[Zero Cool]

Konstantini i Madh (324-37) dhe Justiniani (527-65) ishin vetëm disa nga emrat e perandorëve romakë me origjinë ilire.






Hoxhaj: Konstantini i Madh, simbol i rrënjëve tona evropiane



Prishtinë, 04.09.2013

Ministri i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Enver Hoxhaj ka hapur sot punimet e ditës së dytë të simpoziumit “Edikti i Milanos- Kostantini i Madh”, i organizuar nga Ipeshkvia e Kosovës, Instituti i Historisë, Instituti Albanologjik, Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina” dhe Instituti i Arkeologjisë.

Para pjesëmarrësve të shumtë në simpoziumin e organizuar me rastin e 1700-vjetorit të Ediktit të Milanos, ministri Hoxhaj ka folur për trashëgiminë historike, kulturore, shpirtërore, dhe fetare, të Konstantinit të Madh, e cila, siç tha ai, paraqet një pasuri dhe vlerë të përbotshme për njerëzimin, për mënyrën se si e përmbushi rolin e tij historik dhe ndikimin e tij në periudhat e mëvonshme.

Në hapjen e ditës së dytë të simpoziumit, morën pjesë përfaqësuesit më të lartë të klerit të besimeve fetare në Kosovë, përfaqësues të lartë shtetëror, delegati Apostolik i Vatikanit për Republikën e Kosovës, Juliusz Janusz si dhe studiues e personalitete të tjera akademike.

Ministri Hoxhaj në fjalën e tij ndër të tjera tha se trashëgimia historike e Konstatinit të Madh dhe e Edikti të Milanos janë të rëndësishme për kujtesën historike të Kosovës dhe për identitetin evropian të saj.

“Së pari duhet ta kemi parasysh gjeografinë e Konstatinit të Madh që ishte Dardania antike. Ne frymëzohemi nga fakti i vendlindjes së tij, Dardanisë antike, por krenohemi që gjeografia që e ka përcaktuar Kosovën në qendër të Ballkanit dhe Evropës, e bën Kosovën vend evropian”, tha Hoxhaj.

Ai po ashtu theksoi se fakti që Konstantini i Madh ishte me origjinë nga Dardania dhe mendimi shkencor perëndimor për prejardhjen tonë ilire, si një ndër popujt më të vjetër në Evropë, e bënë Konstantinin e Madh pjesë të vetëdijes historike të qytetarëve të Kosovës dhe të shqiptarëve kudo që jetojnë.

“Gjuha e tij, ishte gjuha latine. Është një fakt i pamohueshëm historik që në Kosovë deri në shekullin e 18 është shkruar në dy gjuhë, është shkruar në gjuhën shqipe dhe në gjuhën latine. Ne sot krenohemi me alfabetin latin që e përdorim historikisht në këto troje për disa mijëra vjet, dhe i cili alfabet flet për orientimin tonë evropian”, tha Hoxhaj.

Ministri i Jashtëm i Kosovës duke iu referuar faktit se Konstantini i Madh dhe Edikti i tij i Milanos ishin koncepti dhe ideator të lirisë, vlerësoi se edhe populli i Kosovës për një kohë të gjatë lirinë e ka pasur të vetmen aspiratë.

Duke folur për dimensionin e tolerancës ndërfetare që promovoi Edikti i Milanos, Hoxhaj tha se simpoziumit në Prishtinë ia shton peshën pjesëmarrja e spektrit të gjerë të përfaqësuesve të klerit fetar të besimeve të ndryshme në Kosovë.

“Edikti i Milanos 1700 vjet më parë e shpalli krishterimin fe të barabartë, por të gjithë ne në këtë sallë dhe dihet botërisht që krishterimi është përhapur përpara se të bëhet fe zyrtare në trojet ilire dhe në territorin e Kosovës. Katedralja në mes të Prishtinës është dëshmi e lashtësisë së krishterimit në Kosovë, është dëshmi e fuqisë së tij”, tha ai.

Të gjitha këto elemente, sipas Hoxhaj, janë përcaktues të kujtesës historike, dhe flasin që Republika e Kosovës i takon qytetërimit perëndimor, dhe se vetëdija historike është element kryesor që përcakton pozitën e një shoqërie, brenda dimensionit kohor dhe hapësinor.




Edikti i Milanos -1700 vjet më parë






Para 1700 vitesht liria fetare u sanksionua me dekret perandorak. Me hyrjen në fuqi të atij që historia e njeh si ediktin e Milanos askush nuk do të kishtë më frikë të deklaronte besimin e tij fetar. Dekreti u shpall në një kohë luftrash të egra, në vitin 313 nga perandori i Romës Konstantini i madh. Një sërë konferencash do të mbahen në shtete të ndryshme si homazh për këtë akt. Një simpozium shkencor u mbajt dhe në Shqipëri.

Shqiptarët kanë më shumë arsye për t’u ndjerë krenare.

Ashtu sikundër krenar do të ndihej edhe Konstantini i madh për vendin e origjinës së tij.

Edikti i Milanos është aktual edhe sot pas 1700 vitesh nga firmosja e tij. Sipas referuesve në konferencën shkencore bota duhet të vijojë të gjejë frymëzim tek ky dekret i Konstantinit dhe Liciniusit, dhe popujt të mos përfshihen nga luftra që shpallen prej atyer që keqinterpretojnë librat e shenjtë.