[Zero Cool]

Bashkësia Islame në Republikën e Maqedonisë


Bashkësia Fetare Islame e Ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë, është organizatë fetare e të gjithë myslimanëve të cilët jetojnë në hapësirën e Ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë. Është institucion kompetent dhe përgjegjës për zhvillimin e jetës fetare mbi baza të shëndosha islame; organizon mbarëvajtjen e punëve fetare të besimtarëve dhe përcakton detyrat dhe obligimet e tyre. Bashkësia Fetare Islame mbron dhe kultivon thesarin e çmueshëm të vlerave morale, sociale, ekonomike, kulturore, arsimore etj, të prestarëve të saj. Ajo i përfaqëson myslimanët e këtij nënqielli në vend dhe jashtë dhe i mbron interesat e tyre në të gjitha sferat e jetës. Prej paraqitjes së Islamit në trojet tona, myslimanët e Maqedonisë pandërprerë kanë qenë një tërësi shpirtërore islame e pandarë, të cilët kanë trashëguar mësimet e Librit të fundit të shpallur - Kur’ani Kerimit dhe Sunnetit të Pejgamberit a.s. Për të realizuar detyrat e veta fetare, myslimanët janë lidhur për të vetmen Bashkësia Fetare Islame pavarësisht nga përkatësia e tyre nacionale apo etnike.
Organizimi i jetës fetare gjatë kohës së Shtetit Osman ka qenë nën jurisdikcionin e Shejhul-Islamit në Stamboll, ndërkaq pas luftërave ballkanike, respektivisht pas Luftës së Parë botërore jeta fetare e myslimanëve ishte nën jurisdikcionin e Reisul Ulemasë me seli në Sarajevë-Bosnjë dhe Hercegovinë, përndryshe BFI e Maqedonisë ishte pjesë përbërëse e BFI në Mbretërinë Jugosllave dhe më pas në Republikën Federative Socialiste të Jugosllavisë. Pas shpërbërjes së bashkësisë shtetërore të mëparshme dhe me mëvetësimin e Republikës së Maqedonisë, BFI vazhdon të veprojë si bashkësi fetare e pavarur në Republikën e Maqedonisë dhe këtë e dëshmojë me sjelljen e Kushtetutës së Bashkësisë Islame në vitin 1994.
Bashkësia Fetare Islame e Republikës së Maqedonisë është organizatë e vetme e cila organizon jetën fetare të myslimanëve në vend dhe jashtë. BFI veprimtarinë e vet e mbështet në Kur’an, në Sunnet, në këtë Kushtetutë dhe në aktet normative që dalin nga e njëjta. BFI është e pavarur në organizimin e jetës fetare, në edukimin dhe arsimimin fetar, në vakëfet, veprimtarinë administrativo-financiare si dhe në veprimtaritë tjera që dalin nga kjo Kushtetutë. Në zbatimin e detyrave islame, në fushën e ibadeteve, kjo Bashkësi aplikon Shkollën juridike Hanefite. Selia e BFI-së është në Shkup. Qëllimi i BFI-së është ngritja e vetëdijes fetare, organizimi i kryerjes së ibadeteve si dhe format e tjera me të cilat shprehen ndjenjat dhe jetësimi i Islamit te myslimanët.


