[Tomori]

Flet ish-drejtuesi i Armatës Kombëtare Shqiptare, i arrestuar tre vite më parë në Shqipëri

Habjon Hasani

Ajo që tashmë dihet është se kjo organizatë ka mbledhur rreth vetes disa elemente që kanë marrë pjesë në konfliktet e armatosura në Kosovë e Maqedoni, por që janë të pakënaqur me marrëveshjet e arritura pas luftës. Organizmi ka deklaruar që në krye të herës se synon të luftojë për "bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare".

Kur e keni ndjerë për herë të parë sulmin e atyre që ju i quani rrymat antishqiptare?

Më 7 shkurt 1982, sapo u ktheva në vendlindje, UDB-ja më arrestoi dhe më ngriti një mal me akuza, si "nacionalist", "irredentist", "separatist" dhe "agjent i Shqipërisë", por gjatë gjithë periudhës 2-mujore, përkundër gjithë asaj dhune dhe torture psiko-fizike nëpër qelitë e UDB-së në Kërçovë dhe në Manastir, arrita që t'i mohoj dhe të mos zbulohesha se isha pjesëtar i lëvizjes (së fshehtë) atdhetare-revolucionare të Kosovës dhe periudha 2-mujore më ishte shqiptuar si burg i mjaftueshëm për pjesëmarrje në demonstratat e mars-prillit 1981. Demonstrata të cilat, dëshmori i kombit e shoku im i idealit, Nhi Berisha, me plot të drejtë i ka quajtur "Pranvera e luleve të kuqe". Në shtator të vitit 1982, në Universitetin e Zagrebit regjistrova studimet pasuniversitare (për Magjistraturë) dhe deri në nëntor 1984 i përfundova të gjitha provimet në lëmin "Aspektet Ekonomiko - Juridike gjatë Lidhjes Shqiptare të Prizrenit". Viti 1984 ishte viti i goditjeve të rënda që mori lëvizja atdhetare - revolucionare e Kosovës. Dimri ishte shumë i egër dhe fushatat ndëshkuese të UDB-së rëndë po i godisnin radhët tona. Në janar dhe shkurt 1984, në luftë e sipër ranë për të mos vdekur edhe ideologët e Partisë së Luftës së Kosovës. U arrestuan edhe 5 shokë në Kerçovë, kurse unë, Ali Ahmeti (tani kryetar i BDI-së) dhe Musa Xhaferri (aktualisht zëvendëskryeministër i Branko Crvenkoskit) u arratisëm dhe u vendosëm në Luzern të Zvicrës. Që nga 11 prilli i vitit 1985, kohë kjo kur iu nënshtrova procedurës së refugjatit politik, status të cilin e fitova në shtator të vitit 1985, bashkë më bashkëshorten time dhe 6 (gjashtë) fëmijët kam jetuar, punuar dhe vepruar në Malters, një fshat ky jo larg Lucernit të Zvicrës. Kurse nga shtatori 1985 dhe deri në fund të dhjetorit 1993 kam punuar në dy fabrika, ku si pasojë e punës së rëndë fizike, si dhe nga torturat e dikurshme të UDB-së, në fund të vitit 1993 u sëmura rëndë dhe nga kjo kohë përfitova pensionin invaliditeti. Që unë të rritem dhe të shkollohem... kurrën e kurrës nga ish- Jugosllavia nuk kam përfituar as bursë dhe as kredi, por jam rritur dhe shkolluar vetëm nga djersa e familjes sime, për çka babai im është dashur për disa dekada të tëra të derdhë djersën në Vjenë të Austrisë. Gjithashtu, për aktivitetin tim atdhetar-revolucionar kurrën e kurrës nuk kam marrë qoftë edhe një frangë zvicerane nga fondet e organizatave që u përkisja, përkundrazi, gjithmonë kam qenë anëtari më i rregullt në përmbushjen e obligimeve të përcaktuara si: anëtarësia mujore dhe kontributet e obliguara si dhe të gjithë aktivitetin tim e kam mbuluar nga buxheti i familjes sime, çka do të thotë nga kafshata e gojës.


