[Lapsi]

Mbi sjelljet dhe veprimet e një sunduesi

Mos e mbaj veten larg njerëzve për shumë gjatë, sepse fshehja e prijësit nga populli, e bën atë mendjengushtë dhe të panjohur me punët e tyre. Nëse rri fshehur prej njerëzve, do të mbetesh i painformuar dhe pastaj, gjërat e vogla do t’të duken të mëdha dhe gjërat e mëdha do t’të duken të vogla. E mira do të duket e ligë dhe e liga si e mirë dhe më në fund, e vërteta do të përzihet me gënjeshtrën. Në fund të fundit, edhe prijësi është një njeri si të tjerët dhe nuk mund ta dijë gjendjen e popullit nëse qëndron larg tyre. E vërteta nuk ka një shenjë në ballë që të mund të dallohet lehtësisht nga gënjeshtra.

Tekefundit, ka dy mundësi për ty. E para është të jesh një prijës i drejtë dhe bujar ndaj popullit. Atëherë përse të fshihesh, kur i ke përmbushur detyrimet e tua? E dyta, është të jesh një prijës koprrac dhe mendjengushtë . Në këtë rast, populli do të jetë i pashpresë edhe sikur të mos fshihesh dhe s’ka për të kërkuar asgjë prej teje. Megjithatë, dije se pjesa më e madhe e kërkesave të popullit nuk ka të bëjë me pasurinë tënde dhe është në lidhje me keqtrajtimet në çështjet e drejtësisë.

Pastaj mbaje mend se prijësit kanë njerëz të afërt, të cilët kanë leje për të hyrë e për të dalë pranë tyre por shumë shpesh, të tillët veprojnë sipas dëshirave të veta, e keqpërdorin pozitën që kanë dhe u bëjnë padrejtësi të tjerëve. Shkatërroje të ligën mes njerëzve, duke ia tharrë rrënjët kësaj pune. Mos u dhuro tokë të afërmve tuaj! Mos u lejo që ta shfrytëzojnë afërsinë me ty, për të marrë më tepër se ç’u takon nga uji dhe mos u lejo të bëjnë marrëveshje në dëm të fqinjeve të tyre, vetëm sepse janë të afërmit e tu. Dobia dhe rehatia e kësaj puna do t’u takojë atyre, kurse ty do t’të mbetet dënimi për të, në këtë botë dhe në tjetrën.

Gjithkujt jepja të drejtën e tij, qoftë pranë teje ose larg. Në këtë çështje, ki durim dhe ji i kujdesshëm, edhe sikur të afërmit e tu të humbasin diçka për hir të drejtësisë. Kjo punë mund të të vijë e vështirë, por është i madh shpërblimi i saj.

Nëse njerëzit mendojnë se u ke bërë padrejtësi, dil para tyre dhe shpëtoje veten tënda nga këto fajësime, duke i arsyetuar veprimet e tua. Përveç se do ta shtypë krenarinë tënde, kjo gjë do të jetë një shenjë e butësisë tënde ndaj popullit. Duke i arsyetuar veprimet e tua, ti do t’ia arrish qëllimit tënd dhe në të njejtën kohë, do ta mbash popullin në rrugë të drejtë.

Kurrë mos e refuzo paqen, drejt të cilës të fton armiku dhe në të cilën fshihet kënaqësia e Zotit, sepse paqja i jep një mundësi pushimi ushtrisë, të shpëton nga telashet dhe e bën të sigurt vendin tënd. Por pasi të kesh vendosur paqe, ji gjithnjë i kujdesshëm ndaj armikut sepse shumë shpesh, armiku pret rast të volitshëm për të të zënë në befasi. Andaj gjithnjë merri masat e duhura për të parandaluar një gjë të tillë!

Kur të bësh një marrëveshje me armikun ose ta marrësh nën mbrojtjen tënde, ji besnik ndaj marrëveshjes dhe nderoje atë deri në fund. Bëje veten tënde një mburojë për betimet e tua dhe për marrëveshjet, që i ke bërë sepse edhe përkundër ndarjeve dhe dallimeve të tyre, nuk ka asgjë që e bashkon më së shumti popullin, sesa respektimi i marrëveshjeve dhe mbajtja e premtimeve. Jo vetëm muslimanët, por edhe jobesimtarët i kanë respektuar marrëveshjet e tyre, sepse i kanë kuptuar rreziqet që u kanosen, po s’i respektuan. Andaj mbaje premtimin, respektoji marrëveshjet dhe mos e mashtro armikun tënd sepse askush tjetër, përveç injorantëve, nuk përpiqet të bëjë një veprim të tillë kundër Zotit. Zoti i ka bërë marrëveshjet dhe premtimet, shenja të paqes dhe sigurisë, të cilat i përhap në mesin e krijesave me mëshirën e Tij, që të mund të qëndrojnë të mbrojtur nga Zoti dhe të përfitojnë nga afërsia me Të. Andaj, nuk është i lejuar mashtrimi në marrëveshje dhe prishja e saj. Mos bëj një marrëveshje që mund të prishet lehtë me arsyetime të ndryshme. Pasi të jetë vulosur marrëveshja, mos e ndrysho kuptimin e saj duke i shfrytëzuar fjalët e dykuptimta. Nëse një marrëveshje, që ke bërë, të sjell vështirësi, mos kërko ta prishësh atë pa patur ndonjë arsyetim të mirëfilltë, sepse të bësh durim përballë vështirësive, të cilat mund të sjellin rehati një ditë, është më mirë se një prishje e marrëveshjes, pasojat e të cilës mund të jenë të frikshme dhe për të cilën do të duhet Zotit t’i japësh llogari. Për një marrëveshje të prishur pa arsye, s’mund të gjesh falje as në këtë botë as në tjetrën.

