[Zero Cool]

Unë mendoj që aktualisht
ka argumente të mjaftueshme, prova dhe elemente të spikatura, që u
lejojnë historianëve, studiuesve dhe dishepujve të tyre të rishkruajnë
historinë e Greqisë parahelenike. Nëse mund të them Greqia
"parahelenike", kjo ndodh sepse historia e Greqisë "strico sensu" (ajo
para shekullit VIII para Krishtit) është e njohur dhe e klasifikuar
pothuajse saktë. Praktikisht është thënë gjithçka për atë Greqi "strico
sensu", të cilës unë nuk mund t‘i shtoj dot asgjë. Pra, unë nuk kam
absolutisht asgjë çka të them mbi këtë lloj Greqie (atë të Solonit, atë
të Pizistratit apo Perikliut), veç faktit të të qenit të admirueshme dhe
se njerëzimi i detyrohet për gjithë çka më të bukur e më me vlerë.
Mirëpo pellazgët diç kanë lënë aty. Pikërisht këtë diçka historianët,
linguistët dhe arkeologët tanë modernë nuk kanë denjuar ta shquajnë.
Madje, një Greqi e tillë (pas shekullit VIII: arkaike, klasike, e
helenistike) as nuk bën pjesë në studimet dhe hulumtimet që unë kam
kryer në dy librat e mi. Kështu, nuk ka asnjë tregues që të provojë se
Greqia ekzistonte para shekullit VIII para Krishtit. Ndërtimi i
"tempujve", shfaqja e qytezave ("Polis"), konfederatat religjioze
(amfiktionet), shpalosja e stileve arkitekturore (dorik, jonik,
korintas), zhdukja e mbretërimeve dhe shfaqja e tiranisë, ekspansioni
kolonial (emporion=tregje dhe apoikoi=koloni), krijimi i tempullit të
Delfit, shfaqja e alfabetit dhe e të parave shkrime greke, shfaqja e
lojërave olimpike, shekulli i artë i thënë i "Perikliut": gjithë këto
ngjarje marrin jetë pas shekullit VIII. Sa për Homerin, të shumtë janë
ata që mendojnë se nuk ka ekzistuar ose që nuk ka shkruar kurrë asgjë.
Fakti thotë se ai nuk ka shkruar, pasi gjuha greke është shkruar vetëm
nga fundi i shekullit VII. para Krishtit. Ai mundi të ekzistojë si
rapsod. Për rrjedhojë, poemat e Homerit ("Iliada" dhe "Odiseja") mundën
të shkruhen vetëm në shekullin VI, në epokën e Pizistratit. Këto poema
epike kanë për origjinë traditën gojore, të përçuar nga brezi në brez
prej rapsodëve pellazgë. Grekët i morën dhe i kënduan (duke i përpunuar
për kauzën e tyre) me rapsodët e tyre. Keqkuptimi vjen prej faktit se
ngatërruam gjithçka: Greqinë parahelenike (para shekullit VIII) me
Greqinë në bllok (pas shekullit VIII). Le të mos harrojmë as faktin se
studimet mbi pellazgët jo vetëm sikur u harruan, por edhe u mënjanuan
plotësisht. Le të themi se disa studiues modernë (historianë, arkeologë
dhe gjuhëtarë) kanë vënë në dukje se pellazgët përbëheshin prej popujsh
të ndryshëm, mandej të zhdukur trup e shpirt, pa lënë as më të voglën
gjurmë: etni e gjuhë! Ndërkohë që kjo etni vijoi me ilirët në Perëndim
dhe trakët në Lindje. Ndërkohë që të gjithë autorët e lashtë lanë gjurmë
të shkruara, sipas të cilave ky popull parahelenik ka pas qenë shumë i
lashtë (njerëzit e parë) dhe që në kohën e Herodotit në shekullin V para
Krishtit popullonin ende krahina të tëra (Arkadia, Argolida, Atika,
Tesalia, Lakonia etj.), të kuptojmë ishujt (Kreta Lemnos, Lezbos dhe
veçanërisht Samosin)!
Si e shihni historinë e Ballkanin sot?

