![]() |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[SIZE=2][FONT=Comic Sans MS][U][I][B]Mungesa e vitaminės D tek fėmijėt[/B][/I][/U]
Sipas njė studimi, shumė foshnje e fėmijė kanė mungesė tė vitaminės D. Por ekspertėt kanė mendime tė ndryshme rreth mėnyrės mė tė mirė qė kėta fėmijė tė marrin sasinė e nevojėshme tė vitaminės D, qė ėshtė thelbėsore pėr tė patur kocka tė forta. Nivelet e ulta tė vitaminės D mund tė shkaktojnė humbje tė masės sė kockės, qė nė disa raste bėhet shkak pėr sėmundjen e rakitizmit qė sjell zbutjen dhe deformimin e kockės. Njė studim i ri i kryer nga ekspertė pranė spitalit tė Fėmijėve nė Boston, lė tė kuptohet se shumė fėmijė kanė nė organizėm sasi tė pamjaftueshme tė vitaminės D, gjė qė rrezikon zhvillimin e kockės tek kėta fėmijė. Mjekėt analizuan mostra gjaku nga 365 foshshje tė porsalindor dhe fėmijė tė tjerė dhe vunė re se 12 pėrqind e tyre kishin mungesė tė theksuar tė vitaminės D. Tek 40 pėrqind, sasia e kėsaj vitaminė ishte nėn nivelin e duhur.[/FONT][/SIZE] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Tek fėmijėt me mungesė tė theksuar vitamine D, 13 pėrqind kishin shenja tė humbjes sė mineraleve nė kockė dhe 1 pėrqind tregonin shenja tė rakitizmit. Autorėt e studimit dalin me propozimin se tė gjithė fėmijėt duhet tė marrin vitaqminė D shtesė nė formė tabletash ose formash tė tjera; Ata e rekomandojnė kėtė veēanėrisht pėr foshnjet qė ushqehen me qumėsht gjiri, pasi qumėshti i gjirit nuk pėrmban vitaminė D.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2] Por ekspertė tė tjerė thonė se dhėnia nė mėnyrė rutinė e vitaminės D pėr fėmijėt do tė ishte e parakohėshme, pasi ende nuk dihet se ēfarė sasie vitamine D do tė ishte mjaftueshme, dhe se ēfarė pasojash afatgjate do tė kishte marra shtesė e vitaminės D.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][/SIZE][/FONT] [U][I][B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Domatet e thata luftojnė kancerin e prostatės[/SIZE][/FONT][/B][/I][/U] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2] [I]Ushqimet e gatuara me domate tė thata janė mė tė shėndetėshme e mė tė shijėshme, ndėrsa njė studim i kryer nga shkencėtarėt pranė universitetit tė Mizurit thotė se domatet e thata mund tė ndihmojnė pėr parandalimin e kancerit tė prostatės.[/I] Shumė restorante nė Shtetet e Bashkuara i kanė hequr nga menutė e tyre domatet e freskėta pėr shkak tė frikės nga salmonella. Por domatet e pėrpunuara mund tė bėhen mė tė pėrdėproėshme pėr shkak tė njoftimeve mbi studimin e ri.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Sipas studimit, domatet e thata ndihmojnė nė parandalimin e kancerit tė prostatės., tė paktėn tek minjtė nė laborator. Kur domatja pėrpunohet ose thahet, ajo prodhon njė carbohidrat ose sheqer, i njohur si FruHis. Ky karbohidrat, thotė profesorja Valeri Mossine, mund tė jetė elementi qė parandalon ose ndihmon pėr tė luftuar kancerin e prostatės. Rezultatet me minjtė nė laborator treguan se tek kafshėt qė u ushqyen me salcė domateje plus karbohidratin FruHis gjasat pėr tu prekur nga kanceri i prostates ishin 6 herė mė tė pakta sesa tek kafshėt e tjera nėn studim.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shumė studime kanė nxjerrė nė pah vlerat e domates pėr parandalimin e kancerit. Sipas kėtyre studimeve, substanca organike e quajtur Lycopene-Likopene, qė e bėn domaten tė jetė e kuqe, ka vlera antikanceroze. Por agjencia amerikane qė kujdeset pėr cilėsinė e ushqimeve dhe barnave thotė se kėto studime nuk kanė arritur tė provojnė lidhjen midis pėrdorimit tė domates dhe pakėsimit tė rrezikut nga kanceri i prostatės ose ēdo lloj kanceri tjetėr.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Porfesor Mossine thotė se ende nuk dihet mirė se nė ēmėnyrė licopena dhe karbohidrati FruHis janė nė gjendje tė luftojnė kancerin. Kur ky proces tė njihet atėherė FruHis dhe Lycopena mund tė pėrdoreshin si antitoksikė nė procesin e kimoterapisė, pėr tė lehtėsuar efektet helmuese kimike tė kėsaj terapie.[/SIZE][/FONT] [COLOR=gray]Marrė nga Zėri i Amerikės[/COLOR] |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Astrit Lulushi
Zėri i Amerikės, Uashington [I]05-08-2008[/I] [U][I][B]Qėndresa ndaj antibiotikėve shkak pėr shtimin infeksioneve[/B][/I][/U] Rastet e infeksioneve nė lėkurė tek fėmijėt thuajse janė dyfishuar gjatė viteve tė fundit. Sipas njė studimi qeveritar, nė vitin 2000, ky lloj infeksioni renditej i 17 nė listėn e shkaktarėve pėr shtrimin nė spital tė fėmijėve, por nė vitin 2006, infeksionet nė lėkurė u renditėn si shkaku i tetė. Sipas studimit, vetėm nė vitin 2006, nė spitale u shtruan me infeksione 67 mijė fėmijė amerikanė. 50 pėrqind e tyre ishin fėmijė tė moshėn nėn 4 vjeē. Numri i rasteve tė infeksioneve u shtua edhe mes fėmijėve tė moshave mė tė rritur nga 4900 raste nė vitin 2 mijė, nė mbi 10 mijė raste tė tilla nė vitin 2006. Ekspertėt mendojnė se njė nga arsyet e kėsaj prirjeje ėshtė shtimi i rasteve tė qėndresės sė organizmit ndaj antibiotikėve. Kjo qėndresė krijohet nga pėrdorimi i tepruar e i panevojshėm ose i parregullt i antibiotikėve, pėr shembull pėr tė trajtuar njė infeksion veshi ose bronkit, sėmundje qė shpesh shkaktohen nga viruse e jo nga baktere. Megjithatė, shumė fėmijėt vazhdojnė tė trajtohen suksesshėm me antibiotikė mė tė fortė. [B][I][U] Mbajtja e njė ditari ushqimor ndihmon pėr rėnien nga pesha[/U][/I][/B] A mundet njė copė letėr tė ndihmojė pėr tė rėnė nga pesha? Pėrgjigja ėshtė po; nėse nė letėr njeriu shėnon me shkrim ushqimet qė ha gjatė ditės. Sipas njė studimi, personat qė mbajtėn njė ditar tė rregullt ushqimor gjatė dietės ranė nga pesha dy herė mė shumė sesa personat e tjerė qė ndoqėn tė njėjtėn dietė. Studimi ku u pėrfshinė 1700 persona qė ndiqnin dietė tregoi se ata qė mbajtėn rregullisht shėnime se ēfarė kishin ngrėnė ranė nga pesha dy herė mė shumė sesa tė tjerėt nė grup qė nuk mbajtėn shėnime. Dhe sa mė tė hollėsishme ishin shėnimet aq mė e madhe ishte rėnia nga pesha. Shkencėtarėt thonė se nė raste tė tilla, kujtesa nuk ndihmon dhe shpesh njerėzit janė tė prirur tė mos e vlerėzojnė sasinė e ushqimit qė hanė, prandaj shėnimi nė njė cope letėr a bllok tė ushqimeve qė pėrdor shėrben si njė ballafaqim i tij me realitetin. Kjo gjithashtu ndihmon pėr tė pėrcaktuar se cilat janė ushqimet qė personi tundohet mė shumė. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[FONT=Comic Sans MS][U][I][B]Studim mbi gjumin e fėmijėve[/B][/I][/U]
