Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga vjeshta
A bėhėt flutura krimb apo krimbi fluter ?
|
Flutura fillon jetėn e saj si njė vezė, e lėshuar nga njė femėr e rritur, nė njė gjethe tė zakonshme tė lules qumėshtore, Asclepias syriaca. Pėrmasat e saj janė pak a shumė sa njė kokė gjilpėre. Kur veza ēel pas 3 deri 12 ditėsh, larva, ose caterpillar, si krimb i vogėl, i verdhė ose i bardhė, me shirita tė zinj, ka tetė palė kėmbė tė vogla pėr tu zvarritur dhe pjesė goje tė projektuara pėr tė pėrtypur gjethet, gjė qė e bėn me shumė neps. Por vetėm gjethet e lules qumėshtore; tė asnjė bime tjetėr. Bima qumėshtore ka njė lėng tė bardhė tė ngjitshėm, qė ėshtė shumė toksik pėr kafshėt e tjera, por nuk ndikon aspak te vemja, pėrveēse ta bėjė trupin e saj shumė toksik pėr grabitqarėt e tjerė si zogjtė, qė mund tė duan ta hanė vemjen pėr mėngjes. Dhe zogjtė, duke qėnė zogj me tru, nuk e ngacmojnė.
Ndėrkohe qė vemja ha dhe ha, ajo rritet. Shpejt ajo bėhet shumė e madhe pėr lėkurėn e saj, prandaj lėkura ēahet dhe vemja del jashtė me njė lėkurė tė re, me pėrmasa mė tė mėdha dhe me mė shumė hapėsirė pėr tu rritur. Ja ēfarė bėn vemja pėr rreth 2 javė: ha gjethe, rritet, zhvesh lėkurėn e saj, ha mė shumė gjethe, rritet mė shumė, zhvesh lėkurėn e saj. Kėtė e bėn 5 herė.
Sė fundi pushon sė ngrėni, gjen njė vend tė mbrojtur, varet me kokė poshtė, vishet me njė mburojė mėndafshi dhe e zhvesh lėkurėn e saj dhe njė herė akoma. Por kėtė herė, ajo ēfarė del nga lėkura e vjetėr nuk ėshtė njė vemje mė e madhe, por njė dėng i madh i ngjeshur, pa kėmbė dhe sy dhe pa pjesė trupore tė dukshme, e quajtur pupa, e mbėshtjellė nė njė chrysalis. Nuk ėshtė shumė ngjyrėshe si vemja, por ėshtė jeshile e shndritshme me pika tė verdha-tė arta.
Nė fund, pas rreth 2 javėsh, chrysalis hapet dhe del njė flutur e rritur. Ajo ka 6 kėmbė tė gjata, njė gojė qė ėshtė njė tub proboscis i dredhur, i gjatė, qė e pėrdor pėr tu thithur luleve nektarin dhe 2 palė krahė tė mbledhura, qė zgjerohen shpejt ndėrkohė qė lėngu nga trupi pompohet nė venat e tyre. Ndėrsa krahėt hapen, flutura i lėviz ato ngadalė me muskujt e rinj tė fluturimit, derisa tė thahen, nė mėnyrė qė tė forcohen dhe tė bėhen gati pėr fluturim.
Nga jashtė nuk duken mė lėvizje, por brenda ka shumė lėvizje. Zemra akoma rreh, por pjesa tjetėr e organeve tė brendshme i ngjajnė njė lloj xheli jeshil, ndėrsa tėrė masa formon vetveten nė njė krijesė tėrėsisht tė ndryshme. Ngjyra jeshile errėsohet, bėhet kafe. Pėr njė vėzhgues tė painformuar, dėngu i ngjeshur mund tė duket i vdekur. Por gradualisht, ngjyra modifikohet ndėrsa chrysalis bėhet mė e qartė dhe mund tė shihen pjesėt portokalli dhe tė zeza, ngjyrat e fluturės sė rritur.
Shpejt flutura fluturon nė qiell dhe mund tė gjendet nė kopshtin me lule tė dikujt, duke thithur nektar me proboscis e saj tashmė tė drejtė, ose duke fluturuar lart e poshtė nė kėrkim tė njė shoku pėr tė filluar tė tėrė ciklin sėrish