Ka
pak kohë që u konfirmua shprehja "baruti i Ballkanit" me luftën dhe
problemin e Kosovës (e mbetur ende pezull). Mendoj se shpirtrat dhe
mendësitë kanë evoluar ndopak dhe fantazma e luftës po largohet gjithnjë
e më tepër, veç nëse qëllimësitë dhe pozicionet politike të Fuqive të
Mëdha, sidomos Bashkimit Evropian, ashpërsohen ose ndryshojnë.
Aktualisht, Kosova është një nga problemet më të thekshme në Ballkan. Pa
rregullim paqësor, të barabartë dhe të drejtë, ndoshta s‘do të ketë
kurrë paqtim në rajon. Sa për vete, jam për pavarësinë e Kosovës, sepse
pas gjithë atyre fatkeqësive dhe krimeve (le të themi etnocid) dhe
urrejtje mes dy popujve (serbë e kosovarë) nuk mund të bashkëjetojnë dhe
të ndërtojnë së bashku një /////shtyhet që të mund të funksionojë. Me
t‘u rregulluar ky problem, Ballkani mund të përfytyrojë në gjirin e
Evropës së bashkuar një forcë dinamike dhe ndërtimtare për ardhmërinë e
këtij rajoni të mbetur fatkeqësisht pa trashëgimi, i shqyer, i
tollovitur dhe i izoluar pas shumë shekujsh pushtimi otoman dhe dekadash
komuniste.

Shumë njerëz mendojnë se e kaluara nuk duhet trazuar

për hir të së ardhmes, ndërsa ju e trazoni atë. Për

çfarë shërben kjo?
Në kohët e sotme,
idetë ndryshe apo përgënjeshtrimi i historisë është bërë si në modë. A
keni pasur frikë se do të paragjykoheshit, kur nisët ta shkruanit këtë
libër?

Jo, unë nuk jam tipi që ndjek modën. Kam aq karakter
dhe personalitet sa për t‘u bërë ballë sirenave të demagogëve,
paragjykimeve apo "publikisht e mirënjohur", sidomos kur përpiqen të të
largojnë prej së vërtetës. S‘ndiej asnjë influencë në lidhje me këtë
çështje. Një proverb francez thotë: "Me ba çka duhet, me ngja çka
mundet". Kur nisa të shkruaj librat, mendova fill rezultatin
përfundimtar dhe i thashë vetes: nëse gabohesh, nëse argumentet e tua
nuk janë bindëse, nëse referencat nuk janë të verifikueshme, do të
pësosh kundërshtinë dhe poshtërimin! Ndaj fillova të kërkoj "provën e së
kundërtës", atë çka mund të vinte e të shqetësonte tezën dhe vërtetimet
e mia shkencore. E pasi shkoqita gjithçka hollë-hollë, s‘gjeta provë
për të kundërtën. Trondita qetësisht një seri të tërë studimesh dhe
kërkimesh. Me ndërgjegje të lehtë dhe zemër të qetë, karvani im vazhdon
më tej bindshëm.
Cili është Aref, jeta që ju bëni?

Është
e vështirë për të folur për veten. Gjithë ç‘mund të them është se jeta
ime s‘ka të bëjë me veprën time. Gjithsesi, do të flas qartë, veç për të
thënë se përherë kam qenë ndër ata "të drejtët", në kuptimin më të
fisëm të fjalës. Në jetën time private dhe profesionale e kam dënuar
gjithnjë padrejtësinë prej nga vinte dhe cilado që të ishte. Integriteti
dhe këmbëngulja ime, lehtësitë në përshtatje, bagazhi kulturor, guximi
dhe korrektësia në punë më mundësuan të ushtrojë funksione interesante e
të rëndësishme. Posti i fundit ishte drejtor i një filiali të një
shoqërie të madhe franceze. Kam lindur në Kajro (ku kam kaluar njëzetë e
tre vitet e para të jetës sime dhe kam kryer pjesën më të madhe të
studimeve. Prindërit e mi kanë lindur në Shqipëri në krahinën e Matitm,
më saktë në Rrembull. Kam dy vëllezër dhe një motër. Gjithashtu katër
fëmijë, nga mosha 33 deri në 39 vjeç (tre djem dhe një vajzë). Jam
pensionist që prej 1999-ës. Kam pasur disa probleme shëndeti ndaj dhe
bëj kujdes. Merrem me administrimin e publikimeve të mia, me
letërkëmbime e marrë pjesë herë pas here në konferenca. Kam shkruar dhe
disa ese metafizike e filozofike (të pabotuara). Merrem, jo me shumë
vrull me pikturë dhe poezi klasike (rreth 250 poema të pabotuara).