Dardania.de - Këshilla për nënat e reja

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][B]Ç'duhet të dinë nënat e reja?[/B][/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Të kujdeseni për foshnjën tuaj është obligim shqetësues dhe përgjegjës. Por, mos u shqetësoni. Më kryesore është të jeni të qetë dhe t'i ndiqni shenjat që do t'ua japë bebja juaj, që t'ju tregojë se ka nevojë për ju. Në qoftë se nuk jeni të sigurtë për diçka ose keni ndonjë pyetje rreth kujdesit për fëmijën tuaj, lirisht drejtohuni te pediatri juaj. Asnjë pyetje nuk është e tepërt. Shëndeti dhe mirëqenia e bebes tuaj është në vend të parë.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][B]Kur të thërras mjek?[/B][/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Patjetër thërriteni pediatrin nëse vëreni: temperaturë të lartë mbi 37.6 C e matur nën sqetull mjek (matni disa herë – mund të jetë më shumë i veshur ose temperatura e jashtme të jetë më e lartë), ndryshim në sjellje (qan pa ndërprerë, rëndë qetësohet, nuk mund ta zgjoni), nëse nuk pi, nëse urinon pak (normalisht pelenat duhet të jenë të lagura gjatë çdo ndërrimi të pelenave – 6 herë gjatë ditës), nëse vëreni më shumë se 4 jashtëqitje si ujë gjatë 8 orëve, nëse nga sytë tajitet sekret i dendur dhe i verdhë, nëse shfaqet skuqen dhe nëse ka të ënjtur rreth kërthizës, nëse paraqitet e verdhëza, nëse kollitet, nëse ka ndryshim në ngjyrën e lëkurës ose nëse thjesht ju duket se bebja “nuk duket mirë”.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][B]Mësoni t'i kuptoni sinjalet që ua dërgon bebeja juaj[/B][/SIZE][/FONT]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Të gjitha bebet kanë shumë mënyra të ndryshme me të cilët ua bëjnë me dije se çfarë u nevojitet. Secila bebe e ka gjuhën e saj speciale “gjuhën e bebeve”, e cila dallon nga cilado tjetër. Duke u kujdesur për beben tuaj, ju do të mësoni t'i identifikoni shenjat e saj. Kur bebeja juaj do të luaj ose do të jetë me ju, ato janë shenja që ju thërrasin të afroheni. Kur ka nevojë për pauzë ose pushim, ajo dërgon sinjale me të cilat ju udhëzon se duhet ta lini. Nëse nuk i njihni dhe nuk i kënaqni këto sinjale, më shpesh fëmija reagon me të qarë. Ndiqeni shprehjen e fytyrës dhe sjelljen e fëmijës dhe do t'i kuptoni sinjalet![/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Fakte që duhet t'i dini[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Duhet të keni disa njohuri të përgjithshme për bebet. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Bebet më mirë shohin fytyra/objekte në largësi prej 20-30 cm. Ata mund ta dallojnë të bardhën nga e zeza dhe fytyrat e njerëzve. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Bebet duan të ndëgjojnë zëra, por më së shumti e duan zërin e nënës/të familjarëve. Ata e kthejnë kokën kah vendi prej nga vjen zëri. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shumica e bebeve duan që t'i merrni në përqafim, t'i mbani në duar ose t'i mbështetni te qafa. Kështu ndjehen më mirë dhe ndjehen më të sigurtë. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Gjatë javëve të para të jetës bebet në mënyrë refleksive qeshin. Diku nga 3-4 javë, bebja juaj ju qesh si përgjigje ndaj të folurit tuaj dhe kujdesit tuaj. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Bebet normalisht i lëvizin duart dhe këmbët, ndonjëherë rrinë të shtrirë qetë ose dridhen. [/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Cikluse të ditës [/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Gjatë 24 orëve bebet kalojnë nëpër disa cikluse/periudha, të cilat ndërrohen në mes veti: periudha në të cilat flejnë e pastaj periudha në të cilat janë të zgjuara. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I]Gjumë i qetë. [/I]Gjatë kësaj periudhe bebja e juaj rri e shtrirë qetë, megjithatë kohë pas kohe mund të shqetësohet dhe të dridhet. Mund të jenë prezente lëvizje të thithjes. Në këtë periudhë është shumë rëndë ta zgjoni, kjo nuk është kohë e mirë ta ushqeni ose t'i drejtoheni. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I]Gjumë aktiv. [/I]Në këtë gjendje mund të vëreni se bën lëvizje me trupin dhe fytyrën, lëvizje të thithjes dhe të të qeshurit, ndërsa kapakët e syve kohë pas kohe përpëliten. Në këtë gjendje, bebeja juaj mund të zgjohet lehtë. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I]Përgjumësi.[/I] Në këtë gjendje përgjumësie bebeja juaj është pak e hutuar dhe bën lëvizje të ngadalshme (hiqet). Mezi i ngre kapët e syve. Kjo është gjendja që i paraprin zgjuarjes. Pritni që të shihni a do të flejë ende ose do të zgjohet. Që ta zgjoni në këtë periudhë i jepni të shohë diçka, të ndëgjojë ose të pijë gji. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I]Zgjuarsia. [/I]Në gjendje të zgjuar bebeja juaj bën lëvizje të ndryshme. Sytë e saj janë të hapura, ndërsa shikimi i kthjellët. Lehtë fokusohet në fytyrë, zë ose lëvizje të objekteve dhe është i përgatitur të jetë me ju. Mundohuni t'i flisni qetë, i jepni të shohë diçka, të ndëgjojë, të pijë gji. Çelsi i suksesit është të mos bëhet asgjë me forcë, por gradualisht, hap pas hapi. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][I]Zgjuarsi aktive. [/I]Në këtë gjendje, aktiviteti i fëmijës tuaj është më i madh (bën lëvizje të ndryshme, proteston). Kohë është të mundoheni t'i jepni gji. [/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Të qarët[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Kur qanë bebja bën grimasa dhe lëvizje të shumta të trupit. Me të qarët bebja tregon se e ka mjaft nga ajo që ia bëni dhe se duhet të ndërpritni ose të provoni me diçka tjetër. Prindërit duhet të mësojnë ta kuptojnë të qarën. E qara është gjuha e bebes.[/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]E gatshme për lojë[/SIZE][/FONT][/B]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shenjat që vijojnë tregojnë se bebja juaj është gati për lojë: ndërpret me lëvizjet, ju ngacmon – sheh në fytyrën tyaj, ju afrohet, i kthen sytë kah ju, ju qesh, kërkon ushqim, zvarritet, gugat, kokën e ka të ngritur, fytyra është e qartë. Kur do t'i vëreni këta shenja është koha t'i flisni, ta shëtisni, ta ushqeni ose të luani.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2][B]Koha është ta ktheni barkas[/B][/SIZE][/FONT]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Bebet duhet të flejnë në shpinë. Megjithatë periudha të shkurta duhet t'i kalojnë të shtrirë në bark. Kjo ndikon mirë për muskujt e qafës dhe e stimulon zvarritjen.[/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shenja që tregojnë se bebeja do ta leni të qetë (i flihet)[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]E kthen kokën anësh, qan, shpinën e lakon, e zë gjumi, shtyhet anësh, i kthen sytë nga ana tjetër, e mbledh ballin, kapakët e syve i bienë, bën grimasa etj. Duhet të ndërpritni me atë që e keni bërë gjer atëherë (pirje gji, luajtje, mbajtje në dorë). Ndonjëherë beben vetë do ta zërë gjumi ose vetëm me një pauzë të vogël.[/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shenja që tregojnë se do të pi gji[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Kapakët e syve i lëviz shpejt, bën lëvizje të thithjes me gojën dhe me gjuhën, i vë duart në gojë, bën lëvizje me trupin, lëshon zëra të caktuara. Duhet të keni kujdes në këto shenja, e jo ashpër të lëvizni me orën, që ta ushqeni fëmijën. Mos e zgjoni nga gjumi i thellë që t'i jepni gji, kjo mund të jetë frustruese edhe për beben edhe për ju.[/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Si ta qetësoni kur është e shqetësuar[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Kur bebja juaj është e shqetësuar, mund ta ndihmoni me disa aktivitete, që zakonisht e qetësojnë. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Ia tregoni fytyrën tuaj që të sigurohet se jeni aty, e luhatni, vendoseni në krevatin e tij, i flisni me zë të qetë, e merrni në duar, i këndoni ose i gugatni, ia ndërroni pelenat që të jetë të thata dhe të ndjehet konfort, përkëdheleni te koka, këmba ose shpina, i ofroni të pijë. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Ndonjëherë bebeja do të qetësohet vetë pa asnjëfarë ndihme. Atë e bën ashtu që i thith gishtat ose tërë shuplakën, i afron duart kah goja, e ndërron pozitën e shtrirjes, kërkon të shohë fytyra dhe të dëgjojë zëra. [/SIZE][/FONT]

