezaj e shumė e shumė tė tjerė, qė luftuan e ranė pėr liri, edhe ata, qė luftuan e mbetėn nė jetė pėr t'i kujtuar e vazduar rrugėn e tyre; ishin njė shpirtė, njė trup, njė forcė ,njė burim i pėrbashkėt. Rezistenca e tyre, rruga e tyre u bė udhėrrėfyese e bashkėluftėtarėve tė tyre, qė do tė quhėn me njė emėr tė pėrbashkėt-Ushtria Ēlirimtare e Kosovės, e cila ishte qė nga fillimi i pėrpjekjėve tė tyre ushtri e organizuar nga ata.
Lavdi veprės dhe gjakut tė heronjėve kombėtar!

Zero Cool
06-03-12, 18:04
Jusuf Gėrvalla


Jusuf Gėrvalla poet shqiptar dhe atėdhetar i shquar, lindi mė 1 tetor 1945 nė Dubovik, rrethi i Deēanit, nga njė familje bujare. Vritet mizorisht mė 17 janar 1982) nė Untergrupenbah (Gjermani).
Shembulli i tij mbeti i gjallė nder intelektualė tė kohės moderne, si shkrimtarė dhe atėdhetarė i shquar pėre liri deri nė vdekje.
Jeta e Jusuf Gėrvallės ka qenė e vėshtirė, vdekja e tij ka qenė tragjike. Pėr kėtė ėshtė thėnė e shkruar shumė dhe do tė thuhet e do tė shkruhet shumė. Por, edhe shkrimtari J. Gėrvalla pėsoi vėshtirėsira tė mėdha. Pėr poetin, prozatorin dhe dramaturgun Gėrvalla ėshtė thėnė e shkruar relativisht pak. Vepra e tij letrare nuk ėshtė tepėr e njohur, me gjithė botimin shembėllor qė ia bėri J. Gėrvallės mė 1992 Sabri Hamiti (Jusuf Gėrvalla: Vepra letrare. "Ora", Prishtinė, 1992). Opinioni e respekton dhe adhuron dėshmorin e kombit, simbolin e luftės pėr liri, shembullin e kurajės prej qytetari dhe intelektuali, ndėrsa duket se e harron shkrimtarin e rėndėsishėm qė ishte dhe mbetet. Roli i tij prej simboli tė qėndresės e hijesuaka faktin se ishte poet i dorės sė parė.
Nė letėrsi, ai nuk i takonte qarkut tė "lapidaristėve" tė poezisė fjalėpakė qė e shoshiste tė tashmen me shkrimin simbolplotė alegorik nė petkun e arkaikes mbikohore e nė frymėn e visarit tė traditave tė lashta gojore.

Zėri i tij poetik ishte zė mė vete, mjaft origjinal, personal dhe individual. Poezia e tij na flet drejtpėrsėdrejti, ngrohtė, zbutė, thellėsisht njerėzor e me njė sensibilitet tė stėrholluar. Nė dy pėrmbledhjet e tij tė para - "Fluturojnė e bien" (1975) dhe "Kanjushė e verdhė" (1978) - poezia e tij merrej kryesisht me vatrėn e poetit tek janė mjaft kuptimplotė titujt e cikleve "Shtėpia nė kornizė" dhe "Skena nga jeta e fshatit". Poezia e tij e pėrmallshme e kėndon dashurinė, e kujton dhimbshėm (dhe pa idilė ruraliste) vendlindjen dhe na e rrėfen porosinė e saj qendrore, kėrkimin e poetit pėr "pak frymė njeriu e pak dritė qiriri". Me kohė, duke u bėrė gjithnjė e mė shumė refleksiv poeti kaloi gjithnjė e mė shumė te njė qark mė i gjerė tematik dhe te tė folurit poetik me bukuri e begati tė rrallė metaforike e figurative. Kėshtu, poezia e tij e pėrmallshme e vendlindjes gjithnjė e mė shumė bėhet edhe universale. Nė vėllimin e tretė poetik, "Shenjat e shenjta" (1979), kemi tė bėjmė dhe me fjalė e elemente si "hije", "pluhur", "frikė", "terr", "ftohtė", "varr". Shkallėzohen vetmia dhe shqetėsimet e poetit qė flet shpesh edhe pėr fundin dhe vdekjen. Me njė thellėsi qė nuk hetohet nė lexim tė cekėt, na qet tabllo tejet tė qėlluara tė groteskės qė e quajmė "jeta". Thelbi kryekėput human i vargjeve, ligjėrimi lirik dhe substancial i poetit tė mallit, tė dashurisė, tė dhembjes, tė vetmisė e tė vdekjes e bėjnė Jusuf Gėrvallėn njė zė tė patjetėrsueshėm tė poezisė sė re shqipe.

