Besėlidhja e Vjetėr (Pesė-Libėrshi)
Libri i Numrave
Titulli
Emri
Numrat qė tani pėrdoret pothuajse nė tė gjitha pėrkthimet, i vjen kėtij libri prej pėrkthyesve nė greqisht tė Shkrimit tė shenjtė, nga tė Shtatėdhjetėt. Tė Shtatėdhjetėt e titulluan librin e katėrt tė Pesėlibėrshit tė Moisiut
Arithmoi, tė cilin Vulgata e pėrktheu me
Numeri ose
Liber Numeri. Po kėtė titull e morėm edhe nė pėrkthimin tonė. Bibla hebreje pėrdor dy emėrtime:
Vayyedabber - E /Zoti/ foli, fjala e parė e librit, dhe atė qė ėshtė shumė mė i pėrhapur nė Biblat hebreje moderne:
Bemidbar - Nė shkreti, qė mė mirė i pėrgjigjet pėrmbajtjes dhe ėshtė fjala e katėrt e librit.
Ndarja dhe pėrmbajtja e Librit
Libri ndahet lehtė nė tri pjesė:
a/ Nė Sinai/ 1, 1 10, 10/, ku flitet se si populli, sipas vullnetit hyjnor, ėshtė njė bashkėsi e pėrbėrė prej dymbėdhjetė fisesh. Libri hapet me numėrimin, regjistrimin pėr rishtari ushtarake, nga edhe tė Shtatėdhjetėt ia caktuan emrin /1 4/. Vend tė veēantė ka fisi i Levit, i cili nuk hyn nė numėrimin e ushtarėve pėr shkak se, pėr vullnet tė Zotit, ėshtė i caktuar tė kryejė shėrbesat hyjnore nė Tendė. Kapitujt 5 10 pėrmbajnė njė pėrmbledhje ligjesh tė ndryshme qė vėshtirė lidhen me pėrmbajtjen e librit.
b/ Nė shkreti/10, 11 22, 1/, ku flitet pėr kohėn qė populli e kaloi nė shkretėtirė dhe pėr ngjarjet e ndryshme qė atje i pėrjetoi. Ėshtė pjesa thelbėsore e librit ku shihet fytyra e njeriut e fytyra e Zotit: populli spushon sė qituri shqelma e nynykaturi aq sa dėshiron tė kthehet nė Egjipt, pra, nė skllavėri, kurse Zoti, gjithherė i mėshirshėm, qorton por nuk heq dorė nga njeriu pėr ta shpėnė nė Tokėn e premtuar nė liri.
Edhe kjo pjesė e kėput vazhdimėsinė e tregimit tė ngjarjeve me disa pėrmbledhje ligjesh qė janė si njė shtojcė e Daljes dhe e Levitikut si p. sh. kap. 15, 1 15: ligje pėr fli e kushte etj. etj.
Nė udhėtim drejt Tokės sė premtuar populli jo vetėm se vonon arritjen e vet nė Tokėn e premtuar pėr shkaqe tė brendshme: murmurime, mospėrfillje e vullnetit tė Zotit, por has edhe nė pengesa tė jashtme: populli i Edomit /20, 14 22/, i Aradit /21, 1 3/, i Seonit /21, 21 31/, i Ogut /21, 32 35/, qė ia vonojnė arritjen nė cak.
c/ Nė tokėn e Moabit /22, 2 36, 13/ Izraelitėt janė afruar Tokės sė premtuar. Aty pengohen nga mbreti Balak, i cili kėrkon ndihmėn e vėguesit Balaam qė, me mallkimin e tij, ta pengojė Izraelin. Balaami, nė vend qė ta mallkojė Izraelin, i shtytur prej Hyjit, e bekon.
Pas ngjarjeve tronditėse tė lavirėsisė sė izraelitėve me idhuj nė Beelfegor /25/, populli bie pėrsėri nė fije /26/. Ndėrkaq populli fiton ligje tė reja qė duhet ti rregullojnė jetėn nė Tokėn e premtuar. Populli mbetet nė rregullimin fisnor, kėndej edhe Tokėn e premtuar e ndajnė nė krahina ndėr njėmbėdhjetė fiset e Izraelit, kurse Levitėve u caktohen qytetet e tyre, sepse ata nuk kanė pronė tė veēantė si fis dhe njėkohėsisht caktohen gjashtė qytetet strehim pėr ata qė do tė bėjnė disa krime /35/.
Libri nė thelb flet se si Hyji e organizon popullin e vet nė shkretėtirė dhe si i prin drejt Tokės sė premtuar.
Vlera e pakalueshme e kėtij libri dhe, qė e bėn gjithmonė tė kohės, qėndron nė paraqitjen e shtegtimit tė popullit tė Hyjit, tė atij tė Izraelit, pėr tė cilin flet, si dhe tė ēdo populli tjetėr qė shtegton shpirtėrisht drejt Zotit. Zoti e bėn tė zemėrimiojė e tė ēojė; i prin dhe e ushqen, e pėrkrah dhe e ndėshkon. Por populli /edhe ēdo njeri/ i kundėrshton, lodhet, mėrzitet nė shtegtim drejt Tokės sė premtuar / jetės sė ndershme besimtare morale/, aq sa dėshiron e planifikon tė kthehet nė Egjipt nė skllavėri. Kėshtu e vonon arritjen e vet nė cak, madje edhe tė mirėve su mbetet tjetėr, por ta vėrejnė sė kundrualli. Kė intereson shtegtimi shpirtėror drejt pėrsosmėrisė, qoftė si popull, qoftė edhe si person, libri i Numrave ėshtė me vlerė papėrshkrueshmėrisht i rėndėsishėm.
www.bibla.net
vazhdon-->