Fjalorth terminologjik-Filozofik
 

[B][FONT=Times New Roman][SIZE=3]A[/SIZE][/FONT][/B]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Absolut [/B](lat, absolutus) ajo që është e parë, e pakushtëzuar dhe e pavaruar. Në filozofinë idealiste, absolute është kryesorja dhe e para nga e cila varet dhe shpjegohet cdo gjë. Hegeli konsideron se një absolute I këtillë është ideja , kurse Shelingu – shpirti .[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Absolutizëm/mi[/B] – në gnoseologji :pikëpamje , sipas së cilës e vërteta është absolute ; në politikë – pushtet I pakufizuar, sundim arbitrar, I cili nuk I përfill normat, ligjet dhe kushtetutën .[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Absolutizim/I[/B] – të shndërruarit e ndonjë vetie , raporti ,lidhje apo parimi në dcika absolute , të parë dhe të vetmen të rëndësishme, qe nuk është e kushtëzuar nga dicka tjetër.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Adekuat/e[/B] (lat. Adaquuare- te barazosh) – ajo që I përgjigjet që është e barbartë dhe në pajtim me dicka tjetër.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Afeksion/I[/B] (lat. Affection- veprim) –veprim që shkakton ndonjë reaksion në subjektin, psh:shkakton ndijime , shqetësime , pasqyrime.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Afirmim/I[/B] (lat. Ad.firmus- ifort) pohim, pranim se dicka është e këtillë ose e atillë, e ku ndërt me mohimin , në jetën e përditshme- të bëhesh I njohur, I pranuar në ndonjë fushë.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Agnosticizëm/mi[/B] (gr, “a” – jo . “gnostikos”- njohje) – pikëpmaje filozofike e cila mohon mundësinë e njohjes së botës. Përfaqësues më të njohur të agnosticizmit janë : David Hjum, dhe Imanule Kanti.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Agnostik/e[/B] ai apo ajo qe I përmbahet agnosticizmit, që botën , cështjen , situatën e kundron sit ë pashpresë, të panjohur dhe të pazgjidhshme.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Aksidencë/a[/B] (lat, accidit, ajo ndodh) veti jothelbsore e rastit dhe e parëndësishme; fenomeni fenomenalja. E kunderta me thelbin dhe te domosdoshmën.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Aksiologji/a[/B] (gr. Axios – I vlershëm – logos- shkencë) disiplinë filozofike, e cila merrret me studimin e vlerave njerëzore në përgjithësi , thelbin , mënyrën e ekzistimit dhe cështjen e renditjes së tyre sipas rëndësisë. Themelues i aksiologjisë është H..Loce.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]Aksiologjik/e[/B] problem apo cështje që ka të bëjë me aksiologjinë , me vlerat njerëzore në përgjithësi [/SIZE][/FONT]

Titulli: Fjalorth terminologjik-Filozofik
 

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Aksiologjizëm/mi [/B](gr.axios, vlerë, I vlershëm, logos, dituri, apo shkencë) – pikëpamje filozofike, në thelb idealiste dhe metafizike, e cila tërë problematikën complete filozofike e shndërron në problematikë të vlerave, pikëpamja neokantiste e Vindelbandit , Rikertit etj, është një aksiologjizëm.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Aksiomë/a [/B](gr. Aksioma – kërkesë) parim , tezë , pohim mendim qe nuk mund të argumentohet , por as që ka nevojë të argumentohet. Prandaj, aksioma merret si premisë , pikënisje e të arsyetuarit e të përfunduarit. Të parët për aksiomën kanë bërë fjalë: Aristoteli në silogjistikën e tij dhe Euklidi në gjeometri.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Aksiomatikë/a[/B] (gr. Aksioma- kërkesë)- doktrinë shkencore mbi metodën aksiomatike , përkatësisht mbi metodën e përkufizimit të aksiomave dhe të krijimit të një sistemi aksiomatik.[/FONT][/SIZE]