Preambula e BFI-së

“ Në emër të All-llahut Mëshiruesit Mëshirbërësit!
All-llahu i Lartëmadhërishëm në Kur`anin Famëlartë thotë:
“...Për çdo (ummet) Ne caktuam ligj e program...”
(El-Maide, 48)
Prej paraqitjes së Islamit në trojet tona, myslimanët e Maqedonisë pandërprerë kanë qenë një tërësi shpirtërore islame e pandarë, të cilët kanë trashëguar mësimet e Librit të fundit të shpallur - Kur’ani Kerimit dhe Sunnetit të Pejgamberit a.s., Për të realizuar detyrat e veta fetare, myslimanët janë lidhur për të vetmen bashkësi fetare Islame pavarësisht nga përkatësia e tyre nacionale apo etnike.
Organizimi i jetës fetare gjatë kohës së Shtetit Osman ka qenë nën jurisdikcionin e Shejhul-Islamit në Stamboll, ndërkaq pas luftërave ballkanike, respektivisht pas Luftës së Parë botërore jeta fetare e myslimanëve ishte nën jurisdikcionin e Reisul Ulemasë me seli në Sarajevë-Bosnjë dhe Hercegovinë, përndryshe BFI e Maqedonisë ishte pjesë përbërëse e BFI në Mbretërinë Jugosllave dhe më pas në Republikën Federative Socialiste të Jugosllavisë.
Pas shpërbërjes së bashkësisë shtetërore të mëparshme dhe me mëvetësimin e Republikës së Maqedonisë, BFI vazhdon të veprojë si bashkësi fetare e pavarur në Republikën e Maqedonisë dhe këtë e dëshmojë me sjelljen e Kushtetutës së Bashkësisë Islame në vitin 1994.
BFI e Maqedonisë me këtë Kushtetutë dëshmon lidhshmërinë historike në kuptimin juridik dhe është e vetmja trashëgimtare e tërë veprimtarisë historike si dhe është e vetmja pronare e cila trashëgon pronën e tundshme dhe të patundshme nga Bashkësitë Fetare Islame të cilat kanë vepruar në këto troje.
Kjo Kushtetutë e Bashkësisë Fetare Islame ka për qëllim të sigurojë zhvillimin e jetës fetare të myslimanëve të Republikës së Maqedonisë pa kurrfarë pengesash njëherit të kultivojë vlerat Islame në jetën e përditshme dhe përkujdesje dinjitoze për kulturën shpirtërore dhe materiale të tyre.”
BFI qëllimet e veta i realizon përmes:
mësimit dhe kultivimit të vlerave Islame,
themelimit dhe mirëmbajtjes së xhamive, mesxhideve, qendrave Islame, teqeve dhe mektebeve.
themelimit dhe veprimit të institucioneve edukativo-arsimore,
themelimit dhe veprimit të institucioneve shkencoro-kulturore,
themelimit dhe mirëmbajtjes së bibliotekave, hanikaheve, arkivave, muzeve, instituteve dhe institucioneve të ndryshme,
themelimit dhe mirëmbajtjes së varrezave,
themelimit dhe veprimit të institucioneve bamirëse,
themelimit të vakëfeve, mirëmbajtjes dhe mbrojtjes së pronës së BFI-së,
promovimit të së mirës dhe luftës kundër së keqes.
organizimit të veprimtarisë botuese,
kultivimit dhe bashkëpunimit tradicional me të gjitha bashkësitë Islame, institucionet, asociacionet dhe organizatat e ndryshme në botë, të cilat kultivojnë vlera islame.
bashkëpunimit me bashkësitë tjera fetare, organizatat joqeveritare dhe organet shtetërore në vend, dhe
përmes çdo veprimtarie fetare, kulturore, shkencore, shëndetësore dhe socio-ekonomike për avancimin e popullatës myslimane.
BFI veprimtarinë e vet e mbështetë në parimet e:
drejtësisë
transparencës,
debateve para sjelljes së vendimeve të organeve kolektive,
konsultave në kryerjen e punëve,
zgjedhjeve të lira, kufizimit të mandateve, rizgjedhjeve, përgjegjësive, shkarkimeve të funksionarëve dhe revokimeve të organeve.

ORGANIZIMI I BFI-së

BFI ka organet dhe institucionet e veta. Organet e BFI-së janë:
Muftinia,
Rijaseti i BFI-së,
Reisul-Ulema,
Kuvendi i BFI-së,


