[panta_rhei]

Vërtet jetojmë në kohë të errëta;
Fjala e sinçertë është budallaki.
Një ballë pa rrudha mungesë ndjeshmërie do të thotë.
Ai që qeshë, me siguri lajmin e tmerrshëm ende nuk e ka marrë.

Çfarë hamam kohësh janë këto,
kur një bisedë për lisat e për bukurinë e fushës është gati-gati krim,
e heshtja në vetvete fshehë një mal me krime!
Ai atje që rrugës shkon i qetë, s’e çan kokën për shokët që kanë hall?

Është e vërtetë: ende fitojmë sa për bukë të gojës.
Por, më besoni, është thjesht një rastësi.
Asnjë punë që e bëjmë s’na siguron të ngopemi sot e nesër.
Rastësisht kemi shpëtuar. (Po na braktisi fati, paq e kemi!).

Më thonë: ha edhe pi!
Kënaqu me atë që ki!
Po si mund të ha e të pi, kur atë që ha e pi ia rrëmbej atij që ka uri;
kur gota ime me ujë i mungon atij që ka etje? Megjithatë unë ha edhe pi,

Do të doja të isha edhe unë njeri i urtë.
Qe, për shembull, çka shkruajnë librat e lashtë për urtësinë:
Të mos përfillësh grindjet e botës,
kohën e shkurtër pa brenga ta kalosh.
T’ia dalësh mbanë pa dhunë,
të keqes t’i përgjigjesh me të mirë,
Dëshirat e tua të mos i plotësosh, por t’i harrosh,
kjo, thonë, qenka urtësia,
Por këto unë s’mund t’i bëj:
Vërtet, jetojmë në kohë të errëta!

...

Unë erdha në këtë qytet në kohë rrëmuje,
kur mbret ishte uria.
Erdha mes njerëzve në kohë luftash,
u rebelova së bashku me ta.
Kështu kaloi koha ime që përmbi tokë më ishte dhënë.

Bukën e hëngra mes betejash
Dhe rashë të fle në mes vrasësish.
Bëra dashuri pa çarë kokën,
natyrën e sodita pa durim.
Kështu kaloi koha ime që përmbi tokë më ishte dhënë.

Në kohën time nëpër baltë treteshin rrugët.
Fjala më tradhtonte tek xhelatët.
Pak gjë kisha në dorë. Pa mua
më të sigurtë ishin sundimtarët; këtë shpresoja. Kështu kaloi koha ime që përmbi tokë më ishte dhënë.

Fuqitë ishin të pakta.
Qëllimi ishte tepër i largët.
Ishte krejt i qartë, ndonëse për mua thuajse i pambërritshëm.
Kështu kaloi koha ime që përmbi tokë më ishte dhënë.

...

Ju që do të dilni përmbi dallgë nën të cilat u fundosëm ne,
kur të flisni për dobësitë tona
kujtojeni edhe kohën tonë të errët,
prej së cilës ju shpëtuat.

Ecëm ne, duke ndërruar vende
më shpesh se këpucë,
përmes luftash (jo)njerëzore, të dëshpëruar që kish vetëm padrejtësi e asnjë kundërshti.

Megjithatë e kemi dijtë:
Edhe urrejtja kundër padrejtësisë t'i prishë tiparet njerëzore.
Edhe piskama ndaj padrejtësisë
E bën zërin të shtjerrur.

Ah, ne,
ne që deshtëm të mbillnim farën e njerëzishme, s’arritëm dot të ishim vetë të njerëzishëm.

Por ju, kur të vijë ora e bardhë që njeriu njeriun ta ndihmojë
kujtonani me zemërgjerësi.