Alarmi i bukės
Sindikata e bujqve alarmon institucionet kosovare pėr mungesė tė theksuar tė miellit sivjet. Analizat e para tregojnė se do tė mbulohen mė pak se 30 pėr qind e nevojave tė kosovarėve pėr miell. Bujqit thonė se kjo gjendje nuk mbahet mend ti ketė ndodhur ndonjėherė bujqėsisė nė Kosovė.
Kosovarėt rrezikojnė tė mbesin pa bukė. Arat tona sivjet kanė nxjerrė rendimentet me tė ulėta tė grurit prej se kultivohet kjo kulture bujqėsore. Vetėm njė javė para se tė kryhen korrjet, analizat e para tė drejtorive komunale dhe Sindikatės se Bujqve tregojnė se do tė mbulohen mė pak se 30 pėr qind e nevojave tė kosovarėve pėr miell.
Sipas fermerėve, kjo gjendje e mjerueshme e bujqėsisė e bėn Kosovėn tė varur mė shumė se kurrė nga Serbia, pasi sivjet do ti duhet tė importojė nga atje mbi 70 pėr qind tė grurit, apo mbi 250 mijė tonė grurė, prej 410 mijė tonė sa nevojiten.
Kryetari i Federatės Sindikale tė Bujqve tė Kosovės, Tahir Tahiri, thotė se qė 30 vite sa ėshtė nė bujqėsi, ky vit do tė mbahet nė mend pėr rendimentet me tė ulėta.
Kjo situatė nė bujqėsi ėshtė alarmuese pėr institucionet, thotė Tahiri, duke shtuar se sindikata tashmė e ka njoftuar pėr kėtė qeverinė dhe institucionet tjera.
Nga analizat e para qė ka sindikata, Tahiri thotė se sivjet nga arat e Kosovės do tė hanė mė pak se 30 pėr qind e kosovarėve. Mesatarisht, sipas tij, pėr njė hektar janė grumbulluar 3500 tonė grurė.
Nė kėtė drejtim, shumė pak ka ndihmuar subvencionimi prej 30 pėr qind nė naftė nga Ministria e Bujqėsisė. Megjithatė, Tahiri thotė se sivjet kanė pasur bashkėpunim tė mirė me qeveritarėt.
Meqenėse ėshtė subvencionuar ēmimi i naftės, ēmimi i korrjes pėr njė hektar ka qenė 90 euro, thotė Tahiri.
Por, pėrkundėr kėsaj, fermerėt thonė se tkurrja e tokės bujqėsore,
plehu i falsifikuar qė vjen prej Serbisė dhe lagėshtia e madhe kanė bėrė qė rendimentet tė jenė mė tė ulėta dhe mė pak cilėsore.
Kryesindikalisti thotė se plehu qė vjen prej Serbisė ėshtė jocilėsor dhe i falsifikuar. Madje, tregtarėt nga Kosova, sipas tij, nė vendin fqinjė njė thes pleh e blejnė pėr 3 euro, derisa nė Kosovė e shesin rreth 16 euro.
Nė kufij nuk ka kurrfarė kontrolle, pasi nė zvogėlimin e rendimenteve po ndikojnė plehrat e falsifikuara, thekson Tahiri.
Fermerėt vlerėsojnė se gjendja mund tė jetė edhe mė e keqe kur dihet se shumė kultivues tė grurit, sasitė e grumbulluara i shfrytėzojnė pėr konsum individual dhe nuk i nxjerrin nė treg. Aq mė tepėr kur kėtė vit ēmimi i grurit pėr kilogram kushton rreth 17 centė.
Sylė Deshishku, pronar i fabrikės se bukės dhe miellit Kualitetit, ka 350 hektarė sipėrfaqe tė mbjella me grurė dhe subvencionimi nga Ministria me nga 80 euro pėr hektar pėr tė ėshtė shumė i vogėl.
Ndihmė shumė e vogėl, pasi 1 hektar grurė bujkut i kushton 900 euro, thotė Deshishku.
Edhe Deshishku nuk pajtohet me vlerėsimet se Kosova arrin tė mbulojė gjysmėn e nevojave pėr miell nga vendorėt.