Thatë që jeni arratisur së bashku me Ali Ahmetin dhe Musa Xhaferrin. Si shpjegohet që zoti Ahmeti ishte një nga njerëzit që i propozoi ish-kryeministrit Nano?

Duhet të shkoni e të pyesni zotin Ahmeti për këtë gjë. Personalisht mendoj se ai e ka bërë këtë kërkesë dhe ka këmbëngulur aq shumë sepse do t'ia ketë premtuar një gjë të tillë ndonjë politikani maqedonas që ka qenë i interesuar për këtë arrestim.

Çfarë është në thelb FBKSH-ja? Duket më shumë si një emër që bashkon disa njerëz me pak pushtet, por ultranacionalistë, apo jo?

FBKSH nuk është as shoqatë qeveritare apo joqeveritare, sepse shoqatat joqeveritare janë të bashkuara dhe duhet të bashkohen në FBKSH, ngase vetëm në një Shqipëri të Bashkuar këto shoqata joqeveritare, ashtu si partitë politike, do të ishin në gjendje që me ndershmërinë më të madhe të kryenin misionin e tyre dhe të zhvillonin aktivitetin e tyre, qoftë ky aktivitet human apo aktivitet intelektualo-atdhetar. Në ballë të FBKSH-së, si dhe në të gjitha strukturat drejtuese të tij, deri në këshillat e lagjeve dhe të fshatrave janë inkuadruar idealistët shqiptarë, atdhetarët e dëshmuar dhe të ridëshmuar edhe gjatë tri betejave të zhvilluara, të cilët, ashtu siç janë të bindur që platforma e FBKSH-së është vazhdimësia e Programit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, janë të bindur dhe të vendosur që të veprojnë ashtu siç vepruan ideologët dhe drejtuesit e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, të cilët shkrinin pasuritë e tyre për ta bërë Shqipërinë. FBKSH, as ka qenë organizatë ilegale, siç përpiqen që ta paraqesin disa dashakeqës, jo vetëm të FBKSH-së, por edhe të Bashkimit Kombëtar Shqiptar, sepse tanimë publikisht dihet fakti që Kuvendi Kombëtar i FBKSH-së është mbajtur në një sallë publike të Pallatit të Kongreseve në Tiranë, si dhe Platforma e FBKSH-së jo vetëm që është vazhdimësia e Programit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, por vazhdimësia e betimit dhe e amanetit të heronjve e dëshmorëve të kombit ndër shekuj. Është fakt se 60% e kësaj Platforme të FBKSH-së bazohet edhe në Preambulën e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, në të cilën theksohet aspirata për identitet dhe Bashkimin Kombëtar, kushtetutë kjo që para se ta aprovohej, më 21 tetor 1998, nga Kuvendi Popullor i Republikës së Shqipërisë si projekt kushtetute, u votua dhe mori miratimin e mbi 80% të sovranit popull, të Republikës të Shqipërisë.


Zoti Adili, ç'mendim keni, si do të zgjidhet statusi i Kosovës? A mund të ketë sërish luftë në Ballkan?
Për mendimin tim lufta është e pashmangshme. Sepse nëse shqiptarët do të shpallin pavarësinë, të njëjtën gjë do të bëjnë dhe serbët e Kosovës. Nëse shqiptarëve nuk u jepet pavarësia, atëherë lutën do ta nisin shqiptarët. Në të dyja rastet shoh që lufta është "te dera".

Sipas jush, si e ka përballuar diplomacia shqiptare periudhën e gjatë të përcaktimit të statusit të Kosovës?
Mendoj se një punë shumë të mirë ka kryer ish-ministri i Jashtëm, Besnik Mustafaj. Ne kemi të dhëna të sakta se Mustafaj ka luajtur një rol shumë aktiv dhe shumë influencues. Për rrjedhojë, mendoj se edhe ikja e tij lë vend për shumë pikëpyetje dhe pa dyshim që ishte një humbje e madhe në një moment shumë delikat....

