[ebu Hamza]

Falënderimi i takon All-lahut (Subhanehu ve Teala)

Ma'aazif është shumësi i mi'zafah, dhe nënkupton instrumentet muzikore (Fath al-Baari, 10/55), instrumentet në të cilat lozet (al-Majmoo', 11/577). El-Kurtubiu (All-llahu e mëshiroftë) transmeton nga el-Xhawhari (All-llahu e mëshiroftë) se ma'aazif do të thotë këndim (këngë). Në Sihaah-un e tij, qëndron se me këtë nënkuptohen veglat muzikore. Poashtu, qëndron se, kjo mund të kuptohet edhe si tingulli i veglave muzikore. Në el-Hawaashi të el-Dimyaati (All-llahu e mëshiroftë) qëndron: ma'aazif do të thotë daulle (lodër, këndim, def) dhe instrumente tjera të cilave u bihet, apo u sillet (Fath al-Baari, 10/55).

Argumente të ndalimit, nga Kur´ani dhe Sunneti

All-llahu (Subhanehu ve Teala) thotë në Suren Llukman:

“Po ka nga njerëzit që blenë tregime boshe e më qëllim që t'i largojnë njerëzit prej rrugës së All-llahut"
[Llukmaan 31:6]

Dijetari i Ummetit, Ibn Abbasi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

"Kjo nënkupton këndimin."

Muxhahidi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë se kjo nënkupton lozjen e daulleve (tabl). (Tafseer al-Tabari, 21/40).

El-Hasan el-Basri (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Ky ajet është shpallur në lidhje me këngën dhe instrumentet muzikore."
[Tafseer Ibn Katheer, 3/451]

El-Sa'di (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Kjo nënkupton çdo lloj të fjalëve të ndaluara, çdo bisedë të kotë dhe boshe, dhe çdo marrëzi e cila nxitë në kufr dhe mosnënshtrim; fjalët e atyre të cilët flasin për të mohuar të vërtetën dhe për të përkrahur gënjeshtrën, me qëllim të mposhtjes të së vërtetës; siedhe përgojimi, gibeti, gënjeshtra, ofendimet dhe mallkimet; kënga dhe veglat muzikore të Shejtanit (sh.p. të mallkuar); edhe veglat muzikore, të cilat nuk kanë dobi, as në shpirtërore e as të dunjasë."
[Tafseer al-Sa'di, 6/150]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Interpretimi i Sahabëve dhe Tabi´inëve se, me ´tregime boshe´ nënkuptohet kënga, është i mjaftueshëm. Kjo është transmetuar me isnade (zingjirë transmetuesish) sahih nga Ibn Abbas dhe Ibn Mesud. Ebu´l Sahbaa´ ka thënë: E kam pyetur Ibn Mesudin në lidhje me ajetin: “Po ka nga njerëzit që blenë tregime boshe…” [Llukman 31:6]. Ai tha: “Pasha All-llahun, përveç të Cilit nuk meriton të adhurohet askush, kjo nënkupton këngën” - dhe këtë e përsëriti tri herë. Nga Ibn ´Umar (All-llahu e mëshiroftë), poashtu me isned sahih, transmetohet se kjo nënkupton këndimin. Nuk ka asnjë kontradikt në mes interpretimit të ´tregime boshe´ me kuptim të këngës, dhe interpretimit me domethënie të tregimeve të persianëve dhe mbretërve të tyre, mbretërve romakë etj, siç ishte rasti me el Nadr ibn el-Harith, i cili i nxitte njerëzit e Mekkes të largohen (braktisin) nga Kur´ani. Që të dyja janë tregime boshe. Kështu, Ibn ´Abbas ka thënë: “ ´Tregime boshe´ janë gënjeshrtat dhe kënga.” Disa nga Sahabët thonin njërën, disa thonin tjetrën, ndërsa disa prej tyre thonin që të dyjat. Kënga është më e keqe dhe më e dëmshme se tregimet e mbretërve, sepse kjo qon në zina (kurvëri) dhe shkakton rritjen e hipokrizisë (në zemër); është kurthë e shejtanit, dhe turbullon mendjen. Mënyra, se si kjo bllokon njerëzit nga Kur´ani është më e rrezikshme se marrëzitë tjera të kota, sepse njerëzit, nga natyra e tyre, anojnë nga ajo dhe dëgjimi i saj (muzikës). Ky ajet dënon zëvendësimin e Kur´anit me tregime të kota me qëllim të devijimit (të njerëzve) nga rruga e All-llahut (Subhanehu ve Teala), pa vetëdije dhe duke e marrur këtë si shaka, sepse kur i lexohet ndonjë personi të tillë ndonjë ajet nga Kur´ani, ai e kthen shpinën, pothuajse nuk e dëgjon fare, pothuajse të kishte shurdhëri në veshët e tij. Nëse dëgjon diçka nga kjo (nga Kur´ani), ai bën shaka (hajgare) me të. E gjithë kjo ndodhë tek kafirat (jobesimtarët), dhe në qoftë se kjo është cilësi edhe e këngëtarëve dhe e atyre të cilët i dëgjojnë ata, ata që të gjithë kanë pjesë (hise) në fajësinë (mëkatin) e kësaj (vepre). "
[Ighaathat el-Lahfaan, 1/258-259]

