[Zero Cool]

Jezusi si Biri i Perëndisë


Myslimanët besojnë që Perëndia është një, që nuk ka perëndi të tjerë përveç Perëndisë. Ata mund të debatojnë që ndonëse të krishterët pohojnë të jenë monoteist, ata në fakt besojnë në më tepër se një Perëndi. Meqë të krishterët besojnë që Jezusi është Biri i Perëndisë, ata gabojnë në këtë mënyrë si njerëzit e tjerë të kohës antike apo të kohërave moderne që kanë besuar në mori të perëndive apo të bijve dhe bijave të perëndisë.

Shumë shpesh diskutim religjioz në relacionin mysliman-i krishterë ndërpritet në temën e Birërisë së Jezusit. I krishteri pohon që Jezusi është Biri i Perëndisë; myslimani mohon që Jezusi është Biri i Perëndisë. Që të dy pajtohen të mos pajtohen, secili i bindur që ka të drejtë ndërsa tjetri gabim përderisa shkojnë rrugëve të tyre të ndara.

Por a ka ndonjë alternativë tjetër? Nëse supozohet se ka, mund të parashtrohen disa pyetje: A e ka kuptuar i krishteri çfarë nënkupton Birëria e Jezusit për myslimanin dhe pse myslimani e mohon atë? A e ka kuptuar myslimani në të vërtetë çfarë nënkupton Birirëria e Jezusit për të krishterin dhe pse i krishteri e pohon atë? Lidhur me këtë temë, e cila për shekuj të tërë ka qenë e njohur që sjellë më tepër tension se sa dritë, a do të mund të pajtoheshin si njëri dhe tjetri për t’i sqaruar pozitat e tyre relative tërësisht dhe për të dëgjuar njëri tjetrin më me qëllim dhe më njerëzisht?

Qëllimi i kësaj eseje është për t’iu ndihmuar së bashku myslimanëve dhe të krishterëve të depërtojnë pak më thellë në konceptin biblik të Jezusit si Biri i Perëndisë dhe rëndësinë e kësaj ideje për të krishterët. Në të njëjtën kohë, shpresohet që kjo ese, ndërkohë që shpaloset, të demonstroj të paktën pak ndjeshmëri drejt pozicionit mysliman të vërtete lidhur me këtë temë vitale. Aty ku duhet për korrigjim apo përforcim, me kënaqësi lejoni miqtë myslimanë t’ju ofrojnë ato.

Kuptimi biblik i fjalës “Bir”

Për të kuptuar kuptimin biblik të Jezusit si “Biri i Perëndisë”, së pari duhet ekzaminuar përdorimin biblik të fjalës “bir”. Në Bibël, “bir” është një term që shpreh një marrëdhënie intime me dikë apo diçka; kryesisht e dëshmon origjinën, por po ashtu përdoret për të shprehur afërsi të ngushtë apo identifikim me individë apo gjëra. Edhe kur shfaqet origjina, ky term nuk e kufizon veten e tij ndaj babait të tij apo nënës. Një person mund të thirret “bir” i këtyre që pasojnë: i babait dhe nënës së tij, familjes së tij, fisit të tij, njerëzve të tij, vendit të tij të lindjes (qytetit apo shtetit) dhe kohën apo rrethanat e lindjes së tij. Terminologjia “atë-bir” përdoret po ashtu në lidhje me mbretërit dhe vasalët apo njerëzit e tyre, zotërinjtë dhe shërbëtorët e tyre, mësuesit dhe dishepujt dhe gati në çdo situatë në të cilën dikush është i nënshtruar apo i mbështetur në dikë tjetër. Kërkesa themelore e “birit” është të nderoj dhe t’i bindet “atit” të tij, por ai po ashtu duhet ta dojë dhe imitojë atë.

Termi “bir” është përdorur edhe në shumë mënyra tjera në Bibël, disa prej të cilave janë të lidhura me origjinën por të tjerët kryesisht manifestojnë një lloj afërsie apo ngjashmëri me individë apo gjëra. Një grup i madh, disi homogjen mund të thirret “bijtë” (grupet profesionale apo ato etnike veçanërisht). Disa karakteristika apo kualitete vetvetiu personifikohen dhe konsiderohen sikur të kishin “bij” – ata që posedojnë karakteristika apo kualitete të njëjta. Përdorime të tjera të termit “bir” në Bibël reflektojnë përdorime të gjithanshme dhe imagjinative të këtij termi veçanërisht në gjuhën hebreje.

Lista komplete e përdorimeve të ndryshme të termit “bir” në Bibël do të ishte shumë e gjatë për këtë ese. Disa prej përdorimeve më tepër idiomatike janë të listuara më poshtë, me kuptimet e tyre të drejtpërdrejta.

