Titulli: Mos harro historinë
 

[B]MASAKRA E LUBOTENIT SHKUP[/B]


[YOUTUBE]ajwzPLNudBs&feature=share[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

14 Mars 1981



[IMG]http://a1.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc7/417118_328273517220249_103509153030021_818648_1332093679_n.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

[IMG]http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/430433_352868204758314_100001054130075_1124935_1831211652_n.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

[YOUTUBE]SZEpKQ8_lHs[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS][URL="http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-a.jpg"][B][IMG]http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-1.jpg[/IMG][/B] [/URL][IMG]http://kosova.org/pics/nato/einzug1.jpg[/IMG] [URL="http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-2.jpg"][IMG]http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-2.jpg[/IMG] [/URL][/FONT][URL="http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-2.jpg"]
[/URL]
[/FONT]
[URL="http://kosova.org/pics/nato/nato-juni-1999-a.jpg"]
[/URL]

[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS][B]KUR FORCAT E NATO-S HYNË NË KOSOVË[/B]- [B]13 QERSHOR 1999[/B][/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]..............Kishte rënë shumë shi një natë më parë dhe gazetarë të të gjitha kombësive kishin nxituar për të qënë pa zbardhur dita, në Qafën e Morinës në Kukës. Një varg i gjatë makinash të blinduara, mbushur me transmetues e telefona satelitor popullonte mjedisin që për disa muaj kishte qënë skenë e një historie të dhimshme.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]13 qershori, ishte dhe duhej të ishte një ditë e shënuar që kurorëzonte shprishjen e barrierave të kufijve të vendosur nga fuqitë e mëdha në fillim të shekullit XX.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Plani i trupave gjermane të NATO-s ishte t'i hapnin një rrugë kthimi shqiptarëve të Kosovës, të cilët kishin filluar të largoheshin me dhunë nga trojet e tyre në mars të vitit 1999.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Të vendosur një ditë më parë diku në periferi të Kukësit, zhvendosja e trupave gjermane u shoqërua në orët e para të mëngjesit me përshëndetjen e turmave të mëdha të kosovarëve te vendosur në të dy anet e rrugëve të qytetit, i cili u bë pritësi i mijëra të larguarëve me dhunë nga trojet e tyre.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Në pikën kufitare të Morinës rojet serbe vëzhgonin nga maja e një kodre aty prane, ndërsa një e shtëne artilerie u degjua rreth ores 08:00 të mëngjesit nga ana serbe në krahun e lumit Drini i Bardhe, një zone e luftimeve te ashpra disa ditë më parë këtu.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Operacioni i sapo filluar përfaqësonte dislokimin e parë të trupave gjermane në ish-Jugosllavi që mbas Luftës së Dytë Botërore. Sapo të kapërcenin kufirin, autokolona gjermane do të vendosej në qytetin e Prizrenit brënda disa orëve.[/FONT][/FONT]


[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Në fakt, lufta e hapur e Presidentit Milosheviç ndaj shqiptarëve etnikë në Kosovë kishte filluar gati një vit më parë. Raporti i vëzhguesve të Organizatës për Sigurimin dhe Bashkëpunimin në Evropë (OSBE) për ato që ndodhën në fshatin Raçak është një shembull i asaj që vazhdoi në muajt në vazhdim.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]"Një burrë u qëllua në bark, ndërkohë që po përpiqej të ikte; tre burra u goditën në shpinë; një burrë u vra jashtë shtëpisë së tij me sopatë për vdekje; pesë burra u qëlluan në kokë; një burrë i vdekur dhe pa kokë jashtë shtëpisë së tij; një grua u qëllua në shpinë..." [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Më pas serbët do të vazhdonin luftën e tyre mbi bazë një plani të hollësishëm, i cili kishte si qëllim spastrimin etnik dhe largimin me dhunë të shqiptarëve nga Kosova.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Tani që Milosheviç kishte kapitulluar një milion e gjysëm shqiptarë etnikë prisnin të riktheheshin në vëndin e tyre. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Trupat e KFOR, që do të hynin këtë të dielë qershori në Kosovë, sipas kushteve të projektrezolutës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së do të frenonin gjithashtu edhe armiqësitë mes sërbëve dhe shqiptarëve, do të çarmatosnin brënda një kohe Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe do të krijonin një mjedis të sigurtë ku mund të ktheheshin të dëbuarit.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Me një makinë me karroceri, të marrë hua në Radio-Kukesi, iu bashkangjitem vargut të gjatë të makinave. Ishim nisur drejt Prizrenit. Nga karroceria e makinës të shfaqeshin fshatra pa qënie njerëzore, shtëpi të ndërtuara me shije, por pa jetë, bare, restorante të shkatërruara dhe me xhama të thyera, gropa maramëndëse që të bënin të kuptoje çdo të thotë bombardim.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Rruga e drejtë që bashkon Qafën e Morinës me Prizrenin, popullohej nga serbë. Në Qafë të Morinës, në pikën kufitare, pak minuta më parë ushtarët serbë kishin zbritur nga një kodër e butë, me kokë dhe sy të ulur dhe kishin hipur në makina nën breshëri thirrjesh dhe sharjesh. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Pak momente më parë i kisha parë sy ulur.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Tani në makina ushtarake apo ulur buzë rrugës qesëndisës, por dhe tmerrësisht të egërsuar me sharje dhe me tre gishta të nderura fort për lart prisnin tërheqjen.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Makina ecte e sforcuar..., shpejt.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Para nesh në një makine të blinduar të CNN, operatori veshur me antiplumb xhironte tërheqjen e detyruar të këtyre ushtarëve, të cilët deri disa orë më parë kishin kryer shpërvjeljen e njerëzve që quhen shqiptarë.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Karroceria e makinës tundej lehtë, ndërsa shoferi i mërmeriste nëpër dhëmbë fjalë lutje për të mos na lënë në mes të rrugës, - se ajo po të shuhej nuk ndizej më, -aty ku ushtarët serb skërmisnin fjalë të pështirosura bashkuar me pështymë.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Në fakt, ata asnjëherë nuk e kuptuan që nga ajo karroceri e rraskapitur nga gropat e Shqipërise, xhironte edhe nje kamera shqiptare, që nuk ishte e vendeve të NATO-s, me shtete me të cilët sërbët ishin detyruar të nënshkruanin një marrëveshje.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][U][FONT=Comic Sans MS]-Prizreni mes çoroditjes se sërbeve dhe dislokimit të gjermanëve-[/FONT][/U][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Kufiri i urrejtjes, çoroditjes, pasivitetit i qesëndisë dhe i makinave të ndalura, u fshi, kur në një shesh të hapur të Prizrenit njerezit e tulatur nga tre muaj terror kishin dalë për të pritur ushtarët gjermane ...[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Shumë vite më parë, ata, gjermanet, kishin ikur nga kjo tokë të kapitulluar nga një Luftë, e cila kish nisur nga një pretekst qesharak, por që kishte kerkuar mandej shumë gjak, të vrarë, shkatërrim.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Tani ajo kohe dukej e harruar nën këtë peisazh të nxehte me njerëzit që djersijnë jo nga dielli.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Trupat gjermane hynë këtu në zgribe të konceptimit të një preteksti, i cili për pak mund të sillte një Luftë të tretë në botë në fund të një shekulli kur armët dhe raketat arritën sofistikim dhe shumëllojsheri. Thirrje, lot, gëzim, tragjedi dhe dhimbje, frikë, fitore. Njerëz të lënguar në trup dhe në shpirt kishin forcë të jetonin dhe të fillonin një jetë të re, tani, sic thoshin ata, "pa serb".[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Shishe të mbushura me ujë, gure të të gjitha madhësive sharje dhe urrejtje fluturuan atë mesdite me ajer të lagësht në Prizren kundër autokolonës serbe, e cila tërhiqej nëpër rrugën e Lagjes Tabane rrethuar nga tanke të mëdha mbushur me ushtarë gjermane. Ushtarët serbe, të cilëve instikti i goditjes i ulte kokën, kokëroshe trima të cilët nga xhamat e makinave nxirrnin pistoleta për të qëlluar, por pa qëlluar, fytyra të zgërdhira nën euforinë e shqiptarëve të lënduar që nuk dinin se ku i kishin njerëzit e tyre, të vrare apo të gjallë. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Në shesh njerëzit për herë të parë mbas shumë muajsh gëzonin lirinë e dhunuar. Ishin fshehur në bodrume, nuk kishin guxuar të dilnin nga shtepia, çikat i kishin mbajtur të fshehura...[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Lagja Tusuz atje lart në kodër është masakruar në njerez dhe në shtepi ndërsa tani serbet në grahmat e tyre të fundit kërkojnë të marrin gjak, të plaçkisin, të vjedhin. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Prizreni, ky qytet me vlera në historinë e Lëvizjes Kombëtare, u bë kryeqendra e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, që u themelua në 10 qershor të vitit 1878 dhe po këtu në Prizren e pati edhe seline qeveria e përkohshme shqiptare ne vitin 1881, e kryesuar nga Ymer Prizreni. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Një tank me ushtarë gjermane kishte bllokuar rrugën që të ngjit lart për në qytet. Matane kishte ende serb, atje ku ndodhet shtëpia e rrënuar e Lidhjes shqiptare te Prizrenit, e para organizate politiko-ushtarake mbareshqiptare kishte ende urrejtje, ndaj njerezit tuteshin të kalonin atë tank, i cili për ta ishte shumë mbeshtetje në keto orë dreke kur një ushtar serb qelloi befasisht pa drejtim me nje bresheri automatiku. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Nga veriu i qytetit ate dite hynë shumë tanke dhe makineri e rëndë. Mbi to me gërma të mëdha ishte shkruar KFOR. Në to ushtarë simpatike gjermane prisnin lule nga prizrenasit teksa i përshendesin lehtë me dorë dhe sy të palëvizur.[/FONT][/FONT]

[CENTER][FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]* * *[/FONT][/FONT][/CENTER]

[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Nuk po dinim si të linim Prizrenin në atë ndarje dite. Nga euforia e njerëzve në diten që ata e quanin më të lumturën dhe me historiken në vuajtjen e tyre, papritur e ndjemë përsëri veten në atë kahun tjeter të kësaj dite, në urrejtje. [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Mbas çoroditjes së parë dhe fillimit të tërheqjes, sërbeve iu morri përseri aratinë shpirti i tyre...[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Shumë civile kishin parkuar makinat e tyre pa targa buzë rrugëve në periferi të qytetit gati për ikje, ndërkohe që shumë prej tyre, teksa kërkonim një dalje të sigurtë nga qyteti na përshëndesnin me tyta armësh dhe pistoletash. Në një konferencë shtypi një gjeneral gjerman tha: "Kthimi është vetëm i juaji dhe risk i profesionit tuaj. Sërbët kanë zënë daljet e qytetit dhe kontrollojnë të gjitha pasaportat..." [/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Një gazetar i televizionit italian "Canale 5" mori përsipër të na nxjerrë nga ky qark, i cili niste në një dalje të qytetit plot me ushtarë serbë dhe përfundonte në një dalje tjetër, ku civilë serb të armatosur kontrollonin pasaportat.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Gazetarë apo shqiptarë..., shqiptarë apo gazetarë..., e ç'rëndësi kishte. Në fund të fundit për herë të parë kishim shkelur tokën e Kosovës.[/FONT][/FONT]
[FONT=tahoma][FONT=Comic Sans MS]Kur mbërritëm në Qafën e Morinës ishte ngrysur. Në Postën e Kufirit, të cilën serbët e kishim lënë në mëngjesin e 13-të të muajit qershor '99, ushtarë të UÇK-së kontrollonin dhe vëzhgonin pasagjerët e paktë që i drejtoheshin Kukësit.[B] Nga ditari i nje kalimtari[/B][/FONT][/FONT]

Titulli: Mos harro historinë
 

[YOUTUBE]Cwm82VlWMa0&feature=related[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[YOUTUBE]_0LMO-fGb3c&feature=fvwrel[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[IMG]http://sphotos-b.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash3/c0.0.400.400/p403x403/557855_485603078139770_1334869218_n.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

[IMG]http://sphotos-h.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash3/c0.0.297.297/p403x403/560809_485600818139996_1784903911_n.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]U përkujtuan viktimat e masakrës së Reçakut[/B]


[url]http://www.youtube.com/watch?v=px4MIkID71U&feature=youtu.be[/url]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Gratë e dhunuara, të lëna pas dore[/B]


[IMG]http://www.toplajmi.com/wp-content/uploads/2013/03/167.jpg[/IMG]


“Për afro 3 orë më dhunuan dy ushtarë serbë”, kështu e nis rrëfimin e saj, gruaja e dhunuar gjatë luftës së fundit në Kosovë. Rasti i kishte ndodhur në rrethinën e Prishtinës, pasi që ishte dëbuar nga vendlindja e saj, nga Drenica. Ajo edhe pas 14 viteve, ende nuk ka arritur të harrojë atë që kishte përjetuar. Pasojat e asaj nate e kanë bërë që tani të jetë nën ndikimin e barnave, dhe terapive të shumta. Të gjitha këto terapi dhe barna, asaj i kushtojnë shumë shtrenjtë. Pasi që është e papunë, ajo çfarë kërkon tani është që t’i njihet statusi si viktimë e dhunës gjatë luftës, dhe të jetë nën mbrojtjen e shtetit.

“Asgjë nuk po kërkoj vetëm të më njihet statusi si viktimë e dhunës, dhe të më mbajë shteti. Së paku terapitë dhe barnat t’i kem falas, sepse nuk kam se nga t’i marr të hollat për t’i paguar. Unë nuk mund të punoj, pasi që kam mbetur me trauma, nga ajo natë”, thotë viktima e moshës rreth të 40-ve.

Gratë e dhunuara, përmes shoqatave të ndryshme, disa herë kishin kërkuar që t’u njihet statusi si viktima të dhunuara gjatë luftës, mirëpo kjo ende nuk ka ndodhur, dhe se ato vazhdojnë të jenë pa mbrojtje institucionale.

Përveç problemit të dhunimit, kjo grua ka edhe një problem tjetër. Ajo edhe pas 14 viteve ende nuk ka arritur t’i tregojë familjes së saj për rastin që i ka ndodhur. “Kam bërë gabim që në fillim nuk iu kam treguar që më kanë dhunuar, tash është shumë vonë, edhe po t’iu tregoj nuk do të ndryshojë asgjë, e ç’është më e keqja nuk e di a do të më besonin, kanë kaluar shumë vite, edhe pse për mua do të vdes dhe nuk do ta harroj”, shprehet viktima.

Ajo gjithashtu thekson se do të ndihet shumë më e lumtur po ta kishin mbytur, e të mos jetonte me këtë vuajtje.

“Vdekja kishte me qenë shumë më e mirë, se sa që më kanë lënë kështu. Kjo është më e tmerrshme, ma kanë marrë lumturinë, gëzimin, nuk di se çfarë është të jetosh pa vuajtje”, thotë viktima.

40-vjeçarja e cila tani i ka tre fëmijë dhe jeton me familjen e saj, ajo nuk ka aspak optimizëm për jetë. E ndër të tjera nuk dëshiron që familja e saj ta shoh si barrë, për ta mbajtur.

“Nuk dua që të më mbajnë vetëm pse jam e dhunuar, ka shumë paragjykime, për këtë edhe kërkoj përkujdesje nga shteti”, thotë në fund viktima, shkruan “Zëri”.

Ndërsa nga Qendra për Mbrojtjen dhe Rehabilitimin e Grave, Sebahate Pacolli, ka thënë se ka shumë gra që janë të dhunuara, mirëpo hezitojnë që ta thonë atë. Kjo ndodh për arsye se gjykohen nga shoqëria dhe nuk përkrahen nga familja.

“Ne kemi shumë gra që bëjnë terapi në qendrën tonë, jemi munduar që t’i përkrahim në forma të ndryshme, sepse janë shumë të lëna pas dore. Ajo çfarë na mungon është financimi, si për terapi, si për barna. Nuk kemi përkrahje nga institucionet e vendit për këto gra. Ministria e Integrimeve Evropiane na ka përkrahur me një kampanjë që është mbajtur vitin e kaluar, e që ka pasur synim vetëdijesimin e shoqërisë, më këtë kategori të grave. Ndërsa nga Ministria e Shëndetësisë kemi kërkuar që barnat që i përdorin gratë e dhunuara, t’i kenë falas, mirëpo ende nuk ka ndodhur një ndihmë nga ana e tyre”, ka thënë Pacolli.

Titulli: Mos harro historinë
 

Po, ka pas gra te dhunuara ! Por historia e tyre nuk duhet bere publike per çdo jave !
Nese ato gra deshirojn te gjejn nje jete te qet, duhet te mos i besojn çdo "gazetari", duke ua risjellur ne mend kete trishtim edhe qindra e ndoshta edhe mijera grave tjera !

Kjo eshte nje tragjedi qe duhet, munduar, te sherohen plaget e saja ne privatesin dhe sekretin me absolut !

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Shënohet 14 vjetori i ”Eksodi 99”[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/eksodi.jpg[/IMG]



Prishtinë, 15.04.2013

Sot shënohet 14-vjetori i ”Eksodit 99”, kur forcat ushtarake, policore e paramilitare sërbe, dëbuan masovikisht nga trojat e tyre popullaten shqiptare nga mbarë Kosova, duke ushtruar dhunë çnjerzore mbi ta.

Manifestimi fillon nga Mitrovica dhe përfundon në mbrëmje në fshatin Xërxë të Rahovecit. Pjesëmarrësit do të bëjnë homazhe në varrezat e dëshmorëve në mbarë vendin tonë.

Titulli: Mos harro historinë
 

[QUOTE=Zero Cool;2279409][B]Shënohet 14 vjetori i ”Eksodi 99”[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/eksodi.jpg[/IMG]



Prishtinë, 15.04.2013

Sot shënohet 14-vjetori i ”Eksodit 99”, kur forcat ushtarake, policore e paramilitare sërbe, dëbuan masovikisht nga trojat e tyre popullaten shqiptare nga mbarë Kosova, duke ushtruar dhunë çnjerzore mbi ta.

Manifestimi fillon nga Mitrovica dhe përfundon në mbrëmje në fshatin Xërxë të Rahovecit. Pjesëmarrësit do të bëjnë homazhe në varrezat e dëshmorëve në mbarë vendin tonë.[/QUOTE]

Ky nuk eshte "eksod" po "deportim" i popullit(e jo popullates) shqiptar nga gjithe Kosova. Del sheshit se vetefundosja nuk eshte e pranishme ne kete manifestim perkujtimor te gjenocidit(zhdukja me paramendim i nje populli te tere) nga barbaret ardhacak nga kaukazi jugor(mal dhe lum ne Azine qendrore; ndan Evropen nga Azia).

Titulli: Mos harro historinë
 

[QUOTE=Makresh;2276215]Po, ka pas gra te dhunuara ! Por historia e tyre nuk duhet bere publike per çdo jave !
Nese ato gra deshirojn te gjejn nje jete te qet, duhet te mos i besojn çdo "gazetari", duke ua risjellur ne mend kete trishtim edhe qindra e ndoshta edhe mijera grave tjera !

Kjo eshte nje tragjedi qe duhet, munduar, te sherohen plaget e saja ne privatesin dhe sekretin me absolut ![/QUOTE]

Mbi 2 mije gra shqiptare kane qene te dhunuara nga paramilitaret e nikoliçit(kryetarit serb) te cilit, disa vende humanitare te evropes perendimore, po ia lemojne leshin e po ia lepijne by...po ia pergatisin diskursin e po e fusin ne seline e OKB-se per me denoncue "te gjitha te padrejtat qe gjykatat nderkombetare" ia paskane ba serbise.
Te njejtat gjelbesira "humaniste" e kane pas spastrue terrenin ne Kosoven veriore nga çdo "element shqiptar", jau kane plaçkit token, shtepine dhe te gjitha te mirat tjera 12 familjeve shqiptare te pjeses veriore te Mitrovices, e jau kane dhane si shperblim çetnikve te nikoliçit.

Nje krim i tille nuk duhet te heshtet po duhet te denoncohet e te gjykohet nga gjykatat vendore te shtetit te Kosoves e jo nga unmika(mikat e serbise) as nga euleshat qe ia lepijne by... nikoliçit, siç u saktesue pak ma nalt ne kete reagim shume te bute te fshatarit.

Titulli: Mos harro historinë
 

[IMG]http://www.worldsfamousphotos.com/wp-content/uploads/2007/09/kosovo_refugee.jpg[/IMG]

jane gjera qe i kam perjetu i kam pa ma sy te mi sa femiaj eshte gjuajt se skan mundur ti mbajne ne duar o zot mos ja bjer kujt ta perjetoj kete mos ti harrojme

Titulli: Mos harro historinë
 

Kujtime nga Fëmijëria e Rinia e Ibrahim Rugovës
29
09, 2008


[B]T[/B]merret e brigadave partizane në Istog
Pas Luftës së Dytë Botërore familja jonë e madhe doli me katër burra të vrarë e të zhdukur: Ibish Sadri Elezi, i vrarë më 1941 në Dobrushë, Xhemë Sadria i vrarë në luftërat e rugovasve me malazezë te Livadhet e Gjakut, në kufi me Malin e Zi, e Rrustë Sadria me të birin Ukën ( babai i presidentit Rugova) ishin arrestuar në janar të vitit 1945 dhe ishin zhdukur pa gjurmë.
[RIGHT][B]Nga Rrustem Rugova[/B][/RIGHT]

Atmosfera në familje në ato kohë të rënda, si na e kanë kujtuar shpeshherë nënat tona, ishte tejet e zymtë kur kishin depërtuar këndej brigadat partizane dhe komunistët serbë, malazezë e shqiptar e kishin vendosur pushtetin edhe në Komunën e Istogut, që atëherë administrativisht ishte në rangun e një rrethi. Të themi se Kosova atëherë ishte e organizuar në shtatë rrethe me më shumë komuna brenda tyre. Ishte Rrethi i Prishtinës, Drenicës, Llapit, Anamoravës, Gjakovës, Prizrenit dhe ai i Istogut. Qendra e Rrethit të Istogut atëherë ishte vendosur në Gurrakoc, ndërkaq, burgjet e OZN-ës ishin në Istog, Dubravë dhe në Gurrakoc.