Muftinia
Muftinia është organ themelor i Bashkësisë Fetare Islame. Organi i Muftinisë numron prej pesë deri në pesmbëdhjetë anëtarë, varësisht nga numri i organeve ndihmëse të saj, pra xhemateve në territorin përkatës. Numrin e anëtarëve të Muftinisë, për çdo muftini e cakton Rijaseti.
Në organin e Muftinisë më së paku 1/3 e anëtarëve duhet të jetë nga xhemati. Organi i Muftinisë përbëhet nga Muftiu, Kryeimami dhe Sekretari sipas pozitës, 2/3 prej tyre propozohen nga Mexhlisi i xhematit, kurse 1/3 prej tyre caktohen nga Myftiu.
Të propozuarit në mënyrë proporcionale, duhet të mbulojnë territorin e Muftinisë. Mandati i anëtarëve të zgjedhur zgjatë katër vjet.
Xhemati është grup besimtarësh ku organizohet jeta fetare: në bashkësi, në vend të caktuar, në territor të caktuar dhe realizon detyrat dhe të drejtatat e veta konform kësaj Kushtetute dhe akteve të tjera normative.
Xhemati përbëhet prej të gjithë besimtarëve që kanë arritur moshën tetëmbëdhjetëvjeçare e që janë anëtarë të të njejtit xhemat.
Këshilli i xhematit është trup ndihmës i muftinisë. Mexhlisin e xhematit e përbëjnë: nëpunësit fetar të muftinive, mutevelinjtë e xhamive dhe të punësuarit në operativën e Muftinisë.
Mexhlisi i xhematit është kuorum i gjërë konsultativ i Muftinisë.
Me mbledhjen e Mexhlisit të xhemateve udhëheq Muftiu.
Me Muftininë udhëheq Muftiu. Kryeimami emërohet nga Reis ul Ulemaja me propozim të Muftinisë. Muftiu dhe Kryeimami, duhet të jen me arsimim sipëror islam dhe me përvojë pune së paku pesë vjet në radhët e BFI-së. Në muftinitë ku nuk ka kuadër sipas kushteve të parapara, emërohet kordinator.
Muftinia kandidon kandidatë të mundshëm për mufti, Rijaseti i BFI-së bën emërtimin e muftive, kurse Reis ul Ulema verifikon emërtimin dhe u lëshon Murasele. Mosdhënia dhe tërheqeja e Muraseles obligon Muftininë në afat prej tridhjetë ditë të propozon kandidatë të mundshëm për mufti.
Muftiu përgjigjet vetem para Reis ul Ulemasë. Muftiu është personaliteti më i lartë në territorin e Muftinisë dhe e përfaqëson ate në territorin e vet. Nënshkruan aktet e Muftinisë dhe i obligon shërbimet fetare për zbatim.
Muftinia:
- zbaton vendimet e Rijasetit dhe të organeve më të larta të BFI-së,
- kujdeset për mbarëvajtjen e punëve dhe të jetës fetare në territorin e vet,
- siguron mjete për funksionimin e BFI-së,
- propozon Rijasetit buxhetin dhe llogarinë përfundimtare të Muftinisë,
- paraqet raport dhe program vjetor për punën e vet para Rijasetit të BFI-së.
- mbikëqyr drejtpërdrejtë punën e nëpunësve fetarë në territorin e vet,
- propozon emërimin dhe shkarkimin e nëpunësve të Muftinisë,
- kujdeset për realizimin e detyrave ndaj organeve dhe institucioneve të BFI-së,
- i propozon Rijasetit të BFI-së formimin e xhematit të ri dhe ndërtimin e xhamisë së re,
- informon Mexhlisin e Xhemateve për punën e vet,
-udhëheq me pasurinë e tundshme dhe të patundshme në
territorin e vet sipas rregullores gjegjëse,
-bashkëpunon me shërbimin e vakëfeve për ruajtjen,
kultivimin dhe ekonomizimin e të mirave të saj,
-propozon themelimin e institucioneve arsimore.
Muftinitë kanë shërbimet e veta profesionale. Muftinitë formojnë komisione të veta të përkohshme dhe të përhershme.
Muftinia mban mbledhje të rregullta më së paku një herë në muaj.
Mbledhjen e Muftinisë e konvokon Muftiu, në raste të veçanta, atë e konvokon, me kërkesë të Rijasetit të BFI-së dhe të një të tretës së anëtarëve të Muftinisë.
Detyrat dhe obligimet e tjera të Muftinisë, xhematit dhe Mexhlisit të xhemateve përcaktohen me rregullore të veçantë.
Objektet fetare të BFI-së janë:
xhamitë – mesxhidet - qendrat Islame.
mektebet,
teqetë,
gusullhanet,
varrezat,
tyrbet.
Sahat Kullat.
Në të gjithë territorin e Maqedonisë ekzistojnë më se mbi 600 xhami. Kurse numri i qendrave Islame në diasporë numëron mbi 150 qendra.