[Psikologu]

Jemi në zemër të faqeve historike të librit, që për meritë të autorit Jetish Kadishani, lexuesi mbarëshqiptarë, mund të shoh se si zhvillohen ngjarjet e mbarsura plot emocione dhe momente dramacititeti, në të cilën qenë përfshirë përsonazhi kryesor Ndue Perlleshi me të gjithë trimat e tij, lufrat e njëpasnjëshme, që gdhendin në trojet shqiptare, epopenë e lavdishme të dëshmorëve të lirisë. Për këtë meritë, çetat e kuptojnë frymën e bashkimit dhe rolin, luajnë intelektualët e kualifikuar, si: prof. Ymer Berisha, Marie Shllaku, etj., dhe të gjithë bashkohën me çetën e Ndue Përlleshit. Por, si gjithnjë në histori gjatë luftrave ka fitore dhe dështime. Autori Kadishani, në veprën e vet i shkoqitë hapur edhe arsyet e shpërndarjes së çestës së Ndue Përlleshit, se si kryetrimi i Dukagjinit me shokë i shpëtoi grackës së spiunëve në Zhdrellë dhe më pas mbledhja e luftëtarëve në Prrue t’Zi. Vrasja e prof. Ymer Berishës e ligështon, por nuk e dobëson luftën e trimit të vendosur kundër armiqve të popullit shqiptar.

Në krerët që do të vijnë në libër, mësojmë se udhëheqësi i çetës gjen strehë dhe bujari në zemrat e shqiptarëve. Shpesh Ndue Përlleshit iu desht të kalonte ditët e vështira në Shpellën e Jerebisë (Istogut-Burimi), për të ripërtërirë forcat, që në pranverën e vitit të ardhshëm të rifillojnë përsëri luftrat, kundër armikut të përbashkët, që ishin sllavokomunistët. Rreziqet nuk do të mbarojnë në Nduen dhe me sa duket, përshkrimi me hollësi nga autori Kadishani, ka bërë të mundur, që libri të mirëpritet dhe të mbetet thellë në kujtesën e disa bashkëkohësve dhe të rinjve sot, mbasi në librin e Kadishanit nuk shohim vetëm fitoret e çetave nacionaliste, por edhe dështimet, shkaqet, trathtitë e bëra nga vetë shqiptarët (që i shërbenin me besnikëri serbëve e komunistëve në Prishtinë e Tiranë), rrethimet nga forcat e ndjekjes të ashtëquajtura partizane, që ishin të gatshëm të vrisnin bashkëvëllezërit e tyre të një gjaku e gjuhë dhe jo serbët që i kishin paguar për trathinë e tyre.

Me shumë interes mund të kundrohen pjesët: “Rruga e pasigurtë drejt vendlindjes”, “Qëndresa e tre trimave”, “Zogu u shpëtoi nga dora”, “Dita kobzeze për shqiptarët e mobilizuar”, “Lufta e Bokshiqit (këngë)”, “Mobilizim i përgjithshëm për zënien e Ndue Përlleshit”, “Dueli me Jank Buriqin e Jagodës”, “Burgosjet dhe torturat vazhdojnë”, “Ku u shërua Ndue Përlleshi?”, “Drejt Drenicës”, “Ikja në Shqipëri”, “Nga Shqipëria sërish në vendlindje”, “Për herë të fundit në mesin e familjes së tij në Paskalicë” e shumë episode të tjera, që në mënyrë historike, janë trajtuar nga autori i veprës shkrimtari e studiuesi Jetish Kadishani. Mbetet në kujtesën e popullit episodi i të riut Pren Gojanit nga Dugajeva, i cili i hapi rrugën kryetrimit Ndue Përlleshit të plagosur rëndë (me vragë) nga rrethimi në mal të Bokshiqit, ku UDB-ja me të marrë vesht e pushkatoi Prenin në vend të ngjarjes.