Titulli: BIOS -rastesishT
Terminologjia
Termi i parė u shfaq nė CP / M sistemit operativ, duke e pėrshkruar njė pjesė e CP / M ngarkuar gjatė kohės sė boot qė interfaced direkt me hardware (CP / M makina zakonisht kishte vetėm njė tė thjeshtė Ngarkuesi i nisjes nė e tyre ROM ). Versionet mė tė DOS-it kanė njė file tė quajtur " IBMBIO.COM "ose" IO.SYS "qė ėshtė analoge me CP / M BIOS.
Nė mesin e klasave tė tjera tė kompjuterėve, kushtet e pėrgjithshme tė monitoruar boot , boot loader ose boot ROM janė pėrdorur zakonisht. Disa Sun dhe PowerPC bazuar nė kompjuterat pėrdorin Firmware Hapur pėr kėtė qėllim. Ka njė pak alternativa pėr Trashėgimia BIOS nė botė x86: Interface Extensible Firmware , Open Firmware (e pėrdorur nė OLPC XO-1 ) dhe coreboot .
IBM PC kompatibil patate tė skuqura-BIOS
Nė parim, BIOS nė ROM ishte pėrshtatur pėr tė hardware prodhues tė veēantė, duke lejuar tė nivelit tė ulėt tė shėrbimeve (tė tilla si leximi njė keystroke apo shkrimin e njė sektori tė tė dhėnave tė disketen) qė do tė jepet nė njė mėnyrė tė standardizuar pėr tė sistemit operativ. Pėr shembull, njė PC IBM mund tė ketė pasur ose njė pikturė njėngjyrėshe ose njė ekran me ngjyra pėrshtatės, duke pėrdorur adresat e memories tė ndryshme tė ekranit dhe hardware - por shėrbimin e BIOS pėr tė shtypur njė karakter nė ekran nė mėnyrė tė tekstit do tė jetė e njėjtė.
Blloku Boot
DMI Blloku
Blloku kryesor
PhoenixBIOS D686. Ky chip BIOS ėshtė vendosur nė njė PLCC paketė, e cila ėshtė, nga ana tjetėr, mbyllėn nė njė gropė PLCC.
Para viteve 1990, BIOS es ishin tė vendosura nė ROM apo PROM patate tė skuqura, tė cilat nuk mund tė ndryshohet nga pėrdoruesit. Si kompleksitetin e saj dhe nevojėn pėr pėrditėsime u rrit, dhe ri-programueshėm pjesė u bė mė nė dispozicion, BIOS firmware ishte mė sė shpeshti ruajtur nė EEPROM ose memorie flash pajisjeve. Sipas Robert guximshme, presidenti i Firmware Micro prodhuesi BIOS, Flash BIOS patate tė skuqura u bė e zakonshme rreth 1995, sepse elektrike erasable PROM (EEPROM) patate tė skuqura janė mė tė lira dhe mė e lehtė pėr tė programit se standardi erasable PROM ( EPROM ) patate tė skuqura. EPROM patate tė skuqura mund tė fshihet nga ekspozimi i zgjatur nė dritė ultravjollcė, tė cilat arrihen chip nėpėrmjet dritares. Chip prodhuesit pėrdorin programuesit EPROM (blasters) pėr programin e patate tė skuqura EPROM. Elektrikisht erasable (EEPROM) patate tė skuqura tė lejojė pėrdorimin e BIOS reprogramming lartė se normale e tensionit. versionet e BIOS janė pėrmirėsuar pėr tė pėrfituar nga versionet e reja tė hardware dhe pėr tė korrigjuar bugs nė rishikimet e mėparshme tė BIOSes.
Duke filluar me IBM AT, PC mbėshtetur njė orė hardware settable pėrmes BIOS. Ajo kishte pak shekull, e cila lejohet pėr dorė ndryshimin e shekullit, kur nė vitin 2000 ka ndodhur. Shumica e rishikime BIOS krijuar nė vitin 1995 dhe gati tė gjitha rishikimet BIOS nė 1997 mbėshtetur vitin 2000 duke pak shekullit automatikisht kur ora mbėshtjellė mesnate, 31 dhjetor 1999.
Patate tė skuqura e parė flash ishin bashkangjitur nė autobus ISA . Duke filluar nė vitin 1997, flash BIOS u transferua nė LPC autobus, njė zėvendėsim funksional pėr ISA, pas njė zbatim tė ri standard tė njohur si "qendėr firmware" (FWH). Nė vitin 2006, sistemet e parė mbėshtetjen e njė Interface Serial periferike (SPI) u shfaq, dhe flash BIOS u zhvendos pėrsėri.
Madhėsia e BIOS, dhe kapacitetet e ROM, EEPROM dhe media tė tjera mund tė jetė e ruajtur nė, ėshtė rritur me kalimin e kohės, si karakteristika tė reja janė shtuar nė kodin; versionet e BIOS tani ekzistojnė me madhėsi deri nė 16 megabajt. Disa Motherboards moderne janė pėrfshirė edhe mė tė mėdha Nand memorie flash ICS nė bordin e tė cilat janė tė aftė pėr ruajtjen kompakte tė tėrė sistemin e shpėrndarjes operativ si disa shpėrndarjeve Linux . Pėr shembull, disa Por kohėve tė fundit ASUS pėrfshirė SplashTop Linux mishėruar nė Nand ICS tyre flash memorie.
ndezje BIOS
Nė PC moderne BIOS ėshtė ruajtur nė kujtesėn rewritable , duke lejuar pėrmbajtje tė zėvendėsohet ose tė "rishkruhet". Kjo rishkrimin e pėrmbajtjes ėshtė quajtur ndonjėherė ndezje . Kjo mund tė bėhet nga njė program tė veēantė, me kusht zakonisht nga prodhuesit e sistemit, ose nė POST , me njė imazh tė BIOS nė njė hard drive ose USB flash drive . Njė skedė qė pėrmban pėrmbajtje tė tillė ėshtė quajtur shpesh "njė imazh tė BIOS. Njė BIOS mund tė jetė reflashed nė mėnyrė qė tė pėrmirėsuar nė njė version mė tė ri pėr tė rregulluar mete ose tė sigurojė pėrmirėsimin e performancės ose pėr tė mbėshtetur hardware reja, apo tė njė operacioni reflashing mund tė jetė e nevojshme pėr tė rregulluar njė BIOS dėmtuar. Njė BIOS mund tė jetė "flashed" duke vendosur fotografi nė rrėnjėn e njė drive USB dhe booting.
__________________
Ne shqiptaret e kemi tradit
Qe t'a duam njeriun me zemer e me shpirt
Jemi xheloze por kemi te drejt
Se dashuria e shqiptarve eshte shume shtrenjt
|