Zoti Adili, a nuk mund të vijë zgjidhja e "çështjes shqiptare" nëpërmjet integrimit ballkanik në BE?

Para se të flasim për Bashkimin Europian gjykoj se Bashkimi Europian kurrë nuk mund të konsolidohet siç janë të konsoliduara Shtetet e Bashkuara të Amerikës, sepse SHBA-të i kanë krijuar bashkimi i popujve dhe atje tanimë kemi një komb-shtet amerikan, kurse në rastin e Bashkimit Europian kemi bashkimin e komb-shteteve të ndryshme, unifikimi dhe bashkimi i të cilave paraqet dhe në të ardhmen do të paraqesë shumë probleme, siç ishte edhe mospranimi i Kushtetutës së Bashkimit Europian nga komb-shteti francez, sepse midis këtyre komb-shteteve të mëdha (Franca, Gjermania, Italia, Spanja dhe Britania e Madhe) ekziston lufta e konkurrencës dhe e dominimit të tyre mbi komb-shtetet e vogla. Shtrohet pyetja se pse Turqia nuk pranohet në
Bashkimin Europian?! Dëgjoj që shumë "analistë" të thonë se gjoja nuk pranohet pse është shtet-komb me popullsi myslimane, gjë që aspak nuk është e vërtetë, sepse një Turqi me shumicë myslimane përballë gjithë asaj popullsie të krishterë të Bashkimit Europian do të jetë pakicë, por për mendimin tim Turqia nuk pranohet në Bashkimin Europian vetëm nga frika se në Bashkimin Europian, krahas pesë komb-shteteve të mëdha (Francës, Gjermanisë, Italisë, Spanjës dhe Britanisë së Madhe), po na inkuadrohet komb-shteti i gjashtë (Turqia) me një potencial të madh ekonomik dhe ushtarak. Pastaj Bashkimi Europian nuk ka organe vendimmarrëse dhe të gjitha institucionet e saj drejtuese janë vetëm organe këshilldhënëse, prandaj edhe në të gjitha vendimet e saj nuk ka vendime ekzekutive dhe gjithmonë kemi ndasi në mendime dhe veprime. Megjithatë, këto janë punët e Bashkimit Europian dhe nuk janë punët tona, kurse neve na intereson jo vetëm integrimi i Ballkanit, por edhe i Shqipërisë në këtë Bashkim Europian, për çka unë këtu do të shpreh qëndrimin e Frontit për Bashkim Kombëtar Shqiptare (FBKSH), si më poshtë vijon: Bashkimit Europian i duhet edhe shumë kohë përderisa të arrijë të
konsolidohet, gjë që mund të ndodhë që, para se të arrijë të konsolidohet, edhe të prishet. Edhe sikur të arrijë të konsolidohet, ne nuk e dimë se sa kohë do të ekzistojë si i tillë, sepse gjatë historisë kemi pasur edhe bashkime të tilla (Perandoria Bizantine, Perandoria Romake, Perandoria Otomane, BRSS dhe RSFJ), të cilat edhe janë prishur. Nëse shqiptarët në Bashkimin Europian do të integrohen copa-copa, të paintegruar fillimisht në një komb-shtet të vetëm me emrin Shqipëri, kurdo që të prishet ky Bashkim Europian shqiptarët do të dalin ashtu siç ishin futur në këtë Bashkim Europian. Pra logjikisht, vetëm pas integrimit tonë ndërshqiptar në një komb-shtet prej 8-10 milionësh do të pasonin integrimet tjera, qofshin këto integrime ballkanike apo euroatlantike, vetëkuptohet duke marrë miratimin e popullit përmes formës më demokratike, referendumit popullor, dhe të jemi shumë të sigurt se edhe standardet e kërkuara do t'i plotësonim më lehtë dhe shpejt, sepse do të ishim një komb-shtet me potencial të madh njerëzor dhe ekonomik, sepse atë që nuk e ka Shqipëria aktuale, e ka Kosova e Pollogu dhe anasjelltas, çka nuk kanë Kosova dhe Pollogu e ka Shqipëria aktuale.