Njė numėr studimesh janė marė me problemet e gjumit tek tė rriturit siē ėshtė pėr shembull apnea ose mungesa e frymėmarrjes nė gjumė, gjendje qė mund tė ēojė nė goditje nė zemėr, hemoragji cerebrale ose bllokim arterjesh tė gjakut nė tru. Por shkencėtarėt tani po i studiojnė kėto probleme kur ato shfaqen tek fėmijėt, madje edhe tek foshnjet. Ky 6 vjeēar quhet Timi Vali. Si gjithė moshatarėt, ai ėshtė energjik, por nėna e tij shqetėsohej pasi dukej se ai nuk bėnte gjumė tė mirė. Merrte frymė thellė dhe gėrhiste ndėrsa kur zgjohej nga gjumi ankohej nga bajamet. Doktor Sumit Bargava pranė universtitetit Yale, e vizitoi atė dhe vuri se bajamet i kishte tė zmadhuara. Fėmijėt qė kanė mungesė frymarrjeje nė gjumė ose apnea, thotė doktor Bargava, shpesh kur flenė, mbyllin pjesėrisht ose plotėsisht rrugėt e frymėmarrjes. Dhe mungesa e frymėmarrjes nė gjumė mund tė shkaktojė probleme nė zemėr e diabet.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Gjatė ditės, fėmijėt me apnea mund tė mos pėrqėndrohen ose mund tė tregohen tepėr aktivė, por edhe tė acaruar. Ata mund tė ndeshen me vėshtirėsi edhe nė tė mėsuar. Prandaj diagnostikimi i hershėm i apneas ka shumė rėndėsi. Kėshti Timi Vali shkoi nė spitalin e fėmijėve pranė universitetit Yale. Gjatė vizitės, atij iu vendosen elektroda nė trup pėr tė matur veprimtarinė e trurit si dhe iu bėn analiza pėr tė matur nivelin e frymėmarrjes. Kur Timin e zė gjumi, kompjuteri fillon tė regjistrojė tė dhėnat e organizmit. Gjatė kėtij procesi, doktor Bargava vuri re se gėrhitja tek ky fėmijė shkaktonte hiperaktivitet. Mjeku gjithashtu konstatoi se mungesa e frymėmarrjes nė gjumė tek Timi nuk ishte edhe aq e zhvilluar, prandaj vendosi tė mos ia heqė bajamet. Por mjekėt thanė se do tė vazhdojnė mbikqyrin gjumin e tij. Foshnjet diagnostikohen ndryshe, sepse edhe ato mund tė kenė probleme gjumi, por dallimi apneas tek ta ėshtė pak i ndėrlikuar. Sanatha Kasven nė spitalin Saint Luke nė Denver tė Kolorados ėshtė specialiste nė laboratorin e gjumit ku nje njė kamera fokusohet nė sytė e foshnjes pėr tė parė sesa i thellė ėshtė gjumi qė bėn. Mjekėt thonė se dokumentimi i ēdo lėvizjeje tė foshnjes nė gjumė ka shumė rėndėsi pasi nė fund kur tė gjitha tė dhėnat regjistrohen nė kompjuter dhe fillojnė tė studiohen, edhe mungesa mė e vogėl e njė aspekti tė lėvizjeve nė gjumė, mund tė tė bėhet shkak pėr diagnostikim tė jo tė saktė. Foshnjet e diagnostikuara me njė shrregullim gjumi si ato tė fėmijėve dhe tė rriturve, mund tė trajtohen me operacion. Disa ekspertė mendojnė se trajtimi me oksigjen eleminon nevojėn pėr shumicėn e ndėrhyrjeve kirugjike, ndėrsa tė tjerė thonė se nėse gjumi i shrregullt shkaktohet nga ndonjė deformim nė rrugėt e frymėmarrjes, atėherė operimi mund tė jetė i nevoshėm.[/FONT] [COLOR=gray]marrė nga Zėri i Amerikės[/COLOR] |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I][B][U]Teknologji e re skanimi me pamje 4 dimensionale
[/U][/B]Disa spitale amerikane ka filluar tė pėrdoret njė teknologji tė re skanimi me ultragtinguj nga e cila pėrftohen pamje 4 dimensionale. Duke siguruar pamje tė tillla qė janė mė tė qarta e mė tė zmadhuara, mjekėt janė nė gjendje tė dallojnė problemet nė formėn e uterit ose fibroidet, si dhe tė kontrollojnė shėndetin e foshnjeve tė palindura.[/I] Pamjet 4 dimensionale janė aq tė qarta sa qė kjo nėnė ka nė plan ti ruajė ato nė albumin e fotografive tė fėmijės qė ende ska lindur. Spitali Lady Bird Johnson (LBJ) nė Teksas ėshtė njė prej qėndrave tė para mjekėsore e pajisur me aparate skanimi me ultratringuj qė lejojnė mjekėt tė shohin pamje 4 dimensionale tė njė organi tė brendshėm. Kėshtu, Patrisha Diaz, shtatzėne, arriti tė shohė pėr herė tė parė foshnjen e saj nėpėrmjet kėsaj teknologjie. Kristi Majers thotė se aparatet e skanimit me ultratinguj me pamje dy dimensionale, mjekėt i pėrdorin pėr informata, ndėrsa aparati 4 dimensional ėshtė thjesht 3 dimensional por me lėvizje. Kėto fotografi tė qarta kanė bėrė qė aparati 4 dimesional tė bėhet objekt debatesh nė qarqet mjekėsore. Janė aparate tė tilla lojra apo tė nevojėshme pėr mjekėsinė? Mjekja Xhoan Mastrobatista thonė se imazhet 4 dimensionalė mund tė zbulojnė defekte tek foshnja e palindur, defekte qė nuk mund tė shihen me aparate tė tjera tė skanimi. Spitali LBJ ka 5 vjet qė e pėrdor kėtė teknologji tė re me ultragtinguj me pamje 4 dimensionale, e cila ėshtė zbuluar 10 vjet mė parė. Por vetėm kohėt e fundit kjo paisje ka gjetur pėrdorirm tė ri si pėr shembull pėr tė zbuluar problemet me formėn e uterit ose fibroidet. Ekspertėt thonė se edhe pse uteri dhe firboidet mund tė shihen me paisje ultratinguj 2 e 3 dimensionalė, me teknologjinė e re 4 dimensionale, pamjet janė edhe mė tė qarta e mė tė zmadhuara. Mjekėt paralajmėrojnė se gratė shtatzėna nuk duhet tė kėrkojnė tė skanohen me ultratinguj 4 dimensionalė vetėm pėr tė marrė fotografi. Megjithėse skanimi me kėtėt teknologji nuk sjell ndonjė efekt anėsor, njė studim arriti nė pėrfundimin se skanimi i shpeshtė me ultratinguj mund tė krijojė njė rrezik tė vogėl nė afektimin e trurit tė foshnjes sė palindur. Ekspertėt gjithashtu rekomandojnė qė skanimi me ultratinguj tė kryhet vetėm nė ato qėndra mjekėsore ku gradimi i aparatit vėzhgohet e kryhet me kujdes.[/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][/SIZE][/FONT] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][COLOR=gray]marrė nga zėri i Amerikes.[/COLOR][/SIZE][/FONT] |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[I][B][U]Ndikimi i medias tek duhani
[/U][/B]Kur aktorė tė njohur ndezin cigare nė skenė a film, fėmijėt e tė rinjtė janė tė parėt qė ndjekin kėtė shembull. Kėshu thuhet nė njė raport tė Institutit kombėtar mbi sėmundjet e kancerit. Kohėt e fundit, disa shkencėtarė morrėn nė shqyrtim e analizuan njė numėr tė madh raportesh e studimesh kėrkimore mbi lidhjet midis medias dhe pirjes sė duhanin nga tė rinjtė. Ata arritėn nė pėrfundimin se filmat i nxisin tė rinjtė tė pijnė duhan. Gjithashtu nė raport thuhet se firmat e prodhimit tė cigareve po pėrdorin gjithnjė e mė shumė forma tė tjera pėrfshi internetin, pėr tė tėrhequr klientė tė rinj.[/I] Ekzistojnė shumė arsye pėrse fėmijėt fillojnė duhanin; Ata kopjojnė prindėrit, tė afėrmit apo shokėt e tyre. Por nė studimin e kryer nga instituti kombėtar amerikan i Kancerit, thuhet se nė kėtė rast edhe filmat kanė faj. Reth 35 pėrqind e filmave mė tė mire bashkėkohorė pėrmbajnė skena ku aktorėt pijnė cigare dhe fėmijėt qė shohin kėto filma nė tė shumtėn e rasteve bėhen konsumatorė tė duhanit, thuhet nė raport. Pėrdorimi i cigares ėshtė i dukshėm edhe nė media tė tjera popullore. Rreth 20 pėrqind e shfaqejeve televizive dhe 25 pėrqind e videove muzikore tregojnė njerėz qė pijnė duhan. Filmat pėr njerėz tė moshės mbi 13 vjeē pėrmbajnė mė shumė skena ku aktorėt pijnė duhan, prandaj, thuhet nė studim, shmangja e fėmijėve nga kėto filma mund tė ndihmojė nė uljen e shakllės sė pėrdorimit tė duhanit mes kėsaj grupmoshe. Por ekspertėt thonė se ndalimi i paraqitjes sė skenave ku pihet duhan nga tė gjitha filamt, do tė ndikonte shumė nė ulje e numrit tė konsumatorėve tė cigareve. Edhe mediat e tjera, si televizioni e gazetat, gjithashtu mund tė luajnė njė rol pozitiv nė kėtė drejtim, duke pėrhapur sa mė gjerė mesazhe kundėr duhanit. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
hinjat mund te mos jene me problem pėr brezat e ardhshem. njė grup shkencetaresh britanike dhe gjermane kane zbuluar njė teknike, qe realizon kthimin e ngjyres origjinale nga rrenja.
