"Mistrece Gjakovare"
Anėtarėsuar: 26-08-05
Vendndodhja: n'shtepi
Postime: 8,179
|
Kryeministri i Kosovės Bajram Kosumi, ligjeroi nė nė shkollėn e
Drejtėsisė Ndėrkombėtare nė Nju Jork
nga - Dervish Jahjaga & Beqir SINA, Nju Jork
2006- Rruga e Kosovės drejtė Pavarėsisė ėshtė e hapur
Columbia School of Law - Nju Jork: I ftuar zyrtarishtė me statusin e vėzhguesit nė mbledhjen e Kėshillit tė Sigurimit, ku Kosova pėrfaqėsohet nga shefi i administratės sė Kombeve tė Bashkuara, Soren Jessen-Petersen, kryeministri i Kosovės dr Bajram Kosumi, ka shfrytėzuar rastin tė zhvillojė edhe njė axhend tjetėr, nė Nju Jork. Kryeministri i Kosovės Bajram Kosumi, qė mbėriti, tė djelėn nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, vetėm njė ditė para takimit, qė do tė mbahet nė pallatin e "Qelqėt", pėrkatėsishtė, nė selinė e Kombeve tė Bashkuara nė Nju Jork, seancėn e parė pėr kėtė vitė, nė Kėshillin e Sigurimit, mbajti njė ligjėratė tė rendėsishme nė shkollėn e Drejtėsisė Ndėrkombėtare, nė Nju Jork, nė tre qėndrat mė tė rėndėsishme tė kėsaj shkolle.
Autoritetet e shkollės i krijuan mundėsinė kryeministrit tė Kosumi, tė flasė pėr Kosovėn e tė ardhmen e saj para njė auditori me studentė nga e gjithė bota, ku morėn pjesė rreth 100 vetė. Kryeministri i Kosovės dr Bajram Kosumi, dhe delegacioni qė e shoqėronte atė, morėn pjesė nė kėtė takim para auditorit tė kėsaj shkolle, mes profesorėve , politikanve, analistėve dhe studentėve tė politikės ndėrkombėtare. Ligjireta qė mbajti Kryeministri i Kosovės, zoti Kosumi , kishte si subjekt njė kėndėshikim tė tijin me temėn: "Kosova dhe Procesi i Statusit Final". Zoti Kosumi, bėri nė pika tė pėrgjithėshme njė retospektivė tė qartė, pothuajse tė tė gjitha zhvillimeve nė Kosovė, nė njėrin prej auditorve tė kėsaj shkolle, sallėn e qujatur "Jerome Greene Hall" . Mė pasė ai zhvilloi edhe njė takim tjetėr me komunitetin shqiptarė nė "Brunos" restaurant nė Manhattan ku mori pjesė edhe shefi i administratės sė Kombeve tė Bashkuara, Soren Jessen-Petersen .
Nė fillim ai shfaqi kėnaqėsin dhe faleminderojė pėrzemersisht dy profesorėt e shkollės ndėrkombėtare tė drejtėsisė "Columbia School of Laė" nė Nju Jork, prof. Ed Luck(SIPA) dhe prof. Carne Ross. qė i dhanė mundėsin atij tė flasė para njė auditori kaq tė gjėrė tė kėsaj shkolle. "Diskutimi im dhe takimi me ju auditorin e kėsaj shkolle, po bėhet nė njė moment kur Kosova po "shikon" tė ardhmen e saj.
Kosova tash gjendet nė momentet mė tė rėndėsishme tė historisė sė vetė
Kryeministri, e pėrshkroi shkurtimisht udhėkryqin historik nė tė cilėn ndodhet Kosova dhe foli pėr aspiratėn e popullit tė saj pėr tė fituar pavarėsinė :" Kosova, tha ai tash gjendet nė momentet mė tė rėndėsishme tė historisė sė vetė. Procesi i pritur pėr vite tė tėra, sikur ka filluar. Ka filluar procesi i vendosjes pėr Statusin Final tė Kosovės. Sekretari i Pėrgjithėshėm i Kombeve tė Bashkuara zoti Anan, ka caktuar zotin Marti Ahtisaari, tė udhėheq bisedimet dhe tė negociojė bisedimet. Dhe pikėrishtė, nesėr Kėshilli i Sigurimit, do tė debatojė pėr ēėshtjen e Kosovės. Unė sapo erdha kėtu nga njė takim pune me ambasadorėt e Kėshillit tė Sigurimit, ēka tregon se Kosova ėshtė nė "top" axhendėn e politikės ndėrkombėtare."