Arrestimet e para të shqiptarëve më të njohur të Komunës së Istogut

Si në gjithë Kosovën, edhe në Istog në fund të vjeshtës së vitit 1944 kishin filluar të depërtonin brigadat partizane, së pari këndej kanë depërtuar partizanët e Shqipërisë. Axha Ali më ka treguar se ato ditë dhjetori në odën tone qenka vendosur shtabi I një brigade të tillë partizanësh nga Shqipëria, në krye të të cilitpaska qenë një far Skënder Kosova. Aliu atëherë ka qenë 16-17 vjeçar, por si i kujtohet, mbrëmjeve ai paska biseduar gjerë e gjatë më Rrustë Rugovën, që ka qenë njeri i lëvizjeve të shqiptarëve të armatosur, një nën udhëheqës i vullnetarëve shqiptar që kanë mbrojtur kufijtë veriperëndimor të Kosovës me malin e Zi e Serbinë. Aliu thotë se Skënderi vazhdimisht kishte bërë përpjekje për ta bindur Rrustën dhe gjithë popullatën shqiptare për t’ ju bashkuar brigadave partizane, sepse partizanët, sipas tij, kishin bërë luftë të drejtë kundër fashizmit, se kishin lidhur besë për bashkim – vëllazërim me serbët dhe malazeztë, se po vinte kohë e re, se partizanët me ndihmën e anglo-amerikanëve e kanë fituar luftën, etj. Rrusta vazhdimisht i paska thënë Skënderit, se herë do kurdo, serbët do t’ ju tradhtojnë dhe shqiptarët e Kosovës nuk ua kanë besën atyre.Më në fund Rrusta me Skënderin kishin bërë një marrëveshje, që t’ ia japë një mashkull në brigadën e tij. Skënderi qenka ngritur dhe i ka shikuar radhazi meshkujt e familjes Rugova dhe syri iu paska ndalë te Aliu i ri. Rrusta e paska lutur që t’ia ruaj djalin. Axha Ali më ka thënë se Skënderi vazhdimisht e kishte mbajtur pranë vetes, në shtab të brigadës, gjithnjë nga ka marshuar kjo brigade shqiptare, prej Istogut e deri në Vishegrad të lumi drina që ndaj tash Serbinë nga Bosnja e Hercegovina. Edhe djali i madh i Rrustës, Shabani ( babai im) që e ka shoqëruar dhe përcjellë babin e vet gjatë luftërave mbrojtëse në Rugovë e në kufi me malin e Zi, si thuhet, për të shpëtuar, me sugjerimet e atij komandanti partizanësh shqiptarë, si edhe shumë djem të tjerë shqiptar , ishte angazhuar në Brigadën e njohur partizane të Malë Sadikut. Në familje tani kishin mbetur tre vëllezër, Rrusta, Beka e Azemi. Kur janë tërhequr brigadat partizane të Shqipërisë, dhe këndej kanë depërtuar brigadat partizane të Malit të Zi ( Brigada e Bokës) dhe ato të Serbisë, të cilat në fshatin Cerrcë, në Istog dhe në vende tjera kishin vu një pushtet të ri, rrethi i zi ndaj familjeve të mëdha shqiptare, me traditë e tradicionalisht luftarake kundër pushtuesve, sa vinte e ngushtohej. Arrestimet e para, si kudo tjetër në Kosovë, edhe Rrethin e Istogut komunistët i filluan në janar të vitit 1945. Diku rreth datës 6 janar të atij viti, në shtëpinë tone në Cerrcë një Brigadë partizane-malazeze, me një komandant hipur në kalë, si kujtojnë familjarët, e ka arrestuar kreun e familjes, Rrustë Rugovën. Rrusta atëherë ka qenë 67 vjeçar.

Flijimi i Rrustë Rugovës në mbrojtje të familjes

Ka qenë një burrë i gjatë me një veshje tradicionale rugovase. Të thuash se është vetë dorëzuar, si ka thënë, për ta shpëtuar familjen e vet të madhe. Është vetë dorëzuar për faktin se burrat e tjerë të fshatit, si ishte Halil Hasani, e ndonjë tjetër, ia kishin bërë me dije se do të arrestohet, se qenka bërë në atë kohë një regjistër prej nja 70 emrash shqiptarësh që do të eliminoheshin, në mesin e tyre ishin bajraktari i Gashit, nga Uça, Col Bajraktari, ish prefekti i Pejës, Bajram Gashi, poashtu me prejardhje nga Uça, trimi Ramë Alia, Uçë, Ramë Ali Bajramaj, etj. Po atë ditë kur është arrestuar gjyshi jonë, Rrusta, djali i tij i vogël, Uka, 27 vjeçar, nuk paska qëlluar aty, por në ndërkohë është kthyer në shtëpi dhe kur paska marrë vesh arrestimin e babait, paska shkuar pas tij në Istog, me qëllim për ta ndihmuar. Nuk dihet se çka ka pas ndërmjet tij dhe krerëve të OZN-ës atje. Por, më nuk dihet asgjë për fatin e tyre. Babë e birë janë zhdukur pa gjurmë deri më sot. Një dëshmitar që tashmë as ai nuk është ndër të gjallët, që po ashtu ka qenë i burgosur në Kullën e Popit në Istog, një improvizim i burgut, më ka deklaruar në vitin 1996 se Rrustën e Ukën i kanë nxjerrë nga kjo shtëpi, bashkë me shumë burra të tjerë, një natë janari, aty rreth datës 10 janar ( këtë datë në deklarimet e veta e ka fiksuar edhe i ndjeri Ibrahim Rugova). Rrustës i është gjetur një gjurmë, një shenjë e veshjes së tij është gjetur ditë më vonë në grykën e përroit të Bollovanit, afërsisht te Zabeli i Sadik Rexhës. Dëshmitarët kanë treguar se aty, ushtria italiane paska pas hapur do istikame dhe në to pastaj OZN-a dhe grupet e pushkatimeve, kanë pushkatuar aty shqiptarët nga Rrethi i Istogut dhe disa sish edhe nga Rrethi i Drenicës. Por për Ukën sot e kësaj dite nuk është gjetur asnjë gjurmë. Malet ishin mbushur me grupe të armatosura shqiptarësh kryengritës Ekzistojnë disa variante për vendin e vrasjes dhe zhdukjes së tij. Të gjitha këto variante përmblidhen në faktin se atë e kanë dërguar andej kah Burgu i tashëm i Dubravës, në drejtim të Mitrovicës dhe ose e kanë zhdukur në pyjet e atëhershme të Dubravës, ose dikund kah Përroi i Keq, në vend i izoluar në rrugën magjistrale Pejë-Mitrovicë tash në Komunën e Skenderajt.

Malet e mbushura me kryengritës shqiptarë

Ai dimër thuhet se kishte qenë me shumë borë e acar, dimër i rëndë. Brigadat partizane kishin lëvizur gjithkah. Ndërkohë kishte plasur edhe kryengritj shqiptare e Shaban Polluzhës në Drenicë. Në malet e Istogut kishin vepruar grupe shqiptarësh të armatosur, si ishte grupi i Bajram Gashit e Ramë Alisë, nga Uça, ai i Bardh Isufit nga Orroberda, Nue Përlleshit nga Lugu i Drinit Tal Kurteshit nga Isogu, Feriz Bojës nga Kërnica e Klinës, etj. Po ashtu në këto male ishin arratisur edhe disa familje të mëdha shqiptare, si ishte aje Sadik Rexhës së Istogut.Pra, gjendja ishte e rëndë. Ibrahim Rugova atëherë s’kishte më shumë sedy-tre muaj ( Rugova u lind më 2 dhjetor të vitit 1944). Lajmet për këto tmerre atëherë sigurisht se kanë ardhur tërthorazi, nga goja në gojë, nga veshi në vesh. Si më kanë thënë dëshmitarët, lajmet vinin edhe ashtu si nuk ishin, zi e më zi, me qëllim që të përhapej kjo propagandë, për ta tmerruar popullin e pambrojtur. Tmerret më të mëdha kanë ndodhur në Llugë të Xhamisë së Istogut, afër truallit të tashëm të motelit “ Trofta “ në Istog. Aty janë vrarë dhjetëra burra shqiptarë dhe janë varrosur në dy varre të përbashkëta, që nuk janë hapur kurrë deri më sot. Ibrahim Rugova atëherë kishte mbetur foshnje jetimë, vetëm me nënën, me bashkë familjarë dhe sidomos e kishte një përkujdesje të madhe nga dajat e tij, të familjes së Qerim Rugovës, nga Llukafci i Begut. Unë u linda më 3 shtator të vitit 1946, por më vonë kam mësuar se Ibra ishte rritur në gjirin e ngrohtë të nënës së tij, nënës Sofë ( ka vdekur dhe është varrosur në Prishtinë, më 1996), nën përkujdesjen e bashkë familjarëve dhe të dajave, sidomos të dajës Rrustem Qerim Rugova. Por, mbaj mend vitet e para të 50-ta, kur ishim në një bashkësi familjare, siç ishim bashkë në atë bashkësi deri në vitin 1967.

Në emër të tepricave bujqësore, sakatoheshin ekonomikisht familjet e mëdha shqiptare

Në ato vite familjes sonë i kishte ndodhur edhe diçka e keqe. Duke e trajtuar familje ballistësh e kullake, ia kishin konfiskuar drithin dhe gjedhët. Familja jonë e madhe kishte pasur shumë gjedhe, lopë e dele, shumë tokë në fshatin Cerrcë dhe në Rugovë, në fshatin Malaj, nga e kemi prejardhjen, fisi Kelmend, nën fisi Lajçi. Si më kanë treguar më vonë, në fshat atëherë ishin formuar komisionet e ashtuquajtura për grumbullimin e tepricave bujqësore. Ai komision caktonte se kush çka ka për të dorëzuar si tepricë ushqimore. Duhej të dorëzohej sasi e caktuar drithi, gjedhësh dhe bulmeti. Ai komision, thonë dëshmitarët thonë se, punonte edhe me hile, dikujt më shumë i merrte, e dikujt më pak. Familjes sonë ia kanë gërryer koshat e drithit, ia kanë marrë lopët dhe delet dhe e kanë lënë të thuash me gishta në gojë. Por, në ditët e vështira dallohet miku, thotë një fjalë e urtë popullore. Familjen tonë, për ta përballuar këtë mjerim, e kanë ndihmuar shokët tanë nga Rugova e Pejës dhe miqtë e tjerë, ndër ta edhe familja e madhe Boja e Kërnicës së Klinës. Këto familje na kanë ndihmuar me bukë dhe gjedhe dhe kështu, mund të thuhet se, nuk kemi pasur zi buke në ato vite të rënda.

Si u vonua Ibra dy vjet për të nisur klasën e parë të fillores në Istog?

Duke mos dashur të keqkuptohem para lexuesve, qëllimi i këtij shkrimi është që të them diçka më shumë, ashtu si më kujtohet fëmijëria dhe rinia e hershme e Ibrahim Rugovës, me të cilin, si thashë, ishim një gjeneratë në shkollën fillore e të mesme dhe në një bashkësi familjare deri në vitin 1967. I rritur në ato kohë të rënda, në kohën kur familjarët ende kërkonin eshtrat dhe varret e të zhdukurve, kur për bacën Ukë gjithnjë flitej se është gjallë, se do të kthehet, ashtu si ishin ligjet atëherë, Rugova nuk e nisi klasën e parë të fillores në moshën e caktuar, shtatëvjeçare, por afërsisht në moshën nëntëvjeçare. Kështu më ra hise që të jem një gjeneratë me të, edhe pse isha afro dy vjet më i ri. Mësuesja e parë e tij ishte Mynavere Gucia, një mësuese e mirë dhe e urtë, e dashur për fëmijët, motra e Ismet Gucisë, një ekonomisti të njohur, profesor i Universitetit në Prishtinë, që vdiq i ri në fillim të viteve ’80-ta.

Hasmëritë e rugovasve me malazeztë

Kur e filluam klasën e parë të shkollës fillore “ 17 Nëntori” në Istog, në vitin shkollor ‘53-‘54, ne ende nuk dinim gjë për tmerret që u kishin ndodhur burrave shqiptarë pas hyrjes së partizanëve komunistë në Istog. Si copëza dinim vetëm atë që na flitnin nënat tona, se baca Ukë mund të jetë gjallë dhe se do të kthehej, burrat nuk flisnin gjë me ne. Unë, as në moshën tjetër, kurrë me Ibrën nuk e kam hapur çështjen e zhdukjes së babait të tij. Kurrë, asnjëherë, për atë çështje nuk kemi bërë fjalë. Më vinte keq, më vinte rëndë që ta hapnim atë temë. Por, ashtu si copëza kujtimesh, me kanë mbetur fjalët që na i pëshpëritnin në vesh, sa herë që kalonim rrugës për në shkollë, afër Llugës së Xhamisë, një vend ky tash në jug të oborrit të motelit “Trofta”. Pëshpëritej, me zë të vogël, se – shumë njeriut ia ka hëngër kokën ajo llugë… Ne dëgjonim, por ishim shumë të rinj që të dinim diçka më shumë. Besa, njerëzia heshtnin dhe nuk flitnin gjë. Ishte kohë e heshtjes, heshtje varri, se ishin ato kohët e rënda të fillimviteve ’50, kur për një fjalë goje njerëzve u shkonte koka, ose merrnin dënime të rënda burgu. Dua të them se në ato vite të para shumë pak është folur për masakrat që kishin bërë partizanët komunistë në Istog dhe gjetiu anembanë Kosovës. Them edhe një herë, në familjen tonë vetëm dëgjonim fjalë se baca Ukë do të kthehet një ditë dhe me atë shpresë kemi jetuar deri vonë. Më duket sikur sot kur shumë nëna, baballarë, vëllezër e motra, ende i mban shpresa se të zhdukurit e tyre gjatë luftës së fundit, 1998-1999, do të kthehen një ditë...

Si u hasmërua familja jonë me malazeztë

Në shkollë shkonim në atë objektin e vjetër që është pikërisht afër Kullës së Popit, ku ka qenë burgu i OZN-ës. Në oborrin e shkollës ka qenë një bunar, atëherë pak i mbyllur, pak i hapur, si një gropë. Por, më vonë, kur në vitet ’90 bëja hulumtime për librin tim “ Varret e përbashkëta - mizoritë serbe dhe qëndresa shqiptare në Rrethin e Istogut”, nga dëshmitarët pata mësuar se edhe në atë bunar xhelatët kishin hedhur kufoma shqiptarësh. Saktësisht nuk dihet se sa kufoma janë hedhur aty, sepse ajo gropë, varrezë e përbashkët, nuk është hapur kurrë. Pra, ne si fëmijë që ishim, më vonë mësova, se paskemi lozur, të gëzuar e ndonjëherë edhe të hidhëruar, pikërisht afër burgut të OZN-ës dhe pikërisht afër atij bunari, gropë, varrezë e përbashkët, ku sigurisht ke mbetje mortore të shqiptarëve të vrarë e të masakruar gjatë atij dimri të rëndë e të vështirë të vitit 1945.

Pse nuk hapen varrezat e përbashkëta të shqiptarëve të vrarë më 1945?

...vzhdon

Titulli: Mos harro historinë
 

As kjo varrezë e përbashkët, e as varreza që ndodhet te arat e Bytyçëve, në jug të motelit “ Trofta”, as varreza e përbashkët në Bollovan, te Zabeli i Sadik Rexhës, kurrë nuk janë hapur. Tash pas lufte kanë dalë disa iniciativa për hapjen e këtyre varrezave të përbashkëta që ndodhen gati në secilin qytet të Kosovës, prej Prishtine, Gjilani, Ferizaj, Peje, etj. Por deri më sot këto varreza nuk janë hapur. Po ashtu, gjatë atyre hulumtimeve të mia, e përsëris, me Ibrën kurrë dhe me asnjë rast nuk e kemi diskutuar atë temë, asnjë dëshmitar nuk ka ditur të më thotë diçka më shumë për fatin e gjyshit, Rrustë Rugovës dhe të Ukë Rugovës. Deri vonë ka jetuar një dëshmitar që e ka përjetuar dhe mbijetuar golgotën e burgjeve të OZN-ës në Istrog, Haxhi Bujupi. Ai më ka deklaruar, si i ka deklaruar edhe bashkëpunëtorit të “ Botës sot”, Mikel Gojanit, dhe gazetarit tonë, Daut Blakës, se në Kullë të Popit ka qëndruar disa net bashkë me Rrustën, Ukën, Shaban Ukën, Llesh Gjon Lleshin e shumë burra të tjerë shqiptarë. Haxhia e ka përshkruar dhomën ku kanë qenë të burgosurit, si një dhomë ferri, të ngushtë, zagushi, e në të njerëzit kanë ndenjur të thuash në këmbë, ose njëri mbi tjetrin. Kjo dhomë ka qenë në katin e dytë të kullës, nga ana lindore, e poshtë ka qenë dhoma e torturimeve. Haxhiu pati thënë se lart shpesh natën dëgjoheshin klithmat e të torturuarve. Ushtarët e armatosur, natën, grupe-grupe i kanë nxjerrë të burgosurit dhe i kanë dërguar në tri-katër drejtime, ku i kanë pushkatuar. Edhe dëshmitarë të tjerë më kanë pohuar se kur e ka thyer Shaban Uka burgun në Kullë të Popit, njerëzia e paskan lutur Rrustën që të arratiset, por edhe me këtë rast nuk qenka larguar nga burgu duke thënë se unë po bëhem kurban i familjes! Në të vërtetë Rrusta, me gjasë, e ka pasur të ditur se malazeztë nuk do ta falin, për shkak se familja jonë prej Kongresit të Berlinit e këndej ka qenë e hasmëruar me ta, zaten si kanë qenë të hasmëruara edhe shumë familje të tjera rugovase, dhe të gjithë shqiptarët që kanë marrë pjesë në luftërat për mbrojtjen e Plavës, Gucisë, Nokshiqit, Smilevicës, Pazarit të Ri, e deri në Tivar e Ulqin.

Vrasja e Halil Sadrisë në Smilevicë

Gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare, më 1994, kur e ka shkruar parathënien e librit publicistik të Ibrahim Rugovës, “ Çështja e Kosovës”, në mënyrë madhështore ka analizuar edhe shkaqet e mizorive serbe e malaziase mbi shqiptarët që deri në atë kohë kanë jetuar nën sundimin e Turqisë, një pjesë e tyre kanë pranuar fenë myslimane e një pjesë tjetër edhe është asimiluar. Shumica e serbëve dhe malazezve në ata shekuj, kanë jetuar si raja, çipçi, apo vasal të turkut dhe të bejlerëve e agallarëve shqiptarë. Por, kriza e madhe lindore, që e shkaktoi paqen e Shën Stefanit më 1878, pastaj Kongresi i Berlinit i atij viti, bëri që Turqia të humbë dominimin në një pjesë të Ballkanit e sidomos në Rumeli. Nën diktatin e Rurisë cariste, në ato vite është zgjeruar autonomia e Serbisë në drejtim të Sanxhakut të Nishit dhe Malit të Zi, në drejtim të Liqenit të Shkodrës, Tivarit, Ulqinit, Plavës, Gucisë dhe Rugovës. Shqiptarët atëherë, duke e parë rrezikun e humbjes së tokave të veta, janë organizuar në Lidhjen e Prizrenit që i ka kundërshtuar edhe vetë marrëveshjet e Turqisë me fuqitë e mëdha që synonin copëtimin e tokave shqiptare. Tre vjet luftëra e gjaqe kanë bërë ushtarët e Lidhjes për të mbrojtur tokat e veta. Rugovasit më së shumti kanë qenë të angazhuar në “ Besa – besë “ të Haxhi Zekës dhe të Ali Pashë Gucisë. Në besëlidhjen e Pejës, bashkëluftetar i Haxhi Zekës, pjesëmarrës i tubimit te Verrat e Llukës, ka qenë edhe stërgjyshi, Sadri Elezi. Djemtë e Sadri Elezit kanë qenë Halili, Beka, Rrusta, Ibishi, Xhema dhe Azemi, fëmijë të dy nënave. Prej këtyre djemve të Sadri Elezit, së pari Halili është vrarë në Smilevicë duke i mbrojtur tokat e veta. Thuhet se malazeztë Halilin e kanë vrarë në prita. Smilevica është një bjeshkë e bukur në veri- perëndim të Rugovës, andej nga Kolashini, të cilin tash malazeztë e kanë shpallur park nacional. Por ajo bjeshkë tradicionalisht ka qenë e rugovasve, edhe familja jonë ka hise në atë bjeshkë, që është pronë e rugovasve, po të merret për bazë e drejta e pronës në bazë të trashëgimisë.

Ibra i parë

Kur ne u vetëdijësuam pak më shumë, që nga klasat e para të filores, atëherë nisem të merreni më shumë edhe me ngjarjet historike. Filluaj të mendonim se kush në të vërtet ishin t parët tanë. Nga më të vjetërit filluam të mësojmë se kishte ndodhur një tragji në familje. Kush ishin të parët tanë? Mandej mësove se unë isha djali I Shabanit, Shani djali i Rrustës, Rrusta i S adrisë, Sadri i Elezit, Elezi i Demës, Dema i Nezirit dhe Neziri i Ibrës dhe Ibra Gjokës…Kur mori Ibrahim Rugova timonën e lëvizjes shqiptare në dhjetor të vitit 1989, propaganda serbe nis të bëjë zhurmë kundër tij. Pa hyrë në detaje, më kujtohet një mbledhje që e kishte organizuar LDK e fshatit Cerrcë, që I ishte kundërvënë propagandas serbe kundër Ibrahim Rugovës. Shkuam aty, Dush gashi e bëri një tekst një “ Bujkun “ e atëhershëm. Por, e vërteta është se Ibrën e mbronin të gjithë. Atëherë, unë u hidhërove, kur shkruan se pjesëtarë të famil;jess ë Rugovës, e dija propagandën, janë edhe këta, edhe këta, e unë bëra një si marri, shkrova në një gazetë, pas mbylljes së “ Rilindjes”, tash as vet nuk e di se në cilat gazeta shkruaja atëherë, në Fjala, Shkëndija, Zëri, etj. Dhe, shkrova, se cila ishte vërtet familja jonë. Shkrova deri të prejardhja e familjes sonë të Ibra, nuk përmenda Gjonin. Më vonë e pashë se kisha gabuar. Historia nuk ndryshohet. Kur lexova Erdelavoviqin, Fishtën, e kisha lexuar më parë, Koliqin poashtu më parë në “ Shenjëza”, që nga fundi i viteve ’60, fillova të mendoj se kush ishte ai Gjoka, para Ibrës, i pari i sonë të parë. E vërteta është se familja jonë rrjedh nga fisi Kelmend. Si kanë shënuar kronikët, ky fis i madh e ka mbajtur gjerë e gjatë veriun e Shqipërisë, gegët. E dija historinë e Skënderbeut, qendresën e tij në Krujë, humbjen e tij, kthimin e djalit të tij nga Italia, fitoret e turqëve, ikjen e finsnikëve shqiptarë në Itali, më vonë mësonim për poetetin e madh të Rilindjes kombëtare shqiptare, Jeronim De Radën dhe kështu, copa – copa kompletohet historia. Nuk është e pa qartësuar tashmë historia e fiseve të mëdha të gegëve.Por, gjithnjë, kur Ibra doli në krye të Lidhjes Demokratike të Kosovës, se ç’ mu rrotullua mendja tek Ibra i parë.