Flitet pėr njė metode ende ne fazen eksperimentale, por qe perben njė baze te rendesishme shkencore pėr kerkimet e metejshme ne kete fushe. Thinjat jane jo vetem njė shenje moshe, por shkaktohen edhe nga stresi, apo semundjet e lekures. Sipas shkencetareve, tani mund te perdoret njė molekule e sistetizuar ne laborator, KDPT, qe stimulon prodhimin e melanines, pigmentit qe ngjyroj floket. Shkencetaret besojne se kjo teknike do te sherbeje si nxitese pėr realizimin e terapive te reja. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[quote=Honesty^uk.]Person i verbėr dhe ēuditėrisht ai ėshtė nė gjendje tė ngas makinėn. Jens ėshtė pajisur me njė aparat i cili e lejon atė tė shohė. Njė pjesė e aparatit ėshtė lidhur me trurin e tij ndėrsa pjesa tjetėr me njė kompjuter.
Mjeku Bill Dobelle, shpikėsi i aparatit, thotė se ai pėrdor stimulantė elektrikė pėr tė ri aktivizuar shqisat e tė parit tek tė verbėrit. Kjo teknologji ndodhet ende nė fazat fillestare, por shkencėtarėt besojnė se kjo do tė bėhet teknologjia sė ardhmes nė fushėn e luftės kundėr verbimit.[/quote] wow!!!!!!!!!!!!! |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[B][COLOR=gray][SIZE=3][FONT=Times New Roman]Shtatė gjene ndikojnė nė rrezikun pėr infarkt kardiak[/FONT][/SIZE][/COLOR][/B]
[B][COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Ndryshime tė vogla nė disa gjene shkojnė paralelisht me njė rrezik tė lartė pėr infarkt kardiak. Kėtė e ka treguar njė studim i shtrirė nė disa shtete evropiane.[/FONT][/COLOR][/B] [COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Shkencėtarė tė Organizatės Shkencore pėr studimin e Genomit sė bashku me kolegė gjerman, britanik dhe francez analizuan tė dhėnat gjenetike tė grumbulluara nga dy studime tė pavarura pėr lidhjen e genomit me sėmundjet koronare tė zemrės dhe infarktin kardiak tė 3 000 pacientėve dhe tė 4 500 personave tė shėndoshė. Bėhet fjalė pėr studimin deri tani mė tė madh tė kėtij lloji, qė ka arritur nė njė pėrfundim. Shkencėtarėt kanė zbuluar se disa pjesė tė kromozomit vetėm ose nė bashkėpunim me tė tjerėt mund tė rrisin rrezikun pėr sėmundje koronare dhe infarkt kardiak. Ky rezultat ėshtė publikuar nė [I]New England Journal of Medicine. [/I][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Ne analizuam variante tė vogla nė genom, tė ashtuquajtura SNP. Nė kėto mutacione gjenetike ėshtė e ndryshuar nė ēdo rast vetėm njė gėrmė nė gjen nė njė vend tė caktuar tė materialit gjenetik, sqaron Dr. Jeanette Erdmann, Koordinatore e Laboratorit tė gjenetikės molekulare nė Qendrėn Spitalore Universitare Schleswig-Holstein, Gjermani. Njė prej kėtyre varianteve gjenetik, i cili ndodhet nė njė vend tė caktuar tė kromosomit 9, dyfishon rrezikon pėr infarkt kardiak kur hasen nė tė dy kromozomet e ēiftit kromozomik. Nė kėtė rajon ndodhen gjene, tė cilat luajnė rol nė rregullimin e rritjes sė qelizės. Njė rritje e pakontrolluar e qelizės sė enėve tė gjakut merr pjesė midis tė tjerash nė krijimin e arteriosklerozės.[/FONT][/COLOR] [B][COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Parandalimi mė i mirė ėshtė gjithmonė njė jetesė e shėndetshme[/FONT][/COLOR][/B][COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Nė total, gjetėm shtatė variantė gjenetike nė kromozome tė ndryshme, tė cilėt rrisin rrezikun pėr infarkt kardiak me rreth 20 deri 30 %, shprehet Prof. Heribert Schunkert nė Qendrėn Spitalore Universitare Schleswig-Holstein. Kjo tregon se sa tė tmerrshme mund tė jenė sėmundje komplekse tė zemrės. Nė njė variant gjenetik tė kromozomit 2 shkencėtarėt mundėn tė tregonin se rreziku pėr infarkt kardiak, i cili qė vjen nga ky mutacion, varet gjithashtu nga faktorė tė tjerė, si pėr shembull, mbipesha dhe tensioni i lartė i gjakut. Sėmundja nuk ėshtė vetėm gjenetike njė jetesė e shėndetshme ėshtė dhe mbetet njė strategji efikase parandalimi.[/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Times New Roman]Rezultati i kėsaj pune shkencore mund tė ēojė nė mundėsi tė reja pėr tė parandaluar dhe trajtuar kėtė sėmundje masive.[/FONT][/COLOR] |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Se lexova te terin... se shume kishte per t'lexuar qfar paska ndodh ne Meksik more ??