Titulli: Fjalorth terminologjik-Filozofik
 

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Aktualitet/i[/B] (lat. Actualis i kohës, I tashëm)- njëmendësia , ajo që është reale, që është e dhënë tash përkundër potencialitetit që është vetëm e mundshme..[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Alienim/I[/B] (lat. Alienus – I huaj , tjetër) tjetërsim, ndarje dhe pavarësim I produkteve të punës dhe aktivitetit të njeriut në një botë të vecantë, kinse e huaj nga bota e njeriut, humbje e asaj qe është thelbësore në njeriun; humbje e s hkaktuar nga ndarja e prodhuesit nga mjetet e prodhimit dhe produktet e punës së tij . Për këtë bëjnë fjalë Hegeli, Fjoerbahu, Marksi, Lukaqi etj.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antinomi[/B] (gr.anti- kundër , nomos-ligj)- kundërthënie brendapërbrenda së cilës edhe teza (pohimi) edhe antiteza (mohimi), duken se janë njësoj të vërteta. Kanti në “Kritikën e mendjes së pastër” , ka paraqitur katër antinomy kryesore, në të cilat bi e mendja e pastër, kur i përvishet shpjegimit cështjeve inteligjibile.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antitezë/a-[/B] (gr. Antithesis- e kundërta)- thënie e kundërt me tezën , mohim i tezës , zakonisht mohim i pohimit.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antropologji/a[/B] – ( gr. Anthropos- njeri, logs-shkencë) disiplinë filozofike, që studijon njeriun si qenie specifike. Cështja e njeriut është njëra ndër cështjet më të para të filozofisë.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antropomorfizëm/mi[/B] – (gr: anthropos – njeri , logos – shknecë) – paraqitja e gjësendëve , e natyrës ose e hyjnive sikur kanë veti njerëzore .[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antropocentrizëm/mi [/B](gr: anthropos – njeri , kentrop- qendër) pikëpamje e cila e konsideron njeriun qendër të tërë botës dhe cak të të gjitha ngjarjeve në të .[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Antropozofii/a[/B] (gr: anthropos – njeri, Sophia- mençuri) një varant i teozofisë; antropozofinë e themeloi Rudolf Shtajneri pasi u përjashtua nga “Shoqëria teozofike” të themeluar nga Helan Blavack dhe i shoqi i saj , koloneli amerikan Olkot. Sipas Shtajnerit dhe antropozofisë së tij, gjësendet materiale nuk janë tjetër pos fryma apo shpirti i dendësuar. Shpirti i nënshtrohet ligjit të ritrupëzimit apo reinkaracionit.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Apati/a[/B] (gr: apathia) – mungesë e ndjenjave , e interesit ; në filozofi apatia paraqet një qetësi filozofike, një qëndrim të paanshëm.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Aperion/i[/B] (gr: a-jo , peiron-kufi) – i pakufi, ajo që nuk ëhstë kufizuar; pëfaqësuesi i Shkollës së Miletës ; Anaksimandri mendon se apeironi është shkaku i parë dhe substance universale e cdop gjëje . Apeironi , sipas Anaksimandrit , është i pakufishëm për nga sasia dhe i përcaktuar për nga cilësia.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Apercepcion/i[/B] (lat : ad-rreth , kah ; percipere- të kuptosh) – perceptim i stimuluar në përvojën e mëparshme ; të vërejturit e asaj që momentalisht nuk mund të vërehet, por që e mundëson përvoja e mëparshme. Disa dijetarë apercepcionin e përkufizojnë si perceptim apo përftyrim të vetëdijshëm.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Apologji/a[/B] (gr: apologemai - të mbrosh) – mbrojtje, ajo që është drejtuar kah mbrojtja dhe arsyetimi i diçkaje.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Apologjet/e[/B] – ai apo ajo që mbron , që arsyeton ndonjë doktrinë (psh: krishtere , marksiste , islame , kapitaliste ) apo ndonjë gjendje jokritike.[/FONT][/SIZE]

