Dardania.de - Shiko Postimin Tek

Dilaver · 01-11-05, 17:01

VI. REFUZIMI ESTETIK
(Refuzimi estetik), 1987

--------------------------------------------------------------------------------

1. Trajta e kritikës

Libri Refuzimi estetik, është libri i fundit kritik i Ibrahim Rugovës, ndërsa në trajtën e ndërtimit formal duket të jetë vazhdim i librit të mëhershëm Strategjia e kuptimit. Kjo jo vetëm sepse e përbëjnë kryesisht tekste kritike që lidhen me autorë bashkëkohorë dhe vepra e ide letrare aktuale, por edhe pse kapitujt e tij nuk emërtohen në bazë të çështjeve të shqyrtuara, por në bazë të klasifikimit të formave të kritikës së autorit. Në këtë vështrim, kemi një vetëklasifikim të shkrimit të autorit. Libri Refuzimi estetik ka këtë strukturë: I. Ese, II. Kritikë, III. Studime, vështrime, IV. Teori e kritikës. Duke parë këta kapituj, që shenjojnë format e kritikës, në mënyrë të drejtpërdrejtë kuptojmë edhe format e domosdoshme apo të preferuara që diskursi kritik i këtij autori merr në dialog të përhershëm me fenomenet letrare, me veprat konkrete dhe me autorët shqiptarë. Është e natyrshme që shkrimet e lidhura me një ambient konkret letrar e me një kohë i lidh një sensibilitet i veçantë, ashtu dhe një mori formulimesh e formulash të ngjashme apo të përbashkëta, të cilat i di autori dhe i sipërthekson në Parathënie. Ai aty shkon një hap më tej dhe në mënyrë implicite kërkon moralitetin kritik e vlerën që do të sprovohet në kohë.
Rugova tashmë është kritik i sprovuar dhe kalon me lehtësi tekstet e veta në rrjetin e klasifikimeve formale e zhanrore. Si gjithnjë eseun e mban formë të lirë për të shpalosur ide të lira, pa u munduar me argumentimin e tyre shterues. Me këtë lehtësi të idesë së re ai trajton romanesken te romani, perceptimin e historisë në korpusin romansor, retorikën e formës poetike, apo dhe guximin interpretues që nëpërmjet një vargu të identifikojë një poezi, madje një poetikë personale.
Nën masën e kritikës si interpretim konkret i veprës konkrete dhe më tej si dialog të gjallë me aktualitetet letrare, Ibrahim Rugova shkruan për vepra në gjini të ndryshme, të botuara gjatë viteve tetëdhjetë, të Azem Shkrelit, Fahredin Gungës, Musa Ramadanit, Teki Dërvishit, Jusuf Buxhovit, Mehmet Krajës, Ibrahim Kadriut, Qerim Arifit, Abdullah Konushevcit. Të gjithë këta gati shkrimtarë të brezit të kritikut. Sikur për të provuar që kritiku i brezit është njohësi më i mirë i po këtij sensibiliteti letrar, që nënkupton një përgjithësim, ashtu dhe njohja e stilit individual të autorëve, që i bën të ndryshëm dhe të veçantë. Mundet që këto dy elemente i bëjnë tekstet e Rugovës të kenë në brendësi përballë një diskutimi letrar edhe një mirëkuptim gati miqësor.

01-11-05, 17:01	#19
Dilaver Anëtarësuar: 29-09-03 Postime: 2,277	VI. REFUZIMI ESTETIK (Refuzimi estetik), 1987 -------------------------------------------------------------------------------- 1. Trajta e kritikës Libri Refuzimi estetik, është libri i fundit kritik i Ibrahim Rugovës, ndërsa në trajtën e ndërtimit formal duket të jetë vazhdim i librit të mëhershëm Strategjia e kuptimit. Kjo jo vetëm sepse e përbëjnë kryesisht tekste kritike që lidhen me autorë bashkëkohorë dhe vepra e ide letrare aktuale, por edhe pse kapitujt e tij nuk emërtohen në bazë të çështjeve të shqyrtuara, por në bazë të klasifikimit të formave të kritikës së autorit. Në këtë vështrim, kemi një vetëklasifikim të shkrimit të autorit. Libri Refuzimi estetik ka këtë strukturë: I. Ese, II. Kritikë, III. Studime, vështrime, IV. Teori e kritikës. Duke parë këta kapituj, që shenjojnë format e kritikës, në mënyrë të drejtpërdrejtë kuptojmë edhe format e domosdoshme apo të preferuara që diskursi kritik i këtij autori merr në dialog të përhershëm me fenomenet letrare, me veprat konkrete dhe me autorët shqiptarë. Është e natyrshme që shkrimet e lidhura me një ambient konkret letrar e me një kohë i lidh një sensibilitet i veçantë, ashtu dhe një mori formulimesh e formulash të ngjashme apo të përbashkëta, të cilat i di autori dhe i sipërthekson në Parathënie. Ai aty shkon një hap më tej dhe në mënyrë implicite kërkon moralitetin kritik e vlerën që do të sprovohet në kohë. Rugova tashmë është kritik i sprovuar dhe kalon me lehtësi tekstet e veta në rrjetin e klasifikimeve formale e zhanrore. Si gjithnjë eseun e mban formë të lirë për të shpalosur ide të lira, pa u munduar me argumentimin e tyre shterues. Me këtë lehtësi të idesë së re ai trajton romanesken te romani, perceptimin e historisë në korpusin romansor, retorikën e formës poetike, apo dhe guximin interpretues që nëpërmjet një vargu të identifikojë një poezi, madje një poetikë personale. Nën masën e kritikës si interpretim konkret i veprës konkrete dhe më tej si dialog të gjallë me aktualitetet letrare, Ibrahim Rugova shkruan për vepra në gjini të ndryshme, të botuara gjatë viteve tetëdhjetë, të Azem Shkrelit, Fahredin Gungës, Musa Ramadanit, Teki Dërvishit, Jusuf Buxhovit, Mehmet Krajës, Ibrahim Kadriut, Qerim Arifit, Abdullah Konushevcit. Të gjithë këta gati shkrimtarë të brezit të kritikut. Sikur për të provuar që kritiku i brezit është njohësi më i mirë i po këtij sensibiliteti letrar, që nënkupton një përgjithësim, ashtu dhe njohja e stilit individual të autorëve, që i bën të ndryshëm dhe të veçantë. Mundet që këto dy elemente i bëjnë tekstet e Rugovës të kenë në brendësi përballë një diskutimi letrar edhe një mirëkuptim gati miqësor. __________________ Aj, që shkon tuj mjellë e tuj hapë fjalë të kqija e gergasa herë per njanin herë per tjetrin, me gojë të kanunit thirret »Argat i keq«.