|
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[B]Ndezje drejtpėrdrejt tė lidhura me kancerin e zorrė e trashė[/B]
03.02.2009 Potenciali i ri i drogės zbuloi objektivat Ndėrsa njė inflamacion kronik besohet gjerėsisht se predisposing njė faktor pėr kancerin e zorrė e trashė, e saktė mekanizmat qė lidh kėto kushte kanė mbetur tė papėrcaktuar. Shkencėtarėt nė Melburn Dega e bashkėsisė ndėrkombėtare pėr Ludwig Cancer Research Institute (LICR) dhe Universiteti Teknik i Munihut bashku kanė zbuluar njė pjesė tė re tė kėtij puzzle duke demonstruar se si Stat3 proteinike lidhje tumor inflamacion tė zhvillimit, njė zbulim qė mund tė ēojė nė identifikimin e objektivave tė re terapeutike pėr dy pika kancerin. Jonormal aktivizimin e intracellular sinjalizuar proteinike, Stat3, ka qenė i shoqėruar me inflamacion dhe disa tė kancerit, duke pėrfshirė ato tė gastrointestinal trakt. Rezultatet publikuar on-line sot nė ditar Cancer Cell japin prova e parė tė drejtpėrdrejtė pėr tė konfirmuar rolin Stat3 nė inflamacion-shoqėruara tumorigenesis. Malcim-Duke pėrdorur njė model tė lidhur me kancer nė manipuluar gjenetikisht mice, ekipi i identifikuar njė marrėdhėnie midis epitelial qelinė Stat3 aktivitetit dhe colonic tumor ndodhje, si dhe rritjes tumor. Ata gjithashtu ka vendosur qė tė stimulimit Stat3 nga cytokines IL-6 dhe IL-11, i prodhuar nga kimikatet dhe nxitėse tė tjera qė lidhen tumor-qeliza, promovon dy qelinė mbijetesėn dhe rritjen e qelizave tumor. Bashkėpunimi ishte shkaktuar nga diskutimet nė mes Profesorėt Matthias Ernst (LICR) dhe Florian Greten (Universiteti Teknik i Munihut) nė njė takim shkencor, kur ata tė dy ata u zbuluan individualisht ndjek mekanizmi me anė tė tė cilit Stat3 lidhje inflamacion tė gastrointestinal kancerit. Nė vend qė tė konkurrojnė, tė dy vendosėn tė bashkojnė forcat pėr tė zbuluar tė Stat3 lidhje ndėrmjet inflamacion zorrė e trashė dhe kancerin. "Kolon francez ėshtė kanceri i dytė mė tė shpeshta keqdashje nė botėn e zhvilluar kėshtu qė nuk ishte befasi pėr tė gjetur njė tjetėr grup pune Stat3 nė pyetje dhe duke u pėrpjekur pėr tė gjetur mėnyra tė reja pėr tė synuar dy pika kanceri," tha LICR sė Profesor Ernst, e pėrbashkėt e tė lartė tė autorit publikim. "Sė bashku ne kemi qenė nė gjendje pėr tė mėsuar se si Stat3 urave inflamacion kronik dhe promovimin tumor nga ndėrmjetėson qelinė mbijetesėn gjatė njė ngjarje nxitėse dhe rritjen e rritjes tumor qelizė. Jonė e re gjetjet janė shumė nė pėrputhje me punėn tonė tė mėparshėm nė rolin e Stat3 nė ndėrmjetėsimin malcim-shoqėruara nga kanceri i stomakut. Ne presim qė kjo njohuri pėr tė forcuar pėrpjekjet pėr zhvillimin e terapi se objektivi i lidhjes midis inflamacion dhe kanceri nė fund tė fundit pėr tė pėrfitojnė trajtimin e kancerit tė pacientėve. " Ra fjala, grupi i Profesor Michael Karin nga Universiteti i Kalifornisė nė San Diego, ka arritur nė pėrfundime tė ngjashme nė letėr tė botuar nė tė njėjtėn ēėshtje tė Gaforres Cell. Sarah Bardhė, Ph.D. | Quelle: EurekAlert! |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[B]Synimi i orientuar terapi pėr keqdashės tiroide tumors[/B]
[B]Tumors e gjėndėr tiroide janė ndėr mė tė zakonshme endocrine kancerit tė njerėzve. Shumica e kėtyre tumors mund tė trajtohen mirė. Ky nuk eshte pak e vėrtetė pėr tė diferencuar dhe anaplastic tiroide tumors.[/B] Ju dėshtojnė opsionet standardin trajtim krejtėsisht nė mėnyrė qė tė nėnkuptojė mbijetesėn kohė pas diagnozės ėshtė vetėm 3-9 muaj. Mundėsitė e reja tė lindin nėpėrmjet pėrdorimit tė drogės(barnave) me njė objektiv tė pėrcaktuar molekular (synuar). Nė njė tė fundit, nga Sander-Wilhelm-projekt tė financuar nga Fondacioni i grupit tonė do tė hetojė nėse droga(barnave) tė cilit molekular e objektivave tė proteasome Aurorakinasen dhe pėrdoren pėr tė trajtuar anaplastic tiroide tumors janė tė pėrshtatshme. Aurorakinasen janė enzymes tė cilat luajnė njė rol qendror nė rregullimin e ndarjes qelinė luajnė. Njė shprehje e mbi-kėto enzymes, veēanėrisht gjatė qelinė janė aktive, pėr shumė e njeriut kanė qenė demonstruar tumors. Tė gjatė pėr shkak tė shprehjes-ēon nė tė meta rregullimin e ndarjes qelinė proceset, duke rezultuar ndarjes tumor dhe rritjen e qelizave tė promovohen. Kundėr kėtij sfondi, njė numėr i inhibitors zhvilluara, efektshmėria e tyre nė studime tė ndryshme u testuar. Tė gjitha proteasome ėshtė njė organ i qelizave tė ndodhura molekulė komplekse. Funksioni i tij ėshtė pėr tė regjistruar aktivitetin e proteinat qė u formuan mė parė duke shtuar nga njė zinxhir ubiquitin-kanė qenė tė shėnuara pėr tė rregulluar proteolytic degradim. Shumė qeliza tumor tregojnė njė rritje tė Proteasomaktivität. Ky disturbances ēon nė nė bilancin e proteina rregullatore, tė tilla si Tumor (pengon rritjen-protein) dhe antiapototische proteina (tė celulės vdekje frenues proteina), e cila nga ana e tij tumor pėrparėsi zhvillimin dhe rritjen ekonomike. Ky veprim ėshtė njė pengues relativisht e re nė tumor terapi. Pėrfshirja molekular objektivat e siguron gjithashtu pėr terapi e tiroide tumors premtuar afrohet. Nga grupi ynė tashmė ishin kundėr EGF receptor-drejtuar monoclonal antitrupa tė ndryshme dhe Tyrosinkinaseinhibitoren mbi efektshmėrinė e tyre nė tė ulėta tė diferencuara dhe anaplastic tiroide tumors testuar me sukses. Nė kushte laboratorike, kemi gjetur njė substancė varion nė varėsi tė madhe pengim tė pėrhapjes dhe qelia njė ndikim frenues mbi faktorėt qė ndikojnė nė formimin e ri tė anijeve tė promovohen. Kėto mund tė rezultateve tani edhe nė eksperimente tė kafshėve tė konfirmohet. Tė tillėt janė substancat e lokalizuara nė fazėn II gjyqet tashmė tė pėrfshirė nė aplikim klinik. Nė fokus njė hulumtimi tė ri do tė hetohen nėse pengim tė proteasome Aurorakinasen dhe mė tej njė opsion terapeutik tė dobishėm. Si njė Aurora kinase frenues ėshtė MLN8054 (Millenium Farmaceutikė) ėshtė themeluar. Pėr kėtė mund tė substancave tė ndryshme tė njeriut pėr tumors, njė rritje-pengon efekt mund tė zbuluara. Bortezomib (VelcadeŅ) gjithashtu prodhuar nga Millenium Farmaceutikė, ėshtė i pari e pėrshkroi Proteasominhibitor. Efekti Antitumoural e kėtij substancė ėshtė i dokumentuar mirė dhe qė nga viti 2004 ka Bortezomib pėr trajtimin e tė shumėfishta myeloma pranohet. S'pari vetė studimet pėr dy substancave antitumoural njė efekt nė tiroide tumors gjithashtu tė dyshuar. Ky ėshtė pikėrisht pėr tė kapur objektivin e gjera mbi eksperimentet in vitro pėrhapjes nė qelinė ciklit ndryshime, induksion e apoptosis (programuar qelinė vdekjes) dhe pėr tė ndikuar intracellular sinjalizuar cascades. E efikasitetit nė vivo e tė dy substancave duhet tė pėrfundonte nė njė model tė kafshėve do tė hetohen. Ky projekt i financuar ėshtė pjesė e njė hulumtimi, sipas tė cilit opsione tė ndryshme pėr trajtimin anaplastic tiroide tumors duhet tė jenė tė identifikuara, tė cilat kanė terapi efektive kombinim molekular qė pėrfshin disa objektiva qė mendohet tė jetė. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Zbulohen sy bionik qė kthejnė shikimin tek tė verbrit