All-llahu (Subhanehu ve Teala) thotë:

“ Dhe shqetësoji (të nxituarit dhe mendjelehtit) vazhdimisht, ata që të mundohesh nga mesi i tyre (pasardhësve të Ademit) me zërin tend (duke u pëshpëritur ose duke u bërë vesvese, me këngë, muzikë, biseda boshe, sharje dhe thirrje të tjera n kundhtim me rrugën e bindjes ndaj All-llahut)"
[el-Israa' 17:64]

Transmetohet se Muxhahidi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" “ Dhe shqetësoji (të nxituarit dhe mendjelehtit) vazhdimisht, ata që të mundohesh nga mesi i tyre (pasardhësve të Ademit) me zërin tënd…” – zëri i tij (zëri i Shejtanit/Iblisit) është kënga dhe gënjeshtra. "

Ibn Kajjimi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Kjo idaafah (konstruksion zotërues apo gjenitiv, në këtë rast ´zërin tënd´) shërben për specifikimin e domethënieve, sikurse me shprehjet “me kalorësinë tënde” dhe “me këmbsorinë tënde” (në të njejtin ajet të Kur´anit). Çdonjëri, i cili flet në çfarëdo qoftë mënyre të mosnënshtrimit ndaj All-llahut, çdonjëri që fryen në flaut apo në ndonjë prej instrumenteve tjera fryrëse të drurit, apo a i cili u bie çfarëdo lloji të daulleve të ndaluara, kjo është zë i Shejtanit. Secili që ecë në veprimin e veprave kundër nënshtrimit ndaj All-lahut është pjesë e këmbsorisë së tij (së Shejtanit), dhe secili që kalëron në veprimin e mëkateve, është pjesë kalorësisë së tij (së Shejtanit). Ky është vështrimi i Selefëve, sikurse transmeton Ibn ´Ebi Haatim nga Ibn ´Abbas:”Këmbsoria e tij është secili që ecë në drejtim të mosnënshtrimit ndaj All-llahut.”
[Ighaathat al-Lahfaan]

All-llahu (Subhanehu ve Teala) thotë:

“ A habiteni pra nga ky rrëfim (nga Kur´ani)? Dhe qeshni me të e nuk qani, Duke humbur jetën tuaj (të çmuar) në lojë e qejfe (në kotësi, muzikë, etj.)”
[en-Nexhm 53:59-61]

