Dardania.de - Shiko Postimin Tek

Vranina · 02-02-06, 19:35

Në vitin 1914 shpërthimi i Luftës së Parë Botërore çoi në mënyrë të pashmangshme edhe në një krizë të socializmit në Evropë. Në kundërshtim me themelet e solidaritetit e të internacionalizmit, klasat punëtore të shumë vendeve u shtynë të shkonin në luftë me njëri-tjetrin; partitë socialiste të Gjermnisë, Francës e Britanisë u përfshinë në luftë (megjithëse jo në linjë të parë, madje disa liderë, siç ishin Ramsay MacDonald në Britani e Karl Libkneht në Gjermani i bënë një opozitë të fortë pjesëmarrjes në luftë, qysh nga fillimi i saj). Lenini, asokohe në ekzil në Zvicër, bëri thirrje për revolucione në të gjitha shtetet ndërluftuese, si e vetmja mënyrë për t’i dhënë fund luftës dhe për të arritur socializmin. Së pari, ai u injorua, por më vonë, aty nga viti 1917, pasojat e luftës çuan në ndarje të shumë partive socialiste dhe sidomos brenda gjirit të socialdemokratëve gjermanë.
Revolucioni rus i vitit 1917 provoi se Lenini kishte pasur të drejtë në sensin që revolucioni u bë, të paktën në Rusi, e vetmja mënyrë për ta nxjerrë Rusinë nga lufta. Gjithashtu u duk se u provua që ai kishte pasur të drejtë edhe në çështjen e revolucionit. Rusia ishte sigurisht i vetmi vend në botë ku socialistët (në fakt komunistët) e kishin marrë pushtetin. Kjo çoi që fraksionet në minoritet apo në shumicë, në shumicën e partive socialiste të largoheshin fare prej partive-mëmë e të formonin në këtë mënyrë parti të reja që e mbështesnin hapur modelin apo rrymën leniniste. Ato u quajtën Parti Komuniste dhe më 1919 Lenini i organizoi ato në një internacionale të re, Internacionalja e Partive Komuniste ose, shkurt e njohur si Kominterni.

Në disa vende, sidomos në Britani apo në dominionet britanike, u krijuan partitë laburiste. Ato ishin parti të formuara e të kontrolluara nga sindikatat, më shumë se grupime të mirëfillta politike me aktivistë socialistë, të cilët i bënin thirrje të vazhdueshme punëtorëve për mbështetje. Partia Laburiste britanike, e votuar për herë të parë për të dërguar përfaqësues të saj në Dhomën e Komunave në vitin 1902, arriti me këtë akt një sukses, por, nga ana tjetër, nuk mundi dot të marrë shumicën
e votave të klasës punëtore, për shkak të lojalitetit të saj kundrejt Partisë Liberale deri pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Në Australi, gjithsesi, Partia Laburiste arriti një fitore të shpejtë, duke shënuar kështu suksesin e saj të parë elektoral, dhe duke formuar të parën qeveri asokohe të ashtuquajtur “kombëtare” në vitin 1904. U formuan me radhë më pas partitë laburiste të Zelandës së Re, të Afrikës së Jugut, por që patën më pak sukses.

02-02-06, 19:35	#3
Vranina Anëtarësuar: 08-10-03 Postime: 76	Në vitin 1914 shpërthimi i Luftës së Parë Botërore çoi në mënyrë të pashmangshme edhe në një krizë të socializmit në Evropë. Në kundërshtim me themelet e solidaritetit e të internacionalizmit, klasat punëtore të shumë vendeve u shtynë të shkonin në luftë me njëri-tjetrin; partitë socialiste të Gjermnisë, Francës e Britanisë u përfshinë në luftë (megjithëse jo në linjë të parë, madje disa liderë, siç ishin Ramsay MacDonald në Britani e Karl Libkneht në Gjermani i bënë një opozitë të fortë pjesëmarrjes në luftë, qysh nga fillimi i saj). Lenini, asokohe në ekzil në Zvicër, bëri thirrje për revolucione në të gjitha shtetet ndërluftuese, si e vetmja mënyrë për t’i dhënë fund luftës dhe për të arritur socializmin. Së pari, ai u injorua, por më vonë, aty nga viti 1917, pasojat e luftës çuan në ndarje të shumë partive socialiste dhe sidomos brenda gjirit të socialdemokratëve gjermanë. Revolucioni rus i vitit 1917 provoi se Lenini kishte pasur të drejtë në sensin që revolucioni u bë, të paktën në Rusi, e vetmja mënyrë për ta nxjerrë Rusinë nga lufta. Gjithashtu u duk se u provua që ai kishte pasur të drejtë edhe në çështjen e revolucionit. Rusia ishte sigurisht i vetmi vend në botë ku socialistët (në fakt komunistët) e kishin marrë pushtetin. Kjo çoi që fraksionet në minoritet apo në shumicë, në shumicën e partive socialiste të largoheshin fare prej partive-mëmë e të formonin në këtë mënyrë parti të reja që e mbështesnin hapur modelin apo rrymën leniniste. Ato u quajtën Parti Komuniste dhe më 1919 Lenini i organizoi ato në një internacionale të re, Internacionalja e Partive Komuniste ose, shkurt e njohur si Kominterni. Në disa vende, sidomos në Britani apo në dominionet britanike, u krijuan partitë laburiste. Ato ishin parti të formuara e të kontrolluara nga sindikatat, më shumë se grupime të mirëfillta politike me aktivistë socialistë, të cilët i bënin thirrje të vazhdueshme punëtorëve për mbështetje. Partia Laburiste britanike, e votuar për herë të parë për të dërguar përfaqësues të saj në Dhomën e Komunave në vitin 1902, arriti me këtë akt një sukses, por, nga ana tjetër, nuk mundi dot të marrë shumicën e votave të klasës punëtore, për shkak të lojalitetit të saj kundrejt Partisë Liberale deri pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Në Australi, gjithsesi, Partia Laburiste arriti një fitore të shpejtë, duke shënuar kështu suksesin e saj të parë elektoral, dhe duke formuar të parën qeveri asokohe të ashtuquajtur “kombëtare” në vitin 1904. U formuan me radhë më pas partitë laburiste të Zelandës së Re, të Afrikës së Jugut, por që patën më pak sukses.