[B][FONT=Times New Roman]Apologjetikë/a[/FONT][/B][FONT=Times New Roman] (gr: apologemaia – mbro) – [SIZE=2]degë e teologjisë, e cila ka për [FONT=Times New Roman]detyrë ta mbrojë dhe arsyetojë domën fetare.[/FONT][/SIZE][/FONT]

Titulli: Fjalorth terminologjik-Filozofik
 

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Apori/a[/B] (gr: aporia) – rrugë pa shtekdalje ; Zenoni nga Elea (ne jug të Italisë) në shek: IV p.e.r – paraqiti këtë apori : “Dihotomia” , “Akili dhe Breshka” , “Shigjeta” dhe Stadiumi”.. Qëllimi i aporive të Zenonit ishte që ta provojnë pamundësinë e shpjegimit racional të lëvizjes.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]A priori[/B] (lat a priori – më parë)- ajo që vjen më parë se përvoja ajo që i paraprin përvojës dhe nuk pason nga përvoja. Kategori e rëndësishme në filozofinë e Kantit.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]A posteriori[/B] (lat a posteriori- në pas) – ajo njohuri që pason nga përvoja , që del dhe mbështetet në përvojën.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Argument/i[/B]- (lat- argumentum- provë) provë, përkatësisht mendim ose fakt që e vërteton apo e mohon një mendim tjetër.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Argumentim/i[/B] (lat argumentum – provë) – procesi mendor i të dëshmuarit të vërtetësisë së pohimit apo të mohimit.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Askezë/a[/B] (gr: askesis – ushtrim) heqje dorë nga cdo kënaqësi ose një mënyrë e thjeshtuar e jetesës.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Ataraksi/a[/B] (gr: ataraksia – qetësi, pa turbullirë) – qetësi shpirtërore ; në filozofinë e Epikurit , ataraksa paraqet qetësinë , paturbullirën shpirtërore dhe mungesën e dhimbjeve trupore, kategori kjo e rëndësishme filozofike e morale e stoikëve dhe e skeptikëve.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Ateizëm/mi [/B](gr: “a” –jo, “theos” zoti) bindje e rëndomtë ose filozofike, sipas së cilës Zoti nuk ekziston ; ateistët më të njohur ishin : Holbahu , Didero , Fojerbahu, pastaj Marksi , Engelsi, Lenini etj .[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Atribut/i[/B] (lat – attribuere – t’ia mëveshësh) – veti , cilësi thelbësore : në filozofinë e Spinozës atributi është ajo që mendja e njeriut e vëren në një gjësen si dicka thelbësore.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]B[/B][/SIZE][/FONT]
[B][FONT=Times New Roman][SIZE=3][/SIZE][/FONT][/B]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Biheiviorizëm/mi[/B] (ang. Behaviour – sjellje) – drejtim në psikologjinë bashkëkohore borgjeze , sipas të cilit jeta psikike e njeriut (ndijimet , ndjenjat, vetëdija etj) , mund të studiohen në bazë të sjelljeve , përkatësisht , reagimeve të jashtme të njeriut. Themelues i biheviorizmit është Xh.Watsoni[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][B]D[/B][/SIZE][/FONT]


[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Daimonion/i[/B] (gr) “zoti i vogël” ; zëri hyjnor; kështu Sokrati e quajti një zë të brendshëm hyjnor , i cili i thoshte se c’duhet bërë ; “diamonioni” është concept filozofik edhe në veprat e Ksenofonit , te Platonit, e të tjerëve.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Deduksion/i[/B] (deduction, deducere- nxjerrje) – mënyrë e të përfunduarit kur nga e përgjithshmja nxjerrim një përfundim të vecantë ose përvecëm , nga ajo që vlen për tërësinë , nxjerrim atë që vlen për të vecantën.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Deizëm/mi[/B] ( lat. Dues – Zoti) – pikëpmaje , sipas së cilës , Zoti ka krijuar cdo gjë , por më nuk përzihet në ngjarjet dhe ekzistimin e gjësendeve ; deizmi i pranon ligjet objective të botës.[/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Deminurg/u[/B] (gr: demiurgos- krijuesi, ndërtuesi) – kirjues i botës, Zoti. [/FONT][/SIZE]

