[Kosova19]

Sjelljet kanë kufij

Libri: El-Fewa’id
Nga: Ibn el-Kajjim (rahimehullah)
Burimi: Mburoja.net

... Sjelljet kanë kufij. Kalimi i këtyre kufijve është zullum; mosarritja e tyre është mangësi dhe turpërim.

Hidhërimi ka kufij: kjo është të jesh trim ndërsa s’ke cilësi të këqija, dhe kjo është forma e përsosur e hidhërimit. Nëse e kalon këtë kufi, bëhesh zullumqar; nëse nuk e mbërrin atë, do të jesh qyqar dhe s’do të jesh në gjendje të ngrihesh mbi cilësitë e këqija.

Lakmia ka kufi: kjo është që të marrësh krejt çka ke nevojë nga kjo botë dhe atë që ajo të ofron. Mosarritja e këtij kufiri bëhet turpërim dhe shkapërderdhje, kurse kalimi i tij të bën që ta dëshirosh atë që s’duhet ta dëshirosh.

Zilia ka kufi: kjo është të garosh për përsosuri dhe të dallohesh në mënyrën që rivali yt s’do të jetë në gjendje të të kalojë. Kur e kalon këtë kufi, ti bën zullum në atë se dëshiron që gjërat e mira t’i merren atij që e ke zili dhe je i interesuar që ai të dëmtohet. Kur ky kufi nuk arrihet, ti bëhesh i ulët, me ambicie të liga, dhe ti e nënçmon vetveten. Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) tha:”S’bën të kihet zili, përveç në dy raste: personit që i është dhënë pasuri nga Allahu dhe ai e harxhon atë për hir të së vërtetës, dhe personit që i është dhënë urtësi nga Allahu dhe ai e merr atë dhe ua mëson njerëzve”.
Pra, kjo është zilia e konkurrencës, ku ziliqari mundohet të jetë si ai të cilin e ka zili, pa dashur që atij t’i hiqen gjërat e mira që gjenden tek ai.

Dëshira seksuale ka kufi: kjo është të rehatosh zemrën dhe mendjen nga rraskapitja e adhurimit, të ruash moralin, dhe të shfrytëzosh përmbushjen e këtyre dëshirave për t’u ndihmuar në këtë. Kalimi i këtij kufiri të bën tepër epshor dhe të ngjashëm me kafshët; mosarritja e tij dhe mosshfrytëzimi i kësaj kohe për arritjen përsosurisë dhe vlerës bëhet dobësi, paaftësi dhe turpërim.

Pushimi ka kufi: kjo është që ta marrësh veten dhe të forcohesh për adhurim dhe përsosje të vetes tënde, dhe të ruash këtë në mënyrë që të mos dobësohesh apo lodhesh. Nëse ky kufi kalohet, kjo bëhet përtaci dhe humbje, dhe ti humb shumë gjëra që mund të të bëjnëdobi. Nëse ky kufi nuk arrihet, do ta dëmtosh dhe dobësosh energjinë tënde, dhe bile ajo mund të largohet nga ti, si një fermer që s‘është në gjendje të plugojë apo të mbledhë të korrat.

Bujaria ka një kufi mes dy ekstremeve: kurdo që tejkalohet ky kufi, bëhet shkapërderdhje dhe teprim; kur nuk e arrin këtë kufi, bëhesh i
kursyer dhe dorështrënguar.

Trimëria ka kufi: kur të kalosh këtë kufi, bëhesh kokëkrisur; kur nuk arrin këtë kufi, bëhesh frikacak. Ky kufi është që të dalësh në kohën e duhur dhe të përmbahesh në kohën e duhur, mu siç Mu’awijeh i tha Amr bin el-As:”Nuk di në je trim, apo frikacak! Ti avancon aq shumë, saqë them se je trimi më i madh, pastaj mbetesh mbrapa aq shumë, saqë them se je frikacaku më i madh!” Ai u përgjigj:”Unë jam trim, nëse më jepet shansi. Nëse s’ka shans, unë jam frikacak ...

Xhelozia mbrojtëse ka kufi: nëse e kalon këtë kufi, do të dyshosh dhe do të akuzosh të pafajshmin; nëse nuk e arrin këtë kufi, do të jesh i shkujdesur dhe i paburrë.

Përulësia ka kufi: kalimi i këtij kufiri çon në poshtërim dhe turpërim; nëse nuk e arrin këtë kufi, do të devijosh në arrogancë dhe krenari të rreme.

Nderi ka kufi: nëse e kalon këtë kufi, do të biesh në arrogancë dhe cilësi të dënueshme; nëse nuk e arrin këtë, do të devijosh në poshtërim dhe turpërim.


Parimi bazë në të gjitha këto është që të zgjedhësh shtegun mesatar mes teprimit dhe shkujdesjes. Në këtë bazohen të gjitha dobitë e kësaj bote dhe tjetrës. Në fakt, ti dhe s’mund t’i sjellësh dobi trupit ndryshe, sepse, kur disa aktivitetet tuajat nuk kryhen mesatarisht dhe ti e tepron a lë mangët, shëndeti dhe energjia e trupit nisin të bien në përputhje me këtë. Ngjashëm, aktivitetet natyrore si gjumi, të ndenjurit zgjuar, ngrënia, pirja, marrëdhëniet seksuale, luajtja, kalimi i kohës vetëm, kalimi i kohës me të tjerët etj., nëse këto bëhen mesatarisht, mes dy ekstremeve të dënueshme, kjo është drejtësi; nëse devijon drejt ndonjërës nga ekstremet, kjo është shenjë e mangësisë dhe do të çojë në mangësi tjera.


Njohja e kufijve të duhur është në llojet më të mira të dijes, sidomosnjohja e kufijve të asaj për të cilën urdhërohemi dhe asaj nga çka ndalohemi. Njerëzit më të ditur janë ata, që më së shumti dinë për këta kufij, në mënyrën që nuk vendosin në ta diçka që s’përket aty dhe nuk heqin prej tyre diçka që përket aty. Allahu i madhëruar thotë:”Beduinët janë më të këqijtë në mosbesim dhe hipokrizi, dhe pritshëm më të paditur rreth kufijve që Allahu i shpalli të Dërguarit të Tij ...” (et-Teubeh, 97)

Kështu, njerëzit më të drejtë janë ata, që arrijnë të njohin mënyrën e dijes dhe të veprimit të kufijve të ligjësuar në sjelljet dhe veprat e tyre, dhe Allahu është burim i suksesit ..