[Neferta]

3.
Kjo puna e regjistrimit mos është një frikë e pabazë?

Fakti që qeveria greke ka reaguar me shqetësim të madh pas lëvizjeve të fundit dhe debatit që ka lindur në Shqipëri kundër këtij ligji, debat vërtet i shëndetshëm, shumë qytetar, civil dhe evropian, tregon se ka qenë pikërisht qeveria greke ajo e cila ka ushtruar presion mbi qeverinë shqiptare, për të bërë një regjistrim të popullsisë mbi bazën e etnisë dhe besimit fetar. Ky regjistrim është në kundërshtim me kartën e OKB-së dhe Kopenhagenit dhe me atë të Këshillit të Europës për mbrojtjen e minoriteteve, sepse asnjë nga këto dokumente nuk bën fjalë për përcaktime etnish.

Ata që janë pro këti regjistrimi thonë se kjo do të shërbente për të identifikuar numrin real të minoritarëve në Shqipëri. Ku qendron e keqja këtu?

Shqipëria është një shtet i vjetër tashmë, nuk është një shtet që ka lindur nga shpërbërja e ish-Jugosllavisë apo Bashkimit Sovjetik. Shqipëria është një shtet që ka lindur që në vitin 1912 dhe në vitin 1921, Shqipëria ka hyrë në Lidhjen e Kombeve, duke nënshkruar një traktat me komunitetet e shteteve. Me këtë traktat, Shqipëria njihte minoritetet në vendin tonë, në radhë të parë minoritetin grek, ashtu si atë malazez dhe maqedonas dhe mori përsipër të mbronte të drejtat e minoriteteve, duke filluar nga minoriteti grek. Çdo vit, Shqipëria ka paraqitur raporte të rregullta në Lidhjen e Kombeve, që nga viti 1922, kur ka deklaruar sa shkolla ka hapur në fshatrat minoritare. Zona minoritare është përcaktuar nga Lidhja e Kombeve dhe është pranuar edhe nga vetë Greqia. Kjo e fundit nuk pretendonte më pas vitit 1921 se Korça ishte greke, siç thotë sot konsulli grek në Korçë, i cili përfaqëson shtetin dhe qëndrimin e Greqisë. Absolutisht nuk pretendonte që Përmeti dhe Gjirokastra ishin greke. Madje atëherë nuk pretendonin që as Himara nuk ishte greke. Himara nuk figuronte në listën e fshatrave minoritare. Pra, minoritetet janë njohur në Shqipëri dhe u janë njohur të drejtat bazë, siç është p.sh arsimimi në gjuhën e tyre, që në fillimet e shekullit XX. Këtu Shqipëria nuk bën përjashtim nga vende të tjera, si Rumania, Jugosllavia, Polonia, Sllovakia, të cilat u detyruan që të njohin komunitetet minoritare. Kështu që, nuk mund të pretendohet sot për Shqipërinë se ç’popullsi minoritare ka. Shqipëria i ka një për një minoritarët të regjistruar në Regjistrin Themeltar dhe nëse dikush do të mësojë numrin e saktë të minoritarëve, mund të shkojë dhe të shohë tek ky Regjistër. Mund ta marrë vesh brenda ditës se sa është numri i minoritarëve në Shqipëri. Problemi është se qëllimi i regjistrimit të popullsisë është bërë i qartë. Këtë e tha qartë konsulli grek në Korçë, i cili pohoi se dëshiron që të regjistrojë ortodoksët shqiptarë në Korçë dhe popullsinë me origjinë arumune, si grekë, duke ngjalur edhe reagimin e ashpër të komunitetit arumun. Pra, qëllimi është të ndryshohet raporti i minoriteteve mbi një kriter jo objektiv, si është ai i regjistrimit të popullsisë mbi bazën e etnisë, ku gjithkush mund të deklarojë sipas dëshirës kombësinë.

A rrezikohet jugu i Shqipërisë që një ditë të helenizohet?

Gjithë kjo politikë që është zhvilluar këto 20 vitet e fundit nga shteti grek, për fat të keq edhe nga përfaqësues politikë të minoritetit grek në Shqipëri, që unë jam i bindur nuk përfaqësojnë interesat reale të komunitetit grek, ka pikërisht këtë qëllim. Qëllim që deri tani nuk është arritur, madje as në Himarë. Greqia, me presion të shumta, të cilat nuk janë vetëm politike, por ekonomike në radhë të parë, kërkon që të fryjë numrin e minoritarëve në Shqipëri. Në vitin 1922, minoriteti grek rezultonte në 16 mijë vetë. Ky numër, me kalimin e viteve është rritur, por këtu nuk bëhet fjalë për shuifrën e 400 mijë personave, siç pretendojnë qarqet e zellshme ekstremiste greke, as për 300 mijë, siç është shprehur ndonjë qeveritar i lartë grek dhe as për 100 mijë vetë. Ne e dimë se për shumë arsye, një pjesë e madhe e tyre janë vendosur tashmë në Greqi dhe numri i minoritarëve në Shqipëri është akoma shumë i vogël. Gjithsesi, edhe ata që kanë ikur dhe kanë marrë pasaportën greke, ne i konsiderojmë si qytetarë shqiptarë. Por, nëse në vitin 1989 rezultonte që në Shqipëri të ishin 60 mijë minoritarë grekë, megjithë dëshirën e mirë, absolutisht që ky numër nuk mund të shkojë më shumë se 100 mijë. Ky numër megjithatë mund të verifikohet shumë lehtë në bazë të Regjistrit Themeltar. Rëndësi ka që komuniteti grek i ka gëzuar të drejtat themeltare që në fillim të shekullit XX. Këto të drejta janë zgjeruar me kalimin e viteve. Pra, në Shqipëri nuk ka asnjë problem me minoritetet. I vetmi problem është qëllimi i qarqeve zyrtare dhe jozyrtare greke, që kërkojnë të vënë në zbatim planin e pluhurosur të aneksimit të jugut të Shqipërisë.