Karl Popper dhe kritika e tij
Ky filozof Karl Popper , i kishte rrėnjet nė logjiken pozitive dhe ky deshironte tė bente kufizimin ose ndarjen nė mes tė asaj shkencores dhe joshkencores.
Qysh ne vitet e 1930 e kendej , Popper filloj tė ketė njė simpati dhe sinqeritet tė madhė rrethė Psikoanalizes.
Diku mė vonė ne vitin 1962 Popper e mori Psikoanalizen si shembullė nė njė teori e cila nuk rrezikonte tė behej falsifikuese..
Nė artikullin e tij Popper e pėrshkruan se si ai nė vitin 1919 kur ishte ne moshen 17 vjeqare mendonte nė kater teorit mė tė popullarizuara siq ishin ato:
Teoria e relativitetit e Ajnshtainit
Teoriahistorike e Marksit
Psikoanaliza e Freud dhe
Psikologjia individuale e Adlerit.
Shumė student u atraktuan pas ketyre teorive sepse keto sqaronin aq shumė dhe kjart , por personalishtė, Popper mendonte se ishte edhe njė zbrazeti ne keto teori sepse nė keto teori , nuk ishin tė sqaruara tė gjithat.
Ai shkeruan se:
Cdo rast i mendimit mundej tė sqarohej ndritshem nga teoria e Adlerit , po edhe aq shumė nga teoria e Freud-it.Une mundem te marrė vetem njė rast qe ta ilustroj pak mė lehtė duke i perdorur dy shembuj pėr veprimin dhe sjelljen e njeriut.
Shembullė ; Nje prind i cili e hudhė femiun e vetė nė ujė me qellim qė ta mbysė,dhe nje njeri i cili rrezikon jeten e vetė pėr ta shpetuar femiun.
Keto te dy rastet mund tė sqarohen aq lehtė si ne termin Freudian po ashtu edhe ne termin Adlerian.
Ne bazė tė Freud ky shembulli i parė pėr ketė njėri ,si shkak e ka vuajtjen nga shtrengimet dhe kompleksi (Oidipuskomplex) ndersa rasti i dytė ėshtė vetem rast sublimimi dhe asgjė me shumė.
Nė bazė tė Adlerit , njeriu i parė vuante nga ndjenjat e pasigurisė tė cilat ndoshta i dhanė kurajo atij qė tė deshmon se ai mundet ta bejė njė punė tė tillė, pra njė akt kriminel, ndersa tek rasti i dytė e kemi nevojen e nje njeriu i cili deshmon se ai guxon qė ta rrezikoj jeten e vetė pėr ta shpetuar djalin.
Une nuk mundem tė mendoj ndoj teori tjeter , pėrpos asaj qė keto tė dyjat mundem ti pėrkufizoj si term dhe teori e pa ndarė nga njėra tjetra si nga ajo freudiane dhe adleriane.
Dhe nė fakt , ky ishte fakti i cili i pėrshtatej mė sė miri te keta te dy pėrsona qė u muren si shembull pėr femijet e vetė tė cilėt kishin njė vendim tė prerė dhe njė guxim por edhe njė simpati , dhe se ne syrin e tyre behej vetem si njė argument i fortė qė i pėrshtatej kesaj teorie tė mėsiperme ,dhe kjo mė benė tė ceki se cdo trimeri ose guxim i tyre behej vetem dobėsi e tyre (Popper 1962 faqe 35)
Nė kontraste me ketė Karl Popper e parashtronte edhe teorin realtive tė Ajnshtajnit (teoria e drites) ku atje drita rrezikonte tė ndikonte keq nese ajo do tė ishte e mundur qė te fotografoj dielli nė kohen e prarimit tė tij.
Kuptimi i Popper mbi Psikoanalizen , e cila nuk mori ndoj pėrgjegje rrethė asaj qė ai kishte parashtruar , ėshtė vetem njė befasi e madhe ,njė ironi, sepse ai e trajtonte Psikoanalizen si njė teori joshkencore ,si njė porosi por mbi tė gjithat edhe njė ironi .
Klasifikimi i Popper mbi Psikoanalizen si njė joshkencore ėshtė berė shpeshė edhe nga ata tė cilet kishin mendime tė dobeta pėr pėrsonalitetin e Freud-it.
Por duhet edhe tė konstatohet se Popper nuk beri ndonjė analizė mbi Psikoanalizen , dhe se ne fakt ai edhe nuk ishte i futur aq seriozishtė ne teorin e Freud-it.
Njė kunderargument i shkathet ndjaj Popper ėshtė se ai ne fakt nuk e pėrdori ndoj shembullė real tė Freud-it , por vetem e ilustroj mundesin qė ta keqperdorė teorin, nė vend qė tė deshmoj se Frud i ka berė ato teori tė pa thyera dhe tė pamposhtura nė studimi shkencorė tė tij.
__________________
Njerzitė fisnikė , me ligjeraten e tyre , fitojnė mė shumė armiq, sesa njerzit e ligj me veprimet e tyre tė liga.
Zhan Pol
|