‘Ikrimah (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Është transmetuar nga Ibn ´Abbas se, el-sumud (foljorja nga samidun, e përkthyer këtu si “Duke humbur jetën tuaj (të çmuar) në lojë e qejfe (në kotësi, muzikë, etj.)” ka për qëllim “këndimin”, në dialektin e Himjarëve; mund të thuhet “Ismidi lanaa” (´këndo për ne´- nga e njejta rrënjë e fjalës sikurse samidun/sumud) me kuptimin “ghanij” (kendo). Dhe ai (All-llahu e mëshiroftë) tha: “ Kur ata (kafirat) dëgjonin Kur´anin, do të fillonin të këndojnë, pastaj Zbriti ky ajet.”

Ibn Kathir (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Duke humbur jetën tuaj (të çmuar) në lojë e qejfe (në kotësi, muzikë, etj.) “ – Sufjan el-Thawri ka thënë, duke transmetuar nga babai i tij, Ibn ´Abbas: ´(kjo ka për kuptim) këngën.´ Kjo është (dialekt) Jemeni: ´ismad lana´ do të thotë ´ghan lana´ (na këndo). Ky ishte edhe mendimi i ´Ikrimah.
[Tefsir Ibn Kethir]

Është transmetuar nga Ebu Umaamah (All-llahu e mëshiroftë) se i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka thënë:

“ Mos i shitni robëreshat që këndojnë, mos i bleni ato dhe mos i mësoni. Nuk ka asnjë të mirë (dobi) në këtë tregëti, ndërsa çmimi i tyre është haram. Duke pasur parasysh çështjet e këtilla, është shpallur ajeti: “ Dhe nga njerëzit është ai që blen (përkushtrohet në veprimtari) biseda boshe (lojë, zbavitje, këngë, muzikë) për të gabuar (njerëzit) nga Rruga e All-llahut...“(Llukman 31:6) “
[Hadith Hasen]

I Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka thënë:

“ Nga Ummeti im, me siguri do të ketë prej atyre që to t´a bëjnë të lejuar zinanë, mëndafshin, alkoholin dhe veglat muzikore"
[Transmetohet nga Buhariu ta´likan, nr.5590; transmetohet si mevsul nga El-Taberaniu dhe el-Bejhekiu. Shiqo el-Silsilah el-Sahihah,91 të el-Albanit (All-llahu e mëshiroftë]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Ky hadith është sahih, i transmetuar nga Buhariu në Sahihun e tij, ku ai e paraqiti atë si argument dhe e deklaroi si mu´allak dhe mexhzum." Ai tha:” Kapitull në të cilin trasmetohet për ata të cilët lejojnë alkoholin duke e thirrur atë me emra të tjerë.”

Ky hadith tregon në dy mënyra se instrumentet muzikore dhe kënaqësia (gëzimi) në dëgjimin e tyre janë haram. E para është ajo se, i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka thënë: “ (ata) lejojnë” , gjë që shumë qartë tregon se, gjërat e pëmendura, duke pëfshirë këtu edhe instrumentet muzikore, janë haram (të ndaluara) me Sheriat, por këta njerëz do t´i lejojnë ato. E dyta është fakti se, instrumentet muzikore janë përmendur së bashku me gjërat për të cilat nuk ka kurrëfarë dyshimi se janë haram, siç është zinaja dhe alkoholi; po të mos ishte e ndaluar (muzika dhe veglat muzikore), atëherë pse do të ishin përmendur së bashku me këto gjëra (të ndaluara)? (marrur nga el-Silsilah el-Sahihah, 1/140-141, të Sheikh el-Albanit (All-llahu e mëshiroftë))

