[Guri i madh]

BE-ja trash izolimin e Kosovës

Publikuar: Sot* më 07 shkurt 2011





Bruksel 6 shkurt – Bashkimi Evropian në vend që ta ndihmojë Kosovën të dalë nga izolimi* ka thelluar këto javë edhe më shumë izolimin e Kosovës* duke mos ia vazhduar asaj masat asimetrike të tregtisë së lirë me BE-në* shkruan sot “Koha Ditore”. Ky fakt ka kaluar pothuajse i pavërejtur edhe për shkak se Kosova nuk ka ndonjë prodhimtari vendore apo eksport të dukshëm. Duke pasur parasysh se Kosova është në të njëjtën kohë i vetmi vend që nuk ka ndonjë marrëveshje tregtare me BE-në* e të gjitha shtetet e tjera të rajonit mundësinë e eksportit të shumicës së mallrave pa dogana në tregun e BE-së e kanë të rregulluar me Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit* apo me marrëveshjet kalimtare SAA* Kosova kështu mbetet i vetmi shtet i rajonit që nuk i gëzon në këtë moment këto preferenca nga BE-ja. Në të njëjtën kohë* për shkak të bllokadës nga Serbia dhe Bosnjë-Hercegovina* mallrat e Kosovës nuk arrijnë të plasohen as në hapësirën e CEFTA-s* pjesë e së cilës do të duhej të ishte edhe Kosova* madje e ka edhe kryesimin e saj.
Në BE thonë se ky “fakt i pakëndshëm“ ka ardhur për shkak të “ndryshimit të komitologjisë“ në vendimmarrje* prandaj vendimi për të vazhduar masat e liberalizimit tregtar për Kosovën nuk është miratuar me kohë* ndërsa afati i caktuar me vendimin e mëhershëm të BE-së ka skaduar.
“Shpresojmë se së shpejti do ta tejkalojmë këtë gjendje të pafat* ndoshta edhe të turpshme* dhe ka mundësi që kur të vazhdohen këto masa të liberalizimit tregtar me Kosovën të vlejnë në mënyrë retroaktive* pra ata që kanë paguar doganë t’u kthehen“* i ka thënë “Kohës Ditore” një diplomat i një vendi të BE-së.
Por jo të gjithë në BE pajtohen se ky izolim* qoftë edhe i përkohshëm* tregtar i Kosovës është thjesht teknik. Disa thonë se problemi është edhe politik* edhe juridik* pasi që* siç i kanë thënë gazetës disa burime* “problem në diskutime ka qenë edhe si të trajtohet Kosova* pasi që BE-ja nuk mund ta trajtojë atë si shtet“.
Ky arsyetim nuk duket i duhur* pasi që kohë më parë*edhe kur Kosova nuk e kishte shpallur pavarësinë ende* ajo ishte trajtuar nga BE-ja si një “zonë e veçantë tregtare“.
Duhet thënë se këto masa janë unilaterale të BE-së dhe Kosova nuk mund të ketë ndikim në këto vendime. Pra* ishte BE-ja ajo e cila me vetë vullnetin e saj ua kishte hapur tregun e saj të madh të gjitha shteteve të rajonit të Ballkanit që të mund të eksportonin pothuajse të gjitha mallrat e tyre pa dogana dhe pa kuota* me përjashtim të disa mallrave të ndjeshme* për të cilat caktohen kuotat. Këto masa ishin vendosur që para dhjetë vjetësh dhe gjithmonë ishin vazhduar me kohë* pa ndërprerje. Ato kanë qenë në fuqi derisa tregtia e lirë mes BE-së dhe këtyre vendeve nuk është rregulluar me Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA). Madje* për të mos humbur asnjë ditë* pa pasur nevojë të ratifikohen këto marrëveshje* sapo janë nënshkruar MSA-të është nënshkruar edhe Marrëveshja Interime e Stabilizim-Asociimit* me të cilën tregtia e lirë është mbuluar menjëherë dhe ka hyrë në fuqi menjëherë. Prandaj* tash Kosova ka mbetur e vetmja që nuk ka në fuqi këtë status preferencial në raporte me Bashkimin Evropian.
Kosova vitin e shkuar ka nisur negociatat me BE-në edhe për Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë. Por Kosova në këto negociata nuk i ka kryer detyrat e saj. Sipas disa burimeve të BE-së* Kosova madje nuk e ka bërë as studimin e ndikimit negativ* që në fillim mund të ketë një marrëveshje e tillë për Kosovën* sepse me marrëveshje edhe Kosova do të duhej të hapte gradualisht tregun e saj për prodhimet e BE-së pa dogana dhe duke pasur parasysh se shumë të hyra në buxhet janë pikërisht të mbledhura në dogana* atëherë Kosova do të kishte një zvogëlim fillimtar të këtyre të hyrave.
Ajo që vërehet në BE është një mungesë e kujdesit ndaj Kosovës* sepse kur ishte fjala për vendet e tjera* vendimet gjithmonë merreshin me një shpejtësi më të madhe* duke pasur parasysh se edhe vullneti politik ishte më i madh. Për BE-në liberalizimi i tregtisë me Kosovën nuk ka kurrfarë ndikimi negativ* sepse mallrat nga Kosova nuk mund t’i dëmtojnë prodhuesit vendorë në BE. Prandaj* për shumë diplomatë duket edhe më bizare pse Kosova* krahas izolimit të qartë me viza* tash është i vetmi vend i Ballkanit që nuk ka as masa unilaterale të tregtisë së lirë nga Bashkimi Evropian.