Ndërhyrja e Ker Sadrisë në favor të familjes së Sadri Elezit

[SIZE=2][SIZE=2]...vzhdon

[/SIZE][/SIZE]

Titulli: Mos harro historinë
 

Kemi pasë ndjenjen edhe si fëmijë se diçka e madhe kishte ndodh me familjen tonë. Kjo familje në fillim të kryengritjeve të mëdha shqiptare 1908-1912 nisiluftërat me kryengritësit shqiptar kundër turqëve.Më parë përmendet Halil Dema, e Demë Neziri, por ne e kujtojmë mirë ndërhyrjen e Haxhë Kerit, trimit rugovas, në dobi të familjes, kur Sadri Elezin e kishin sulmuar disa rrebel vendës, kur familja jonë ka ardhë në fshatin Cerrcë në fillim të shekullit të kaluar.Familja një here ishte vendosur nga fshati Malaj i Rugovës në Gllaviqicë. Sipas axhës Ali, familja e Sadri Elezit këtu kishte vendosur lidhje me gjyshin e akademik Mark Krasniqit. Më vonë familja jonë është vendosur në Banjicë, afër, banjës së Pejës, dhe me ndihmën e Haxhi Zekës, është vendosur ku edhe është sot, në Cerrcë të Istogut.Por, disa inate vendëse paskan nxitur disa të rrebeluar që ta gërgasin familjen tonë të madhe që ka qenë e vendosur në një kullë, aty mbi trollin e tashëm të shkollës së fshatit. Në bjeshkët Istogut, atëherë paskan qendruar disa të rrebeluar, që e paskan sulmuar familjen tonë. Kjo është e vërteta: është dashë që Keri i Sadri Bardhit të Rugovës, një trim i njohur rugovas, që i kishte dalë zani deri në Shkodër, të vijë me trimat e Rugovës, që t’ i qetësojë rrebelët vendës.Ngjarja ka ndodhur në Bjeshkët e Bajshës së Istogut.

Rugovasit rrethojnë vendësit në Bajshe

Dy- tri familje në fillim të shekullit të kaluarkanë qenë më të moçme se familja Rugova në Cerrcë të Istogut. Cerrca, një fshat që shtrihet nja 1,5 km, nga Istogu, në rrugën në drejtim të Vrellës e Pejës, gati e tëra ishte tokë bejlerësh të Pejës. Më duket se vetëm familja Kaliqanaj ka qenë me tapi të moçme, së pakut si thonë vendësit, familjet e tjera këtu janë vendosur si çipçi, në tokë të bejlerëve të Pejës.Para familjes sonë këtu ka qenë e vendosur familja Rexhaj, Haskaj, Maxharraj, Hasanaj, etj. Këto familje, me atë Kaliqanaj, edhe sot janë këtu dominuese.Por, copëzat e historisë që na i tregonin baballarët ishin të rënda. Pse kulla Sadri Elezit në grykë të fshatit Cerrcës sulmohej? Më thonin se ajo kullë, që I ka pasë themelet dei vonë, ishte e rrethuar me një avli të madhe, e sulmohej, nga kush, e shtroja më vonë pyejtjen?Sadri Elezi, me vëllezërit e vet kishte ardhur këtu me lidhjen që kishte pasur me Haxhi Zekën dhe me pjesëtarët e tjerë të Lidhjes “ Besa- besë” të Pejës.Atëherë erdhi Ker Sadria në Bajshe dhe ua mbledhi betë rrebelëve vendës!

Krenaria e rugovasve dhe ndërhyrja e dëmshme e vojvodës serb, Miliq Kërstiqit

Thash edhe më parë, familjet e mëdha rugovase, edhe kur kemi rënë në rrafsh, tradicionalisht e kanë mbrojtur familjen tonë. Një herë trimi Ker Sadria, më vonë bajraktarët e Rugovës, Sak Fazlia e Zhuk Haxhia, e pas LDB, kur familja doli me katër burra të vrarë e të zhdukur, rugovasit na kanë ndihmuar edhe me bukë. Por, me një rast, krenaria e rugovasve i ka kushtuar familjes së Rrustës, së Sadri Elezit (një rrugë në Pejë e mban tash këtë emër). Nga mesi i viteve ’20 Rrusta e paska martuar vëllanë e vogël dhe qenka bërë një dasmë e madhe. Si është zakon ndër malësorë, në atë dasmë qenkan ftuar shokë e miq.

Si ia mori tokën Kërstiqi Rrustë Rugovës?

Si thuhet, Kërstiqi ka hyrë e ka dalë ku ka dashur nëpër Kosovë, ka shkuar me shokët e vet edhe nëpër raste të vdekjeve e dasma të shqiptarëve, ftuar e paftuar. Kështu paska shkuar edhe në dasmë të vëllait të Rrustës. Rugovasit që paskan qenë aty të ftuar krushq, nuk ia paskan marrë patin Kërstiqit, madje nuk paskan lëvizur vendi! Miliqi me shokë atë natë e paska lëshuar dasmën, paska bërë konak te një familje tjetër e fshatit dhe qenka betuar: “ Për këtë Rrusta ka për të ma pa sherrin”. Disa ditë më vonë shokët e Miliqit e kanë ndjekur me pushkë një burrë të familjes Rugova nga toka më e mirë që e kemi pasur në Koreniqe, buzë lumit të Istogut. Ajo tokë ka mbetur e serbëve deri pas luftës së fundit, kur familjarët tanë përsëri janë kthyer për ta punuar. Është e vërtetë se familjarët tanë kanë marrë pjesë në kryengritjet shqiptare kundër pushtuesve, por asnjëherë, kurrë, nuk kanë qenë plaçkitës, në asnjë rast dhe kurrë nuk kanë qenë të gjakësuar me shqiptarët. Deri vonë nga fundi i viteve ’50 në oborrin e moçëm, tash pronë e xhaxhait, aty e ka truallin edhe Ibrahim Rugova dhe pasardhësit e tij, ka ekzistuar oda e burrave.

Burgosja e Sahit Zatriqit në odën e Rrustë Rugovës

Ajo odë ka qenë e madhe, odë tradicionale, e punuar prej druri. Në atë odë një kohë ka qenë i vendosur një shtab i ushtrisë së atëhershme italiane gjatë Luftës së Dytë Botërore. Kur kanë shkuar italianët pas shtatorit të vitit 1943, në fshat paskan ardhur gjermanët, por nuk qenkan vendosur këtu. Një ditë në këtë odë paska ardhur Sahit Zatriqi, një nëpunës shteti atëherë, por që ka vepruar në këto anë si komunist. Gjermanët paskan marrë në dijeni ardhjen e Zatriqit këtu dhe e paskan rrethuar odën. Si kanë treguar më vonë familjarët dëshmitarë, Sahiti paska arritur që t’i hedhë në zjarr disa dokumente që i paska pasur me vete. Paska ndërhyrë me pushkë në dorë edhe një burrë i familjes, për ta mbrojtur Sahitin, si është zakon ndër malësorë, në bazë të Kanunit të Lekë Dukagjinit, që të mbrohet mysafiri, pa marrë parasysh së kush është ai. Por, gjendja qenka qetësuar, pa krisma. Zatriqi, si është shënuar më vonë në “ Monografinë e LNÇ të Istogut”, qenka mbajtur disa muaj në burg dhe qenka liruar. Sahit Zatriqi pas LDB ka qenë njëri ndër njerëzit kryesorë të pushtetit komunist në Istog. Pos tij, në atë pushtet kanë qenë edhe Ruzha Rajiqiqi, Vaso Pavlloviqi, e ndonjë tjetër. Pavlloviqi ka qenë malazez, kolonist i ardhur nga mërgata malazeze në Amerikë. Në vitin 1973, kur unë fillova të punoj si gazetar, korrespondent i “ Rilindjes” nga Istogu, zyrën e kam pas marrë pikërisht në shtëpinë e pavlloviqëve që ishte në qendër të qytetit. Ka qenë një shtëpi e vogël, njëkatëshe, me një podrum të thellë. Më kishin folur se në atë podrum OZN-na kishte torturuar shumë shqiptarë. Më flitnin se në atë podrum kishte edhe hallka hekuri me të cilat ishin mbajtur të lidhur shqiptarët. Me plakën e Pavlloviqëve të cilës ia bëja ndonjë shërbim, si ishte telefoni i “ Rilindjes” të cilin ajo e shfrytëzonte për të biseduar me djemtë e saj në Beograd, etj. tentoja të bije në ujdi për të hyrë një here në atë podrum, por ajo kurrë nuk më ka lejuar dhe kurrë në asnjë rast nuk fliste për masakrat serbe e malazeze mbi shqiptarët. Stoikisht mbahej e heshtur. E dija se po e luan lojën mirë, si e luaja edhe unë, por edhe pse burri i saj ka qenë kryetar komune në Istog menjëherë pas luftës, ajo nuk fliste asgjë. Përkundrazi, Stana fliste me pietet për ata burra shqiptarë, por detaje më shumë nuk tregonte. Unë e kuptoja…

Dhunë e vazhdueshme serbe mbi shqiptarët

....vazhdon

Titulli: Mos harro historinë
 

Në fillim të fillores, pra kur kalonim nëpër Istog për në shkollë, menjëherë filluam të dëgjojmë copëza-copëza ato histori të tmerrshme. Erdhi edhe ajo koha e rëndë e aksionit të armëve që e kishte ndërmarrë atëherë pushteti serb-komunist për të “ disiplinuar” shqiptarët. Një burrë i familjes sonë, Imeri, ishte burgosur e torturuar shumë. Më vonë ka qenë burgosur edhe Azemi. Imeri e ka mbijetuar atë torturë, por serbët bashkë me bashkëshorten e tij, Mihanën dhe gjashtë bashkëfamiljarë të tjerë, i kanë vrarë e masakruar serbët në Kaliqan të Istogut, më 13 prill të vitit 1999.

Rënia heroike e Xhemë Sadrisë te Livadhet e Gjakut

Kam shkruar edhe një herë më parë në “ Bota sot” se rajoni i Dukagjinit Verior, që nga Malësia e Mbishkodrës, Plava, Gucia, Rugova, Peja e Istogu, deri në veri të Mitrovicës e Llapi, është një rajon strategjik, kufitar me Malin e Zi në perëndim dhe me Serbinë në veri. Në këto zona, prej Kongresit të Berlinit e këndej, vazhdimisht janë bërë luftëra e gjaqe. Serbët dhe malazeztë të trimëruar me përkrahjen e Rusisë kanë tentuar vazhdimisht të grabisin tokat shqiptare, e shqiptarët vazhdimisht janë vënë në mbrojtje të tyre. Sidomos në zonat e brezit kufitar, siç është edhe treva e Rugovës, janë bërë luftëra e gjaqe. Në këto kohë më të njohurat janë luftërat për Nokshiqin, ato në mbrojtje të Plavës e Gucisë, lufta e Kacuberrit, Pazarit të Ri, lufta e shqiptarëve për të mbrojtur Rozhajën, etj. Në një betejë të tillë te Nokshiqi tash në Mal të Zi, kishin ndërhyrë edhe rugovasit dhe ajo luftë ishte fituar nga shqiptarët për të kënduar këngëtari popullor në stilin: “ Ç’janë këto gjëmë që po i bjen era, po luftojnë Rugova e Peja”, dhe “ Ç’ka Limi që po vjen gjak, ra Rugova po marrin hak”, etj. Në ato luftëra rugovasit kanë marrë pjesë përherë. Ndër ata luftëtarë ka qenë edhe Xhemë Sadria i Sadri Elezit. Për Xhemën janë përfolur disa ngjarje që duken si legjendë. Si legjendë duket edhe vrasja dhe hakmarrja e tij ndaj malazezve. Xhema kishte qenë i çalë në një këmbë. Nuk ka lënë pasardhës. Në ditën kur është vrarë më 1 korrik të vitit 1943, si ka shënuar kronisti Fazli Muriqi, rugovasit paskan qenë në tërheqje e sipër te Livadhet e Gjakut, andej Çakorrit. Xhema i plagosur rëndë nuk paska mundur të tërhiqet dhe qenka vendosur në një kaçubë mali dhe e paska luajtur lojën sikur është i vdekur. Pararoja malazeze paska menduar vërtet se ishte i vdekur dhe i paska ftuar shokët që të vijnë aty. Flitet se kur rreth tij kanë ardhur më shumë malazez, Xhema e paska aktivizuar një bombë dore dhe e ka copëtuar veten, bashkë me disa malazez. Kjo legjendë i ngjan legjendës së vetëflijimit të Oso Kukës në kullën e barutit te Liqeni i Shkodrës, në Vraninë. Unë kisha dëgjuar edhe si fëmijë për trimëritë e Xhemë Sadrisë dhe e bëra një gabim kur shkrova për të në librin tim ”Varret e përbashkëta”, më 1996. Pata shkruar se trimërive të Xhemë Sadrisë u ka kënduar edhe Fishta kur në një këngë të “ Lahutës” ka shkruar për ata tre trimat rugovas që qenkan ngutur pushkë me shti, në ata cubat e Mali të Zi, Xhemë Sadria si arushë malit, etj. Por një mik imi më vonë kur e lexoi dorëshkrimin e atij libri ma kujtoi se Fishta këngët e “ Lahutës” i ka përmbyllur me ngjarjet historike të mbledhjes së Londrës që ka ndodhur më 1913 dhe për ngjarjet më vonë nuk ka shkruar dhe aty u binda se Xhema i Fishtës ishte ndonjë trim tjetër malësor.

Rugova e qartësoi toponimin “Istog”, se është nga shqipja e vjetër

Ibra ka qenë ndër të parët që ka pasur në dorë dorëshkrimin e librit tim “Varret e përbashkëta”. Ka qenë vjeshtë e 96-ës. Unë kisha bërë një dorëshkrim të atij libri që bënte fjalë edhe për mizoritë serbe në rrethin e Istogut që nga viti 1912 e këndej. Aty flitej edhe për vrasjen e gjyshit tonë dhe të babait të Ibrës, Ukës. Më kujtohet kur hyra në zyrën e tij të vogël, në selinë e LDK-së atëherë aty afër stadiumit të futbollit të Prishtinës. Ashtu si ishte gjithmonë i qetë, unë i thashë se kisha një dëshirë të flaktë që ta hap temën e mizorive të pushtetit serb mbi shqiptarët e pambrojtur pas luftërave ballkanike e këndej. Ai e mori dorëshkrimin, filloi qetazi ta shfletojë, nisi të bëj ndonjë ndërhyrje të vogël, p.sh. si ishte ndërhyrja e tij për ta rregulluar gjuhësisht toponimin “Podgurë”. Dukagjini verior, në anën e Istogut dhe andej kah burimi i Drinit të Bardhë, tradicionalisht quhet “Podgurë”. Unë kisha shkruar gabim: “ Podgorë” , emërtim ky i sllavizuar. Zumë ashtu bashkë të shfletonim atë dorëshkrim, por në ato vite Rugova ishte shumë i zënë me aktivitete politike dhe e ndërpremë shfletimin. Më nuk ia kam afruar atë dorëshkrim, edhe pse isha shumë kureshtar që ai ta lexonte dhe të bënte ndërhyrjet e tij. Edhe vetëm një njeri e ka parë atë dorëshkrim, para se të botohej: Sabri Hamiti ( para recensentit tim, Xhevat Syla). Sabriu, gjithnjë me atë mendimin e tij të prehtë pasi e shikoi përciptazi, ia vuri dorën përmbi e më tha: “Ruaje këtë dorëshkrim, se e ke vepër historike!” Shaka pra!

Sulmi i shqiptarëve në Dobrushë

Unë, vërtet kisha gabuar. Toponimi Istog, nuk ishte me prejardhje sllave. Më vonë, në një tubim promovues të LDK-së në Istog pas lufte, ndëgjova Rugovën duke e qartësuar prejardhjen e toponimit Istog nga shqipja e vjetër, para ardhjes së sllavëve në Ballkan. Në dorëshkrimin tim unë i ndikuar prej propagandas dhe librave serbe e ideologjike shqiptare atëherë, kisha shënuar se toponimi Istog-Istok, rrjedhë nga sllavishtja e vjetër, “ istoçnik”- burim, se në burimi i lumit të Istogut është këtu, e mendjoa se vërtet ëshët ashtu. Ibra që ishte gjithnjë një studjues i thellë, në atë tubim ku kishin ardhur mijëra- e mijëra njerëz, argumentoi të kundërtën, se toponimi Istog, është fjalë e vjetër shqipe.

Sulmi i shqiptarëve në Dobrushë dhe vrasja e Ibish Sadrisë

Pra, kemi të bëjmë me një rajon që gjendet në trekëndëshin e kufijve të tashëm administrativ: Shqipëri - Mali i Zi - Serbi. Në ato kohëra Pejën me Rrafshin e Kosovës e ka lidhur vetëm një rrugë magjistrale, ajo Pejë - Mitrovicë, që ka kaluar nëpër Istog e Skënderaj. Nuk ka ekzistuar rruga e tashme Pejë - Prishtinë nëpër Kijevë. Rruga e trenit është ndërtuar shumë më vonë, nga mesi i viteve ‘30. Prandaj, nuk është çudi se nëpër këtë rrugë kanë depërtuar të gjitha ushtritë e huaja, prej atyre serbe e malazeze, e deri te ato gjermane e italiane. Një rrugë lokale ka qenë edhe ajo nëpër Grykë të Rugovës. Buzë këtyre rrugëve ushtritë e huaja, mendojmë në ato serbe dhe malazeze, i kanë bërë krimet më të mëdha dhe së paru buzë tyre kanë vendosur kolonët. Një fshat të tillë kolonësh malazezë pushteti atëherë ndërmjet dy luftrave botërore e kishte vendosur edhe në Dobrushë të Istogut, ndërmjet Gurrakocit e Banjës. Ushtria jugosllave ishte tërhequr nga Kosova në prill të vitit 1941, por malazeztë e Dobrushës e Vitomiricës, tash Arbreshi, me gjithë lutjet e parisë së Pejës dhe të Istogut nuk qenkan tërhequr nga kishin ardhur më pare në tokat e shqiptarëve dhe në tokat djerrina. Udhëheqja e atëhershme shqiptare paska vendosur të bëhet një sulm i improvizuar mbi Dobrushën, për të detyruar kolonët që të shkojnë nëpër Grykë të Rugovës për në Mal të Zi. Sulmi i organizuar shqiptarë ishte bërë një natë të vjeshtës së vitit 1941. Malazeztë paskan pasur një çetë militarësh të organizuar e të armatosur me një pushkomitroloz. Pararoja shqiptare paska rënë në pritë të atij pushkomitrolozi që e paska poseduar njëfar Toma Zhariqi dhe aty është vrarë Ibish Sadri Rugova dhe një fqinji i tij, po nga Cerrca, Nazif Fejza. Shqiptarët pastaj qenkan organizuar dhe e kanë thyer rrezistencën malazeze. Është interesant se pikërisht ai Zhariqi, më 1945 është kthyer në Istog, por tash me brigadat partizane.

Hyrja e çetnikëve në brigadat partizane

...vazhdon

Titulli: Mos harro historinë
 

Kur gjeneratat tona dikund pas vitit kthesë 1966 filluam të shfletonim më shumë librat historik dhe shkrimet historike që në atë kohë i bënin historianët tanë, më së shumti Ali Hadri, Zekeria Cana e ndonjë tjetër, në revistat “Përparimi”, “Gjurmime Albanoligjike”, “Jeta e Re” dhe në gazetën “Rilindja”, arritëm të mësojmë diçka më shumë për tmerret që kishin përjetuar shqiptarët në periudhat e kaluara historike. Aty mësova se kur ka qenë çështja e shqiptarëve, janë bërë bashkë partizanët e çetnikët. Sepse, kur më 1941 nga Kosova kanë ikur shumica e kolonëve serbë dhe malazezë (ndërmjet dy luftrave botërore në Kosovë ishin vendosur mbi 11 mijë familje kolonësh me rreth 60 mijë atëtarë) ata në territorin e Serbisë e të Malit të Zi kishin formuar aradha çetnike. Një aradhë e tillë, që është quajtur, sipas Ali Hadrit “Aradha e Dukagjinit për intervenime të shpejta” nga serbët dhe malazezët e Istogut dhe të Pejës ishte formuar në Kolashinin e Ibrit, që ishte në kufi me Mitrovicën dhe Istogun. Kjo aradhë kishte hyrë në formacionet e çetnikëve të Drazha Mihajloviqit. Disa formacione të ngjashme me malazezë i ka udhëhequr Pavle Gjurishiqi. Këto formacione vazhimisht e kanë sulmuar territorin e Kosovës në ato vite dhe shqiptarët me ndihmën e pushtetit e të regjencës në Tiranë e kanë organizuar mbrojtjen e kufijve verior të Kosovës. Rugovasit me ndihmën e vullnetarëve të tjerë e kanë mbrojtur kufirin me Malin e Zi, shqiptarët e tjerë nga të gjitha viset e Kosovës, edhe nga Gjilani, Ferizaj e Drenica, i kanë mbrojtur kufijtë verior me Serbinë. Çetnikët nuk kanë shkelur në atë kohë në Kosovë. Rrustë Rugova ka qenë njëri ndër udhëheqësit e mbrojtjes shqiptare në ato vise. Me të ka qendruar edhe djali i madh i tij, Shabani. Bajraktar ka qenë Sak Fazlija (Muriqi). Të themi me këtë rast se dajallarët e Ibrahim Rugovës, si e thash edhe më parë, familja e Qerim Rugovës, me vëllezërit e nënës Sofë, Rrustemin e Dinën, nga Llukafci i Begut të Komunës së Istogut, janë farefisni me familjen Muriqi të Koshutanit të trevës së Rugovës. Pos kësaj familje, edhe një familje në Vrellë dhe një tjetër në Banjë të Pejës e mban mbiemrin Rugova, por nuk janë në farefisni me familjen tonë Lajçi, si ka tentuar shumë herë të propagandojë shtypi serb i asaj kohe që tentonte gjithnjë të gjente diçka që në një mënyrë do të mund ta zbehte imazhin dhe popullaritetin e pakontestueshëm të Ibrahim Rugovës ndër shqiptarët e etshëm për liri e pavarësi.

