[Odise]

Nezir Myrta - ETHYMOLOGJIA E FJALËVE – GEGË E TOSKË

Sipas mendimit tim, etninomet – gegë dhe toskë, të cilët përbëjnë etninomin e sotëm gjeneral – shqiptar, ende janë pa një ethymologji të sigurtë dhe sikur duken si koncepte të veçuara gegënishte e toskërishte të shqipes, mendoj se kemi arritur në një ethymologji të sigurtë me këtë theori:
Arbanishtja është Gegënishtja e cila formohet nga etninomi – gegë, që ka kuptimin – gjegjë, ai që gjegjet (Gega geget), gjegjet, përgjegjet, ku edhe u formua toponomi – Gegënia e Dradhanisë illire.
Kurse – Arbërishtja është Toskërishtja, e cila fjalë vie nga fjala – toskë, me prejardhje nga Etruskishtja, që ethymologjia e fjalës – etrosk-etrusk, vie nga shprehja – e trojës (E Trojës, Troja illire – Hillioni – Illioni i Dardhanisë PIE), ku nga shprehja – e trojes, me kuptimin – ajo popullësi e Trojës Hillire, është thirrë – e Trojës – etrojes – etroske – etruske, nga rrënja fono-morfologjike - etrosk - etrusk (etruskan – Etruria, sot krahinë në Italinë e lashtë). Mbase, nga fjala e formuar – etrosk-etruskë, rrodhi fjala e shkurtë emërtuese – tosk – toskë – Toska – Toskëria e sotme shqiptare dhe (Toskana, toponom i sotëm në Itali), nga etninomi - toskë, toskan), si dhe toponomi i lashtë – Etruria, nga gjuha etruske (etroske – e trojes), në lidhje gjenealogjiko-linguistike me Amën illirishte paraballkanike, që sot është rrënja e saj – Toskërishtja, dialekti i Shqipes. Sepse Trojanët, pas Luftës së Trojës u shpërngulen sëpari në Ballkan nga Troja (Hillioni hillirian) dhe vijuan shtegëtimin në Apenine, ajo popullësia e Trojes – etroskët (etruskët), ku edhe formuan gjuhën dhe kulturën etruske të lashtë, e cila në realitet është një Arbërishte e lashtë.
Fjala – toskë, sipas kësaj theorie, vjen duke u formuar në etapa kohore linguistike nëpër këto faza të të folurit: e Trojes –> e trosk –> etrosk (etrusk) –> trosk –> tosk –> toskë –> toska –> Toskëria -> Toskërishtja.

Pra, emri – toskë, lidhet me Trojën PIE, me zgjërim onomastik dhe onomasiologjik në ujdhesat: Sicilia, Sardenja e Korzika, nga jugu italian i sotëm, me përhapje të gjërë Apenine, si rrjedhë e popullëzimit illiro-pellgazgjik, ku na dalin disa emërtime etninomesh – etrosk (etrusk) – arbëresh – latin – romak – ital (Italia e sotme), tëvona vijnë zgjërimet demografike – gal, galët (Galia - Franca e sotme) – sak (sakët, saksonët - Saksonia) - dhe – skot (skotët – Skotllanda e sotme), – si formë e arritjes dykrahëshe historike, përmes vijes gjenealogjike ballkanike dhe apenine, duke u takuar historikisht me rrënjet gjermanike (saksone, istveone dhe allemane) – nga përhapjet dardhane gege përmes Ballkanit, në zemër europiane me gjermanikët, e deri në pjesën veriore europiane të sotme.

***