Nga ana tjetėr ai u shpreh se:"Besoj se brenda disa muajve - para pėrfundimit tė vit 2006- ēėshtja e Kosovės, do tė jetė e zgjidhur. Ēka do t'u flasė edhe unė lidhur mbi rėndėsinė e kėtij procesi fillimisht. Kosova, ėshtė njė vend i vogėl , megjithėse nuk ėshtė bėrė ende njė regjistrim e saktė. Aty ka rreth dy miljon e 300-400 mijė banorė, ku tė gjithė mendojnė rreth statusit final. Nė tė gjithė medien e masmedien nė Kosovės, tema kryesore, ėshtė statusi final.
Mirpo, pohoi ai :"Populli i Kosovės, beson qė viti 2006 - do tė jetė ai qė Kosova tė realizojė ėndėrrėn e tij, shtetin e tij, tė fitoj shancin e vet pėr tė ndėrtuar tė ardhmen e tij. Nuk kamė ndėrmend t'ju flasė se sa shumė ka punuar populli i Kosovės, nė kėtė linjė. Pasi ka punuar shumė dhe me dekada tė tėra. Pra disa ditėve vdiq edhe presidenti i parė i Kosovės. Dhe gati gjysma e Kosovės, e pėrcollėn me tė gjitha nderimet pėr nė banesėn e fundit. Ajo ishte njė dėshmi e fuqishme se populli i Kosovės, do t'a vazhdojė ėndėrrėn e Presidentit Rugova pėr Kosovėn shtet tė pavarur dhe sovran.
Kėshtu qė ne nė Kosovė "De facto" dhe praktikisht jemi tė pėrgaditur qė ky proces tė pėrfundojė nė 2006- vitin qė sapo kemi nisur. Dhe qė ne mė 1- janar 2007 tė fillojm si shtet i pavarur e sovran. Njė parim tjetėr i rėndėsishėm, qė pėrcakton Grupi i Kontaktit, ėshtė ai qė ēdo gjė duhet tė jet nė pėrputhje me dėshirat e vet popullit tė Kosovės. Populli i Kosovės, e ka artikuluar shumė mirė vullnetin e vet, pėr shtet tė pavarur e sovran tė Kosovės.
Ne i kemi dhėnė mbėshtetje tė fuqishme Grupit tė Kontaktit dhe parimeve tė deklaruara nga ky grup.
Ndėrkohė, zoti Kosumi, pranojė se:" Kosova, ka tre ēėshtje qė ngrisin shqetėsime pėr procesin e nisur . 1 - Ajo qė quhet program i gjėrė pėr standartet nė Kosovė. 2 - Standartet para statusit - nė njė kohė qė problem nuk janė mė standartet. 3- Kosova ka njė progres tė madhė nė kėto gjashtė vjetėt e fundit. Janė vetėm gjashtė vjet dhe ėshtė bėrė njė ndryshim historik. Vetėm para gjashtė vjetėve ju kujtojė se Kosova ishte e shkatėrruar mbi 80%. Sot, nuk sheh shenjė tė luftės, ose tė shkatėrrimit nė Kosovė. Nė Kosovė, ēdo gjė ėshtė e re. Kosova, tregon se ka njė shoqėri evropiane e demokratike.
