Socializmi dhe komunizmi, hendeku qė i ndan
Antifashizmi, ideologjia qė bėri tė bashkohet e majta Historia e socializmit nė periudhėn midis dy luftėrave botėrore
Nga Armand Plaka
Nė kėtė numėr do vazhdojmė tė trajtojmė vazhdėn historike tė socializmit, e nė veēanti ndryshimet midis tij e komunizmit, pasi do tė shohim se nė kėtė periudhė do tė ravijėzohet mė qartė ndarja midis tyre. Por do tė shohim njėkohėsisht se nė tė njėjtėn kohė fillon tė forcohet e tė shfaqet si njė fuqi reale i vetmi shtet socialist (komunist) nė botė para Luftės sė Parė Botėrore, Bashkimi Sovjetik, megjithė kostot njerėzore tė kėsaj rritjeje. Mė pas do tė shohim se nga ana tjetėr fillon ngritja dhe pėrfaqėsimi mė i plotė i partive tė majta laburiste, socialiste e socialdemokrate nė Evropė e nė botė, tė cilat pėrpiqeshin tė ndikonin sa mė shumė nė jetėn parlamentare tė vendeve pėrkatėse, pėr tė vėnė nė jetė objektivat qė i kishin vėnė vetes. Por nė kėtė kohė, siē e dimė tė gjithė, fillon tė ngrejė krye edhe njė ideologji qė bėri tė bashkohen nė njė front unik tė gjitha rrymat politike tė kohės e tė mbarė njerėzimit, fashizmi, qė solli edhe reagimin ndaj tij, pra antifashizmin.
Opozita mė e fortė ndaj revizionizmit erdhi nga socialistėt nė vende tė tilla si perandoria ruse, ku demokracia parlamentare nuk ekzistonte dhe dukej se nuk ishte e mundur tė ekzistonte. Ata vazhduan tė argumentonin se revolucioni ishte e vetmja rrugė drejt socializmit. Kreu i kėsaj ideologjie, e lėvizjes qė e pėrkrahte atė, ishte Vladimir Lenin nė Rusi me veprėn e tij Revolucioni proletar. Ai dhe renegati Kautski i tejkaluan pikėpamjet e atyre qė refuzonin idetė revizioniste. Mė 1903 pati njė ndarje formale (pasi ndasitė nė terren ishin tė qarta me kohė) Partinė Socialdemokrate ruse nė dy fraksione: tė ashtuquajturit bolshevikė (shumica) e reformistėt (menshevikėt), por nė shumicėn e partive tė tjera socialiste puna nuk shkoi deri aty.
|