[Tomori]

vijon
“Disa familje shqiptare iknin dhe terhiqeshin ne lugin e lumit te Moraves Jugore,neper te ftoftit t madh,pran rruges neper gryken e Gerdelices deri te Vranja dhe Kumanova,shiheshin femij te hedhur dhe te vdekur dhe pleq te ngrir.terheqja ka qen tragjike,kuajt dhe qet terhiqeshin ngadale qerret neper borë,sepse qerre kishin pak.Disa femij te hedhur,te humbur apo gjysm te vdekur nga lodhja dhe uria kane qen te enjtur dhe te fryr si daullja,disa i linte shpirti ateher kur tanet i ushqenin ose pas ngrenjes”(Te dhenat nga Stefan L.Popoviq-Putovanje po Novoj Serbie,(Udhtimi neper Serbin e Re) Beograd,1950,fq.345).
Shkrimtari serb Jovan Haxhivasileviq,shpjegon qellimet e qeveris serbe per pushtimin e territoreve ne Jug.Ai shkruan se debimi i shqiptarve u be me qellim”qe Serbia te behet shtet i paster nacional dhe te krijohet mundsi qe aksioni serb ne te ardhmen te drejtohet ka pjeset e Kosoves”.
Me ndjekjen e shqiptarve disa fshatra ne ato an mbet plotesisht te shkreta,disa fshatrave nuk u diheshin emrat, sepse nuk kishte kush ti tregonte.Nga keto vise per nje koh te shkurter u be pastrimi etnik mbi 700 fshatrave e vendbanimeve shqiptare me nje popullsi rreth 300.000 veta.Ne vend te tyre u vendosen serbet dhe malazezet besnik te regjimit.
Popullata e debuar shqiptare nga Sanxhaku i Nishit,kryesisht u vendos ne territorin e Kosoves se sotme,disa u vendosen ne territorine e maqedonis e shum prej tyre te mjer perfunduan jasht kosoves,pertej Bosforit,ne shkretetirat e Anadollit e me gjer.
Disponojm edhe me te dhenat e fshatrave ne Kosovë,ne te cilat u vendosen kjo popullat.
Per te dhane me teper,mund te gjeni tek libri:”KOLONIZIMI SERB I KOSOVES” te autori Jusuf Osmani.
Debimi i shqiptarve nga Sanxhaku i Nishit 1877-1878 nga autori Dr.Sabit Uka.
Vendosja dhe pozitat e shqiptarve ne Kosov,1878-1912 nga autori Dr.Sabit Uka.
__________________