Ai tha se :"Kėshilli i Sigurimit tė OKB-ės, tre herė e ka vlersuar pozitivisht procesin e standarteve nė Kosovė. Dhe i drėguari i posaqėm pėr vlersimin e procesve nė Kosovė, ambasadori Kai Aide, nė raportin e tij foli me nota shumė pozitive. Gjithashtu, edhe ne kemi njė planė mujorė, ose disa mujorė pėr realizmin e standarteve. Ne jemi duke pėrgatitur dokumentin "Rruga e Kosovės drejt Evropės" qė ėshtė njė vizion pėr anėtarėsimin e Kosovės nė Bashkimin Evropian, u tha auditorit kryeministri i Kosovės, dr Bajram Kosumi.
Sipas tij,:" Nė Kosovė, sot, janė duke u krijuar rapoerte tė reja, qė tė tregojnė se ēdo qytetar i Kosovės, ėshtė sovrani i saj. Kosova, shpreh bindjen kryeminstri, do tė jetė shtet i tė gjithėve - jo vetėm shtet i njė popullėsie , por shtet i ligjit dhe i drejtėsisė pėr tė gjithė qytetarėt e saj. Ne do tė krijojmė njė imazh tė mirė, si mbrenda e jashtė Kosovės. Do tė krijojm tek Kosova, shtetin qė shikon tek fqinjėt e tij mikun e armikun atė qė e do bashkėpunimin dhe jo lufton. Ai paraqiti Kosovėn njė shtet tė ardhėshėm tė Kosovės qė drejtohet nga parimet e fqinjėsisė sė mirė ku pėrfshihen marrėdhėnie normale e pozitive edhe me Sėrbinė.
Nė Kosovė, ai tha se ka pasur katėr herė zgjedhje tė lira e demokratike. OSBE -ja i ka organizua dhe mbikėqyrur. Ato janė cilėsur si mė model nė rajon. Institucionet e Kosovės, janė tė reja por janė stabile e racionale. Ato kanė filluar tė ndėrtohen nga zeroja, deri tek kjo qė kanė arritur sot. Qeveria e Kosovės, ka pėrgatitur 75- projektligje pėr njė vit, ēka ėshtė e pazakont pėr njė Qeveri tė re. Tė gjitha kėto ligje janė tė pėrafėrta me standartet e ligjeve Evropiane. Ekonomia e Kosovės, ishte e rrėnuarr komplet. Por, u arritė qė pėr pesė-gjashtė vjet tė ngrihen rreth 35 - 40- mijė firma tė vogla e tė mėdha private. Edhe pse buxheti i Kosovės ende i vogėl funizohet nga tė hyrat e qytetarėve tė Kosovės, tha nė vijim ai.
Unė ju solla "fotografin" e Kosovės, e cila, tregon se nė Kosovė gjithēka po shkon mirė. Por duhet pranuar se nė Kosovė ka edhe vėshtėrsi. Minoretitet, siguria , varfėria , papunėsia dhe faktin qė ende njėrėzit nuk e kanė tė qartė se kah do tė jetė e ardhmja e tyre. Ēdo gjė do tė gjente zgjidhje nėse do tė ndėrtonim shtetin tonė, tė Kosovės. Pasi ne do tė ngrem me shtetin e Kosovės, tė gjitha mekanizamat pėr tė zgjidhur tė gjitha problemet e vėshtėrsit qė ka Kosova. Nė fund auditori shtroi njė serė pyetjesh tė cilave kryeministri i Kosovės, Bajram Kosumi ju pėrgjegjė me mjaft kompetnecė. Ai i pėrforcoi tė gjitha kėto opinione duke iu pėrgjigjur sejcilit prej tyre - studentėve e profesorve .
Eskluzivisht pėr Shkodra Kryeministri i Kosovės Bajram Kosumi thotė :
Zoti Kryeministėr na e pėrshkruani si e pėrjetuat vdekjen e presidentit tė Kosovės dhe si e tejkalua dhimbja ?