[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Njihni zërat e stomakut kur e mundojnë.[/SIZE][/FONT]

[B][FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Lidhshmëria juaj me fëmijën dhe zhvillimi i hershëm i trurit[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Comic Sans MS][SIZE=2]Shkencëtarët kanë vërtetuar se relacioni juaj me fëmijën ka ndikim mbi trurin e tij, në më shumë mënyra. Mënyra në të cilën ju intereaktoni me fëmijën tuaj në vitet e hershme dhe eksperiencat të cilat ia jepni, kanë ndikim të madh në zhvillimin e tij emocional dhe mësimin. Bebet e mbajnë mend mënyrën se si i shihni, shprehjet e fytyrës tuaj, zërin tuaj derisa i gugatni, këndoni, flisni dhe lexoni. Ata e mbajnë mend ndjenjën si i mbani në duar dhe i luhatni, erërat familjare bile edhe shijen e lëkurës tuaj. Është shumë e rëndësishme prekja: e mbajtura në dorë dhe luhatja e stimulon trurin e bebes të lëshojë hormone të rëndësishme, që i mundësojnë të rritet. Çelsi i lidhjes së fortë mes juve të dyve është dashuria juaj. Shprehja e dashurisë tuaj ka ndikim mbi mënyrën në të cilën truri i bebes i formon konekcionet. Nëse këta konekcione përsëriten në moshën e hershme, ata do të mbeten të përjetshme. Nëse fëmijës në moshën e hershme rrallë i flitni ose i lexoni, ai më vonë mund të ketë vështirësi në të shprehur. Hulumtimet kanë treguar se lidhshmëria me fëmijën tuaj, i ndihmon më vonë më mirë të ballafaqohet me stresin në jetën e përditshme. Kjo lidhshmëri i aktivizon sistemet biologjike që janë të rëndësishme për adaptim në stres. Fëmijët me lidhshmëri të fortë me prindërit në periudhën e hershme, më vonë më lehtë adaptohen në stres.[/SIZE][/FONT]