Depërtimi në Istog i brigadës çetnike të Ral Vuliqit

Ata çetnik pasaj janë përzier me brigadat parizane që kanë ardhur në Kosovë nga Serbia e Mali i Zi. Janë disa dokumente të shkruara që dëshmojnë se edhe vet komandanti i partizanëve jugosllav, Tito, i ka rehabilituar çetnikët pasi e ka vrarë komandantin e tyre, Drazha Mihajlloviqin dhe ia ka marrë pushtetin. Por, e vërteta është, si e thash në fillim të këtij fejtoni, se në Kosovë së pari kanë depërtuar brigadat e partizanëve të Shqipërisë, sipas një marrëveshjeje që e kishin bërë atëherë Tito dhe Enver Hoxha, me ndihmën e Moladin Popoviqit e Dushan Mugoshës.Thash se shtabi i një brigade të tillë në fund të vitit 1944 ka qenë vendosur edhe në odën tonë. Më të moshuarit poashtu na kanë treguar se në radhët e asaj brigade më shumë ka pasur partizanë nga jugu i Shqipërisë që aty ku është oborri i sotëm i shkollës së fshatit Cerrcë madje paskan kënduar edhe këngë përçmuese për gegët! Sipas axhës Ali, që ka qenë partizan i kësaj brigade që ka luftuar deri në kufijtë e Bosnjës, komandant i saj ka qenë Skënder Kosova. Aliu thotë se ai mbase mund të ketë pasur edhe ndonjë emër tjetër, por ne si ushtarë të tij e kemi njohur me atë emër e mbiemër! Vazhdimisht kam tentuar të gjejë diçka më shumë në literaturën historiografike shqiptare për veprimtarinë e këtyre brigadave shqiptare në Kosovë, por nuk kam gjetur më shumë se kujtime të ndonjë komandanti, apo ushtari… Arkivat shtetërore nuk janë hapur deri më sot, sa di unë. Por, poashtu e vërteta është se menjëhrë pas largimit të brigadave shqiptare për në drejtim të Sanxhakut boshnjak dhe në drejtim të Bosnjës, që në janar të vitit 1945 kanë filluar tmeret e partizanëve, të përzier me çetnik, si në Istog, e paoshtu edhe në gjithë Kosovën. Janë të njohura masakrat në Tauk Bashqe dhe në burgun e Prishtinës, masakrimi i shqiptarëve në Gjilan, Ferizaj, në Pejë te Jarina dhe në përrojet e Drenicës… Istogasit e mbajn mend mirë kur kanë shkuar partizanët e Shqipërisë dhe ua kanë hapur rrugën për të depërtuar këndej parizanët jugosllav. Në bjeshkët e Isogut, te vendi i quajtur Livadhet e Istogut prej Kolashinit paska depërtuar edhe brigade çetnike e Ral Vuliqit, ish kryetar i Istogut në kohën e mbretërisë jugosllave. Me marrëveshje me partizanët, çetnikët e Vuliqit i paskan rruar mjekërrat në bjeshkë dhe janë përzier me partizanë. Duket se diçka e ngjashme po ndodh edhe sot nëpër enklavat serbe në veri të Mitrovicës e gjetiu, ku mund të fshehen edhe militarë e paramilitarë serbë e malazezë që kanë bërë krime mbi popullsinë civile shqiptare gjatë viteve 98-99 në Kosovë. Mbrojtja e organizuar shqiptare e viteve 41-45 ka mbetur kështu si pa kokë dhe në gojë të ujkut. Për këto shkaqe e arsye Rrustë Rugova, ngjashëm si bajraktari i Gashit, Col Bajraktari i Uçës, është vetëdorëzuar për të mbrojtur familjen.

Cilët ishin arsimtarët tanë të parë, më të mirët e gjuhës dhe letërsisë shqipe?

Është interesant se dy arsimtarët tanë më të mirë të gjuhës dhe letërsisë shqipe rrjedhnin nga familja Gashi- Hoxha, e Uçës. Ata ishin Abdurrahim Gashi dhe Elez Selmanaj.


Arsimtarët tanë më të mire të gjuhës shqipe ishin Abdurrahim Gashi e Elez Selmanaj

Por, poashtu e vërteta është se menjëhrë pas largimit të brigadave shqiptare për në drejtim të Sanxhakut boshnjak dhe në drejtim të Bosnjës, që në janar të vitit 1945 kanë filluar tmeret e partizanëve, të përzier me çetnik, si në Istog, e paoshtu edhe në gjithë Kosovën. Janë të njohura masakrat në Tauk Bashqe dhe në burgun e Prishtinës, masakrimi i shqiptarëve në Gjilan, Ferizaj, në Pejë te Jarina, dhe në përrojet e Drenicës.Istogasit e mbajnë mend mirë kur kanë shkuar partizanët e Shqipërisë dhe ua kanë hapur rrugën për të depërtuar këndej parizanët jugosllav. Në bjeshkët e Isogut, te vendi i quajtur Livadhet e Istogut prej Kolashinit paska depërtuar edhe brigade çetnike e ral Vuliqit, ish kryetar i Istogut në kohën e mbretërisë jugosllave. Me marrëveshje me partizanët, çetnikët e Vuliqit i paskan rruar mjekërrat në bjeshkë dhe janë përzier me partizanë. Duket se diçka e ngjashme po ndodh edhe sot nëpër enklavat serbe në veri të Mitrovicës e gjetiu, ku mund të fshehen edhe militarë e paramilitarë serbë e malazezë që kanë bërë krime mbi popullsinë civile shqiptare gjatë viteve 98-99 në Kosovë. Mbrojtja e organizuar shqiptare e viteve 41-45 ka mbetur kështu si pa kokë dhe në gojë të ujkut. Për këto shkaqe e arsye Rrustë Rugova, ngjashëm si bajraktari i Gashit, Col Bajraktari i Uçës, është vetëdorëzuar për të mbrojtur familjen.

Cilët ishin arsimtarët tanë të parë, më të mirët e gjuhës dhe letërsisë shqipe?

Është interesant se dy arsimtarët tanë më të mire të gjuhës dhe letërsisë shqipe rrjedhnin nga familja Gashi- Hoxha, e Uçës. Ata ishin Abdurrahim Gashi dhe Elez Selmanaj. Elezin, tashmë të ndjer, e pati dekoruar presidenti i atëherëshëm i Shqipërisë, Sali Berisha, për meritat e tij për arsimin shqip. Nga kjo familje rrjedhë edhe Vjollca Vokshi, një gazetare në Tiranë që pati bërë emër gjatë kohës së rrëzimit të diktaturës komuniste në Shqipëri. Abdurrahim Gashi që nga klasët e para të fillores është kujdesur shumë që të në mësoj të shkruajmë e të flasim shqip. Ai, si më ka shpjeguar vet, mbiemrin Gashi e ka marrë kur kusheriri i tij, prefekti i Pejës, Bajram Gashi, e paska regjistruar në Gjimnazin “ Sami Frashëri” në Prishtinë dhe vet paska thënë: “ këtë djalë të squar regjistrojeni me mbiemrin tim, Gashi. Pa modesti po e them se Abdurrahimi na i ka dhënë themelet e para të arsimit shqip. Por, ka pasur një simptati të jashtëzakonshme ndaj nxënësit që, qysh atëherë dallohej në gjeneratën tonë, ndaj Ibrahim Rugovës. Sidomos Gashi na i vuri themelet e gjuhës shqipe, morfologjisë dhe sintaksës, ndërkaq Elez Selmanaj ato të letërsisë shqipe, sidomos gjatë dy klasëve të para të Normales në Istog. Thash tashmë se Rugova menjëherë dallohej që nga klasa e pare e fillors me pedantërinë e tij në kryerjen e detyrave, në lëndën e bukurshkrimit, në leximin dhe mësimin e vjershave, në lexim… Gjithnjë ka pasur sukses me të gjitha pesëshe, në fillore. Mësuesit dhe arsimtarët tanë e zgjidhnin kryetar klase, e zgjidhnin udhëheqës të grupit letrar të shkollës, posa aty nga fillimi i klasës së pesët të fillores ai nisi të shkruaj poezitë e para. Arsimtarët ato poezi na i dërgonin me postë atëherë në “ Rilindja” dhe “ Pionieri”. Botoheshin grup autorësh, apo edhe të veçanta. Selman Bujupi thoshte se lexuesi më i rregullt ibibliotekës së qytetit ishte Ibra Ne vërtet atëherë ishim të etshëm për shkollë, për libra. Ashtu si e ka thënë Ibrahim Rugova në librin publicistik, “ Çështja e Kosovës” dhe një një intërvistë me të huajt, ndshjen e pare me libra Ibra e ka pasur në dhomën e fjetjes së babait të tij, Ukës, nga cili kishin mbetur ca libra, ndonjë edhe në gjuhën italiane, të cilën ai e kishte njohur, siç e kishte njohur pjesërisht dhe gjuhën gjermane dhe sekro kroate. Ato libra kanë ekzistuar deri vonë, por nuk e di se ku kanë mbetur tash.

Ibra i mbante në kujtim librat e babait

.....vazhdon

Titulli: Mos harro historinë
 

Në atë dhomë të vogël, në mes të shtëpisë sonë të madhe atëherë, tashmë është rrënuar, u lind Ibrahim Rugova. Madje, në atë shtëpi i kemi pasur shumë afër edhe dhomat e fjetjes. Dhe, më kujtohet se ndeshjen e parë me libra Ibra e ka pasur me librat e babait të vet dhe këtë e ka thënë edhe në një intervistë. Ndeshjen e dytë me libra e patëm që nga klasa e parë, apo e dytë e fillores. Në qytet, ku ishte shtëpia e vjetër e kulturës, në ato vite ka funksionuar një bibliotekë. Punonte aty një dashamir i madh i librit, Selman Bujupi. Ai mbante evidence të saktë të librave që i lexonte dikush. Shpesh ai thoshte atëherë dhe gjithnjë më vonë se gjithmonë lexuesin më të rregullt të librit e ka pasur Ibrahim Rugovën. Këtë pasion të Ibrës ndaj librit e kam përjetuar edhe vetë. Vërtet unë gati se kisha marrë një rrugë tjetër jetësore, sikur të mos e kisha Ibrën pranë vetes. Më shumë nga kureshtja, në fillim nisa të lexoj librat që i lexonte ai. Ai mbante që atëherë shënime për librat e lexuar, edhe unë fillova ashtu. Ai filloi të shkruajë poezitë e para, edhe unë ua bëja adetin ashtu. Por, si e kam ruajtur edhe një foto nga rinia e hershme e Ibrës, ai edhe kur shkonim në piknik, apo për të zënë peshq e për t’u freskuar në Lumin e Istogut, merrte ndonjë libër me vete.

Në ato vite atraksionin më të madh të piknikëve e kemi pasur Lumin e Istogut. Ky lumë, që edhe tash kalon nëpër oborrin e motelit “Trofta” e që buron mbi qytetin e Istogut, nja dy kilometra më poshtë, kalon edhe nëpër pronat e familjes sonë. Atëherë ka pasur ujë të pastër, uji nuk ka qenë i ndotur si tash, me gjithë këto ujëra të zeza, plastikë, e kemikale të tjera. Aty verave të thuash, për çdo ditë, shkonim për t’u freskuar dhe për të zënë peshq. Lumi ka qenë shumë i pasur me peshq të llojeve vendës: më së shumti me krap, troftë, mlysh dhe ngjala. E punonim ndonjë koshere peshku, me grykën pak më të gjerë, mesin më të ngushtë dhe fundin pak më të gjerë. Zinim shumë peshq atëherë, edhe ndonjë ngjalë. Mandej patëm filluar të punonim dhe grepa për të zënë peshq nga bregu i lumit.

Duhej të kujdeseshim edhe për tufat e bagëtive. Ibra shkonte gjithnjë me libër në dorë.

Si iku Ibra prej bjeshkëve të Rugovës

Duhej t’ i ndihmonim edhe babait tim, Shabanit, atëherë në punët e mëdha të fushës. Por, babai im, tashmë i ndjerë që ishte lindur dhe ishte rritur në trevën e Rugovës, ku ende kemi prona me tapi, sikur i kishte mbetur meraku i moçëm që të na dërgonte për verime në Gjolla të Leqinatit dhe andej te Guri i Kuq, që pas Gjeravicës është maja e dytë më e lartë në Kosovë, mbi 2.500 metra të lartësisë mbidetare (bjeshkë kjo e Malajve, ku ka hise dhe familja jonë).

Verën e parë ishim në klasën e shtatë. Ibra i bëri ballë verës së parë. Ai kujdesej për tufën e lopëve, unë për atë të deleve. Verën e dytë, kur kishim mbaruar klasën e tetë dhe duhej të regjistroheshim në shkollën e mesme, një ditë nëna ime, që po ashtu quhej Sofë, e familjes Bojaj nga Kërnica e Klinës, më tha se Ibra ka ikur në shtëpi. Mbeta unë ashtu një herë për t’u kujdesur për të dy tufat e gjedheve. Më vonë u binda se Ibra kishte vepruar drejt. Atëherë në Istog nuk ka pasur shkollë të mesme. Shkolla të tilla kishte vetëm nëpër qytetet e mëdha. Ibra kishte shkuar në Prishtinë dhe atje ishte regjistruar në Shkollën e mesme, Normale. Por, në shtatorin e atij viti, mbase një apo dy ditë me vonesë Ibra u kthye në Istog, sepse në vitin shkollor 1962/63 pushteti atëherë kishte vendosur të hapte dy paralele të Normales së Pejës në Istog. Njëra paralele ishte vetëm me nxënës shqiptarë, e tjetra e përzier, serbë e shqiptar bashkë. Nxënësit që vinin nga fshatrat më të largëta e që i konsideronin se njihnin më pak gjuhën serbokroate, i vunë në atë klasën shqipe, ne nxënësve që kishim mbaruar klasën e tetë fillore në Istog na vunë në klasën e përzier. Mësonim aty, për hir të serbëve, gati të gjitha lëndët serbokroatisht, pos lëndës së gjuhës dhe letërsisë shqipe!

Si më përjashtuan nga shkolla?

Ka qenë problem atëherë të siguroheshin tekstet shkollore. Unë e bëra një gabim të madh. Drejtoria e shkollës kishte vendosur që klasa jonë e përzier, të përziheshim edhe nëpër banka të shkollës, të uleshim bashkë, një serb e një shqiptar. Mua më ra hise një djalë i urtë serb, i përmbajtur, njëfarë Pera. Unë që gjithnjë isha pak më i rrëmbyer, u ngrita dhe nga kujdestari i klasës kërkova, nëse ka mundësi, thashë, për shkak të mungesës së teksteve mësimore, të ulesha me Ibrën në një bankë! Ai reagoi edhe më keq se unë. Më kapi menjëherë për krahu, më hodhi te dera e klasës, ma hodhi çantën prapa dhe më tha se nuk ka shkollë në Jugosllavi që do të pranojë më!

Dy javë unë mbeta jashtë shkollës. E pata një mik që punonte atëherë në pushtet dhe me ndihmën e drejtorit të shkollës, arsimtarit tonë të mirë të gjuhës shqipe, Abdurrahim Gashit, u ktheva prapë në klasë. Gashi, pasi që më ktheu në klasë, më thirri në drejtori të shkollës dhe më udhëzojë që kujdestarin e klasës që ishte hidhëruar keqas me mua, ta lusja që të më kthente në shkollë dhe t’ i kërkoja falje. Ashtu veprova. Më lejoi të hyja në klasë, në bankë me Perën.

Por, ai kujdestari i klasës që na ligjëronte dy lëndë mësimore m’u hakmor menjëherë: më pyeti ndër të parët dhe më vuri menjëherë dy nota të dobëta në ditar. Pas tij më vunë edhe dy nota të dobëta, dy kolegë të tij. Mu bënë katër nota të dobëta, asnjë kaluese. Kaluan muajt, isha nxënësi më me së shumti nota të dobëta në klasë, edhe pse klasën e tetë e kisha mbaruar shkëlqyeshëm.

Mësoja dhe heshta. Në fund megjithatë dola me sukses të shkëlqyeshëm. Por, edhe në atë klasë të përzier me serbë e malazez, Ibra ishte nxënësi më i mirë. Madje, më i miri ishte se edhe nxënësit serbë që të thuash mësonin në gjuhën e tyre amtare.

Më kujtohet një herë reagimi i profesorit të gjuhës serbokroate, Ratkoviqit, i cili sikur u tha dy-tre nxënësve serbë, që dukej se ishin pak më të mirë se të tjerët, se duhet t’ju vinte marre që disa nxënës shqiptarë ishin më të mirë se ata, edhe në gjuhën e tyre amtare. Në mesin e atyre nxënësve më të mirë isha edhe unë.

Na bënte më të mirët fakti se lexonim shumë në atë kohë. Sidomos e lexonim letërsinë ruse, se mungonte letërsia shqipe. Lexonim shumë Tolstojin, Dostojevskin, poetët e mëdhenj rusë Pushkinin e Jesenin, por diç më vonë pati filluar të depërtojë edhe letërsia e perëndimorëve, të cilës pastaj Ibra nuk iu nda kurrë.

Në Pejë na quanin klasa e fshatarëve, por ishim më të mirët!

Pasi mbaruam dy klasat e para të Normales në Istog, tri të tjerat i vazhduam në Normalen e Pejës. Ashtu si ishim, nuk na copëtuan, na lejuan të jemi të gjithë istogasit në një klasë, pos që na i bashkëngjitën edhe disa nxënës të komunës së Deçanit.

Edhe në Pejë, si e kanë thënë tashmë edhe disa nga arsimtarët tanë, ishim më të mirët. Me vetëdije, apo pa të, ne ishim gjeneratë që nuk kishim nga t’ia mbajmë tjetër, pos të mësojmë. Por, në Pejë kishim pak më shumë mundësi të shërbeheshim me më shumë libra. Në ato vite, më kujtohet, ne ishim të dashuruar në tekstet letrare dhe shkencore që botoheshin në revistat “Jeta e re” dhe “Përparmi”. Më parë me këto revista, si edhe me “Rilindjen” ne jemi ndeshur edhe në familje. E kemi pasur axhën Ali, një dashamir të gazetave dhe revistave shqipe, që na i sillte në familje këto botime, që nga shkolla fillore.

Por, në Pejë tani edhe mosha e bënte të veten, kuptonim diçka më shumë. Edhe atje Ibra ishte dukshëm më i miri në gjuhë e letërsi shqipe. Mikel Gjoka ishte më i miri në art (flas për më të mirët jo vetëm në gjeneratë, por në përgjithësi në atë shkollë të mesme, kështu kanë thënë edhe arsimtarët tanë). Tush Gega ka qenë më i miri në shkencat ekzakte, unë më i miri në lëndën e historisë, etj. Një shok yni, Ibish Hasani, ishte më i miri në edukatën fizike, ishte hendbollist shumë i dalluar. Pra, dalloheshim për të mirë, por na quanin “ klasa e katundarëve”!
Pjesa e dhjete Shpërthimi i Ibrës në letrat shqipe

Në atë kohë, pra sa ishim nxënës të Normales së Pejës (gjenerata jonë ka mbaruar shkollimin atje gjatë vitit shkollor 1966-67) ndodhi edhe një ngjarje e madhe që për politikën e atëhershme jugosllave thuhej se ishte një vit kthesë, mbase për të mirë edhe të shqiptarëve. Në verën e vitit 1966, pati ndodhur ajo ngatërresa e madhe ndërmjet komunistëve jugosllavë, që u zhbë me konfliktin e madh ndërmjet dy ish-udhëheqësve më të mëdhenj të asaj kohe në RSFJ, ndërmjet Titos kroat dhe Rankoviqit, serb. Periudha rankoviqiste, si quhet ajo periudhë prej vitit 1945 e deri në atë Plenumin komunist të Brioneve të vitit 1966, mbase ka qenë periudha më e tmerrshme për shqiptarët këndej kufirit, me përjashtim të periudhës së Milosheviqit. Gjatë asaj periudhe Kosova është sunduar nga policia dhe UDB-a. Ishte ajo periudha e tmerrit kur në fillim të vitit 1945 shqiptarët janë vrarë edhe pa gjyq, ose në bazë të vendimeve të gjyqeve të improvizuara, kur janë përndjekur, rrahur e mbytur edhe me mjete të topitura, jo vetëm gjatë aksionit famëkeq të grumbullimit të armëve më 1956, por ehe gjatë aksionit për dëbimin e shqiptarëve për në Turqi.

Ishte ajo periudha e përndjekjes dhe dhunës së madhe, sidomos kur ishte krijuar konflikti ndërmjet komunistëve rusë, jugosllavë me ata të Enver Hoxhës. Në rrethana të reja ne mbaruam shkollën e mesme, Ibra pastaj filloi studimet në Prishtinë, unë u punësova në SHF “17 Nëntori” në Istog, po më vonë, më 1973 në “Rilindje”. Por, vazhdimisht kemi pasur kontakte, ndeja e ahengje.