Shkencėtarė nė Shtetet e Bashkuara dhe Australi po pėrdorin pajisje tė reja eksperimentale, tė quajtura sy bionikė, pėr tė ndihmuar kthimin e shikimit tek tė verbrit. Kjo ėshtė njė teknologji e ngjashme me pajisjet e vendosura nė vesh pėr tė ndihmuar dėgjimin. Tė dyja kėto pajisje nxisin fijet nervore tė lidhura me trurin duke i ndihmuar personat tė shikojnė e dėgjojnė. Linda Kurfut nga Kalifornia ėshtė njė prej atyre qė janė pajisur me sy bionikė. Ajo mban syze me njė kamerė tė vogėl qė komunikon me elektrodat e vendosura nė sytė e saj tė cilat nxisin retinėn. Pėr mė shumė se njė dekadė ajo ishte plotėsisht e verbėr si pasojė e njė sėmundjeje tė trashėguar e quajtur "retinis pigmentosa". Tani ajo shikon si tė gjithė njerėzit normalė. Syri bionik i Lindės ka 16 elektroda. Por pajisjet e reja kanė edhe mė shumė. Nė Australi, doktor Vivek Ēouduri pranė spitalit Princi i Uellsit nė Sidney, po zhvillon njė pajisje tė ngjashme qė vendoset nė sipėrfaqen e syrit. Ai thotė se tani ndodhet pranė pėrfundimit tė punės dhe sė shpejti do tė fillojė provat duke e implantuar sytė tek disa pacientė. Teknologjia e pėrdorur pėr kėtė sy bionik ėshtė e ngjashme me atė qė pėrdoret pėr pajisjet e dėgjimit qė vendosen nė vesh tek personat qė nuk dėgjojnė. Shkencėtarėt australianė tregohen optimistė kur thonė se presin qė nga pajisja e tyre tė verbrit mund tė pėrfitojnė shikimin 100 pėrqind. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Ne Suedi testohet vaksina kunder duhanit
Shkencėtarėt thonė se vaksina e re, do tė ndihmojė njerėzit tė heqin dorė shpejt nga duhani, shkaktar i dhjetėra e dhjetėra sėmundjeve. Nė Suedi, ka nisur testimi i vaksinės kundėr duhanit edhe pse nė qendėr tė medikamentit ėshtė vetė nikotina. Aktualisht, testimi po kryhet tek 400 njerėzit e parė, tė marrė nga tre vendet nordike. Shkencėtarėt thonė se vaksina e re, do tė ndihmojė njerėzit tė heqin dorė shpejt nga duhani, shkaktar i dhjetėra e dhjetėra sėmundjeve. Ndryshe nga vaksinat e mėparshme mendohet se kjo vaksinė, do ti heq njeriut qė nė rrėnjė dėshirėn pėr cigare. Vaksina pėrmban anti-trupa kundėr nikotinės, tė cilėt do tė jenė tė aftė ta luftojnė atė edhe nė gjak. Nė fazėn e dytė, 400 personat qė po testohen, do tė jenė sėrish nė ndikim tė duhanit, pėr tė vėrtetuar se sa tė gatshėm do tė jenė nė rast tė rifillimit tė pirjes sė cigareve pėr herė tė dytė. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Ministria furnizon pacientėt e sklerozės multiple me interferon
Nė depon e Ministrisė sė Shėndetėsisė tė enjten ka arritur sasia e porositur e Interferonit beta. Sasia e barnave tė porositura do tė jetė nė dispozicion tė pacientėve dhe vlera e pėrgjithshme ėshtė rreth 500 mijė euro, thuhet nė njė komunikatė tė Ministrisė sė Shėndetėsiė. Kjo ėshtė hera e parė qė Ministria e Shėndetėsisė ka furnizuar pacientėt e sklerozės multiple me interferon beta, ndėrsa Kėshilli profesional pėr trajtimin sklerozės multiple do tė ndėrmarrė tė gjitha veprimet qė barnat tė shpėrndahen nė pajtueshmėri me ligjet nė fuqi, bėhet e ditur nė komunikatė. Nė pajtim me nevojat e mėdha tė pacientėve tė shumtė me sklerozėn multiple, kėrkesės sė Kėshillit profesional qė trajton nė forma medikamentoze sklerozėn multiple, mundėsive buxhetore dhe gatishmėrinė e Ministrisė sė Shėndetėsisė pėr pėrkrahjen e trajtimit tė suksesshėm tė kėsaj sėmundjeje, gjatė nėntorit 2008 ka filluar procedura pėr furnizim me Intereferon beta. Nė treg gjenden disa lloje tė medikamenteve qė trajtojnė Sklerozėn multiple dhe Ministria e Shėndetėsisė ka emėruar komisionin e vlerėsimit i cili nė pajtim me performasat e dhėna ka ndėrmarrė tė gjitha aktivitetet qė kjo procedurė tė kryhet sa mė parė. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Kalcium pėr trup tė hollė
Njė studim i ri njofton se konsumimi i shtuar i kalciumit nxit humbjen e kilogramėve, mirėpo kjo vėrehet mė sė shumti te personat tė cilėt nė ushqimin e zakonshėm marrin sasi tė vogėl tė kalciumit. Deri te ky pėrfundim, ekspertėt kanė ardhur duke realizuar njė program pėr dobėsimin e femrave me mbipeshė pėr njė periudhė 15-javėshe. Pėrveē se kanė reduktuar ushqimin, pjesėmarrėset nė studim kanė marrė nga 1200 mg kalcium me anė tė preparateve shtesė, derisa grupi i kontrollit ka marrė placebo (tableta tė rrejshme). Rezultatet kanė treguar se gjatė programit tė dobėsimit, femrat tė cilat kishin marrė kalcium kishin humbur gjashtė kilogramė, nė raport me ato tė cilat kishin marrė placebo, ku humbja e peshės kishte qenė vetėm njė kilogram. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Rėndėsia e ushqimit tė pėrbashkėt
Shkencėtarėt kanė analizuar efektin e ngrėnies sė pėrbashkėt familjare nė kualitetin e ushqimit dhe formimin e shprehive ushqyese te fėmijėt, gjatė kalimit nė fazėn e hershme dhe tė vonshme tė adoleshencės. Ėshtė treguar se ngrėnia e rregullt e drekės si familje, si edhe mėngjesi i pėrbashkėt, janė tė lidhur me konsumimin e shtuar tė perimeve, ushqimit tė pasur me kalcium dhe fibra ushqyese. Kėshtu, autorėt e studimit kanė pohuar se ushqimet e pėrbashkėta familjare ndikojnė dukshėm nė krijimin e shprehive tė rregullta ushqyese tek adoleshencat. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Dieta zvogėlon masėn e tumorit
Dihet se zvogėlimi i konsumimit tė ushqimit zvogėlon edhe rritjen e tumoreve tė caktuar, ndėrsa tani ėshtė zbuluar se pse ndodh kėshtu dhe si ndodh. Ndjeshmėria e tumoreve tė caktuar nė zvogėlimin e konsumimit tė ushqimit, varet nga aktivizimi i enzimės fosfoinozitol-3-kinazės,e cila ka rol tė rėndėsishėm nė pėrhapjen e qelizave tumorale. Nėse kjo enzimė aktivizohet, atėherė pengohet zvogėlimi i masės tumorale. Autorėt e studimit pohojnė se me anė tė modulimit tė aktivizimit tė kėsaj enzime, ėshtė e mundur qė edhe tumori rezistent ndaj kufizimit tė ushqimit tė shndėrrohet nė tumor tė ndjeshėm, masa e tė cilit zvogėlohet duke zvogėluar konsumimin e ushqimit. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Terapi mjekuese pėr leukeminė
Shkencėtarė kinezė kanė arritur ta mposhtin leukeminė me terapi, e cila ėshtė njė kombinimi i toksinave dhe derivateve tė vitaminės A, njofton "Makfaks". Njė ekip i shkencėtarėve kinezė nga Universiteti i Shangait, tė kryesuar nga Ministri aktual i Shėndetėsisė i Kinės, Chan Xhu, pas dy dekadash tė punės hulumtuese erdhi deri te rezultatet inkurajuese duke kombinuar terapinė qė pėrmban arsen dhe acid retinoik. Profesori Chan ka treguar se nga 85 pacientė tė sėmurė nga leukemia, te tė cilėt ėshtė zbatuar kjo terapi, 80 prej tyre janė shėruar. Thelbi i terapisė ėshtė qė qelizat e sėmura tė shėrohen dhe tė vazhdojnė tė zhvillohen, ndėrsa qelizat normale tė mos dėmtohen. Derivati i vitaminės A nxitė pjekurinė e qelizave, ndėrsa arseni vepron kundėr qelizave malinje. Leukemia ėshtė njė kancer i qelizave tė bardha tė gjakut, ku rritja dhe zhvillimi i kėtyre qelizave ėshtė anormal. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Kafeina, ushtrimet dhe dhimbja
Shumė sportistė janė nė dijeni se pirja e kafesė para fillimit tė ushtrimeve, pėrmirėson dukshėm realizmin e tyre dhe zvogėlon dhimbjen e cila paraqitet gjatė ushtrimeve intensive. Njė studim i ri ėshtė marrė pikėrisht me kėtė ēėshtje, duke hulumtuar ndikimin e kafeinės nė dhimbjen e muskujve gjatė aktivitetit fizik me intensitet tė lartė. Nė studim kanė marrė pjesė 25 studentė tė shėndoshė, me formė tė mirė truporė. Nė bazė tė konsumimit tė kafesė, studentėt janė ndarė nė dy grupe: ata tė cilėt kanė konsumuar sasi tė vogėl tė kafeinės, dhe ata tė cilėt kanė konsumuar mesatarisht 400 mg kafeinė (qė ėshtė vlerė ekuivalente me tre deri nė katėr filxhanė kafe). Rezultatet kanė treguar se kafeina zvogėlon dhimbjen, e cila paraqitet si pasojė e ushtrimeve intensive, me kusht qė kafeina tė merret afėr njė orė para fillimit tė ushtrimeve. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Kohėt e fundit, njė komision i qeverisė amerikane mbi shėndetit doli me disa udhėzime lidhur me terapinė me aspirinė si mėnyrė pėr pakėsimin e sėmundjeve nė zemėr dhe goditjeve nė tru. Nė raportin e kėtij komisioni thuhet se aspirina pakėson dukshėm rrezikun e goditjeve nė zemėr tek burrat dhe tė goditjeve nė tru tek gratė e moshės sė mesme. Ekspertėt thonė se edhe shumė tė moshuar mbi 65 vjeē duhet tė marrin ēdo ditė dozė tė ulėt aspirine nėse nuk janė nė rrezik tė lartė pėr hemoragji nė stomak, njė prej pasojave anėsore e terapisė me aspirinė.