Zero Cool
06-03-12, 18:05
KELMENDI: Vrasėsi i Jusuf Gėrvallės ėshtė Riza Salihu nga Mushitishti I Suharekės !


brahim Kelmendi, njėri nga themeluesit e Lėvizjes Popullore tė Republikės sė Kosovės (LPRK), mė vonė e njohur si LPK dhe ish-udhėheqės i Fondit “Vendlindja thėrret” nė Gjermani, si mysafir nė Zona B, tė Klan Kosova, ka deklaruar se e njeh me emėr e mbiemėr vrasėsin e Jusuf e Bardhodh Gėrvallės dhe Kadri Zekės, mė 17 janarit tė vitit 1982 nė Gjermani. Ai, sipas tij, ėshtė Riza Salihu nga fshati Mushitisht, i komunės sė Suharekės.

Por pjesėmarrės nė kėtė atentat sipas, Kelmendit, ka qenė edhe njė tjetėr tė cilit nuk i pėrmend emrin pėr arsye, si thotė ai, se kjo do tė pengonte gjatė procesit tė hetuesisė.
“Unė e di edhe pjesėmarrėsin e dytė, rastin e kam paraqit edhe te organet e drejtėsisė kosovare pas ēlirimit, te ish ministri i drejtėsisė tė Kosovės, Jonuz Salihi dhe te prokurori Tahir Rreci dhe u kam thėnė qė tė analizojnė mostrat e cigareve tė pjesėmarrėsit tė dytė nė vrasjen e Jusuf e Bardhosh Gėrvallės dhe Kadri Zekės, tė cilat i ka hetuesia gjermane.

Kelmendi thotė se kėtė dėshmi e ka dhėnė edhe nė prokurorinė gjermane. Madje sipas tij bashkė me Saliun ka qenė edhe njė shqiptar tjetėr, emrin e tė cilit e ka deponuar nė hetuesinė e shtetit nė fjalė, por qė nuk e thotė publikisht.

Kelmendi nė librin “Lindja e pėrgjakur tė autorit Bedri Islami, thotė: “Ndoshta ėshtė vendi tė informoj se hetimet kundėr Rizės gjermanėt i riaktivizuan nė vitin 1992, pasi shteti gjerman nuk kishte mė interesa pėr tė pėrkrahur Jugosllavinė, e cila kishte filluar tė shpėrbėhej. Unė mora pjesė nė atė proces gjyqėsor si dėshmitar kundėr Riza Salihut. Gjykata e liroi Rizėn nga akuza pėr vrasje nė mungesė tė provave, pasi vuajti ndoshta njė vit e gjysmė burg”.

“Unė kam prova tė mjaftueshėm pėr tė besuar se ai ishte vetėm njė argat i UDB-sė. Gjithsesi, e kam akuzuar pėr ekzekutor, tė komanduar nga UDB-ja dhe vazhdoj ta akuzoj, pėrderisa ai nuk e provon tė kundėrtėn”.

Si njė nga themeluesit e Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės, Ibrahim Kelmendi, thotė se gjatė vitit 1993 kishin marrė qėndrim qė tė formonin njė krahė tė luftės, meqė sipas tij, lėvizja politike nuk sillte rezultatet e pritura. Kelmendi thotė se ky krahė ushtarak emrin, Ushtria Ēlirimtare e Kosovės e morri nė vitin 1994.

Sipas Kelmendit, pas formimit tė Lidhjes Demokratike tė Kosovės nė vitet 90, LPK-sė, pėr veē UDB-ės jugosllave, iu shtua edhe njė armik, iu hapė edhe njė front, sepse nė LDK, sipas tij, kanė hy struktura tė UDB-ės. “Sipas meja LDK u themelua me qėllim qė ta fashitė rezistencėn aktive tė Lėvizjes sonė”, Kelmendi shton se kėtė LDK e bėri me organizim tė demonstratave tė ndryshme paqėsore, sikurse ishin edhe grevat e minatorėve.

Kelmendi tha se ishte edhe kundėr kryeministrit tė Shqipėrisė, Sali Berish, sepse sipas tij, ai gjatė njė takimi me kancelarin gjerman, nė vitin 1996, ka kėrkuar zgjedhjen e ēėshtjes sė Kosovės brenda kufijve tė Jugosllavisė, pėr ēka sė bashku me disa themelues tė UCK-sė, Kelmendi kishte hyrė nė grevė urie, me qė rast kanė kėrkua dorėheqjen e Sali Berishės dhe kryetarit tė LDK-sė Ibrahim Rugovės, sepse sipas Kelmendit, Rugova, nėnshtroi dhe skllavėroi shpirtėrisht shqiptarėt nė Kosovė.
Ibrahim Kelmendi, ish-udhėheqės i Fondit “Vendlindja thėrret” nė Gjermani mohoi qė ky fond tė ketė keqpėrdorur mjetet e mbledhura pėr tė ndihmuar luftėn nė Kosovė. Ai thotė se kėto mjete nuk kishin prejardhje tė dyshimta dhe pėr kėtė ka kėrkuar edhe ndihmėn e zyrtarėve Gjerman.