Përplasjet e para intelektuale në Prishtinë

Pas atij vitit kthesë ’66, në Kosovë pati shpërthyer atëherë koha e një iluminizmi shqiptar. Shqiptarët e etshëm për dije, për shkolla e libra shqip, sikur e gëlltitën atë periudhë, kur u hap edhe ndonjë fakultet shqip, më vonë edhe Universiteti i Prishtinës. Libri shqip atëherë ishte bërë bukë e kripë e familjeve shqiptare. Në fillim të viteve ’70 pati shpërthyer edhe Ibra me një seri shkrimesh që janë të përmbledhura në veprën e tij “ Prehje lirike”. Ato shkrime, diç si prozë poetike, apo ese poetik, për poetët dhe shkrimtarët tanë të mëdhenj, Naimin, Migjenin, për poetët dhe shkrimtarët e mëdhenj botëror, Shilerin, Tagoren, Jeseninin e përvuajtur nga vetëvetja, etj. patën bërë jehonë të madhe. Ne, mësuesit e provincës nuk është se nuk i përcollëm me vëmendje ndodhitë e kohës. Edhe ashtu të copëzuara, ato ndodhi nguliteshin në kokat tona. Lexonim shumë atëherë edhe polemikat e kohës. Rugova ka pasur disa polemika të tilla. Në të vërtetë, si është formësuar tash, që në fillim të atyre viteve, në Prishtinë kishte shpërthyer gjenerata e re, në mesin e të cilëve ishin: Ibrahim Rugova, Rexhep Ismajli, Sabri Hamiti, Anton Pashku, Ali Podrimja, Hivzi Islami, Ymer Shkreli, e ndonjë tjetër që e përbënin, si po quhet tash, atë qarkun e parë të madh intelektual të Prishtinës, i cili në të vërtetë, sa kuptoj unë, u ka paraprirë edhe disa proceseve e lëvizjeve politike atëherë dhe më vonë. Botohej atëherë edhe një revistë, diç si e pavarur, “Dituria” dhe po në atë kohë u botua edhe programi i këtyre intelektualëve “Le të rrjedhë lumi”. Botohej edhe revista e studentëve” Bota e re”, të cilës një kohë i ka prirë Ibra, por disa tekste të saj pushteti atëherë nuk i shikonte me sy të mirë, e madje në disa raste edhe kishte reaguar, një numër madje edhe e kishin ndaluar. Për shkak se qëllimi i këtij shkrimi nuk është që të hapë polemika, më qëllim nuk po i përmend emrat e atyre intelektualëve të Prishtinës që këtë grup intelektualësh të rinj, që në fillim i anatemuan si intelektualë dekadencë!

Edhe diçka. Ka qenë atëherë ajo koha kur Ibra vinte për pushime në vendlindje. Qëndronte te nëna e tij në Cerrcë, pak më gjatë. E ka pasur adet që vazhdimisht të vishej me shije, ndonjëherë mbante edhe flokë të gjata, dimrit mbante një pallto të gjatë e të zezë. Nuk qëndronte atëherë i tërhequr, dilnim me shokë edhe në ndonjë shëtitje. Më shumë kishte dëshirë të fliste për mendimtarët dhe shkrimtarët e mëdhenj botërorë.

Ibra i ndihmonte të gjithë…

....vazhdon

Titulli: Mos harro historinë
 

Gjatë homazheve për Ibrahim Rugovën sivjet më kanë pyetur edhe publikisht disa gazetarë: sa ka qenë i afërt Ibra me bashkëfamiljarët e vet (mendohej në rrethin më të gjerë familjar). Unë kam thënë gjithmonë dhe gjithmonë kam për ta përsëritur se Ibrahim Rugova i lindur dhe i rritur në ato rrethanat më të zeza për popullin shqiptar, Ibra që një kohë të fëmijërisë së parë e ka kaluar edhe ndër dajallarët e tij, te familja e madhe dhe e njohur e Qerim (Muriqi) Rugova, nga Llukafci i Begut, ka qenë i afërt dhe i ka respektuar të gjithë. Kurrë ai njeri me askënd nuk është ngucur, as si fëmijë, kurrë ai njeri nuk është kapur fytas me dikë, as me moshatarët e vet që i bënim ndonjë hile të vogël! Nuk është e vërtetë se ka qenë gjithmonë i mbyllur, si e mbyllen të tjerët kur ka filluar pas vitit 1989, të merret me politikën e madhe të shqiptarëve.

Përkundrazi, më kujtohet se ka pasur shumë dëshirë që të rri e të dëgjojë hallet e më të moshuarve, të cilët e donin dhe e respektonin më së shumti ndër të gjithë të tjerët. Më kujtohet si vinte në pushime verore e dimërore, por edhe në vdekje e dasma, kur qëndronte me neve gati edhe tërë natën, duke bërë edhe ndonjë shaka. Gazetarëve u kam thënë se edhe gjatë viteve ’90 unë i kam pasur dyert e hapura te Ibra. Gjithmonë. E vërteta është se kam qëndruar pak më anash ( kam pasur shumë arsye personale…) por nuk jam ndarë i tëri. Tash më vjen keq të them, por disa njerëz rreth tij e konsideronin Ibrën tonë si diçka që u takuaka vetëm atyre, ose partisë, unë kështu kurrë nuk i kisha kuptuar gjërat. Ai është problem i tyre, si u pa edhe më vonë, kur zunë të largoheshin një nga një! Por, ishte edhe rreziku nga pushteti serb, e dija se ata e përcillnin ditë e natë…Mirëpo, unë shkoja kur ma merrte mendja vetë se duhej të isha diku aty ku mbaheshin konferencat e shtypit, kur mbahej Kuvendi i Dytë i LDK-së në Shou, i Treti te Dora, kur e detyruan Ibrën të thërrasë e të mbajë Kuvendin themelues të Kosovës dhe kur erdhi policia serbe dhe e rrethoi selinë e LDK-së, konfiskoi materialet e asaj mbledhjeje, por shkoja edhe në Velani.

Në Cerrcë ka pasur një simpati të jashtëzakonshme për nënën e madhe të familjes, nën Fatime, të cilën serbët e kanë masakruar bashkë me shtatë bashkëfamiljarë të tjerë, më 13 prill të vitit 1999 në Kaliqan të Istogut. Ka pasur një simpati të jashtëzakonshme për axhën Bekë, vëllai i fundit i Rrustë Sadrisë, që vdiq në moshë të shtyrë nga mesi i viteve ’80. Në varrimin e në të pamën për Bekë Sadrinë kishin ardhur shumë miq e dashamirë. Më kujtohet Ibra erdhi i heshtur dhe kur shkoi, si është adet, e la një grusht para, shumë para për atë kohë! Deri vonë është përmendur gjesti i tij human. Humanizmin e vet ai e ka treguar edhe më herët. Kur ishim më të rinj, ai mua gjithë më ka dalë zot, si u ka dalë zot edhe rugovasve të tjerë që në fillim të viteve ’70 filluan të bënin fakultete e shkolla të mesme profesionale në Prishtinë. Këtë gjeneratë të re Ibra jo vetëm që i ndihmonte materialisht, por edhe u bënte konak, kur duhej dhe kur i zinte puna pisk në shehër.
Pjesa e njembedhjete Ibra, kryetar në një manifestim të “ Rilindjes”

Pastaj me Ibrën mbanim kontakte, pa politikë, gjatë viteve ’70 e ’80. Unë pastaj erdha me punë në redaksinë e gazetës “ Rilindja” në Prishtinë në verën e vitit ’78, një vit më vonë edhe me familje. Ibrës tashmë i kishin lindur dy djem, Mendimi e Uka (Teuta ka lindur pas të ’90-tave). Ishim gëzuar shumë për djemtë e Ibrës. Ai punonte në Institutin Albanologjik, ku i kishte shokët e punës e të idealit, afër ishte edhe Universiteti i Prishtinës. Por, më kujtohet mirë se një pjesë të madhe të kohës Ibra e kalonte në “ Rilindje”, në sektorin e botimit të librit letrar. Aty punonte Sabriu, Aliu, Antoni, Nazmi Rrahmani, që ndihmonte shumë botimin e librit në “Rilindje”. Ibra, si zakonisht, vinte i qetë e i heshtur si gjithmonë, me çantën e tij të madhe. Të themi me këtë rast se atëherë shtëpia botuese e gazetare “Rilindja” vërtet ishte çerdhe e botimeve në Kosovë. Aty botoheshin librat shkollorë, librat letrarë e shkencorë, botohej gazeta e vetme e përditshme, botoheshin revistat shqipe. Ibra ka pasur një bashkëpunim të përhershëm me “ Rilindjen”. Dhe, me gjasë, nuk e kishte harruar as kur e kishte marrë rrugën e politikës së madhe shqiptare, rrugën e bërjes së Kosovës shtet të pavarur e sovran, të integruar në BE e në NATO. Ishin ato vitet e rënda e të kthesës për Kosovën e shqiptarët. Ishin vitet e ngritjes së nacionalshovinizmit serb, në krye me Milosheviqin, kur Ibra doli në krye të LDK-së, që unë vazhdimisht e kam quajtur lëvizje për lirinë e Kosovës. Ishin ato vitet kur pushteti serb hoqi me dhunë autonominë e Kosovës, kur u shtyp me dhunë protesta e shqiptarëve, kur delegatët e Kuvendit të Kosovës shpallen Deklaratën e Pavarësisë më 2 Korrik 1990 e në shtator të atij viti shpallen edhe Kushtetutën e Republikës së Kosovës në Kaçanik.

Ishte edhe koha “ kur djemtë tanë shkuan në Amerikë…” dhe kur para plasjes së luftës në ish-Jugosllavi, LDK-ja kishte mobilizuar rreth vetes shumicën e shqiptarëve, e si thuhet edhe tash, kishte në radhët e veta mbi 700 mijë anëtarë.

Ibra erdhi, u tha se e kishte shkurtuar një qëndrim në Evropë, me qëllim të ardhjes në manifestimin e “ Rilindjes”

Dukej se po vinte koha e lirisë së shqiptarëve. Në manifestimin e “ Rilindjes” më 12 shkurt të vitit 1991, për shkak të ngjarjeve të bujshme që ndodhen në atë kohë, nga të cilat unë raportoja dhe komentoja për “ Rilindje” m’u nda çmimi i gazetarit më të mirë të kësaj gazete për vitin 1990. Sabri Hamitit iu nda shpërblimi i parë për veprën më të mirë të botuar në “Rilindje” gjatë vitit. Ishte pra për mua një çast gëzimit. Por, fillimi i ceremonisë ku merrnin pjesë shumica e intelektualëve eminentë të Kosovës dhe shumë njerëz të politikës, pak u vonua. Në interesimin tim më thanë se po e presin të vijë drejt e nga rruga, këtu, Ibrahim Rugovën. Ibra, si ma sqaruan, kishte shprehur dëshirën e tij që të jetë në këtë manifestim të shtëpisë ku deri më atëherë i kishte botuar shumicën e veprave të tij letrare, e shumë punime shkencore e eseistike. Ibra erdhi, bëmë edhe një foto të përbashkët me Rexhep Ismajlin, Sabri Hamitin e Kumrie Rugovën- Hamitin.

Nga ai manifestim Ibrën e nxorën nëpër do dyer të tërthorta të “Rilindjes”. Pastaj filluan ta ruanin nëpër zyra, kafene etj. E pashë se Ibrën e kishin marrë të tjerët…. Por, si e thashë edhe më herët, edhe në pyetjet e shumta të të afërmve, shokëve dhe miqve, në pyetjet e gazetarëve, unë vazhdimisht kam pohuar se Ibra kurrë nuk i ka humbur kontaktet me bashkëfamiljarët e vet këtu dhe në diasporë. Është çështje tjetër ana e protokollit, si kam thënë shumë herë se në selinë e LDK-së dhe në Velani, Ibra nuk ka hapur odë burrash për të hyrë e dalë kush të dojë! Para lufte, Adnan Merofci, më siguronte kontakte me Ibrën, sa herë kam dashur dhe sa herë që Ibra ka qenë pak më i lirë. Më siguronte edhe takime për të tjerët, kur ata më drejtoheshin mua për takime dhe për intervista. Edhe diçka për fund: për herë të fundit me Ibrën po ashtu patëm një gëzim të madh. Para dy vjetësh u përurua rruga e asfaltuar Istog-Vrellë, që kalon edhe nëpër vendlindjen tonë, Cerrcë. Ibra e bëri përurimin e saj. Në Vrellë u organizua një manifestim i madh popullor, edhe me këngë e valle. Vrellasit zemërgjerë shtruan gosti aty për Ibrën. Istogasit po ashtu shtruan gosti në motelin tashmë të njohur “Trofta”. Por kulmi i atij manifestimi ishte hyrja e Ibrës pas sa e sa vjetësh në oborrin e shtëpisë (e vjetra e rrënuar, e reja në vend të saj) ku kishte lindur më 2 dhjetor të vitit të rëndë 1944. Në atë oborr ishin mbledhur, me porosi, vetëm bashkëfamiljarët Rugova. Ibra, si gjithmonë i afërt nuk la kënd pa e përshëndetur dhe përqafuar. Bëmë edhe shumë foto të përbashkëta (dikush nga shërbimi i tij teknik kurrë nuk na i ka kthyer ato!). “Jo, jo, tha në shaka Ibra, nuk është se vij këtu për herë të parë pas lufte, mbi këtë lagje pas lufte shpesh kam kaluar me helikopter të KFOR-it, e kam parë se si po ngrihen shtëpitë e reja”. Dolëm edhe oborreve të tjera. Unë vërtet nuk e dija gjendjen e tij shëndetësore. E pashë se ishte i rraskapitur, i lodhur, e mbaja për krahu! Edhe në oborrin e Imerajve me Sanijen bëri një shaka: i tha ku është fiku që ka qenë aty, ai fiku i moçëm. I thanë se nuk është më. Ibra tha: po rrënjët i kanë mbetur!

[B]Nga Rrustem Rugova[/B]

29/09/2008 - 22:10:53

Titulli: Mos harro historinë
 

Mendoi se ju kam sjellur Fakte te mjaftueshme juve qe nuk e besoni/kuptoni Historin e te te parve te Dr.Rugoves dhe Jetes Vepres Vizionare te Tij dhe me gjere te Rugovasve!!!

LAVDI PER JET E MOTE

nga:Natyra Rugovase/Hajla.

Titulli: Mos harro historinë
 

tema asht shum e mir,edhe vet kuptimi i kesaj teme ben thirrje ,"Mos harroni historin"
nese me te vertet nuk e harrojm historin,asht shum mir, por nese ne e para percaktojm historin, ose ja pershkruaj historin ende pa ardh koha,nuk do ishte mir
me kosov ka figura publike shum te njoftura,edhe jan njerz me historit e tyre,mendoj se qdo njeri publik ka meritat edhe te metat e veta,nese ne kujtojm vetem gjerat negative te nje personi, mundemi me fol nat e dit per mangesit e tij
e nese ne kujtojm vetem ato pozitive, prap mundemi me fol nat e dit per gjerat pozitive te nje pesoni

diku ne shkrimin e natyres kishte shkru se Dr Rugova kishte mbi 700 shqiptar ne radhet e veta.

nuk besoj qe kishte 700 mij, por te gjith shqiptaret edhe femiu qe dinte te fliste ndoshta fjalet ne te shpeshta ishin ato ne perkrahja per Dr Rugoven
mendoj se historia e Dr Rugoves ne vitet e 90ta asht nje histori krejt ndryshe nga ajo gjat luftes,edhe pas luftes

un mendoj se aj mentalitet na ka perzjelli me dekada, ata njerz qe kan udheheq para lufte,po ata te njejtin munduan te udheheqin me qdo kusht edhe gjat luftes edhe pas luftes
njejt vepruan edhe keta qe e moren ne dor gjat luftes, donin qe me qdo kusht te udheheqin edhe pas luftes,edhe dojn te udheheqin edhe sod e ksaj dite
mendua se ashtu siq ishim radhitur ne vitet e 90ta per nja qellim,pas qlirimit ne do te punoj edhe me shum edhe do te dina me qmu lirin, por per far te keq jemi zhgenjy me vet veten
un mendoj se ne historin ton,ende nuk kemi politikan qe historia do tregonte vetem ane pozitive

Titulli: Mos harro historinë
 

[QUOTE]un mendoj se ne historin ton,ende nuk kemi politikan qe historia do tregonte vetem ane pozitive[/QUOTE]

perkundrazi ne si shqiptar e kundershtoim ate,dhe po te jetet!Ne me shum na pelqen ana negative pavaresisht tek cili nga politikanet?

marr shembull, [B][I][U]Dr.Rugoven[/U][/I][/B] ku dhe ti e nderuara schutze/kishe cekur ma larte se si dhe Femijet e kan dashur ate,madje e ter populli i Kosoves. Ne shum mire e dim si para lufte dhe pas saj Ai ka qen [B][I][U]Politikani[/U][/I][/B] ma [B][I][U]Adekuat [/U][/I][/B]qe ka posedua nje dukuri te rrall posti pozitivisht do them, per gjate gjitha [B][I][U]Dekadave [/U][/I][/B]ne rrugen per [B][I][U]Liri e Demokraci[/U][/I][/B] I njohur si [B][I][U]President i Kosoves.[/U][/I][/B]

Falemnderit/Juve

[B][I][U]Natyra. [/U][/I][/B]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Dëshmitari i krimeve serbe në Kosovë: Tmerri në Rahovec[/B]



Beograd, 30.11.2013

Redaksisë së botimit elektronik e-novina i është paraqitur polici Petar Gjorgjeviq, i cili ka akuzuar pjesëtarët e MUP-it serb për krime monstruoze në Kosovë dhe pas kësaj, siç pohon, ai ka qenë viktimë e Njësisë për mbrojtjen e dëshmitarëve si dhe të Prokurorisë për krime lufte të Serbisë. Bashkëbiseduesi i e-novine tashti jeton në Lihtenshtajn me gruan dhe dy fëmijët e tij, transmeton Koha.net.

Ai thotë të jetë motivuar me dëshminë e Sllobodan Stojanoviqit, me vëmendjen e sërishme të opinionit që ka treguar interesim për rastin e tyre dhe me gënjeshtrat që me këtë rast i kanë thënë prokurori Vlladimir Vukçeviq dhe zëvendësprokurori për krime të luftës Bruno Vekariq.

“Në njësinë 37 të PJP jam nga viti 1998, nga vera kur ndodhin krimet e para të luftës. Kam qenë në të gjitha aksionet në Kosovë. Më kujtohen përleshjet në Rahovec e rrethinë, aty pati shumë vrasje, plaçkitje dhe djegie të shtëpive. Dejan Mihajlloviq-Çebe dhe Sërgjan Nikoliq-Luçica ishin bashkëpunëtorët më të afërt të komandimit Nenad Stojkoviq për të gjitha punët e fëlliqura. Vrisnin pleq, fëmijë, me urdhër të Stojkoviqit, disa edhe pa urdhër të tij.

Kur u takova një herë me prokurorin Vukçeviq, në prani të Dragoljub Stankoviqit dhe disa të tjerëve, i tregoja për vrasjet e dhjetëra civilëve për të cilat kishte dhënë urdhër, ose kishte ditur komandanti i njësisë, Radosllav Mitroviq, si dhe për disa varreza masive. Ai e lëmonte mjekrën e tij dhe më tha: “Nuk kemi mjaft mish për Mitroviqin për ta gjykuar”. Isha i shokuar me mënyrën se si ai i trajtonte civilët e vrarë shqiptarë, për të e tëra kjo ishte vetëm “mish”, thotë bashkëbiseduesi i e-novina.

Mirosllav Vidoslavljeviq-Mikica ishte një kohë komandir në stacionin policor në Leskovc. Me të isha i afërt një kohë, derisa nuk u deklarova si “tradhtar”, pastaj i ndërpremë kontaktet. Por derisa ishim të afërt, ai më tregonte se si ka transportuar kamionë me kufoma. U pamë gjatë vitit 1999 në rrethinë të Prizrenit, psikikisht e kishte lëshuar, me gjasë shkaku i asaj që kishte bërë e përjetuar. Ishte i ri, sapo kishte përfunduar Akademinë policore dhe kishte filluar të punonte. Më tregonte se urdhrat i merrte nga eprori me nofkën “Gjeneral”.

Edhe në stacion flitej për këtë, ai mburrej me këtë, por si duket në vete vështirë e përjetonte këtë. Ai në shkurt të vitit 2009, kur u arrestuan katër veta kundër të cilëve dëshmuam ne, iku në Beograd, në Xhandarmëri, ku e pranoi komandanti Bozhidar Dikiq.

HORORI NË RAHOVEC: Nga mesi i korrikut 1998, kur policia mori qytetin e Rahovecit, nëpër rrugë kam parë me qindra kufoma, që rrinin asisoj në diell disa ditë. Atëherë, një ditë punëtorët komunalë me traktorë morën kufomat dhe i larguan jashtë qytetit, në një breg të afërm, mbi lokalitetin ku jetonte shumica serbe. Aty me ditë të tëra digjej zjarri dhe shumë policë në atë zjarr ngrohnin ushqimin e konservuar, duke mos ditur që në atë zjarr janë djegur rahovecianët e vrarë që i sillnin punëtorët komunalë. Në këtë përfundim vinim në bazë të erës së rëndë e të padurueshëm që vinte nga pjesët e padjegura të trupave.

GARA NË VRASJEN E CIVILËVE: Te fshati Obrijë e Epërme, në afërsi të Prizrenit, ishte një numër i madh i civilëve, disa mijë sish. Ishim në largim e sipër kur u paraqitën dy civilë, të rinj të moshës rreth të 20-tave, dikush i kishte zënë rob, nuk ishin të armatosur. Nenad Stojkoviq i dorëzoi te Çebe, i cili i zhveshi lakuriq. Mori një thupër të hollë dhe me të sillte sa mundte. Ishin krejtësisht të përgjakur, më kujtohet që ulërinin: "Kuku, nona, kuku, nona!", dhe këtë sikur e dëgjoj ende. U përpoqa t’i them Stojkoviqit që t’i lirojë, kurse ai i aplaudoi Çebes dhe tha: "Kjo është mirë, bravo!", i cili i nxitur nga lavdërimi i komandantit i rrihte edhe më me zell. Në fund të dy i vrau me pushkë.

Në fshatin Korishë, Çebe sillte njerëz nga Prizreni. Ata i zinin Zoran Markoviq-Cecko dhe Dragan Milenkoviq-Shisharka. Drejtori i ndërmarrjes komunale quhej Jovan, ai i caktonte njerëzit, shqiptarët e arsimuar, të cilët ende fshiheshin nëpër shtëpia, nuk donin të largoheshin. Shkonin atje i arrestonin dhe i sillnin në Korishë dhe në Korishë, para të gjithëve vriteshin me plumba të pistoletës së kalibrit të vogël në lule të ballit. Këtë e bënte më së shpeshti Çebe, atë e kam parë ta ketë bërë disa herë. Vriste njerëz edhe nëpër stalla. Mburrej se disa nga ta kishin urinuar në automobil, sepse e dinin se ku po i çonte.