|
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Mosha dhe historia janė tė lidhura. Sa mė tė moshuar qė janė njerėzit aq mė shumė kujtime kanė. Dhe krejt papritur kjo histori-kujtesė zhduket, gjithashtu pėr shkak tė moshės e shpesh si pasojė e sėmundjes, Alcajmerit. Kohėt e fundit nė Shtetet e Bashkuara po zbatohet njė projekt pėr ruajtjen e kujtesės sė amerikanėve tė moshuar, para se tė jetė vonė.
Ēdo javė, Xhak Albertini viziton nėnėn e tij 88 vjeēare. Por sot, kjo vizitė ėshtė ndryshe. Ai ka ardhur pėr tė intervistuar nėnėn e tij, Meri. Pėr 40 minuta, Xhak pyet e dėgjon me vemendje duke regjistruar historinė e jetės sė saj. Ai pėrpiqet tė shpėtojė kujtimet qė kanė filluar tė shuhen si pasojė e Alcajmerit. “Mė trego rreth vendit ku ke jetuar kur ishe e re,? Ēfarė mban mend nga ajo kohė?”, pyet Xhaku. “Banonim nė njė fermė” thotė Meri, “Nė shtėpinė e gjyshit, i cili blente e shiste kuaj. Kishim edhe njė grup muzikor me orkestėr. E blemė tė gjithė sė bashku. Ndonjėherė, shkonim edhe nė takime, si tė rinj qė ishim”. Xhaku thotė se tani di rreth jetės sė saj mė shumė sesa pėrpara fillimit tė kėtij projekti. Nisma kundėr humbjes sė kujtimeve ka pėrfshirė mbarė Amerikėn. Teknikė tė specializuar me aparate pėr regjistrimin e zėrit janė gjithmonė nė gadishmėri ofrojnė ndihmpėn e tyre pa pagesė. Nė fund tė ēdo interviste, familjeve u jepet njė kompakt disk ku ėshtė regjistruar biseda. Njė kopje e kėtij disku skedohet e arkivohet nė Bibliotekėn e Kongresit ku ēdo njėri mund ta dėgjojė. Milton Haber tregon rreth lojės sė bejsbollit qė ai kishte luajtur 70 vjet mė parė. 82 vjeēarja Xho An Ēu tregon periudhėn kur ra nė dashuri me Bobin, tani bashkėshorti i saj.Gjatė intervistave, ēdo familje vendos vetė rreth pyetjeve qė do tė bėjė dhe ēfarė kėrkon tė mėsojė. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Mė shumė arsye pėr ta lėnė duhanin
Tė dhėnat e reja pėr dėmet qė i shkakton pirja e duhanit vėrtetojnė se duhanpirja shkakton vdekjen e hershme, si edhe ėshtė njėri nga faktorėt e rrezikut pėr sėmundjet e zemrės dhe enėve tė gjakut. Njė studim i realizuar nga Universiteti i Oslos dhe Instituti norvegjez pėr shėndetėsi publike, ka treguar se joduhanpirėsit jetojnė mė gjatė dhe janė shumė mė pak tė rrezikuar nga sėmundjet kardiovaskulare, nė krahasim me duhanpirėsit. Studimi, i cili ka zgjatur tre dekada, ka treguar se 45% nga meshkujt duhanpirės tė cilėt ishin paraqitur nė vitin 1974 kanė vdekur deri nė fund tė studimit (2004), ndėrsa kanė vdekur vetėm 18% nga meshkujt joduhanpirės me moshė tė ngjashme, tė cilėt ishin paraqitur vullnetarė nė studim. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Duhanpirja dhe mbipesha
Njė hulumtim i shkencėtarėve amerikanė nga Universiteti Cornell, mund tė shpjegojė arsyen se pse te ish-duhanpirėsit vjen deri te shtimi nė peshė. Rezultatet e studimit tė botuar nė revistėn “Chest” sugjerojnė se pirja e duhanit nxit veprimin e gjenit AZGP1- i cili luan rol tė rėndėsishėm nė procesin e zbėrthimit tė yndyrave nė organizėm dhe nė kėtė mėnyrė kontrollon peshėn trupore. Hulumtuesit pohojnė se rritja e peshės trupore pas lėnies sė duhanit vjen si pasojė e njė procesi mė tė komplikuar, ku veē tjerash rol tė rėndėsishėm ka edhe ky gjen (AZGP1), pastaj shtohet sasia e pėrgjithshme e ushqimit tė konsumuar, si edhe mungesa e efektit tė nikotinės nė metabolizėm. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Alkooli dhe demenca
Njė studim i ri i publikuar nė revistėn “Journal of Alcohol and Alcoholism” tregon se nė ¼ e rasteve me demencė (sėmundje tek e cila bien disa funksione psikike, siē ėshtė kujtesa, mendimi dhe inteligjenca), te personat e moshuar, fajtor ėshtė konsumimi i tepėrt i alkoolit. Grupi mė i rrezikuar pėr t’u sėmurė nga sėmundja e Alzheimerit (demenca senile) janė femrat, pasi qė metabolizimi i alkoolit tek ato ndodh ndryshe nga meshkujt, dhe pėr kėtė arsye veprimi negativ i alkoolit ėshtė mė i shprehur dhe demenca paraqitet mė herėt. Meqenėse disa studime tė mėparshme kanė pohuar se konsumimi mesatar i alkoolit mund tė mbrojė nga demenca, atėherė autorėt e kėtij studimi rekomandojnė qė edhe nėse konsumohet alkooli sasia e konsumimit tė tij tė jetė e vogėl |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
[B]Ilaē i ri pėr zemrėn [/B]
Shkencėtarėt besojnė se konsumimi i ushqimeve me bazė tė domates mund tė ndihmojė nė uljen e rrezikut pėr zhvillimin e sėmundjeve tė zemrės duke penguar mbylljen e enėve tė gjakut. Kompania bioteknologjike "Cambridge Theranotic" beson se produkti i tyre do tė tregojė efekt tė njėjtė edhe nė praksėn klinikė, ngjashėm sikurse nė fazėn eksperimentale. Hulumtimet kanė treguar se likopeni (substancė pėrbėrėse e domates) bllokon oksidimin e LDL-kolesterolit (“kolesterolit tė keq”), e cili ėshtė njėri nga pėrbėrėsit kryesor nė formimin e pllakave aterosklerotike nė arterie. Sido qė tė jetė, njėherė duhet tė priten edhe rezultatet e mėtutjeshme, tė cilat aktualisht po zhvillohen nė universitetet "Cambridge" dhe "Harvard". |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Dieta pėr zemėr ndihmon kundėr mbipeshės
Dieta pėr zemėr tė shėndoshė, e cila zvogėlon sasinė e konsumuar tė kalorive ditore dhe llojet e ndryshme tė yndyrave, proteinave dhe karbohidrateve, mund t’u ndihmojė personave me mbipeshė qė ta arrijnė dhe ta mbajnė peshėn e dėshiruar trupore. Nė studimin e realizuar nga The National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) dhe i cili ėshtė botuar nė revistėn “Neė England Journal of Medicine”, ekspertėt kanė vėrejtur humbjen e peshės trupore te personat e shėndoshė por me mbipeshė, tė cilėt kanė pėrdorur kėtė lloj diete. Vlerat e materieve ushqyese kanė qenė kėto: yndyrat 20-40%, proteinat 15-25% dhe karbohidratet 35-65% nė raport me kėrkesat energjetike. Ky lloj diete ėshtė e ordinuar pėr njerėzit tė cilėt kanė probleme me zemėr, ndėrkohė qė rezultatet treguan se mund t’u ndihmojė edhe personave me peshė tė lartė trupore qė tė humbin kilogramėt e tepėrt. (Vlen tė pėrmendet se te kjo dietė mungonin sidomos yndyrat e ngopura, ndėrkohė qė me shumicė kishte fibra ushqyes dietetik). |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Shtimi i qelizave nervore nė trup pothuajse dyfishohet me anė tė injeksionit me faktorin rritės IGF-1. Kėtė e kanė zbuluar studiuesit nė Göteborg, Suedi. Kjo mund tė shfrytėzohet pėr kurimin e trurit pas njė ataku zemre, kur qelizat e trurit nuk kanė marrė gjak, apo nė rastin e ndonjė sėmundjeje tjetėr.
