Ti njohim shkenctarėt....
Ebu Raihan Muhamed El - Biruni(973 - 1048 e.r.)
El-Biruni ,astronom, matematicien, fizikant, gjeograf,gjeolog dhe historian i shquar.
Ai zbuloi disa teknika matematikore per percaktimin e fillimit te stineve.
-Diskutoi idene qe toka rrotullohet ne boshtin e dhe beri llogaritje te sakta mbi gjatesine dhe gjeresine gjeografike.
- El-Biruni tha qe shpejtesia e drites eshte jashtzakonisht me e madhe se shpejtesia e zerit, para 980 vite!
- Ai e pershkroi Rrugen e Qumeshtit si fragmente te panumerta dhe te paqarta yjesh.
-Kontributi i el-Birunit ne Fizike perfshin zbulimet e burimeve te ndryshme dhe gjithashtu percaktimin e sakte te peshes se 18 elementeve dhe perzierjeve qe perfshijne metale te ndryshme dhe gure te cmuar.
- Biruni ėshtė nismėtar/pionir nė studimin e kėndeve dhe trigonometrisė.
-Ne fushen e gjeologjise dhe gjeografise, kontributi i el-Birunit perfshin shperthimet gjeologjike dhe metalurgjine, matjet e gjatesise dhe gjeresise gjeografike dhe metodat per percaktimin e largesise relative te nje vendi nga nje tjeter.
-Ai shpjegoi natyren e burimeve dhe te puseve artizane (nga ku uji del me presion ne drejtim vertikal) me parimet hidrostatike te komunikimit te shkencave te ndryshme dhe kanaleve nen-tokesore.
- Ne faune: Biruni zbuloi qe lulet mund te kene 3,4,5,6 ose 18 petale por asnjehere 7 ose 9.
-Biruni ne vitin 1030 diskutoi disa teorema mbi trigonometrine,astronomine, levizjen e djellit, henes dhe planeteve dhe gjithashtu perfshin nje permbledhje te 23 obzervimeve te ekuinokseve (dy ditet ne vit kur ne te gjithe vendet e botes dita dhe nata jane te barabarta). Investigimet e tij perfshijne gjithashtu pershkrimet e binjakeve Siameze. Ai gjithashtu shkroi nje kelendar te yjeve dhe nje tjeter mekanik.
Biruni konsiderohet si nje nga shkencetaret me te medhenj te koherave.
__________________
Zabeli i baces ,eshte nje zabel i ngjeshur me plepa,kacube,pisha,thera, dru bungu,shkoze,fier i larte...
|