Atë pistoletë të kalibrit të vogël ia kishte dhënë komandanti Radosllav Mitroviq, pasi që me urdhra të tij vriste njerëz që quheshin "kapital". Kurdo që vriste dikë, Nenad Stojkoviq e lajmëronte Mitroviqin: "Kapitali shkoi në rrezitje...", që do të thoshte se ishte vrarë.

Kemi pasur vetëm dy robër nga përleshja me UÇK-në, foto i keni publikuar, ata ishin të plagosur. Ata i ka vrarë pastaj Zoran Nikoliq-Honda, unë e kam paraqitur në Prokurori, por asgjë nga kjo.

Çebe është i njohur edhe për atë se për çdo shqiptar të vrarë ka bërë një gravurë në kondakun e drurit të pushkës. Ai lavdërohej se ka 80 gravura të tilla, që do të thotë se aq njerëz ka vrarë. Unë kam parë shumë likuidime të kryera nga ai, nuk e di saktësisht sa. Njëjtë ka vepruar edhe Luçica, ata bënin gara se kush do të vrasë më shumë civilë. Por, Luçica ishte edhe më brutal, pasi Dejan Çebe vriste me armë zjarri, kurse Luçica, ta zëmë, e ka prerë një plak me motosharrë. Në Korishë, në hyrje të fshatit, në shtëpinë buzë rrugës. Për çfarë arsyeje?! Për para, për çka tjetër do të vriste.

Luçica ka vrarë edhe dy djelmosha, rrugës për në Bajgorë, kishte edhe policë të tjerë në afërsi që e kanë parë këtë, të gjitha këto ia kam përshkruar Prokurorisë, por asgjë. Ata djelmosha kishin humbur, dikush i kishte zënë rob, kurse Luçica i detyroi të ulen në gjunjë dhe së pari njërin e pastaj edhe tjetrin i vrau me plumb në ballë.

Më kujtohet edhe një vrasje që Luçica e ka kryer në fshatin Pagarushë, jo larg Rahovecit. Pas marrjes së fshatit, një grup i policëve, në mesin e të cilëve isha edhe unë, shkaku i shiut u strehua në një shitore buzë rrugës në qendër të fshatit. Papritur u paraqit një njeri me shkop në dorë dhe me plis në kokë. Ishte shqiptar në moshë mbi 80 vjeçare, shkonte qetë, me kokë të ulur. Kur kaloi afër shitores, Luçica e ngriti pushkën dhe e mori në shenjë, ne të gjithë e shikonim me habi, duke mos besuar që ai do të shtijë në plakun e paarmatosur. Por, ai e vrau me gjakftohtësi, duke shtirë në të nga një afërsi e vogël. Tërë këtë e shikonte krejtësisht i painteresuar komandiri Stojkoviq.

Për nga brutaliteti ishte i njohur edhe Kallajxhiq, emrin ia kam harruar, e quanin Kallajxhija, shofer i kamionit T110. Në fshatin e minierës Stantërg, e lidhi plakun mbi 70-vjeçar për një dru. Njërën dorë ia lidhi për kamion, tjetrën për drurin. Dhe pastaj e shqeu me kamion, njeriu vdiq në vuajtje të mëdha. Kufoma mbeti aty kurse më pas kamionët (policorë e ushtarakë) kalonin mbi atë kufomë.

PLAÇKITJET DHE DJEGIET: Plaçkitjet në Kosovë ishin të rregullta dhe sistematike. Me dhjetëra vetura ndër më modernet të vjedhura silleshin, dhe në këtë drejtim printe Vidosavljeviq. I sillte automjetet në Leskovc, një prej tyre e bleu edhe polici kolegë Zevko. Atij automjetin ia shiti Vidosavljeviqi, kurse më vonë ia kurdiste se e ka blerë dhe e ka vozitur automjetin e vjedhur, kështu që Zevko mbeti pa punë. Iu ka shitur edhe të tjerëve, automjete të sjella nga Prizreni.

Plaçkitej ari, paratë, dhe pastaj lavdëroheshin me thasët me para, sidomos Çebe. Pastaj shkonte dora tjetër, teknike, televizorët, video rekorderët, antenat satelitore, mobiliet. Prapa nesh shkonte pjesa e prapme e çetës, të gjitha i ngarkonin nëpër kamionë dhe i transportonin për në Serbi.

Edhe djegiet ishin gjë e zakonshme, vetëm arrinte urdhri “Shkrepsa” dhe kallje i tërë fshati. Ndodhte pastaj që të nisemi dhe deri në cakun tjetër të na kapte terri, ktheheshim në atë fshatin e djegur dhe – nuk kishim ku të flinim, nuk kishte mbetur asnjë shtëpi e tërë.

Isha i pranishëm në një fshat disa kilometra larg Prizrenit, afër Korishës, kur Mitroviqi i dha urdhër Nenad Stojkoviqit që të zbraznim atë fshat. Stojkoviqi urdhëroi që të gjithë të dëbohen nga shtëpitë e tyre dhe të dërgohen për në Shqipëri. Këto ishin skena rrëqethëse, kur njerëzit dilnin nga shtëpitë, bartnin fëmijët në gjoks, tërheqin prapa gjërat personale. Tmerr! Ata nuk ishin shqiptarë, mendoj se kanë qenë turq apo boshnjakë dhe pyesnin ‘përse na dërgoni për në Shqipëri, po ne nuk e dimë gjuhën shqipe!’.

Urdhrat ishin “shkrepsë”, “gomë” dhe “në rrezitje”. “Gomë” do të thoshte që fshati të shtypet dhe të mos mbetet asgjë nga ai, sikur të ishte fshirë me gomë nga toka. “Në rrezitje” donte të thoshte të vritet. Ekzistonin vetëm këta tre urdhra. Shisharka dhe të tjerët mblodhën automjetet e disa shqiptarëve dhe shkuan për në Serbi, në prag të kërshëndellave 1999.

KUNBDËR KRIMINELËVE NË MESIN TONË: Derisa po e tregoj këtë, sikur më gërryen diçka në bark, kur njeriu është në luftë, në terren, ngjarjet kalojnë si nëpër shirit filmik. Mendoni vetëm për vete, si të ruani kokën, por jo edhe për atë se çka iu ngjan të tjerëve, nuk mendon që edhe tjetri është njeri. Bën llogari vetëm si të mbijetosh, të mos vdesësh. Por, pasi shpëton, fillojnë të renditen imazhet...

Pas luftës asgjë nuk më ka interesuar një vit të plotë. Ata që kanë bërë ato krime u bënë kryesorët në stacion policor dhe filluan të sillen në mënyrë arrogante. Vidosavljeviqi, Stojkoviqi, Çebe dhe të “heronjtë e tjerë të atdheut” pas luftës u morën edhe me reketim (zhvatje) të hotelierëve dhe prodhuesve privatë të mobilieve, si dhe me biznesmenë të tjerë nëpër qytet, si dhe me vepra të tjera penale... iu shkruheshin edhe fletëparaqitje penale, qëndronin edhe në paraburgim, por në fund e tëra përfundonte me aktgjykime për lirim.

Çebe u caktua për komandim të një stacioni policor në rrethinë, edhe pse kishte vetëm shkollën e mesme, Nenad Stojkoviq, ndërkaq, nga komandanti i çetës u bë kryeshef i Drejtorisë së policisë, përkatësisht i 12 apo 13-ti njeri në Ministrinë e Punëve të Brendshme të Serbisë. Një njeri gjysmëanalfabet. Vidosavljeviqi i ndërronte automobila, xhipat për çdo ditë. Dhe ata janë kryesorët, askush asgjë nuk guxon t’iu thotë. Flisja atëbotë: "Deri kur, o njerëz, deri kur!", shumë njerëz nuk pajtoheshin, por heshtnin, sepse lehtë humbet puna në polici, shumë shpejt mund të të kurdisin çka të duan.

Me kalimin e kohës fillova të mendoj për atë se sa vite do të kishte një djalosh i ri i vrarë, a do të kishte edhe ai tash familjen e tij, fëmijët. Edhe ai është qenie e gjallë.

Kësisoj. Më duket se ky është motivi. Jam i sigurt që Serbia nuk do të lëvizë vendit deri sa në polici dhe ushtri e ku ta di unë tjetër të jenë kriminelët e tillë. Kam dashur edhe unë të jetoj më mirë, që fëmijët e mi të jetojnë normalisht, që Ratko Mladiq të mos jetë hero popullor, ta dinë se ai nuk është patriot dhe se këta vrasës, që paraqiten si “heronj të atdheut” në fakt nuk janë patriotë.

Kam menduar që sistemi mund të zgjidhë këto gjëra, që ka filluar të funksionojë, që Prokuroria për krime lufte është vërtetë prokurori, që nuk janë mbrojtës, avokatë dhe strehues të kriminelëve. Mendoja që ata i ndjekin dhe arrestojnë vrasësit për t’i sjellë para drejtësisë. Ka menduar që Njësia për mbrojtjen e dëshmitarëve është ajo që duhet të jetë, siç e thotë edhe emërtimi i saj, e jo të jetë njësi për mbrojtjen e kriminelëve.

*Petar Gjorgjeviq është pseudonimi i bashkëfolësit tonë. Identiteti i tij është i njohur për redaksinë e-novine si dhe për dëshmitarin e kaluar të mbrojtur Sllobodan Stojanoviq, që gjithashtu ka folur për e - novine. Identitetin e këtij dëshmitari të njohur e di edhe një pjesëtar i Njësisë 37 të Aradhës së Njësive Speciale të policisë serbe, i cili së shpejti do të japë internistën e tij për e-novine.

Anëtari i njësitit paramilitar "Çakallët", rrëfen krimet në Kosovë
 

Publikuar: 22:20 / 12.12.2013

[img]http://www.telegrafi.com/fo/kosove/an-euml-tari-i-nj-euml-sitit-paramilitar-ccedil-akall-euml-t-rr-euml-fen-krimet-n-euml-kosov-euml-video_hd.jpg[/img]
[B][SIZE=2]Njësiti paramilitar i Zoran Raskovicit, "Çakallët", është përgjegjës për masakrat brutale që ndodhën në Lubeniq, Pavlan, Zahaq, Qyshk – fshatra të Kosovës në zonën e Pejës.[/SIZE][/B]


Tash dy vjet Raskovic është duke dëshmuar në Gjykatën Speciale në Beograd një rast të krimeve të luftës, ku sipas aktakuzës, 13 anëtarë të njësitit paramilitar "Çakallët", kanë vrarë më shumë se 100 shqiptarë në vitin 1999.
Që kur ka filluar gjykimi para 2 viteve, Raskovici ka qenë nën mbrojtje konstante të policisë në Serbi, për shkak se ai ka vendosur të dëshmojë haptas, pa e fshehur fytyrën.
Si pasojë e kësaj ai ka marrë kërcënime prej ish-anëtarëve paramilitar të kësaj njësie, madje edhe prej njerëzve të policisë që ishin caktuar si roje për ta mbrojtur atë.
Ai ka vendosur të flas, sepse është i bindur që në Serbi jeta e tij nuk do të jetë shume e gjatë për shkak të kësaj dëshmie.
“Jeta në Kosovë" sjell rrëfimin se si ndodhi që një 18 vjeçar serb, që iku si refugjat nga Rijeka e Kroacisë, vjen në Kosovë në vitet '90, ku kryen shkollën e mesme në Pejë dhe shndërrohet në paramilitar, pjesë e njësitit që bën kërdi në Dukagjin gjatë viteve '98-99 dhe pastaj, më 2010 vendos të bëhet dëshmitar i krimeve makabre të luftëtarëve serbë.
Iu kanë dashur Raskovicit 14 vjet të marrë guximin të tregojë krimet e tmerrshme që i ka shkaktuar njësiti paramilitar, pjesë e të cilit ishte ai vetë.
Pas sulmit, më shumë se 400 fshatarë, duke përfshirë gra, fëmijë dhe të moshuar, lanë shtëpitë e tyre. Para luftës, Qyshku kishte rreth 2000 banorë, shumica me etni shqiptare.
Raskovic përshkruan saktë se çka ka pa atë ditë në Qyshk. Në mëngjesin e 1 prillit 1999, tanket dhe paramilitarët serb të "Çakallëve" zbarkuan në Lubeniq, duke i përzënë njerëzit prej shtëpive të tyre, duke i vjedhur këto shtëpi e pastaj duke indezur.
Shumica e grave e fëmijëve ikën në male, në drejtim të kufirit me Shqipëri. E meshkujt i grumbulluan në qendër të fshatit dhe i pushkatuan, hiq më pak se 66 prej tyre.
Në vitin 2010, prokurori serb i Krimeve të Luftës ngriti aktakuzë kundër 13 paramilitarëve: Toplica Miladinovic, Srecko Popovic, Slavisha Kastratovic, Boban Bogicevic , Radoslav Brnovic, Vidoje Koricanin, Veljko Koricanin, Abdullah Sokic, Milojko Nikolic, Sinisa Misic, Zoran Obradovic, Dejan Bulatovic dhe Ranko Momic, që, sipas aktakuzës janë përgjegjës për vrasjen e më shumë se 100 shqiptarëve në Zahaq, Pavlan, Lubenic dhe Qyshk në 1999.
Gjatë gjykimit Raskovic i identifikoi shumicën e të dyshuarve si shkaktarë të drejtpërdrejtë të masakrave. Të gjithë, përveç Toplica Miladinovicit, që ishte komandant i ushtrisë Jugosllave, akuzohen se kanë qenë pjesë e grupit paramilitar të quajtur “Çakallët”.
Hierarkia komanduese e “Çakallëve” mbetet ende çështje e hapur ngase shumica e anëtarëve të saj pohuan gjatë gjykimit se ata ishin anëtarë të ushtrisë së rregullt e jo e grupit paramilitar dhe u deklaruan të pafajshëm .
Pas nënshkrimit të marrëveshjes së Kumanovës, më 9 qershor 1999, që i dha fund luftës në Kosovë, Raskovic dhe familja e tij u arratisën për në Serbi. Pas kësaj ai u bë pjesë e disa bandave kriminale dhe pas luftës u dënua me 12 vjet burgim për plaçkitjen e një banke.
Në fillim ishte planifikuar që Raskovic të dëshmonte me emër të koduar për të fshehur identitetin e tij, por për herë të parë në historinë e gjykatave në Serbi, një dëshmitar i mbrojtur vendosi të dëshmojë publikisht dhe të “tregonte të vërtetën për tmerret në Kosovë”.
Gjatë gjyqit, ai pati kërcënime të hapura nga ish-shokët e luftës.
Sot, ai thotë se është “pa shtet”, sepse nuk ka dokumente zyrtare identiteti. Ka dorëzuar një kërkesë për lejen e njoftimit dy vjet më parë, kur ajo e fundit i kishte skaduar, por autoritetet refuzojnë t’ia japin.
Gjykimi në Serbi është afër përfundimit. /Jeta në Kosovë/
Më poshtë mund të ndiqini në video intervistën e Raskovicit, të dhënë për emisonin "Jeta në Kosovë":



[YOUTUBE]0aoIK8OSDGQ[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Vuçiq:
Nuk ka dëshmi se shqiptarët i vranë serbët në lokalin “Panda” të Pejës 1998[/B]



Beograd, 30.12.2013

[B][I]Shteti serb ka kryer likuidimin e gazetarit Slavko Curuvija[/I][/B] , tha zëvendëskryeministri i parë i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, duke shtuar se autorët e drejtpërdrejtë të vrasjeve të tilla janë ende gjallë. Në një emision në TV Pink, ai ka thënë se si jurist shpejtë do të dëshmojë se shteti serb ka vrarë kundërshtarët, shkruan Telegrafi. “Ky është një problem i tmerrshëm për vendin tonë”, tha Vuçiq, duke shtuar se fjala është për pushtetin pjesë e të cilit ka qenë, por që nuk ka qenë pjesëmarrës e as nuk ka ditur gjë. Ai shton se në 14 vitet që nga vrasja e Curuvijsë, është përpjekur që të thuhet se “kryesit e krimit nuk janë më gjallë”, që të hiqet dorë nga zbardha e këtij rasti.

Të kujtojmë, Vuçiq të shtunën ka thënë se nëse nuk e zgjedh këtë rast, ai do të japë dorëheqje.

Zëvendëskryeministri serb tha se janë shumë “gjëra të tmerrshme me të cilat duhet të përballen”, duke përmendur si shembull “vrasjen e serbëve në lokalin “Panda” (Pejë), në Kosovë më 1998”, për të cilën tha se nuk ka dëshmi se vrasjen e kanë kryer shqiptarët, ashtu siç besohej.

Duke folur për anëtarësimin e Serbisë në BE, Vuçiq tha se viti 2020 është vështirë i arritshëm, por qëllim i mundshëm.

“Pres prapë probleme në rrugën drejt BE-së, por ajo rrugë është e qartë”, ka thënë ai.

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Shkurt 1999 - dikush lufton e dikush bënë “Rambouillet Party”[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/party.jpg[/IMG]



Në shkurtin e vitit 1999 në Kosovë kishte dy botë të kundërta. Dikush në Kryeqytet po bënte “Ramboullet Party” kur një pjesë tjetër e popullatës ishte në luftë.

Në Caffe "PUNTO" në Prishtinë “Associated Press” pati transmetuar pamje të nj feste të organizuar nga prishtinasit me emrin “Ramboullet Party” në kohën kur në Ramboullet të Francës po zhvilloheshin negociatat e mes palës kosovare e përbërë nga Elementi Kosovar i Armatosur (EKA) që përfaqësonte Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës dhe pjesa poetike e LDK’së e përfaqësuar nga Ibrahim Rugova si dhe përfaqësues të tjerë, dhe palës serbe-përfaqësuese vë regjimit të Miloshevicit.

Në këtë video që po qarkullon nëpër rrejte sociale, AP kishte filmuar luftën, por edhe ata që në Kryeqytete e bënin festën.



[YOUTUBE]1UGDC4vN7MY[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]1912 – kur serbët dërgonin shqiptarët drejt pushkatimit në Beograd[/B]



Ishte tetori i vitit 1912 kur dhjetëra shqiptarë të cilët kishin luftuar përkrahë turqve, ishin kapur robër nga serbët në Beograd.

Ata ishin lidhur nga ushtarët serb duke formuar një kolonë përmes Beogradit dhe më pas janë dërguar në Kalanë e qytetit.

Nuk dihet asgjë më për fatin e tyre edhe pse dyshohet që të gjithë janë pushkatuar po atë ditë.



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/09_01_14_99804_foto.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Presidentja Jahjaga bëri homazhe në Kompleksin Memorial në Reçak[/B]



Shtime, 15.01.2014

Presidentja e Republikës së Kosovës, zonja Atifete Jahjaga bëri sot homazhe në Kompleksin Memorial në Reçak, në përkujtim të viktimave të Masakrës së Reçakut, 15 vjet më parë, më 15 janar 1999.
Gjatë homazheve, presidentja Jahjaga u shoqërua nga përfaqësues të Qeverisë së Kosovës, udhëheqja komunale e Shtimes dhe qytetarë të shumtë.



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/15_01_14_110209_jj.jpg[/IMG]



[url]http://www.knninfo.com/repository/images/15_01_14_143408_jjj.jpg[/url]



[B]Masakra e Reçakut zgjoi ndërgjegjen botërore[/B]



Prishtinë, 15.01.2014

Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, në 15 vjetorin e Masakrës së Reçakut ka deklaruar se pesëmbëdhjetë vjet më parë, në fund të shekullit të njëzet, në një vendbanim të Kosovës një akt çnjerëzor tronditi ndjenjat e botës demokratike në shkallë planetare.

Thaçi në profilin e tij Facebook ka shkruar se gra, burra, bujq të paarmatosur, fëmijë dhe të rinj ishin vrarë dhe shfytyruar mizorisht nga makineria e kasapit të Ballkanit, Miloshevic, që kishte përgjakur popuj të tërë për një dekadë.

“Falë shpejtësisë së informimit dhe ndjeshmërisë politike të botës demokratike, Reçaku u bë pikë kthese e zhvillimeve të vrullshme diplomatike, përshpejtuar organizimin e Konferencës Ndërkombëtare të Rambujesë”, u shpreh Thaçi.

Kryeministri më tej tha se mbi gjakun dhe sakrificat e shumta shekullore, mbi gjakun dhe sakrificën e freskët të Reçakut nisi përshpejtimin historia e çlirimit të Kosovës, kur Perëndimi lëvizi mekanizmin e ushtarak NATO-n.

“Sakrifica e Reçakut është simbol i zgjimit të ndërgjegjes botërore, është çmimi i flijimit për lirinë, demokracinë dhe pavarësinë e Kosovës. Lavdi e përjetshme dëshmorëve të Reçakut!”, ka deklaruar Thaçi.