Mė parė besohej se tek njerėzit nuk mund tė lindin qeliza tė reja pas foshnjėrisė, por para njė gjysėm viti neurologu Peter Eriksson dhe grupi i tij dhanė prova mbi se si truri i njeriut ndėrton qeliza tė reja nervore pėrgjatė tėrė jetės. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Operimi, mbipesha dhe kanceri
Femrat me mbipeshė mund ta zvogėlojnė rrezikun pėr t’u sėmurė nga kanceri nėse vendosin t’i nėnshtrohen ndėrhyrjes kirurgjike, ndėrsa e njėjta gjė nuk vlen pėr meshkujt. Shkencėtarėt nga Universiteti Sahlgrenska nė qytetin Gothenburg tė Suedisė, kanė analizuar mė shumė se 2.000 pacientė, tė cilėt i janė nėnshtruar ndėrhyrjes kirurgjike pėr shkak tė masės trupore. Pacientėt janė pėrcjellė pėr njė periudhė kohore dhjetė vjeēare dhe janė krahasuar me njė numėr tė njėjtė pacientėsh tė cilėt nuk kanė pranuar t’i nėnshtrohen ndėrhyrjes kirurgjike pėr ta zvogėluar mbipeshėn. Shkencėtarėt kanė zbuluar se femrat tė cilat i ishin nėnshtruar ndėrhyrjes kirurgjike pėr tė larguar kilogramėt e tepėrt kishin qenė pėr 42% mė pak tė rrezikuara pėr t’u sėmurė nga kanceri gjatė periudhės sa ka zgjatur studimi. Mirėpo, te meshkujt, tė cilėt kishin pranuar t’i nėnshtroheshin tė njėjtės procedurė, nuk ėshtė vėrejtur zvogėlim i rrezikut pėr zhvillimin e kancerit. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Me pemė dhe perime kundėr kancerit tė prostatės
Njė publikim i ri nė revistėn "Human Nutrition and Dietetics", tregon se ushqimi me pak mish dhe yndyrė, por i pasur me pemė dhe perime, ndihmon nė parandalimin dhe mjekimin e karcinomės sė prostatės. Studimi i realizuar nga Universiteti New South Wales ka zbuluar se ushqimi i cili pėrmban shumė pemė dhe perime, ndėrsa pėrmban sasi tė vogėl tė mishit, produkteve tė qumėshtit dhe kalciumit, mund tė ndihmojė nė parandalimin, por edhe nė mjekimin e kancerit tė prostatės. Domatet, lulelakra, brokoli, ēaji i gjelbėr, vitamina E dhe seleni etj, janė disa nga ushqimet dhe produktet, tė cilat zvogėlojnė rrezikun pėr paraqitjen e karcinomės sė prostatės. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Alkooli shkaktar i njė nga 25 vdekje
Njė hulumtim i realizuar nga shkencėtarėt kanadezė tė Universitetit tė Torontos, sugjeron se ēdo e 25 vdekje ėshtė e lidhur me konsumimin e alkoolit. Revista “Lancet” njofton se po ashtu ndikimi negativ i alkoolit ėshtė mė i shprehur te shtresat e varfra. Ndėrkohė nė Evropė llogaritet se ēdo e dhjeta vdekje ėshtė pasojė e alkoolit, pėr shkak tė konsumimit shumė mė tė madh tė tij. Situata ėshtė mė e rėndė nė vendet e ish-Bashkimit Sovjetik ku alkooli ėshtė shkaktar i njė nga shtatė vdekjeve. Pėrgjithėsisht, meshkujt janė pesė herė mė tė rrezikuar tė vdesin si pasojė e konsumimit tė sasisė mė tė madhe tė alkoolit. Ndėrsa sėmundjet qė vijnė si pasojė e konsumimit tė alkoolit paraqiten shumė mė shpesh te tė rinjtė sesa te moshat e pjekura. Si pasojė e konsumimit tė alkoolit paraqiten sėmundjet e mėlēisė, ndėrsa nė shkallė mė tė ulėt mund tė zhvillohet kanceri, depresioni dhe goditja nė tru. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Meshkujt tė shqetėsuar pėr alkoolin
Ekspertėt pohojnė se meshkujt gjithnjė e mė shumė janė tė shqetėsuar pėr efektet negative tė alkoolit dhe me kalimin e kohės shtohet numri i meshkujve qė dėshirojnė tė heqin dorė nga kjo shprehi e keqe. Njė studim i ri i realizuar nė Britani tė Madhe tregon se 37% e meshkujve janė munduar tė zvogėlojnė sasinė e konsumuar tė alkoolit, pėr shkak tė kalorive tė tepėrta qė pėrmbajnė pijet alkoolike. 1/6 e tė anketuarve kanė deklaruar se dėshirojnė tė heqin dorė nga alkooli pėr shkak tė paraqitjes sė “gjinjve mashkullor”, ndėrsa ¼ pėr shkak tė rritjes sė barkut. 1/8 e meshkujve e anketuar kanė thėnė se alkooli ua ka ndryshuar dukjen, ndėrsa 9% kanė pohuar se ua ka prishur jetėn seksuale. Duke analizuar tė dhėnat, udhėheqėsi i studimit Dr. Ian Banks ka thėnė se meshkujt janė shumė mė tepėr tė shqetėsuar (sesa ėshtė menduar mė parė) pėr ndikimet negative tė alkoolit mbi organizmin e tyre. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Shumė tė rinj mendojnė se do tė vdesin herėt
Njė hulumtim i cili ka pėrfshirė 20.000 adoleshentė nė SHBA, tregon se njė numėr i madh adoleshentėsh, afėr 15%, mendojnė se do tė vdesin tė rinj, prandaj jepen pas drogės, bėjnė sjellje tė rrezikshme dhe tentime pėr vetėvrasje. I njėjti studim ka dėshmuar tė kundėrtėn e asaj qė ėshtė menduar deri mė tani se “shumica e tė rinjve jepen pas gjėrave tė rrezikshme, pasi qė nuk mendojnė pėr pasojat e tyre dhe se mendojnė qė janė tė pakėndshėm”, Sipas tė dhėnave nga ky studim, njė numėr i madh i tė rinjve jepen pas gjėrave tė rrezikshme, pasi qė “ndjehen tė pashpresė dhe mendojnė se s’kanė ēfarė tė humbin”, thotė autorja e studimit dr. Iris Borowsky. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Mungesa e vitaminės D te nėnat dhe tė porsalindurit
Shkencėtarėt amerikanė nga Qendra Mjekėsore e Bostonit kanė njoftuar se nė momentin e lindjes, 36% e nėnave dhe 58% e foshnjave kanė mungesė tė vitaminės D. Pėr nevojat e studimit ėshtė pėrcjellė niveli i vitaminės D nė gjakun e nėnave dhe tė porsalindurve nė 72 orėt e para pas lindjes sė foshnjės. Hulumtuesit tregojnė se mungesė e vitaminės D ėshtė vėrejtur edhe te 30% e shtatzėnave, tė cilat nė tremujorin e fundit tė shtatzėnisė kishin marrė vitaminė D nė formė tabletash nga pesė herė nė javė. Nivel mė i ulėt i vitaminės D ėshtė vėrejtur te foshnjat, nėnat e tė cilave po ashtu kishin pasur mungesė tė kėsaj vitamine. Pėr mė shumė nivel tė ulėt tė vitaminės D kanė pasur edhe foshnjat nėnat e tė cilave kishin mbipeshė, si dhe ato qė kishin lindur nė muajt e dimrit. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Konsumoni lėngje pėr tė kontrolluar peshėn trupore