Vitin e kaluar vendoret i kanė pėrmbushur vetėm 30 pėr qind tė importit. Kaq pritet tė jetė edhe sivjet, thotė ai.
Ndėrkohė, vendi ku fermerėt furnizohen me grurė ėshtė Serbia.
Deshishku thotė se shteti fqinj ka qėlluar tė jetė shumė afėr dhe bujqit kanė mė shumė llogari, pėr shkak tė transportit tė lirė. Po ashtu, edhe ēmimi i grurit pėr kilogram nė Serbi ėshtė shumė i lirė. Daljen nga kjo situatė fermerėt e shohin te subvencionet, si nė derivate, plehra, farė dhe transport.
Bujkun me pak sene e afron e me pak e largon. Pse me i dėrgua paret tona nė Serbi, se pa hėngėr nuk ki qare, thotė ai.
Fermerėt ankohen edhe pėr tkurrjen e sipėrfaqeve bujqėsore nga ndėrtimet vend e pavend.
Gazeta expres
Qershori lė Trustin edhe pa 6 milionė euro
Pas 17 milionėve tė humbur nė muajin maj, fondi i Trustit tė Kursimeve Pensionale ka humbur edhe rreth 6 milionė tė tjera. Kjo rėnie e vlerės sė aksioneve ėshtė shėnuar nė muajin qershor, shkruan sot gazeta Koha ditore.
Gjatė muajit qershor investimet e Trustit kanė rėnė nė vlerė pėr 1.53 pėr qind ose shprehur nė vlerė monetare pėr 5.9 milionė euro, thuhet nė raportin e publikuar nė ueb faqen zyrtare tė Trustit.
Humbjet e parealizuara prej 23 milionė euro pėr dy muaj vijnė pas njė ngritjeje tė ndjeshme qė patėn investimet e Trustit gjatė muajit prill, nė vlerė prej mbi 12 milionė eurosh.
Ardian Zalli, drejtor menaxhues i Trustit, njė muaj mė parė nuk ka shpresuar se humbjet e tilla do tė ketė nė muajin qershor, pėrkundrazi, ai pati thėnė se ka shenja tė kthimit tė besimit gjatė muajit qershor.
Ēmimi i aksioneve prej fillimit tė vitit ka shėnuar njė rėnie prej 2.7 pėr qind apo 9.7 milionė euro nė vlerė monetare.
Zalli nuk mendon se Bordi i Trustit do tė mund tė ndalte kėtė humbje me ndonjė reagim tė tij. Sipas tij, Bordi ėshtė treguar mjaft konservator nė strategjinė e tij tė investimeve, duke e mbajtur njė pjesė tė konsiderueshme tė mjeteve tė investuara nė tregun e parasė sė gatshme, tregje kėto qė kanė pasur kthim pozitiv gjatė muajit maj.
Bordi udhėheqės ėshtė duke e pėrcjellė situatėn, mirėpo nuk ka shenja tė mjaftueshme qė do ta karakterizonin muajin maj si fillim i njė krize tė re, apo si pikė vazhdim i asaj qė e kaploi botėn mė 2008.
Bordi udhėheqės ėshtė treguar mjaft konservator nė strategjinė e tij tė investimeve, duke e mbajtur njė pjesė tė konsiderueshme tė mjeteve tė investuara nė tregun e parasė sė gatshme, tregje kėto qė patėn kthim pozitiv gjatė muajit maj, pati thėnė Zalli njė muaj mė parė kur edhe filluan humbjet e parealizueshme tė kėtij viti.
Nė muajin qershor Trustit i kanė mbetur 407 milionė e 374 mijė euro nė menaxhim. Vlera e aksionit tė Trustit nė muajin qershor ėshtė regjistruar tė jetė 0.95 euro.
Pėr 315 mijė e 628 kontribuuesit e saj Trusti ka lėshuar 426.383.861 aksione tė blera nga kontribuuesit nė vlerė tė 1 euro. Pėr tė kthyer nė gjendjen fillestare Trustit i duhet tė ngrejė vlerėn e tyre edhe pėr 19 milionė euro sa do tė ishte humbja e tanishme nėse aksionet e trustit do tė shiteshin tani.
Koha.net