Duhet t’i shmangesh gjakderdhjes pa patur një arsyetim të fortë, sepse asgjë nuk shkakton dënim më të shpejtë nga Zoti, nuk ka pasoja më të liga për njerëzit dhe nuk është më me ndikim në shkatërrimin e gjendjes së një vendi, sa gjakderdhja e padrejtë. Në Ditën e Gjykimit, Zoti i Madhëruar, do të fillojë pikërisht me gjykimin e gjakderdhjeve të shkaktuara nga njerëzit. Andaj, mos u mundo ta forcosh pushtetin tënd me gjakderdhje sepse kjo vetëm do ta dobësojë atë më shumë dhe do ta shkatërrojë një ditë. Nuk mund ta arsyetosh para meje ose para Zotit vrasjen e qëllimshme të një njeriu sepse dënimi i kësaj gjëje, s’është veçse vdekja. Nëse e vret dikë pa dashur dhe nëse kamxhiku, shpata ose dora jote i kalojnë kufijtë në të dënuar dhe pa dashur, i shkaktojnë vdekje dikujt, paguaja familjarëve të tij dëmshpërblimin e nevojshëm dhe mos lejo që fuqia dhe autoriteti që ke, të të pengojë nga një gjë e tillë.

Qëndro larg vetëpëlqimit, mos u mbështet në gjërat që të bëjnë krenar me veten tënde dhe mos i duaj lëvdatat e tepërme, sepse kjo është mundësia, të cilën e kërkon Djalli, për t’ua shkatërruar virtytet njerëzve të virtytshëm.

Mos ua përmend njerëzve të mirat që i ke bërë për ta dhe mos i bëj veprimet e tua të duken më të mëdha nga ç’janë në të vërtetë, që të mund ta lëvdosh vetveten. Kur të premtosh, mbaje premtimin! Dije se kur ia përmend dikujt të mirat që ia ke bërë, e shkatërron virtytin brenda teje dhe kur lëvdohesh për veprat e tua, e largon dritën e të vërtetës. Zoti i Madhëruar thotë:

Gjëja më e urryer për Zotin është kur e thoni atë që s’e keni bërë...Kur’an 61:3

Mos u ngut për t’i kryer punët, të cilëve s’u ka ardhur koha akoma! Por mos ji i plogësht kur të vijë koha për t’i kryer! Mos këmbëngul në gjëra, për të cilat s’je i sigurt dhe mos hezito në gjërat, për të cilat je i bindur tashmë!

Mos e ndaj për vete, atë që u takon të gjithëve dhe mos ji panjohur me gjërat, që gjithkush i di, me arsyetimin se ke punë të tjera për të menduar. Dije se shumë shpejt, perdeja e të fshehtës do të ngrihet dhe e drejta e të shtypurve do të kërkohet prej teje. Munde zemërimin tënd dhe ji i përmbajtur, në fuqinë e dorës tënde dhe në mprehtësinë e gjuhës. Që të mund të qetësohesh dhe të vendosësh drejt, mos u ngut në vendime dhe prit derisa të të hiqet zemërimi. Dije se nuk i bën dot gjithë këto, përderisa nuk e mban mend gjithnjë se do të kthehesh tek Zoti yt.

Duhet t’i kujtosh qeverisjet që erdhën para teje, ligjet e kaluara, traditat e mbetura nga Profeti (paqja qoftë mbi të dhe mbi familjen e tij) dhe urdhrat e shprehur në Librin e Zotit, që të mund të marrësh mësim. Pastaj duhet t’i ndjekësh ato e të veprosh ashtu si na ke parë neve të veprojmë dhe të përpiqesh për t’i plotësuar gjërat, që t’i kam shkruar në këtë letër, me të cilën unë t’i kam mësuar sendet e nevojshme dhe e kam kryer detyrën time. Nëse edhe pas kësaj, mendja dhe zemra jote vrapon pas dëshirave, atëherë s’do të kesh arsyetime përpara Zotit.

I lutem Zotit që me mëshirën dhe me fuqinë e Tij të pafundme, të na mundësojë të arsyetohemi para Tij e para popullit, në një mënyrë që do ta kënaqë Atë dhe do t’i fitojë lëvdatat e njerëzve, me një gjendje sa më të mirë të vendit dhe një përparim sa më të madh të tij. I lutem Zotit, që të na mundësojë të dyve të vdesim si dëshmorë! Vërtet tek Ai është kthimi ynë...

Paqja qoftë mbi të Dërguarin e Zotit dhe mbi familjen e tij të dëlirë!