[CENTER][B]Emrat e viktimave[/B][/CENTER]



Lute Asllani
Banush Azemi
Ragip Bajrami
Halim Beqiri
Rizah Beqiri
Zenel Beqiri
Lutfi Bilalli
Ajet Emini
Bujar Hajrizi
Myfail Hajrizi
Skënder Halili
Haqif Hysenaj
Hajriz Ibrahimi
Hakip Imeri
Murtez Imeri
Nazmi Imeri
Mehë Ismajli
Muhamet Ismaji
Ahmet Jakupi
Eshref Jakupi
Hajriz Jakupi
Mehmet Jakupi
Xhelal Jakupi
Jashar Jashari
Raif Jashari
Shukri Jashari
Fatmir Limani
Nexhat Limani
Salif Limani
Bajram Mehmeti
Hanumshah Mehmeti
Arif Metushi
Haki Metushi
Ahmet Mustafa
Asllan Mustafa
Muhamet Mustafa
Sadik Osmani
Jashar Salihu
Shukri Salihu
Bajrush Shabani
Ahmet Smajlaj
Sheremet Syla
Shyqëri Syla
Bajram Xheladini
Njazi Zymeri



[B]William Wallker: „Nga ajo që pashë nuk ngurroj të përshkruaj ndodhinë si masakër dhe krim kundër njerëzimit (!)“[/B]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Gjykimi i “Çakallëve” dhe terrorizimi i Pejës në emër të Serbisë - I[/B]



[B][I]Vrasjet, përdhunimet, torturat, plaçkitjet dhe djegiet e pronave të shqiptarëve në fshatrat e Dukagjinit, në Qyshk, Pavlan, Lybeniq dhe Zahaq, janë kryer me urdhër të kreut shtetëror serb dhe me qëllimin që shqiptarët e Kosovës të dëbohen për në Shqipëri, në Maqedoni dhe në Mal të Zi. Për këto krime, në Gjykatën e Lartë në Beograd janë gjykuar anëtarët e bandave policore të njohura si “Çakallët”, “Munja” dhe “Grupa 77”. Në fjalën përfundimtare, përfaqësuesi i akuzës ka kërkuar 20 vjet burg për Toplica Miladinovicin, komandant e Njësitit 177 të Policisë së Serbisë, Ranko Romicin, Milojko Nikolicin, Sinisa Misicin dhe Dejan Bulatovicin; 15 vjet për Srecko Popovicin dhe Abdulah Sokicin; si dhe pesë deri në tetë vjet burg për Slavisa Kastratovicin, Boban Bogicevicin, Radoslav Brnovicin dhe Veljko Koricaninin. Telegrafi ju sjell tekstin e portalit e-novine: dëshmitë për krimet mizore të kryera nga shteti serb në rajonin e Pejës.[/I][/B]


Të sipërpërmendurit akuzohen se kanë kryer krime të pazakonta brutale ndaj më shumë se 120 civilëve shqiptarë në fshatrat Qyshk, Zahaq, Pavlan dhe Lybeniq (Komuna e Pejës), në prill dhe maj të vitit 1999.

“Krimet e tyre janë dëshmuar qartë gjatë procedurës gjyqësore”, ka thënë në fjalën e tij përfundimtare, Dragoljub Stankovic, zëvendësprokuror për krime lufte.

Kërkesës për shpalljen e tyre për fajtorë i është bashkuar edhe avokati i viktimave, Mustafa Radoniqi, duke paralajmëruar një tjetër kërkesë për kompensim, që do ta dorëzojë në emër të familjeve të dëmtuara.

Dënimi me 20 vjet burg është më i larti që mund të shqiptohet për krime të luftës në Serbi (në kohën e përmbarimit ishte zëvendësim për dënimin me vdekje).Udhëheqës i "Çakallëve" ishte Nebojsa Minic, i njohur “Mrtvi” (i Vdekuri - v.j.), i cili vdiq pa u ndëshkuar në Argjentinë.

[B]Krimi monstruoz i organizuar nga shtet serb dhe hezitimet e Prokurorisë së Serbisë[/B]

Në fund të nëntorit 2013 është ngritur një aktakuzë për krime lufte të kryera ndaj shqiptarëve në Komunën e Pejës, kundër tre ish-anëtarëve të Ushtrisë jugosllave, përfshirë anëtarin aktual e aktiv të Xhandarmërisë serbe, Vladan Krstovic Dzudza. Ata, sipas aktakuzës, së bashku me anëtarët e "Çakallëve", kanë marrë pjesë në vrasjen e të paktën 46 civilëve në fshatin Lybeniq, të Komunës së Pejës, më 1 prill 1999. Ata janë akuzuar se kanë kryer krime, së bashku me Nenad Lekicin që banon në Suedi, Predrag Vukovic i cili është ende në arrati, si dhe disa persona tjerë të paidentifikuar.

Në fshatin Qyshk është kryer një nga krimet më monstruoze nga shteti i Serbisë: policia dhe bandat qeveritare, pas një sulmi të egër - gjatë të cilit kanë përdhunuar gratë shqiptare dhe kanë plaçkitur gjithçka që kanë mundur të marrin me vete - kanë vrarë të paktën 44 civilë, në tri shtëpi të fshatit të cilat i kanë djegur. Fshati është rrafshuar me tokë, ndërsa nga aty janë dëbuar më shumë se 400 civilë.

Avokati nga Peja, Mustafa Radoniqi, që përfaqëson palët e dëmtuara, ka thënë në fjalën e tij përfundimtare se po përmbyllet një proces maratonik gjyqësor, që ka filluar para katër viteve, duke shtuar se hetimi i krimeve filloi me dhjetë vjet vonesë. Për këtë proces, sipas tij, Prokuroria serbe nuk ka treguar interes të mjaftueshëm dhe se në mënyrë inerte ka kryer pjesën e saj të punës.

“Shumë gjëra janë fshehur dhe një numër i madh i dëshmitarëve, duke parë plogështinë e Prokurorisë (serbe - v.j.), kanë refuzuar të japin dëshmi, sepse e kanë humbur plotësisht besimin. Ndërsa, ka edhe nga ata që vdiqën gjatë procedurës dhe nuk ishte e mundur të hetohen, ndonëse dëshmia e tyre do të ofronte të dhëna të qarta dhe fakte për të gjitha gjërat që kanë ndodhur, si dhe për të pandehurit të cilët mirë i kanë njohur. Megjithatë, mendoj se ka prova të mjaftueshme për të hedhur dritë mbi këto ngjarje, në bazë të të cilave mund të thuhet se këta të akuzuar ishin pjesëmarrës në këto ngjarje tragjike dhe se ishin autorë të krimeve për të cilat akuzohen.

Të dëmtuarit ankohen që ky proces bëhet jo në vendin ku janë kryer krimet, në gjykatat lokale, por këtu në Beograd. Por, mendojmë se është gjë e mirë që gjykohen këtu, në vendet jashtë zonës së krimit, sepse është e nevojshme që Serbia dhe opinioni serb të njohin krimet që janë bërë në emër të tyre. Serbia, për fat të keq, një kohë të gjatë nuk ka shprehur gatishmëri për t'u përballur me krimet e luftës të anëtarëve të policisë dhe të ushtrisë së saj. Mu për këtë ky proces ka filluar pas kaq shumë kohësh”, ka thënë Radoniqi, i cili i dha mirënjohje Këshillit gjyqësor, duke theksuar se procesi është kryer mirë, paanshëm, pa anime ndaj asnjë pjesëmarrësi në të.


[B]“Nata e Kristaltë” në Pejë[/B]

Faktografia e rastit të Qyshkut, të egërsisë së përgjakshme të urdhëruar nga Slobodan Milosevici, Nikola Sainovici dhe monstruozët tjerë nga kreu shtetëror serb, tregon se vrasjen e shqiptarëve, banditët shtetëror serbë i kanë kryer pa pikë shpirti e mizorisht, dhe se shumica e trupave janë djegur që të shmanget identifikimi i viktimave.

Herët, në mëngjesin e 14 majit 1999, kriminelët hynë në fshat Qyshk që ndodhet në Lindje të Pejës. Anëtarët e forcave të sigurimit serb, të veshur me uniforma kamuflazhi dhe me fytyra të maskuara, kanë ndarë - sipas një skenari të planifikuar dhe të përdorur disa herë - burrat nga gratë, fëmijët dhe të moshuarit. E rëndësishme është të thuhet se para sulmit fshatarët nuk e dinin cili do të ishte epilogu, pasi me një shef të policisë në Pejë kishin folur dhe kishin marrë garanci se do të jenë të sigurt, meqë do të trajtohen si “banorë luajalë ndaj Serbisë”.

Më shumë se 200 burra maltretohen; 32 meshkuj, të moshës 16-69 vjeçare janë ndarë në tri grupe dhe janë dërguar në tri shtëpi ku ekzekutohen nga armët automatike. Në njërën nga shtëpitë jeta e disave ka marrë fund me revole.

Të vrarë janë: Rasim Rama, Muhamet Shala, Brahim Gashi, Kadri Çeku, Hasan Çeku, Halit Gashi, Selim Gashi, Sylë Gaszhi, Skender Gashi, Muharrem Gashi, Ibish Gashi, Çaush Lushi, Avdi Berisha. Në shtëpinë e Azem Gashit janë ekzekutuar: Emin Gashi, Jashar Gashi, Ramë Gashi, Halil Gashi, Ibër Kelmendi, Skënder Kelmendi, Demë Kelmendi, Ukë Lushi, Osmani Lushi, Ismet Dima, Gani Avdijaj, Isa Gashi. I mbijetuari i vetëm është Isa Gashi. Në shtëpinë e Demë Gashit janë vrarë: Ahmet Gashi, Brahim Gashi, Besim Kelmendi, Erdogan Kelmendi, Brahim Kelmendi, Mentor Kelmendi, Sefedin Lushi, Hasan Avdijaj, Ramiz Lushi, Rexhë Kelmendi. Nga kjo shtëpi ka mbijetuar vetëm Rexhë Kelmendi. Në shtëpinë e Sahit Gashit u vranë: Musë Gashi, Xhafer Gashi, Abdullah Lushi, Xhafer Lushi, Arijan Lushi, Zeqir Aliaj, Isuf Shala, Emrush Krasniqi, Skender Alushi dhe Hazir Berisha.

Dëshmitari Zoran Raskovic, në gjyq, në dhjetor 2011, tha se në Pejë kishte shkuar në dhjetor të vitit 1998, “atë ditë kur janë varrosur gjashtë të rinjtë, të cilët shqiptarët i kishin vrarë në lokalin ‘Panda’, e ku patriarku i ndjerë Pavle mbajti lutjet për të vdekurit”.

“Pastaj erdhi ‘Nata e Kristaltë’ (sipas Natës së Xhamave të Thyer, kur më 1938 nazistët thyejnë lokalet e hebrenjve duke i vrarë dhe arrestuar ata - v.j.). Serbët thyen të gjitha xhamat e lokaleve shqiptare. Unë isha i punësuar në një lokal si roje e armatosur. Atëherë e njoha Nebojsa Minicin, të quajtur ‘Mrtvi’. Kur filluan bombardimet, ‘Mrtvi’ na thirri ta thyejmë një diskotekë shqiptare. Aty ka marrë çfarë ka mundur. Atëherë më tha se po shkojmë në SUP (Sekretariati i Punëve të Brendshme - v.j.), e pastaj në kazermë.

[B]Bërzheniku dhe Lybeniqi si “paralojë” për Qyshkun[/B]

Këtu u takua me komandantin Toplica Miladinovic. Aty ka marrë 20 kallashnikovë dhe afro 40 bomba. Në lokalin ‘Stari Most’ u mblodhën dhjetëra njerëz. Kështu nisën ‘Çakallët’. Aty ishin: Ranko Momic - i cili mburrej se ishte me ‘Tigrat’ e Arkanit, se e kishte kaluar tërë Bosnjën dhe Srebernicën; Zoran Obradovic ‘Buba’, një figurë lokale; Sinisa Misic - i cili shpejtë e kishte bërë për vete një vilë të një shqiptari; Nikolic Milojko ‘Sumadia’, i cili kishte luftëtar me grupin ‘Munj’ në Bosnje; Srecko Popovic, i cili nga dita e parë ishte me ne; Kastratovici ishte aty, kishte mjekër. ‘Mrtvi’ tha se i nevojitemi shtetit, se jemi formacion ushtarak, se jemi legalë. Më shumë kemi ngjarë me ekip se me formacion. ‘Mrtvi’ u bë lideri jonë.

Natën e parë i kemi larguar disa shqiptarë nga tregu. Të gjithë nga ekipi u vendosëm në shtëpitë e shqiptarëve. Morëm armatim, uniforma. Kishte para, xhipa. ‘Mrtvi’ në çdo derë hynte me shkelma. Ai ishte i rëndësishëm në qytet. Kishin dëgjuar për të.

Para fshatit Qyshk, krimet kanë ndodhur në Bërzhenik (paralarje e Pejës) dhe në fshatin Lybeniq (Komuna e Pejës, ku më 1 prill 1999 janë vrarë 66 civilë shqiptarë, por kjo nuk është lëndë e akuzës). Më 14 maj 1998, në ora 8:00, në shtëpinë e një shqiptari të fuqishëm që u dëbua, u mbajt takimi i shtabit. ‘Mrtvi’ tha ta vozis deri te Toplica Miladinovici. Kur u kthyem, tha: ‘Lëvizje. Gjermanët po i ndjekim në gjah’.


Jemi lyer me blozën e tymit të veturave dhe me ngjyrën e këpucëve. Shumica prej nesh nuk e dinim ku jemi duke shkuar. Rreth orës 9:00, ne, rreth 25-30 persona, në 7-10 automjete, kemi shkuar rrugës Pejës-Prishtinë. 3-4 kilometra larg ishte fshati Qyshk, në anën e djathtë. Ishte fshat shqiptar, ku nuk ka shesh, por një shtrirje. Aty ishin dhjetëra anëtarë të njësisë rezerve të Mbrojtjes Territoriale, si dhe të policisë. Filluam sipas planit. Kurrë nuk dihej deri ku do të shkohet. E kam fjalën për vrasje.

Na kanë ndarë në katër grupe. Të parën e udhëhoqi ‘Mrtvi’. Në të dytën ishin: ‘Vampiri’, ‘Cale’ (Srecko Popoviq ), ‘Bulati’ (nuk e di pse ai nuk është në aktakuzë, sepse ishte me ne në Lybeniq), Zoran Obradovic ‘Buba’, Bobani. Në të tretën ishin: Ranko ‘Bosanac’, Mladjo Vukovic dhe ‘Memo’ (ai nuk e vrau askënd, se ishte i ri ). Në grupin e katërt ishin: ‘Sumadia’, Bata Lekic, Vuku. Grupet shkuan në katër drejtime. ‘Mrtvi’ u nis në drejtim nga kemi ardhur. Unë rrija si gjithnjë te vetura.

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Gjykimi i “Çakallëve” dhe terrorizimi i Pejës në emër të Serbisë - II[/B]




[B]“T’i vrisni të gjithë nga mosha 12-70 vjeçare”[/B]

Kur hynë në fshatin Qyshk, nga një derë dalin dy shqiptarë të moshuar me duart e tyre të ngritura dhe pyesin se çfarë po kërkojnë. Ata u vranë nga ‘Mrtvi’ dhe ‘Vampiri’. Askush nuk gjuante në ne. Askund nuk kam parë terroristë. Atëherë u shpërndanë në fshat. Nisi beteja. Fillimisht dëgjohen të shtënat nga të gjitha anët. Atëherë kam parë flakë, shtëpitë digjeshin. Nisen gratë, fëmijët dhe pleqtë - refugjatë. Fëmijët piskasin nga tmerri. Nuk jam në gjendje t’ua përshkruaj atë skenë, sepse nuk e keni përjetuar. Ishte si në filmat rreth Luftës së Vietnamit, kur amerikanët i dëbojnë ata aziatikët. Të gjithë i dëbojnë për në Shqipëri.

Atëherë Zoran Obradovic ‘Buba’ e ka marrë një veturë që e vodhi. Pastaj ‘Mrtvi’ ka shtënë në atë veturë. ‘Buba’ ra në pamëshirë, sepse ka vrarë një fëmijë në rrugën Pejë-Kullë-Rozhajë. Edhe ekzekutorët më të mëdhenj në njësit u neveritën me këtë. Ai shpjegonte se si bëhen ‘lëvizjet’. Shqiptarit i afrohesh pas shpine, me një kënd të saktë i shkrepet plumbi në kokë që të shihet mirë se si truri dhe kafka i fluturon. Bata Lekic i këpuste zinxhirët e arit dhe kërkonte para. Dëbimi i shqiptarëve zgjaste.

Pastaj udhëheqësit e grupeve kthehen me ushtri, shtëpitë digjen dhe dëbimi vazhdon. ‘Mrtvi’ tha: ‘T’i vrisni të gjithë nga mosha 12-70 vjeçare’. Aty ,‘Cale’, Srecko Popovic, ekzekutoi tre shqiptarë për muri, ‘për Serbinë’. Ranko ‘Bosanac’ u tha atyre që të mos kenë frikë, se po vjen autobusi që do t’i dërgojë në SUP-in e Pejës. U tha atyre që të hedhin çdo gjë nga xhepat e tyre, orët, byzylykët, unazat, letërnjoftimet. ‘Mrtvi’ i tha një fëmije që t’i mbledh ato. Nuk mund ta shpjegoj frikën e atij fëmije. Ai dridhej, ishte pshurrë dhe dhjerë nga frika. ‘Vampiri’ ia vendosi tytën e kallashnikovit në kokë. ‘Mrtvi’ i thotë: ‘Lëre, le të mbetet që shqiptarëve nesër t’ju rrëfejë këtë’.

Pastaj, Ranko, ‘Sumadija’ dhe Mladjo Vukovic hynë në një shtëpi. Dëgjohen rafalët. ‘Sumadia’ doli nga shtëpia me të sharën e tij famshme: ‘Ta q... xhaminë dhe orkestrën e xhamisë’. Mladjo e dogji shtëpinë. E kemi bërë një pauzë dhe shkuam të freskohemi. Atëherë ‘Mrtvi’ urdhëroi të vazhdojmë tutje, që të ‘dëbohet llumi’.

Shkuam në Pavlan dhe Zahaq. Aty u organizuam në dy trupe, në 15 deri 20 veta. Në grupin e parë ishin ‘Cale’ dhe ‘Sumadija’, e në të dytin ‘Mrtvi’ dhe ‘Bosanac’.

Gjatë rrugës ishte i ulur një plak shqiptar, të cilin e pyetën se pse nuk ka ikur. Ai tha se kjo është shtëpia e tij, dhe e vranë. E pash ‘Bubën’ tek vret edhe qentë.

[B]Tmerri në Zahaq[/B]

Në Pavlan e pash Ranko ‘Bosancin’ se si kryen marrëdhënie seksuale me një shqiptare. Ajo ishte para kauçit, e strukur. Atëherë na pyet: ‘A doni edhe ju pak’? Ajo rënkon, nuk gjëmon. Kur mbaroi, e pastroi në të, e pastaj ia vuri kallashnikovin dhe e pushkatoi.

Unë kam bërë një reformë të vetëdijes sime. Nuk mund të ketë justifikime. Keqbërësi është keqbërës.

Atëherë shkuam në Zahaq. Aty një djalë nga Kragujevci i hipi gomarit dhe gjuante me kallashnikov. Srecko Popovic i thotë: ‘Po lëreni djalin, se po shfryhet’. Në Qyshk gjithçka ishte e organizuar, në Zahaq ishte mbaja si të duash. Aty u ‘debatuan’ ‘Mrtvi’ dhe Ranko se si shqiptari flet më së shpejti. ‘Mrtvi’ tha kur nxehet hekuri për hekurosje dhe ia vë ashtu të nxehtë shqiptarit, ndërsa teksa hekuri djegë, ai flet. E, Ranko thoshte se shqiptari flet më shpejtë kur e godet me kondak në kokë, kur truri i luan, e flokët ia shkulë me rrënjë nga koka. Në këtë njësit jo të gjithë njerëzit kanë kryer krime .

Aty ishim deri në ora 15:00. Nga atje jemi nisur me nja 20 vetura të vjedhura. Ranko ‘Bosanac’ kishte një certifikatë bosh ku nënshkruanin shqiptarët se ia dhurojnë veturat vetëm që të mos vriten. Srecko Popovic dhe ‘Sumadia’ në një hambar vranë dy shqiptarë.

Kur u kthyem, ktheheshim me këngë, me tre gishta të ngritur lart. Më vonë kuptova se shkuarja kryesore në fshat ishte Agim Çeku. Atëherë e dëgjova Sinisën tek i thotë ‘Mrtvit’: ‘Hallall k... kumbarë, se si e ke prerë, nuk kam pasë nevojë as ta vras’. Atëherë ‘Mrtvin’ e dërgova në shtab tek Toplica Miladinovic. Kjo ndodhi atë ditë, aty isha prezent dhe gjithçka kam parë”, ishte dëshmia në gjyq e Zoran Raskovicit.

Krimi në fshatin Qyshk është përmendur edhe në gjyqin kundër Slobodan Milosevicit në Hagë, ndërsa e kanë studiuar edhe Human Rights Watch, Fondi për të Drejtën Humanitare dhe American RadioWorks. Disa raporte, përgjegjës për masakrën në Qyshk i kanë cilësuar grupin policor “Munja” nga Peja, që vepronte në kuadër të MUP-it (Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë - v.j.), që njihej për dhunë dhe krim. Përveç grupit ‘Munja’, në Qyshk thuhej se ishin “Frenkit”, Grupi Operativ (OPG) - një njësi elite e policisë serbe - si dhe Njësiti i III-të i ashtuquajtur Anti-Terrorist i Ushtrisë së Jugosllavisë. Banorët e mbijetuar, me emër e mbiemër kanë identifikuar dy anëtarë të forcave serbe, për të cilët thuhet se ishin në Qyshk më 14 maj: Srecko Popovicin. I dyshuari kryesor, Nebojsa Minic “Mrtvi”, i cili komandonte me formacionin e armatosur “Çakallët”, është arrestuar më 2005 në Argjentinë me një urdhër të ICTY-së (Tribunalit të Hagës), por gjatë procedurave të ekstradimit vdiq nga AIDS-i.

Minic ishte polic rezervë në Pejë dhe i përkiste grupeve paramilitare “Munja” dhe “Grupa 77”.

Në aeroportin e Lubjanës, më 16 shkurt 2007, arrestohet atëherë 32-vjeçari Igor Golubovic, qytetar i Sllovenisë dhe i Serbisë. Ai u arrestua me urdhër të Interpolit të Sllovenisë, për pjesëmarrje në masakrën në Qyshk dhe për krimet tjera të kryera në rrethinën e Pejës. Golubovic ishte anëtar i njësitit “Munja” dhe një nga bashkëpunëtorët e afërt të Vidomir Salapurës (Shalipuri famëkeq i Pejës, i cili është vrarë gjatë luftimeve me UÇK-në). Gjykata e Qarkut në Lubjanë, më 12 tetor 2009 e dënoi Golubovicin me 20 vjet burg për vrasjen e së paku katër shqiptarëve në Qyshk, për plaçkitje, dëbim të dhunshëm, plagosje dhe maltretim të banorëve shqiptarë në Pejë. Me vendim të Gjykatës së Lartë në Lubjanë, më 21 dhjetor 2011 atij i zbritet dënimi nga 20 në 12 vjet burg.