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Deontologji/a[/B] (gr: “to deon”- detyra, kërkesa) – njëra ndër disiplinat apo fushat e vecanta të etilës si filozofi për moralin ; deontologjia merret me çështjen e analizës logjike të strukturës së thënieve e nocioneve morale e para së gjithash me cështjen e vendit dhe domethënies së deytrës morale të njeriut në përgjithësi ose të ndonjë eksperti (psh: të mjekut , të oficerit , gazetarit, mësuesit etj) Etika e Kantit , për shembull, është një etikë deontologjike , etikë e detyrës.[/FONT][/SIZE]

Titulli: Fjalorth terminologjik-Filozofik
 

[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Determinizëm/mi[/B] (lat determinatus – i caktuar) – doktrinë filozfoike apo shkencore , e cila konsideron se cdo gjë në botë është e paracaktuar në mënyrë shkasore dhe të domosdoshme; përfaqësuesit më të njohur ; Shën Augustini, Spinoza, Laplasi, etj. Determinizmi nuk pranon ekzistencën e rastësisë.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Dialektikë/a[/B] (gr dialego- bisedoj) – në fillim , në filozofinë e Sokratit, Zenonit, Platonit etj ., shkathtësia e bisedimit, në filozofinë e Hegelit, Marksit, Engelsit, Leninit etj ., metodë më e përgjthshme filozfoike, sipas së cilës botën dhe dukuritë e lidhjet e vecanta të saj duhet trajtuar si të kundërthënshme dhe zhvillimore ; - e kundërt me metafizikën.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Diskurs/i[/B] (lat ; “të vraposh andej-këndej”) shqyrtim , rruga dhe mënyrë e diskutimit apo e shqyrtimit të ndonjë cështje ; njëri ndër nocionet më të përmendura në filozofinë bashkëkohore . Në f ilozofinë bashkohore komunikative-teorike , diskurisi do të thotë forma ose mënyra e shyqrtimit argumentues të parimeve apo të propozicioneve normative. Trendi i shqyrtimit dhe i zotërimit të ndonjë cështje teorike nga cilado fushë[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Diskursiv/e[/B] (lat. Discursus- bisedë) ajo që ka të bëjë me mendjen dhe funksionet e saj njohëse; ajo që është e ndryshme nga intuita[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Dogmë/a[/B] (gr: dogma – mendim, mësim) – doktrinë , mësim : teza themelore e ndonjë doctrine fetare, filozofike ose ideologjikepër të cilën nuk mund të diskutohet, ngase konsiderohet absolutisht e vërtetë, e pakontestueshme dhe e papër- gënjeshtrushme.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Dogmatizëm/mi[/B] ( gr: dogma- mësim) pikëpamje jokritike , e cila vërtetësinë, premisat e ndonjë teorie, i konsideron absolute dhe të padiskutueshme.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3]Doktrinë/a (lat – doctrina) mësim apo pikëpamje e paraqitur në formë të një sistemi mendor .[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Dualizëm/mi[/B] (lat duo – dy) pikëpamje filozofike e cila tërë realitetin , botën e redukton në dy parime në mes të pavarura dhe të ndryshme; e tillë ishte pikëpamja e Dekartit , e Kantit etj.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Egoizëm/mi[/B] (lat: ego- unë) – interesim ekskluziv vetëm për vetvetën dhe mosçarja kokë për të tjerët; mospërfillja e interesave , nevojave, dëshirave të të tjerëve; mungesë e ndjenjës , ndjesisë sociale.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Ekzakt/e[/B] (lat, exactus- i saktë) i saktë , i plotë, që nuk lë mundësi për mëdyshje ; shkenca ekzakte, shkenca e saktë, precise.