[hasanmehmeti]

ZGJEDHJA

C'është zgjedhja:

Zgjedhja është të kërkosh më të mirën për vete prej dy gjërave: ose të zgjedhësh plotësimin e aktit të shitblerjes (t'a përfundosh atë), ose t'a prishësh atë (aktin) dhe të tërhiqesh.

Llojet e zgjedhjes:

1- Zgjedhja në vend:
Kjo e drejtë për të zgjedhur është për të dyja palët që nga fillimi i aktit deri sa të ndahen nga njëri-tjetri, me kusht që të mos kenë rënë dakord për rrëzimin e zgjedhjes (d.m.th. nëse vënë kusht që në fillim që askush nuk ka të drejtë të tërhiqet nga akti edhe nëse vazhdojnë të jenë bashkë), ose t'a rrëzojnë atë pas aktit apo ta rrëzojë vetëm njëri, atëherë rrëzohet e drejta e tij në zgjedhje dhe ngel e drejta e tjetrit.
Ibnu Umeri (radiallahu anhuma) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lallahu alejhi ue sel-lem) ka thënë:
"Kur bëjnë akt shiblerjeje dy vetë, ç'donjëri nga ata të dy ka të drejtën të zgjedhë deri sa të jenë bashkë dhe mos të jenë ndarë, apo njëri nga ata ta ketë lënë tjetrin për të zgjedhur. Nëse njëri ia lë në dorë tjetrit për të zgjedhur dhe pastaj bienë dakord, atëherë është kryer akti i shitblerjes (dhe detyrohet blerësi të marë mallin dhe shitësi vlerën) e nëse ndahen pas aktit por njëri nuk e ka mbaruar aktin, atëherë është kryer akti në ç'do rast."Muttefekun alejhi.

Eshtë haram largimi nga vendi i aktit nga ndrojta se pala tjetër ndërron mendje.
Transmeton Amër bin Shuajb nga babai i tij, nga gjyshi i tij se i Dërguari i Allahut (sal-lallahu alejhi ue sel-lem) ka thënë:
"Dy palët në tregti kanë të drejtën e zgjedhjes deri sa të ndahen, vetëm nëse kanë vënë ndonjë kusht zgjedhjeje, dhe nuk i lejohet askujt që të ndahet nga shoku i tij nga frika e kthimit nga ai akt."Ebu Daud, Tirmidhi, Nesai (Sahih).


2- Zgjedhja e vënies së kushteve:

Kjo zgjedhje është që të vënë kusht të dyja palët ose njëra që: të ketë të drejtën e zgjedhjes deri në një afat të caktuar sado i gjatë qoftë ai. Ky akt dhe ky kusht ëhtë i saktë.
Ibnu Umer (radiallahu anhuma) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lallahu alejhi ue sel-lem) ka thënë:
"Dy palët në tregti kanë të drejtën e zgjedhjes deri sa të ndahen ose të jetë akti me kushte (të vëna nga të dyja palët ose njëra)."Muttefekun alejhi.


3- Zgjedhja në mallin me defekt:

Përmendëm më parë ndalimin e fshehjes së defektit të mallit dhe nëse ndokush blen një mall me defekt të cilin nuk e ka parë para se të ndaheshin nga akti, atëherë ai ka të drejtën e kthimit të mallit tek shitësi prej të cilit e bleu.
Ebu Hurejra (radiallahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lallahu alejhi ue sel-lem) ka thënë:
"Kush blen një dele të pamjelë (për shumë kohë që të duket sikur jep shumë qumësht) dhe e mjel atë, atëherë nëse e pëlqen ashtu le ta mbajë dhe nëse nuk e pëlqen atëherë ta kthejë te i zoti dhe bashkë me të të japë një tas me temër për qumështin që i mori."Muttefekun alejhi.
Ebu Hurejra (radiallahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lallahu alejhi ue sel-lem) ka thënë:
"Nuk lejohet lënia e deles dhe devesë pa mjelë që ti fryhen gjitë dhe nëse ndokush e blen një të tillë, ai ka të drejtën e zgjedhjes pas mjeljes së saj: ose t'a mbajë nëse do, ose ta kthejë bashkë me një tas temël."Buhariu, Ebu Daudi, Nesai.