Dhiata e Vjetër

Referenca: Shprehja(sikurse në tekstin origjinal)

-- Kuptimi (siç është në përkthim)

Zanafilla 5:32: "bir i pesëqind vjetëve"

-- "pesëqind vjeçar"

Zanafilla 15:3: "bir i shtëpisë sime"

-- "shërbëtor në shtëpinë time"

Ligji i Përtërirë 25:2: "bir i goditjeve"

-- "meriton të rrihet"

Gjyqtarët 19:22: "bijtë e Belialit"

-- "njerëz të këqij"

I Samueli 20:31: "bir i vdekjes"

-- "ai duhet të vdes"

I Mbretërve 20:35: "bijtë e profetëve"

-- "shoqëri e profetëve"

II Mbretërve 14:14: "bijtë e pengjeve"

-- "pengjet"

Jobi 41:28: "bijtë e harqeve"

-- "shigjeta"

Isaia 60: 10: "bijtë e tokës së huaj"

-- "të huajt"

Vajtimet 3:13: "bijtë e dridhjes"

-- "shigjetat e kukurës"

Joeli 3:6: "bijtë e grekëve"

-- "grekët"

Zakaria 4:14: "bijtë e vajit"

-- "të vajosurit"

Dhiata e Re

Mateu 9:15: "bijtë e dhëndrit"



-- "mysafirët e dhëndrit"

Mateu 12:27: "bijtë tuaj"

-- "njerëzit tuaj"

Luka 10:6: "bir i paqes"

-- "njeri i paqes"

Luka 16:8: "bijtë e kësaj kohe"

-- "bijtë e kësaj bote";

"bijtë e dritës"

-- "njerëzit e dritës"

Gjoni 17:12: "bijtë e shkatërrimit"

-- "biri i humbjes"

Veprat 13:26: "bijtë e familjes së Abrahamit"

-- "bij të pasardhësve të Abrahamit"

Galatasve 3:7: "ata që janë nga besimi janë bij të Abrahamit"

Efesianëve 2:2: "bijtë e mosbindjes"

-- "ata që janë të pabindur"



Këto më lartë janë vetëm disa nga përdorimet e shumta të termit “bir(j)” në Biblën e Shenjtë. Përdorimet më të shpeshta, të cilat zakonisht janë përkthyer fjalë për fjalë, janë lënë anash. Sidoqoftë, një grup i tillë do të mund të ilustrohej këtu: personal, por prapë jo-fizik, marrëdhëniet “Atë-bir”:



Babai Biri(bijtë)

I Samueli 3:6 Eli Samueli

I Samueli 24:16 Sauli Davidi

I Samueli 25:8 Nabali Davidi

Fjalët e Urta 1:8, Solomoni lexuesi

II Mbretërve 2: 12 Elija Elisha

II Mbretërve 8:9 Elisha Mbreti Ben-Hadad

II Mbretërve 5:13 Naamani shërbëtorët e tij

Gjyqatërt 18:19 prifti njerëzit

Zanafilla 4:21 muzikantët e parë gjithë muzikantët, etj

Mateu 9:2 Jezusi paralitiku

I Timoteut 1:2, etj. Pali Timoteu

Titi 1:4 Pali Titi

Filemoni 1 Pali Filemoni

I Pjetri 5: 13 Pjetri Marku

Gjuhët e tjera e përdorin po ashtu termin “bir” në një shumicë mënyrash. Kështu, në gjuhën arabe të Kuranit, “bir” nuk nënkupton domosdoshmërisht një çështje direkt mashkullore apo pasardhës. Një shembull i njohur është ibnu sabil (”biri i rrugës”), që do të thotë “udhëtar”. Një shembull tjetër me të cilin shumë janë të njohur është “biri i Satanit”, përshkrim i vërtetë për çdo intrigant (ngatërrestar) (shih po ashtu Veprat 13:10). Është e qartë që Satani nuk ka grua në mënyrë që të ketë një bir! Emri nënkupton që intriguesi është si Satani, një trupëzim i Satanit, pra “Satani me ne”. Ia vlen të përmendet gjithashtu termi arabik ummu’l kitab (literalisht “nëna e librit”) Shkrimi qiellor nga i cili i tërë rrjedh i tërë shkrimi në botë që kemi, sikurse i çdo shkrim të ishte fëmija i saj.

Në dritën e kësaj më sipër, le të ndalemi te vargjet e njohura të Kuranit: “Ai, All-llahu është Një... As s'ka lindur kë, as nuk është i lindur….” (Surja 112:1-4). Kjo sure qartë thekson që Perëndia nuk ka bir dhe që asnjë bir nuk mund të jetë Perëndi. Përse? Si mund të ketë ai fëmijë, kur nuk ka të adhuruar tjetër veç tij?... (surja 6:102). Siç sugjerojnë këto dhe vargje të tjera po ashtu, madje të imagjinosh që Perëndia mund të ketë grua dhe marrëdhënie seksuale me të do të ishte marrëzi absolute. Por a i adresohen këto vargje kuranore kuptimit biblik të Birërisë së Jezusit? A e pohon Bibla që Perëndia ka grua dhe nëpërmjet lindjes ka bir, emri i të cilit është Jezus? Përgjigjet tona ndaj këtyre pyetjeve do të jenë më të kuptueshme nëse e konsiderojmë në thellësi më të madhe kuptimin biblik të “birit të Perëndisë”.