Sheikh el-Islam (Ibn Tajmijeh) (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Ky hadith tregon se ma´azif janë haram, ndërsa ma´azif do të thotë instrumente muzikore, bazuar në dijetarët e gjuhës (arabe). Kjo fjalë përfshinë të gjitha llojet e këtyre instrumenteve.”
[El-Mexhmu´, 11/535]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Në lidhje me të njejtën çështje, komentime të ngjashme janë transmetuar nga Sahl ibn Sa'd el-Saa'idi, ‘Imraan ibn Husejn, ‘Abd-Allaah ibn ‘Amr, ‘Abd-Allaah ibn ‘Abbaas, Ebu Hurejrah, Ebu Umaamah el-Baahili, ‘Aa'ishah Umm el-Mu'minin, ‘Ali ibn Ebi Taalib, Enes ibn Maalik, ‘Abd el-Rahmaan ibn Saabit dhe el-Ghaazi ibn Rabi'ah.”
Pastaj ai e përmendi këtë në Ighaathat el-Lahfaan, dhe kjo tregon se ato (veglat muzikore) janë haram.

Transmetohet se Naafi´ (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Ibn ´Umer dëgjoi një instrument fryrës dhe vendosi gishtat e tij në veshë dhe u largua nga ajo rrugë. Ai më tha, ´ O Naafi´, a dëgjon diçka?´, unë i thash ´Jo.´ , kështu ai largoi gishtat nga veshët e tij dhe më tha: ´ Isha me të Dëguarin e All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) dhe ai dëgji diçka ngjashëm me këtë, edhe ai (Alejhi Selam) veproi kështu.´”
[Sahih, Ebu Davud]

Disa persona të parëndishëm kanë thënë se ky hadith nuk dëshmon se veglat muzikore janë haram, sepse po të ishte kështu, i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) do t´a urdhëronte Omerin (All-llahu e mëshiroftë) t´i vendosë gishtat e tij në veshë (t´i mbyllë veshët), dhe poashtu Omeri (All-llahu e mëshiroftë) do t´a urdhëronte Naafi´- un të vepronte ashtu!

Përgjigja në këtë është: Ai nuk ishte duke e dëgjuar atë, por ajo dëgjohej. Ka dallim në mes të dëgjimit dhe dëgjueshmërisë. Sheikh el-Islam, Ibn Tejmijeh (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Sa i përket muzikës të cilën njeriu nuk ka për qëllim t´a dëgjojë, këtu nuk ka ndalesë apo fajësi, duke u bazuar në konsesusin (mendimin unanim) e dijetarëve. Duke pasur parasysh se, fajësimi apo shpërblimi ndërlidhet me dëgjimin, e jo me dëgjueshmërinë. Ai i cili dëgjon Kur´anin, do të shpëblehet për të, derisa ai i cili e ndien (dëgjon zërin e leximit të Kur´anit) pa e pasur për qëllim apo pa dashur të dëgjojë atë (Kur´anin), nuk do të shpërblehet për këtë, pasi që veprat gjykohen sipas nijetit (qëllimit). E njejta vlenë edhe për instrumentet muzikore, të cilat janë të ndaluara: në qoftë se njeriu dëgjon (ndien tingujt e tyre sh.p.) ato, pa pasur qëllim të veproj ashtu, kjo nuk prishë punë (sh.p. nuk konsiderohet si e ndaluar)."
[el-Mexhmu´, 10/78]

Ibn Kudameh el-Mekdisi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Dëgjues është ai i cili pretendon të dëgjojë, e që nuk ishte rasti me Ibn Omerin (All-llahu e mëshiroftë); ajo që ndodhi në rastin e tij ishte dëgjim (sh.p. pa pretendim për të dëgjuar). I Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) kishte nevojë që të dijë momentin kur të mos dëgjohej zëri (i muzikës) pasi që ishte larguar nga ajo rrugë dhe i kishte mbyllur veshët. Andaj, ai (Alejhi Selam) nuk dëshironte të kthehej në atë rrugë apo t´i largojë gishtat nga veshët, prandaj e lejoi Omerin të vazhdojë të dëgjojë atë zë, pasi që një veprim i këtillë ishte i nevojshëm."
[el-Mughni, 10/173