[Psikologu]

Qeveria shqiptare pajton avokatin Zhuvenel

Pas porosisë së prerë të Enver Hoxhës dhe vendimit të Byrosë Politike të janarit të vitit 1952, që qeveria shqiptare të bënte të gjitha përpjekjet e duhura për të bërë të mundur ekstradimin e Abaz Kupit nga Franca në Shqipëri, Ministria e Punëve të Jashtme nisi dhe procedurat e para për zbatimin e atij vendimi. Siç shihet dhe nga dokumentet arkivore, përpara se Ministria e Jashtme në Tiranë të niste procedurat e saj për ekstradimin e Abaz Kupit nga Franca në Shqipëri, ajo fillimisht i tatoi pulsin qeverisë franceze, duke parë sesi do reagonte ajo për atë problem. Kështu, me anë të njerëzve të shërbimeve sekrete të Zbulimit Shqiptar (Sigurimi i Shtetit), që vepronin të kamufluar nën petkun e diplomatëve në përfaqësitë tona të akredituara kryesisht në Romë e Paris, Ministria e Jashtme e Shqipërisë u lidh me avokatin francez Zhuvenel, i cili botoi në gazetën “Humanite” (organ i Partisë Komuniste Franceze) një numër artikujsh kundër eksponentëve kryesorë të mërgatës politike shqiptare në Perëndim, duke i cilësuar ata si kriminelë lufte.

Por pas këtyre artikujve që shënuan dhe hapin e parë të përpjekjeve të Tiranës zyrtare mbi çështjen e ekstradimit të Abaz Kupit, ngjarjet nuk rrodhën ashtu sikurse i kishte menduar qeveria shqiptare, pasi dolën të tjera probleme. Pas artikujve të avokatit francez Zhuvenel, kreu i legalistëve shqiptarë në Perëndim, Abaz Kupi, i cili ishte dhe një nga personat më të anatemuar në shkrimet e gazetës “Humanite”, u indinjua pa masë. Ndaj akuzave të bëra në adresë të tij, ai nuk qëndroi duarkryq, por pajtoi një avokat tjetër francez dhe paditi për shpifje Zhuvenelin, duke e hedhur atë në gjyq. Pas kësaj, Ministria e Jashtme në Tiranë, nëpërmjet zëvendësministrit Mihal Prifti (në atë kohë ministër i Jashtëm ishte vetë Enver Hoxha), me anë të disa telegrameve i kërkonte legatës shqiptare në Paris që ajo ta mbante në korrent vazhdimisht për problemin që kishte dalë dhe ta njoftonte për kohën kur do të fillonte gjyqi ndaj avokatit francez Zhuvenel.

Po kështu, në ato telegrame Mihal Prifti i bënte me dije ambasadorit Behar Shtylla se qeveria shqiptare kishte vendosur të dërgonte në Paris dy dëshmitarë, Riza Sulon e Xhavit Qesen (Xhavit Qesja, funksionar i lartë i KQ të PPSH-së në atë kohë, kishte dhe lidhje krushqie me Kupin), për të dëshmuar kundër Abaz Kupit dhe për të mbrojtur avokatin francez Zhuvenel. Kjo gjë konfirmohet edhe në një nga telegramet e ambasadorit shqiptar të asaj kohe të akredituar në Paris, Behar Shtylla (në atë kohë quhej Ministër fuqiplotë), të dërguar në adresë të Ministrisë së Jashtme në Tiranë. Në atë telegram, që mban datën 14 janar 1952, midis të tjerash thuhet: “Bisedova me Nordmanin. Gjyqi do filloj me 4 shkurt, veç në rast se kundërshtarët kërkojnë atë ditë, gjyqi mund të vendosë të shtyjë. Sipas tij, amerikanëve nuk iu intereson të bëhet ky gjyq, edhe ne nuk kemi fitim të bëhet. Mendoj se Xhavit Qesja mjafton, por edhe të dy po të vijnë, mirë është. Vendet miq dërgojnë shahitë. Unë mendoj të vijë Xhaviti vetë. Ndërhymë për vizat në Ministrinë e Punëve të Jashtme. Çështja e Arif Sulos ka ditë, legata frënge aty është, ka njoftuar të jap vizën”. Behari.