[rilinda]

Unë i thash të gjith këto, sepse dëshiroj që ju ta dini se nga lindi shpifja. Kështu pra, kur mora vesh përgjigjen e Arakullit pyeta vetën:”çfarë fshihet pas ksaj enigme?”. Un në përgjigjen time e di mirë se nuk jam aspak dietarë por atëherë çdo të thotë! Se unë qenkam më i dituri i të gjithëve!Sigurisht që ai nuk thoshte gënjeshtra sepse nuk mund t'i thoshte.
Kështu për shumë kohë nuk arrija ta kuptoja se ç'kish dashur të thoshte. Më në fund vendosa ta hetoj këtë çështje në këtë mënyrë :shkova të pyes të gjithë ata që mbaheshin si më të diturit por meqë duhet t'jua them të vërtetën, ja çfarë më ndodhi: Në hetimin që po bëja për ta provuar thënien e Arakullit, ata që ishin më të shquarit më ngjanin pothuaj më të parapregaditurit, ndërsa të tjerët që nuk vlenin asnjë grosh më ngjanin si më të pajisurit.
O athinas, gjithmonë armiqësit e ngritura kundër meje, ato më të rreptat dhe më të ashprat, gjithnjë shpifjet, madje e diatarit kanë lindur prej hetimeve të mia. është ktejt normal nëse zoti ka folur për Sokratin, këtëm e ka bërë vetëm për ta përdorur emrin tim si shembull, duke dashur të thotë: “O njerëz më i dituri mes jush është pikërisht ai, që si Sokrati e di që dituria e vetë nuk ka asnjë vlerë”.
Përse fola më lartë shtoni dhe faktin se janë pkërisht të rinjtë, sidomos ata të familjeve me emër që kanë më shumë kohë të lirë të më ndjekin ashtu vullnetarisht dhe të argëtohen pa masë, duke i parë këta njerëz të vënë nën shënjestër të pyetjeve të mia. Shumë herë ata vetë më imitojnë dhe u sajojnë pyetje të tjerëve dhe më besoni, ata vetë zbulojnë njerëz të tillë, që pandehin se dinë dhe më vonë e kuptojnë se din fare pak ose aspak. Kështu ndodh që të pyeturit të mos zemërohen me ta, por me mua dhe shkojnë duke llogaritur që Sokrati është njeri i korruptuar që po shkatërron rininë.
E kur dikush i pyet se çfar bën ai e çfarë i mëson atyre për tu korruptuar, nuk dinë ata çtë thonë dhe vetëm heshtin. Mirpo, për të mos e nxjerrë në shesh injorancën e tyre shpifin gjithfar marrëzirash, të cilat përdoren pikërisht kundër atij që e do me shpirt diturinë; pra Sokrati gjurmoka misterin e qiellit dhe të tokës dhe nuk beson tek perëndia, duke u përpjekur të paraqes të bardhën të zezë.
Ja pra kështu më janë vërsulur Meleti, Airiti dhe Likoni; Meleti në emër të poetëve, Ariti në emër të artistëve dhe politikanëve, ndërsa Likoni në emër të oratorëve, dhe të gjith tejet të egërsuar. Besoj se gjithçka iu tregova mjafton kundër akuzuesve të mi të parë. Le ta shohim, Meletin njeri i ndershëm dhe atdhetarë të mirë, siç shkon duke thënë për vetën dhe akuzuesit e mi të më vonshëm.
Mendojnë për një çast se ata janë ndryshe, por le të shohim deklaratën e tyre të betimit, e cila pak a shumë thot kështu; “Sokrati është fajtorë, sepse korrupton të rinjtë, sepse nuk beson në perënditë e Atdheut, por në hyjni të reja”. Kjo është akuza e tyre. Duke arsyetuar rreth pjesës të parë të kësaj akuze Sokrati i dëshmon, të korryptosh don të thotë të bësh tjetrin më të keq, pra vetë veprimi në vetvete është i dëmshëm dhe për korruptuesin, sepse në këtë rast ai vepron kundra vetvetes.