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3]Ekzistëncë/a (lat- existential) – të qenët, diçka që është , fakti se ështënë ndonjë mënyrë; kategori qendrore në filozofinë ekzistencialiste.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Ekzistencializmëm/mi[/B] (la existential- të qenët) drejtim i filozofisë bashkëkohore borgjeze, i cili si gjë parësore e merr ekzistencën ( Kirkegori, Hajdgeri, Sartri, Jaspersi, Alber Kamby , Abanjano, Babriell Marsel etj) [/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Eklektik/e[/B] (gr: eklego- zgjedh) ajo që ka të bëjë me një bashkim jo kritik të elementeve të doktrinave të ndryshme ; joorigjinale, jokritik.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Eklekticizëm/mi[/B] (gr: eklego- zgjedh) – pikëpamje e formuar në bazë të bashkimit jokritik të doktrinave të ndryshme apo të elementeve të tyre; pikëpamje joorigjinale , jokritke[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Ekstacë/a[/B] (gr: “ek”-nga , “stasis” qëndrim) dalldisje, gjendje e posacme shpirtërore, kur njeriu del nga bota e tij e përditshme, shkëputet nga mendimet dhe kështu hidhet në një botë tjetër joracionale ; - në filozofinë e Platonit rrugë që çon drejt kah bashkimi i njeriut me Zotin.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Emanacion/i[/B] (lat: emanation- dalje) – rrjedhje e cdo gjëje nga një qenie , bazë apo substancë e parë – dalje e gjësendeve nga qenia e Zotit[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Empirizëm/mi[/B] (gr: empeiria – përvojë) drejtim filozfoik , i cili konsideron se përvoja e jo mendja e njeriut , është burim kryesor i njohjes së botës nga ana e njeriut (Protagora, Bekoni, Loku etj) ; i konudërt me racionalizmin.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3]Enteleki/a (gr: entelecheia) në filozofinë e Aristotelit zhvillimi i cdo gjëje në pajtim të plotë me cakun, qëllimin. Lëvizja ka për detyrë sendërtimin e ndonjë caku[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3]Entitet/i (lat: ens – entitas – qenie) – qenia , ekzistenca e ndonje gjëje ; realiteti, lloji i realitetit të cakutar.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Epikurizëm/mi[/B] – doktrina e filozofit grek Epikurit; atomozimi, materializmi dhe hedonizmi i Epikurit : - sinonim për jetën plot kënaqësi, të shfrenuar dhe pa halle.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Epistemologji/a[/B] ( gr: episteme- dije, logos- shkencë) teori filozofike , degë e gnoseologjisë, e cila merret me cështjen e diturisë , shkencës[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Eristikë/a[/B] (gr: eris- grindje) – shkathtësia e grindjes , e fjalosjes në kuvend , gjyq, shesh etj. Qëllim i eristikës nuk ishte konstatimi i së vërtetës , por përpjekja për ta mundur kundërshtarin , për ta hutuar atë. Eristika është forma dekadente e sofistikës së Protagorës, Krities, Trazimahut etj.[/FONT][/SIZE]
[B][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [/SIZE][/FONT][/B]
[SIZE=3][FONT=Times New Roman][B]Eros/i[/B] (gr: eros – dashuri) Zoti i dashurisë ; Hesiodi dhe orfistët e konsideronin “erosin” si njërin ndër perënditë më të vjetër dhe parim të krijimtarisë artistike; Platoni në veprën e tij “Gostia apo mbi dashurinë” e ka pa raqitur erosin si rrugë përmes së cilës arrihet te njohja filozofike , njohja e ideve.[/FONT][/SIZE]