Ekspertėt nga British Nutrition Foundation (BNF) bėjnė tė ditur se konsumimi i ushqimeve tė cilat kanė nivel tė lartė tė ujit nė pėrbėrje, mund tė ndihmojė nė uljen e peshės trupore. Sipas tyre, ushqimet me pėrqindje tė lartė tė ujit, pėrfshirė edhe pastat dhe orizin, tė cilat lehtė absorbojnė lėngje, si edhe gjellėt, mundėsojnė zgjatjen e ndjenjės sė ngopjes. Megjithatė, hulumtimet e reja kanė treguar se kjo nuk ėshtė e mundur tė arrihet thjesht duke pirė njė gotė ujė gjatė ushqimit, pasi lėngu duhet tė jetė pjesė pėrbėrėse e ushqimit qė konsumohet. Ekspertėt po ashtu shtojnė se tryeza duhet tė ketė sasi sa mė tė mėdha tė perimeve, pasi ato krahas ujit pėrmbajnė edhe lėndė tė tjera ushqyese tė cilat krijojnė ndjenjėn e ngopjes dhe nuk kanė shumė kalori. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Kafe pėr memorie mė tė mirė
Konsumimi i pesė filxhanėve tė kafesė nė ditė, mund t’i lehtėsojė vėshtirėsitė me mbajtjen mend te personat qė vuajnė nga sėmundja e Alzheimerit, bėjnė tė ditur shkencėtarėt amerikanė. Studimet e realizuara nė kafshė zbulojnė se kafeina me anė tė ndikimit nė dy enzima mund tė reduktojnė nė 50% praninė e shtresave beta-amiloide nė tru, tė cilat janė karakteristike pėr kėtė lloj sėmundje, shkruhet nė ‘Journal of Alzheimer's disease’. Nė hulumtime janė shfrytėzuar minj qė janė kultivuar ashtu qė tė zhvillojnė simptoma tė Alzheihmerit. Studimet kanė treguar se konsumimi i rregullt ditor i kafeinės nė sasi tė cilat iu pėrgjigjen pesė filxhanėve kafe, ka qenė i lidhur me njė pėrmirėsim tė dukshėm tė testeve pėr mbajtje mend. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Shijet e preferuara pėrcaktohen para se tė lindim
Ajo se ēfarė do tė na pėlqejė tė hamė ėshtė e ‘shkruar’ madje para se tė lindim, bėjnė tė ditur studimet e fundit Preferencat ushqyese tė foshnjės sė ardhme i pėrcaktojnė lėndėt ushqimore tė cilat arrijnė deri te fetusi pėrmes gjakut tė nėnės, tė cilat pėrcaktojnė edhe ato qė fėmija do t’i refuzojė. Fakti se i linduri preferon lėndėt e ėmbla ushqyese ose tė njelmėta, derisa shmang ato tė tharbėta dhe tė hidhura, tashmė janė njė rregull. Megjithatė, pas lindjes, kėtyre preferencave tė lindura i bashkohen edhe aromat tė cilat fėmija i shijon nga gjiri i nėnės. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, shkruan se edhe krahas preferencave tė lindura pėr shije tė veēanta, njeriut i jepet mundėsia edhe pėr tė manipuluar me shijet nė moshė tė hershme, me qėllim qė tė krijohen preferenca pėr ushqime dhe pije tė shėndetshme. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Vrasėsit e mėlēisė
Njė studim i realizuar nga shkencėtarėt amerikanė nė Seattle ka zbuluar njė lidhshmėri direkte ndėrmjet pėrmbajtjes sė ushqimit dhe sėmundjeve tė mėlēisė. Studimi i botuar nė revistėn “Hepatology” ka treguar se ushqimi i pasur me proteina dhe yndyra shpesh sjell deri te zhvillimi i sėmundjes sė quajtur “mėlēia yndyrore”- gjendje e cila ėshtė paraprirės i sėmundjeve serioze tė mėlēisė, siē ėshtė cirroza, por madje edhe karcinoma e mėlēisė. Faktorė tjerė tė rrezikshėm pėr paraqitjen e “mėlēisė yndyrore” janė mbipesha, jo-ndjeshmėria nė insulinė dhe sėmundja e sheqerit- qė po ashtu janė tė lidhura me ushqyerjen e gabuar dhe me konsumimin e pabalansuar tė kalorive. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Ndikimi i ushqimit te kanceri i gjirit
Pjesėmarrja e karbohidrateve dhe "ngarkesės sė pėrgjithshme glikemike" nė ushqim, ėshtė e lidhur me rrezikun pėr zhvillimin e kancerit tė gjirit, njoftojnė shkencėtarėt suedezė nga Instituti Karolinska. Duke analizuar tė dhėnat e ushqyerjes sė 61.433 femrave tė grumbulluara gjatė 17 viteve, shkencėtarėt nga ky institut kanė treguar se konsumimi i shpeshtė i ushqimeve me indeks tė lartė glikemik (pas konsumimit tė tė cilave vjen deri te rritja e shpejtė e nivelit tė sheqerit nė gjak) shton rrezikun pėr t’u sėmurė nga kanceri i gjirit. Autorėt e studimit tė botuar nė revistėn “International Journal of Cancer”, besojnė se indeksi glikemik i ushqimit ndikon nė rritjen e pėrqendrimit tė hormonit insulinė dhe disa hormoneve seksuale nė mėnyrė qė shton rrezikun pėr zhvillimin e kancerit tė gjirit. |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Ajo ēka dėmton dhėmbėt, dėmton edhe shėndetin
Problemet me dhėmbė dhe mishin e dhėmbėve janė shenjė pėr alarmim se jeni duke konsumuar ushqim jokualitativ, njoftojnė shkencėtarėt nga Universiti i Washingtonit, tė cilėt po ashtu thonė se dhėmbi i sėmurė ėshtė paralajmėrim pėr problemet shėndetėsorė nė tė ardhmen. Ushqimi i cili prish buzėqeshjen e bukur, ėshtė ushqimi i pasur me sheqerna tė thjeshtė (ushqimi i cili ka indeks tė lartė glikemik). Konsumimi i sheshtė i kėtij lloji tė ushqimit shkakton oscilimet e shpeshta dhe tė pėrnjėhershme tė nivelit tė glukozės nė gjak, qė ėshtė bazė e njė numri tė madh tė sėmundjeve tė kohės sonė, shkruan revista “Journal of Dental Research”. Pėr mė shumė, kariesi i dhėmbėve ėshtė shenja mė e dukshme se duhet tė ndryshoni diēka nė ushqimin tuaj qė tani |
Titulli: Lajme nga Mjekesia
Gjumi ndihmon nė kontrollimin e peshės trupore
Femrat tė cilat kanė vėshtirėsi nė kthimin e masės trupore qė e kanė pasur para shtatzėnisė, duhet qė t’i kushtojnė rėndėsi mė tė madhe kohėzgjatjes sė gjumit- sugjeron njė studim i ri. Njė hulumtim i realizuar nė SHBA tregon se gjumi i natės ndihmon nė kontrollimin e peshės trupore, ngjashėm sikurse dieta ose aktiviteti trupor. Pėrkundrazi, tė dhėnat e grumbulluara tregojnė se nėnat e reja tė cilat gjashtė muaj pas lindjes flenė nga 5 orė ose mė pak, janė tri herė mė tė rrezikuara qė ta kthejnė peshėn tė cilėn e kanė pasur gjatė shtatzėnisė Sipas shkencėtarėve, mungesa e gjumit sjell deri te ndryshimet nė nivelin e hormoneve tė cilėt janė tė pėrfshirė nė rregullimin e apetitit. |
Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 00:46. |
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.