[rilinda]

12 pikët "magjike"

Meqë skenografia nuk është gjë tjetër veçse përshkrimi i çdo skene të asaj që shohim në ekran, sepse nëse arrin në këtë fazë studimi ndodh që skenaristi, regjisori dhe prodhimi të kenë ide të qarta se cilat do të jenë "lëvizjet" e historisë, ndodh që të shkruash një skaletë e cila mund të përmbledhë hap pas hapi pikat e rëndësishme të ngjarjes dhe të gjithë nyjat kryesore: "incipit" momentet e kontrastit dhe zgjidhjen e problemeve, takimet me antagonistin e mundshëm dhe arritjen në zgjidhjen finale. Ky proces ndjek pothuajse gjithmonë një skemë të shpjeguar mirë, që shkrimtarët e quajnë "Udhëtimi i heroit" dhe që Chris Vogler e ka përmbledhur në 12 pika:

Bota e thjeshtë (gjithçka fillohet duke përshkruar botën e thjeshtë të protagonistit)
Referimi i aventurës (është lëvizja në të cilën protagonisti duhet të përballojë një sfidë)
Refuzimi i referimit (protagonisti e kupton të shkuarën që po luan dhe ka frikë prej saj)
Takimi me drejtuesin (protagonisti gjen mitin e tij në aventurën që po përballet)
Kalimi i pragut të parë (protagonisti del nga bota e tij e zakonshme për të filluar aventurën)
Prova, aleatë dhe armiq (fillon aventura, do të ketë shumë prova për t‘u kaluar)
Afrimi (protagonisti përgatitet për të përballuar provën më të vështirë)
Prova e mesme (është momenti tipik i historisë: protagonisti gjendet përballë vështirësisë që duken të pakalueshme dhe arrin t‘i kalojë me sforco të madhe)
Shpërblimi (si efekt i provës së madhe, protagonisti merr një formë të parë pagese)
Rruga e kthimit (përveç fitores, nuk është e lehtë që të kthehesh përsëri në botën e zakonshme. Shumë dyshime e ngacmojnë protagonistin)
Ringjallja (kundërshtari kërkon të tërheqë përsëri protagonistin në humnerë dhe prova do të jetë shumë impenjative, por do të shërbejë për t‘u dhënë miratim ngjarjeve të mëvonshme)
Rikthimi me eliksir (është akti përfundimtar, festimi i heroit që kthehet në botën e tij dhe e bën duke marrë diçka me vete një objekt, një person, një moral që do të justifikojnë ndryshimin e tij dhe vështirësitë e provuara).
Një strukturë e përshtatshme

Sigurisht që këto pika janë shumë të domosdoshme për t‘u ndjekur. Skema e filmit "Udhëtimi i heroit" duket sikur është përqendruar mbi pikat klasike në zhvillimin e një filmi të tillë fantastik (si "Mbreti i unazave" për shembull). Në të vërtetë mund të aplikohet në çdo lloj filmi që mund të jetë film "vestern", me luftë ose dashuri.

Le të marrim për shembull filmin "Pretty Woman", për të cilin mund të thuhet gjithçka përveç se bëhet fjalë për një film fantazi. Edhe në këtë rast skema e "Udhëtimi i heroit" është aplikuar në letër, duke shfrytëzuar pikat në bazë të zhvillimit të historisë.

Vivian Ward, prostituta bukuroshe, interpretuar nga Julia Roberts, po ecën në rrugë kur ftohet në makinë nga Edward Lewis, interpretuar nga Richard Gere. Kjo është bota e zakonshme ku lëvizin protagonistët.

Referimi ndaj aventurës vjen kur Edward i kërkon Vivian të qëndrojë gjithë javës me të, në suitën e tij në hotel. Dhe kështu Vivian pranon. Refuzimi i thirrjes vjen kur ai i kërkon ta shoqërojë në një darkë të rëndësishme pune me magnatin e vjetër James Morse. Vivian është e shqetësuar, nuk ndihet në lartësinë e duhur, vjen vërdallë në "Berverly Hills" duke kërkuar rroba, por kur hyn nëpër dyqane njihet menjëherë që është një prostitutë dhe shitëset nuk i shërbejnë. Më pas ajo kthehet e trishtuar në hotel. Gjen drejtuesin e saj në hotel, zotin Thomson, i cili e dërgon në butikun e një mikeshës së tij, ku i jep leksione edhe për kodet e mirësjelljes. Kalimi i pragut të parë ndodh kur Vivian shoqëron Edward në darkën me Morse-n. Më pas… më pas mund të vazhdoni ju, duke kujtuar atë që mbani mend nga "Pretty Woman". Ky film i ndjek të gjitha pikat që janë cituar më lart.

Në atë "libër" është gjithçka

Tashmë nuk ka mbetur asgjë nga hapi i fundit: ta përmbledhësh filmin në një skenë të vetme, me ndihmën e dialogëve të personazheve dhe përshkrimit të ambienteve e të skenarëve. I jepet jetë asaj që quhet skenar ose dokument.

Në këtë fazë të punës, autorët kërkojnë të sjellin mbi letër jo vetëm të gjithë ngjarjet e përshkruara në zhvillim, por edhe të bëjnë të gjallë personazhet nëpërmjet dialogëve, shprehjeve dhe mënyrës së të sjellurit. Me pak fjalë, një skenar sillet rreth 120 letrave të shtypura me makinë shkrimi nga 2000 batuta secila dhe mund të jetë i përshtatur në gjuhën amerikane.

Pas përkthimit të një rreshti për të stabilizuar koordinatat e përkohshme, në të cilat zhvillohet një skenë, është një përshkrim i asaj që ndodh me gjithë të dhënat e regjisë dhe ecurisë së punës (për shembull shkalla e inkuadrimit, lëvizja e telekamerës). Në këtë rast skenat ndiqen pa ndërprerje, duke pasur parasysh se çdo faqe e skenarit duhet t‘i korrespondojë rreth 1 minute xhirimi. Pra, një film 2 orë duhet t‘i korrespondojë një skenari 120 fletësh.

Një fjalor shumë i saktë

Një skenar u adresohet autorëve, të cilët duhet të interpretojnë personazhet e përshkruara. Për këtë, përveç dialogëve që do të përdoren dhe prezantimeve realiste të personazheve, skenaristi duhet të mendojë për ambientet magjepsëse dhe interesante e që në të njëjtën kohë nuk duhet të shtrëngojnë prodhimin në investime të ekzagjeruara. Pika e fundit është shumë e rëndësishme dhe mjaft delikate, sepse kërkon që skenaristi ta përpunojë mjaft mirë gjuhën kinematografike që të dijë ta vendosë me kujdes në kopjet e tij.

Dhe tani i takon regjisorit

iliriaplus