[B]Krimet janë kryer nga formacionet shtetërore të Serbisë[/B]

Gjykata e Qarkut në Stokholm (Suedi), më 20 janar 2012 e dënoi Milic Martinovicin, ish-polic serb, me burgim të përjetshëm për rolin e tij në masakrën e Qyshkut. Martinovici, i cili u arrestua në Suedi në prill 2010, u shpall fajtor për krime të rënda kundër njerëzimit, përfshirë vrasje, tentim-vrasje dhe zjarrvënie, në lidhje me masakrën e sipërpërmendur.

I akuzuari Srecko Popovic, më 22 shkurt 2012, gjatë gjykimit pranë një gjykate të Beogradit, tha se njësia e tij, "Çakallët", ka qenë pjesë e njësisë për ndërhyrje policore brenda Njësisë së rregullt 177 të Ushtrisë jugosllave.

"Nëse duhet të më dënoni, më dënoni. Por, mos më shpallni për formacion paramilitar. Kjo është nën nderin tim. Unë jam ushtar”, ka thënë ai.

Mustafa Radoniqi, në fjalën përfundimtare thotë se “të akuzuarit ishin kryes të këtij plani monstruoz dhe se detyrën e kanë kryer në mënyrën më mizore”. Ata e kanë shfrytëzuar situatën që edhe të pasurohen me plaçkitje dhe vjedhje.

"Ata ishin të vetëdijshëm se po kryejnë një vepër që është kundër një grupi të caktuar etnik, se ata duhet dëbuar nga fshati, nga qyteti dhe nga tërë territori që është Atdhe i tyre. Qëllimi i tyre është që në mënyrën më mizore të dëbojnë shqiptarët, e që të krijohet bashkësia etnikisht e pastër serbe. Nuk ishte vetëm zbatimi i detyrave që ua kanë dhënë strukturat më të larta komanduese, por veprat e tyre dhe rezultati i vullnetit të tyre që ata ashtu të veprojnë. Mu për këtë, veprat e tyre janë vepra vullnetare të cilat me vetëdije i kanë kryer. Kështu, pra, mblidhen tri komponentë të fajësisë: përgjegjësia, qëllimi dhe vetëdija e plotë se ata po veprojnë në mënyrë të paligjshme.

Gjatë gjykimit, të akuzuarit nuk kanë treguar asnjë keqardhje për viktimat, e as nuk kishin respekt për të dëmtuarit që kanë dhënë dëshmitë këtu, ose përmes video-konferencës. Por, me qeshje dhe gjeste, e madje me fjalë të ulëta i kanë fyer dhe nënçmuar. Arrogancën e tyre e treguan edhe me veshje, me fanella me figura të ndryshme, e me mbishkrime për njëfarë ‘patriotizmi’, me çka i kanë irrituar edhe më shumë të dëmtuarit. Prandaj, për shkak të sjelljes së tillë, gjatë gjykimit jeni detyruar që disa herë t’ua tërhiqni vërejtjen, madje kishte edhe ndërprerje seancash. Të gjitha këto, Këshill i nderuar, mendoj se duhet t’i keni parasysh gjatë marrjes së vendimit për dënim.

Prandaj, në emër të të dëmtuarve, i bashkohem ndjekjes penale dhe fjalëve të përfaqësuesit të prokurorisë publike, që të akuzuarit të shpallen të fajshëm dhe të dënohen sipas ligjit. Natyrisht, në emër të të dëmtuarve e shtroj kërkesën për dëmshpërblim, për të cilën tash nuk jam në gjendje të përcaktohem për shkak të sasisë së madhe të dëmit të shkaktuar palëve të dëmtuara. Por, këto kërkesa do të dalin në dritë pas përfundimit të gjykimit dhe vendimit final, kur këtë do ta shtrojmë me akuzë të veçantë në procedurë gjyqësore”, përfundoi Radoniqi.

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]106 vjet burg për “Çakallët” që vranë mbi 120 shqiptarë[/B]



Beograd, 11.02.2014

Nëntë pjesëtarët e formacionit para-ushtarak serb “Çakallët” janë dënuar me 106 vjet burg të martën nga një gjykatë në Beograd.

Sipas medieve beogradase, dy prej të akuzuarve janë liruar nga të gjitha akuzat që i rëndonin për vrasjen e mbi 120 civilëve shqiptarë në fshatrat e Pejës, gjatë luftës në vitin 1999.

Ky njësitë paramilitar është gjet fajtor për vrasjen, dhunimin, shkatërrimin dhe plaçkitjen e pronës së shqiptarëve, dhe deportim të popullatës civile për në Shqipëri.



[B]Rashkë, pritet largimi i ndërtesës mbi varrezën masive[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/11_02_14_58520_rashke.jpg[/IMG]



Rashkë, 11.02.2014

Prishtina dhe Beogradi pranuan se duhet shtuar përpjekjet e tyre në kërkim të informatave të reja, dhe u zotuan para familjeve që të ndërmarrin hapa konkret me qëllim që procesi i kërkimit të ecë më shpejtë përpara.

Nën kryesimin e KNKK-së, Grupi Punues për persona të zhdukur në lidhje me ngjarjet e viteve 1998-1999 në Kosovë, u takua sot në Beograd.

Pavarësisht faktit se mbi 70 operacione terreni janë kryer dhe 12 lokacione janë zhvarrosur gjatë 12 muajve të fundit, vetëm 45 raste janë zgjidhur gjatë vitit 2013. Sfida kryesore vazhdimisht qëndron në mungesën e informatave të reja mbi lokacione vendvarrimesh të mundshme, transmeton Telegrafi.

Gjatë takimit të sotëm, familjet shprehën shqetësimin e tyre të thellë mbi progresin e kufizuar të arritur vitin e kaluar, dhe u bënë thirrje palëve që të ndërmarrin hapa më të shpejtë.

“Të dy palët, Beogradi dhe Prishtina, pranuan se duhet shtuar përpjekjet e tyre në kërkim të informatave të reja, dhe u zotuan para familjeve që të ndërmarrin hapa konkret me qëllim që procesi i kërkimit të ecë më shpejtë përpara”, theksoi Lina Milner, kryesuese e Grupit Punues.

“Sa i përket Rudnicës, Rashkë, punët do të rifillojnë në pranverën e vitit 2014, duke u bazuar në hapat konkret të propozuar sot nga delegacioni i Beogradit që parashohin largimin e godinës që gjendet në lokacion, zhvarrimin, autopsinë, identifikimin dhe dorëzimin e mbetjeve mortore familjeve, si dhe vlerësimin e një lokacioni tjetër në zonën e njëjtë. Delegacioni i Beogradit u zotua se do të sigurohet që buxheti i nevojshëm të ndahet, duke i bërë thirrje për përkrahje edhe bashkësisë ndërkombëtare, si dhe do të sigurohet transparenca për familjet e personave të zhdukur dhe të gjithë akterët e përfshirë mbi të gjithë hapat e ndërmarrë, qoftë në mënyrë bilaterale apo nëpërmjet Grupit Punues të kryesuar nga KNKK-ja”.

Beogradi gjithashtu raportoi mbi mbetjet mortore të cilat u gjetën në lokacion më datën 17.12.2013, si dhe lidhur me mbledhjen e mostrave për nxjerrjen e profileve të ADN-së të kryer më datën 06.02.2014 në Institutin e Mjekësisë Ligjore në Beograd.

Adresimi i çështjes së 351 mbetjeve mortore të paidentifikuara të cilat mbahen në morgun e Prishtinës gjithashtu u nënvizua si prioritet për vitin 2014.

“Duke u bazuar në rekomandimet e ekspertëve mjeko-ligjor të EULEX-it, të cilat u bënë të ditura në vitin 2013 nga Delegacioni i Prishtinës, dy palët u pajtuan për nevojën urgjente për veprime të mëtejshme për ato mbetje mortore për të cilat mundësitë mjeko-ligjore janë shtjerrë; u vendos që hapat e mëtejshëm do të përcaktohen gjatë muajve në vijim, në konsultim me familjet e personave të zhdukur”, tha Milner.

Sipas së drejtës ndërkombëtare humanitare dhe ligjit ndërkombëtar për të drejta të njeriut, familja e personit të zhdukur ka të drejtë të informohet mbi fatin dhe vendndodhjen e familjarit të tyre. Autoritetet dhe ish-palët ndërluftuese mbartin përgjegjësinë kryesore për të ofruar përgjigje.

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Dëshmia e dëshmitarit që nuk u mor kurrë parasysh[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/deshmi.jpg[/IMG]



Llashtica e dërmuar as pas 15 vitesh nuk mori përgjigje nga organet e drejtësisë. Nuk mjaftuan as deklaratat e Vlora Shabanit, Deli Hysenit, Drita Hysenit, Ymer Ibishit, Nehat Shabanit e të dëshmitarëve të tjerë që kjo Dosje të paktën të marrë një përgjigje zyrtare.Llashtica edhe sot (e diel) për kutjon 15 vjetorin e masakrës, por pa asnjë hetim zyrtar, raporton rajonipress.

Edhe pse në polici, prokurori dhe EULEX e UNMIK janë deponuar dhjetëra dëshmi për vrasjet në këtë fshat, askush deri tani nuk e ka trajtuar seriozisht Dosjen e Llashticës. Ymer Ibishi dëshmitar vazhdon të mos heshtë dhe të kërkojë drejtësi për viktimat e burg për kriminelët.

Llashtica është njëri nga fshatrat që ka pësuar më së shumti dhe është goditur mbi shumë familje, duke filluar nga vrasjet, pushkatimet, dhunimet e djegiet e kufomave.

“Dosja e Llashticës” mbetet ende e pa hetuar. “Pas luftës KFOR-i, UNMIK-u dhe agjenturat e huaja të instaluara në Gjilan kërkonin dëshmi, kërkonin fotografi e incizime nga vendi i ngjarjes. Dhe ne ua dhamë të gjitha duke besuar se ato dëshmi do të zbardhen ndonjëherë, por kjo kurrë nuk ndodhi, madje as me Luis

Arbur që atë kohë ishte kryeprokurore e Tribunalit të Hagës e cila ishte e vetmja që vizitoj Llashticësn”. Kështu rrëfen për rajonipress dëshmitari Ymer Ibishi nga Llashtica.

Ibishi thotë se ndihet i befasuar nga heshtja e hetuesve shqiptarë. “Është e pafalshme që asnjë prokuror, asnjë polic hetues nuk gjeti guxim e kurajo që ta zbardh Dosjen e Llashticës. Kam deponuar në Prokurorinë e Gjilanit dhjetëra dëshmi, fotografi e prova të pakontestueshme, por kurrë askush nuk më ka ftuar për të dhënë intervistë apo folur për ngjarjen në Llashticë” thotë Ibishi.

Ai ndihet i zhgënjyer edhe në EULEX-in dhe në Tribunalin e Hagës. “Edhe EULEX-i po vepron njëjtë si UNMIKU dikur”.

Ibishi tha se deri më tani asnjë hetim zyrtarë dhe asnjë dëshmitarë i gjallë nuk u ftua që të dëshmojë për masakrën e Llashticës ku më 13 prill të vitit 1999 forcat serbe të udhëhequra nga policia dhe ushtria e rregullt serbe vranë, masakruan dhe djegën për së gjalli 13 civil të pafajshëm.

Llashticasit me të drejtë ankohen edhe në institucionin e Hagës, meqë në procesin gjyqësor ndaj ish zyrtarëve më të lartë të Serbisë të akuzuar dhe dënuar edhe për krimet e luftës në Kosovë, masakra dhe djegia për së gjalli e civilëve shqiptarë në këtë fshat nuk është përmendur fare.Dëshmitarët e Llashticës me kujdes e kanë përcjellur këtë proces gjyqësor, por janë zhgënjyer në Gjykatën e Hagës e cila vetëm kalimthi e ka përmendur Llashticën. Madje ish kryeprokurorja e Tribunalit të Hagës, Luis Arbur e cila kishte vizituar menjëherë pas luftës Llashticën, kishte premtuar hetim të plotë, por kjo kurrë nuk ndodhi.

Ibishi thotë se edhe patologët kanadez që kishin parë kufomat e Llashticës asnjëherë nuk e kanë dorëzuar raportin zyrtar në organet hetuese. “Është vërtet e habitshme sesi EULEX –i po flenë mbi dosjen e kriminelëve të identifikuar të Llashticës, derisa prokurorët shqiptarë vetëm po bëjnë sehir në këtë punë”.Sipas, Ibishit hetuesit e EULEX-it kanë fakte trishtuese dhe dosje të gatshme për Llashticën. Sipas tij ushtria dhe forcat paramilitare më 13 prill 1999 e kanë rrethuar Llashticën, derisa konvoji ushtarak mbante nofkën :”Dora e zezë”.Ndryshe në kohë dhe rrethana të ndryshme në Llashticë në prill të vitit 1999, janë vrarë 23 civilë të pafajshëm . Gjithashtu në Llashticë janë djegur 120 shtëpi , është djegur shkolla, biblioteka, janë plaçkitur qindra traktor .Dëshmitari kryesor, Deli Hyseni njeriu që ka parë me sy vdekjen e më të afërmeve të tij në dëshminë e tij për masakrën e 30 prillit 1999 ka thënë :”Nuk kam forcë as guxim që të flas për atë tragjedi. Është një emocion i madh që kur flas mezi përmbahem. E kam parë vdekjen me sy, kam parë se si vdiqët për së gjalli, kam parë sesi njeriu është më i fortë se guri”.

Dhe këto fjalë e këto rrëfime loti të Deli Hysenit tregojnë për vrasjen e 13 shqiptarëve në shtëpinë e Rifat Shabanit. Deliut i kujtohet ora kur paramilitari rom e qëllon të parin babanë e tij. “ Romi e qëlloi në syrin e djathtë babën dhe vazhdon t`i vras të gjithë me radhë i ndihmuar edhe nga një serb”.Deliun e godet plumbi në fyt dhe i humbet vetëdija. Sërish e përballon këtë skenë dhe arrin të dalë nga tymi e flaka.

“E kam parë me sy sesi digjej nënë Ajshe . Ajo dha shpirt në duart e mija. E kam parë me sytë e mi Feriz Shabanin teksa po jepte shpirt për së gjalli. Është karbonizuar në krahët e nënës së tij Zijaverës”.

Deliu thotë se paramilitari që ishte rom pas vrasjes së babait e ka ekzekutuar vëllain Fazliun, kushëririn Rifatin, pastaj Xhavitin. “Unë isha goditur me plumb në qafë dhe jam alivanosur. Pas gjysmë ore kam parë se i kanë ekzekutuar të gjithë me nga një plumb, kurse Ymerit i thanë se ty nuk po të vrasim , ty po të lamë me vuajt për tërë jetën” citon fjalët e paramilitarit Deliu.

Kjo ka qenë njëra nga dëshmitë e Deli Hysenit , dëshmitarit të gjallë dhe njeriut që pa gjithçka dhe madje edhe buldozerin që erdhi nga Pasjani për të rrafshuar tërë vendin e krimit.

Edhe rrëfimi i Vlora Shabanit është mjaft trishtues dhe tregon barbarinë serbe më 13 prill 1999. Vlora në këtë masakër ka humbur babën, nënën, vëllain dhe babagjyshin.Ajo nga traumat që ka pësuar në këtë masakër është dashur të shërohet gjashtë muaj në SHBA. Vlora në këtë masakër është plagosur dhe ka parë me sytë e saj se si digjeshin për së gjalli prindërit e saj dhe vëllai.

Vlora në dëshminë e saj ka saktësuar se ishin dy paramilitarë që me dhunë dhe rrëmbyeshëm kanë hyrë në shtëpinë e tyre në Llashticë. “Këta paramilitarë e detyruan babin tim Selami Shabanin që t`i ngritë duart lartë . Pas pak na kanë tubuar të gjithëve së bashku në një dhomë ku kanë nisur t`i ndajnë meshkujt në një anë –dhomë, dhe gratë e fëmijët në një dhomë tjetër” ka rrëfyer Vlora.

Edhe, Nehat Shabani mësues ishte dëshmitar i dhunës serbe. Ai është i plagosur në krahun e djathtë dhe e humbi djalin e tij Lirimin . Nehati më 13 prill 1999 plagoset nga serbët derisa banorët po qëndronin në male.

Të pushkatuarit e datës 30 prill 1999 janë: Hysen Deli Hyseni, Ajshe Hysen Hyseni, Fazli Hysen Hyseni, Arife Fazli Hyseni, Driton Fazli Hyseni, Mirije Deli Hyseni, Blerim Ramadan Halili, Rifat Xhemajl Shabani, Selami Rifat Shabani, Zijavere Ejup Shabani, Fisnik Selami Shabani, Sylejman Ymer Ibishi, Xhavit Banush Berisha.

Në fshatin Llashticë gjithashtu janë vrarë më 13 prill 1999: Ali Bejtë Selimi, Enver Sylë Murseli, Ymer Kadri Rashiti, Lulzim Feti Musliu, Rukije Qazim Ramushi , Habibe Idriz Ramushi, Nezir Hasan Ramushi, Xhyzide Shaban Hasani, Lirim Nehat Shabani .

Nga procesverbalet e gjetura në ish Prokurorinë e Qarkut( të siguruara nga rajonipress), e që janë të evidentuara të gjitha rastet e vdekjeve të qytetarëve të pafajshëm në Gjilan, Kamenicë e Viti, për secilin rast të vrasjes zyrtarët serb të Gjykatës së Qarkut dhe të ish SPB-së vetëm kanë shënuar se vrasja është bërë nga personi NN.

Ky vlerësim është dhënë nga Prokuroria e Gjilanit dërguar një letër sekrete Departamentit të Drejtësisë së UNMIK-ut në vitin 2004. Nga procesverbalet zyrtare të ish zyrtarëve serb është parë se në të gjitha zhvarrosjet kanë marrë pjesë persona ushtarak, policor dhe gjyqësor.

Në këto procesverbale janë dhënë shënime për vrasjet në: Zhegër, Llovcë, Lladovë, Llashticë, Dobërqan, Zhegovc, Malishevë, Velekincë, Lubishtë e Vitisë, Verban, Novosellë, Kabash, Smirë, Gjylekarë, Cërrnicë, Stubëll e Ulët, Pozharan etj.

Gjykatësit serb që kanë fshehur vrasjet ose që janë munduar t`i fshehin gjurmët janë : Zhivojin Jankoviq-gjykatës, dr.Pavlloviq Millorad patolog, Bojzhin Ristiq inspektor, Stana Gjokiq, Sergjan Stojanoviq, Svetozar Periq, Petroviq Jovica, Shqekiq Radosav, Goran Cuckiq, Zhivorad Dimiq, Aleksander Simonoviq, Momqillo Antiq, Danijella Cvetkoviq, Jovanka Trajkoviq, Novica Nisiq, Serxhan Marasheviq, Vasiq Hranisllav, Jovica Petrovia, Radovan Dajiq, Toma Ivanoviq.

Pos masakrës fshati Llashticë ka përjetuar edhe djegien e shtëpive, ku janë plaçkitur teknika bujqësore, janë zhdukur bagëtitë e fshatit, ishte dëmtuar shkolla fillore “Esat Berisha”, ishte djegur xhamia e fshatit, ambulanca e fshatit, biblioteka e fshatit.

Në tërë fshatin janë djegur 123 shtëpi, 137 objekte ndihmëse, janë plaçkitur 90 traktorë, 120 motokultivator, 3 autokombajna, 3 kombibusa, një kamion dhe 130 vetura. Gjithashtu sipas të dhënave serbët kishin plaçkitur 680 kafshë të trasha.

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Pamje tmerri të Shkodrës së vitit 1912[/B]



[IMG]http://www.knninfo.com/repository/images/shkodra_1912.jpg[/IMG]




Këto çka do të shihni janë pamje tmerri të Shkodrës në prillin e vitit 1912, në vazhdën e bombardimeve të zgjatura gjatë një rrethimi nga forcat serbo-malazeze, në Luftën e Parë Ballkanike.

Në video shihen trupa të vdekur ndërsa poashtu shihet një nënë që sheh fëmijën e saj duke vdekur urie.

Fëmijët detyrohen të hanë lëvozhga druri. Populli pret me orë të tëra për marrjen e një cope buke.

Në fund shihen poashtu familje refugjatësh të cilat largohen me gjësendet e tyre në drejtim të një vendi më të mirë për ta. E tëra kjo ndodhi në Shkodër në prill të vitit 1913 saktësisht 101 vite më parë.



[YOUTUBE]sLbRaiJ_fGE[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

[B]Top Channel sjell rrëfimet e grave të dhunuara në Kosovë[/B]



Prishtinë, 20.04.2014

Mbi 10 mijë shqiptarë të vrarë, mijëra të zhdukur, rreth 20 mijë gra të përdhunuara, mbi 1 milion shqiptarë të shpëngulur nga shtëpitë e tyre. Ky është bilanci i makinerisë së hekurt të Milosheviçit mbi shqiptarët e Kosovës, gjatë luftës së fundit.

Por, edhe sot, 15 vjet pas çlirimit, Kosova mbetet një dosje e madhe e krimit të pandëshkuar. Një nga plagët më të rënda të kësaj lufte mbeten viktimat e gjalla të përdhunimit nga ushtria serbe. Sot, kujtimet e tyre janë më të gjalla se vet plagët e përdhunimit. Lufta për to nuk ka mbaruar. “Exclusive” sjell vetëm disa nga dëshmitë e rralla të grave dhe vajzave të dhunuara gjatë luftës.

Dëshmitë e tyre nuk u përdorën sa duhet, as në proceset gjyqësore ndaj ish-udhëheqësve të Jugosllavisë, madje edhe u asgjësuan nga misioni i UNMIK-ut!

Sot, më 20:05, krimi i padënuar që flet, pjesa e parë, në “Exclusive” në Top Channel.





[YOUTUBE]KJtTeSxLHBk[/YOUTUBE]

Titulli: Mos harro historinë
 

03 Prill 1999, Bllacë



[IMG]https://scontent-a-ams.xx.fbcdn.net/hphotos-ash2/t1.0-9/321263_218366714895174_1822031972_n.jpg[/IMG]

Titulli: Mos harro historinë
 

Krimineli, Goroljub Paunoviq, ish punëtor i PTT në Vushtri, duke prerë në fyt djaloshin shqiptar.



[IMG]https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash3/t1.0-9/10252139_790005507678995_2142795870467433570_n.jpg[/IMG]