Tani do të desha të dij se kush është ai njeri që pinon kundra vetvetës? Prandaj, një veprimtari me mundshme korruptuese është një krim i pavullnetshëm dhe si i tillë duhet të dënohet në riedukim dhe jo me ndëshkim.
“Dhe tani o athinas dëgjoni vetë se si ai do të pohojë gjithçka”. Ndërsa ti Melet të lutem përgjigjmu drejt.
A është ndokush o Melet që beson në ekzistencën e atyre faktëve që kanë të bëjnë me ekzistencën e njeriut dhe më pas nuk u beson në ekzistencën e njeriut?
Ti të paktën përgjigjmu vetëm për këtë! “A mundet ndokush tju besojë veprave hyjnore, por që nuk beson në hyjni?”. “Sigurisht që nuk mundet”. Kështu pra, ti vetë e pranon se unë besoj në veprat hyjnore dhe jap mësim për to, si për ato të lashta dhe ato të reja, gjë të cilën ti vet e ke pohuar, në aktakuzën tënde. E, nëse unë besoj në veprat hyjnore, patjetër, që u besoj edhe hyjnive apo jo? Sigurisht, që edhe ti të njejtën gjë mendon, derisa nuk përgjigjesh. Mos vallë këto qenje të mbynatyrshme nuk janë perëndi o bij perëndish? Më thuaj? “Eh sigurisht që po”
“Pra nëse unë besoj në këto qenje, siç pranon edhe vetë dhe se ato qenkan perëndi atëherë del pikërisht siç thash un, që ti na propozon të tilla rebuse dhe nis të tallesh me ne duke herë se un nuk u besoj, vetëm për faktin se i pranojm qenjet hyjnore.
Përkundrazi, është e vërtetë se mbi mua rëndon urrejtja e shumë njerëzve, gjë e cila mundë edhe të më shkatrrojë. Nëse unë dënohem, kjo nuk më vjen as nga Meleti dhe as nga Aniti, por vetëm nga zilitë dhe shpifjet e shumta.
Janë pikrisht këta që shkatrrojnë shum njerëz të ndershëm e dotë vazhdojnë të dëmtojnë edhe shumë të tjerë, e me siguri un nuk do të jem i fundit. Ndërsa qqëndroja në Potideo, në Antipoli dhe në Delfi si gjith të tjerët, në atë vend ku më kishin caktuar, ata që ju i kishit zgjedhur, si komandantë, në atë vend ku po kaloja bri rrezikut të vdekjes perëndia më urdhëroi, ashtu siç mendoja dhe besoja ti përkushtohem filozofisë, pra të gjurmoja mbi vetvetën dhe të tjerët, e nëse unë do të isha sjellë keq nga frika e vdekjes, apo e ndonjë rreziku tjetër, do të kisha braktisur vendin tim të luftës.
Por ah! Ky do të kishte qenë një veprim i shëmtuar dhe me plot të drejt dikush do të më çonte në gjygj dhe me baza të më akuzonte se nuk besoja në perënditë, ngaqë nuk ju binda parathënjes së Arakullit, ngaqë i frikësha vdekjes dhe besoja se isha i ditur pa qenë i tillë. Kështu o athinas, të kesh frikë nga vdekja, nuk është gjë tjetër veçse të besosh që je i ditur pa qenë i tillë, të pretendosh pë diçka që nuk e di.
Në të vërtetë ashtu nuk e di se çështë vdekja e kjo është një e mirë e madhe për njeriun .
Megjithatë shumë i frikon asaj të sigurtë se ajo është një prej të këqijave më të mdha. Anuk është padituria më e qortueshme; të besosh se e di atë qëë se di?.
Pikërisht për këtë gjë unë ndjehem ndryshe nga të tjerët. E nëse besoj se di diçka më shumë nga tëtjerët, kjo rrjedh nga fakti se duke mos ditur asgjë për botën e përtejmë, nuk pretendoj se di diçka. Kështuqë unë kurrë nuk do tu trembem, e nuk do tu largohem atyre gjërave që nuk i di, nëse janë të mira, por vetëm atyre që i njoh mirë që janë të kqija.