Kryeministri B. Kosumi : Ishte njė humbje e madhe pėr Kosovėn .Me vdekjen e presidentit Rugova dhe me mėnyrėn sesi u organizuan institucionet e Kosovės, e vetė populli i Kosovės, pėrcolli kėtė humbje pėr t'i bėrė nderimet e fundit duke tregua nė tė gjitha aspektet me tė vėrtet njė pjekuri e madhe. Kjo, tregoi njė pjekuri qė ishte edhe mė e fuqishme, nė kohėn kur tė gjitha forcat politike, nė rradhė tė parė Lidhja Demokratike e Kosovės, bėnė propozimin nė kohėn e momentin e duhur pėr zgjedhjen e presidentit pasė ardhės. Gjithēka, pėr mendimin tim ishte njė arritje e madhe edhe kur Kuvendi i Kosovės, votoi njėhereshit kandidaturėn e presidentit Sejdiu. Ky ishte njė veprim, i cili, mori vlersimin e mbarė popullit shqiptarė, politikės dhe ndėrkombėtarve. Kjo, dhe shumė sfida para kėsaj tė cilat kanė ndodhur nė kėto 12- muajėt e fundit, e kanė vėnė nė pahė se Kosova - e populli i saj, klasa politike janė tė pjekura politikishtė tė qeverisin vetveten - pėr tė pasur shtetin e vet, dhe tė marrin mbi veten tė gjitha obligimet dhe pėrgjegjėsitė qė ka shteti i ri.
Ēfarė do tė thotė pėr Ju personalishtė, pjesmarrja pėr herė tė parė si Kryeministėr nė njė takim tė Kėshillit tė Sigurimit tė Kombeve tė Bashkuara, vendi ku flitet pėr Kosovėn ?
Kryeministri B. Kosumi : Ėshtė njė ngjarje jashtė zakonishtė e madhe. Pa dashur tė pėrdor nė kėtė rastė fjalė tė mėdh,a vetė rėndėsia qė ka ky takim tregonė mė sė miri dhe rėndėsin e madhe qė ka pjesmarrja ime si pėfaqėsues insitucional i Kosovės. Ėshtė hera e parė qė Kosova, ėshtė e ftuar zyrtarishtė nė takimin e parė vjetor tė KS-ės, tek flitet pėr Kosovėn. Edhe pse pa tė drejtėn e fjalė,s megjith atė vetė prezenca jonė kėtu tregon, se "rruga e Kosovės drejt statusit final" ėshtė e hapur. Kosova shumė shpejt ka pėr tė qėnė anėtare me tė drejta tė plota e Organizatės sė Kombeve tė Bashkuara.
irpo , loja e politikanėve tė Beogradit ka tė tjera ngjyra . Dekleratat e tyre sot, janė tė ēuditėshme!?!. Nga Beogradi, ka zėra qė thonė se :" Nė se Kosova do tė marrė pavarėsinė ne kėtė do t'a konsiderojmė okupim". Si e komentoni ju kėtė ?
Kryeministri B. Kosumi : Kėto janė deklerata qė duhet tė na shqetėsojn shumė nė kėto momente kur thuhen dhe pse thuhen !?!. Dhe jo tė shihen si njė shqetėsim vetėm pėr ne , por nė kėtė rastė mendoj se edhe bashkėsia ndėrkombėtare duhet tė jetė e shqetėsuar dhe tė kėthej kokėn pasė e tė shohė se ēfarė mund tė ndodhė. Njėhereshit kėto deklerata duhet tė shqetėsojn mė sė shumti edhe vetė popullin sėrbė. Kėto mbi tė gjitha duhen parė si deklerata qė nuk e ndihmojnė aspak procesin qė ka nisur Kosova dhe bashkėsia ndėrkombėtare po e mbėshtet. Ato janė deklerata qė e ngulfatin procesin. Dhe askush nuk do tė lejojė qė ky proces tė ngulfatet nga deklerata tė kėtilla. Fatėmirėsisht fati Kosovės tash ėshtė nė rrugė tė mbarė dhe nė kohėn e duhur dhe do tė zgjidhet edhe nė kohėn e duhur. Kosova, do tė jetė shteti ligjor i tė gjithėve , shteti qė do tė ketė tė gjitha shanset tė krijojė edhe tė ardhmen e vetė, shteti i sigurt qė ua garanton sipas ligjeve tė gjitha tė drejtat si shqiptarėve , e minoriteteve tė tjera nė Kosovė. Nė kėtė aspekt ne do tė japim edhe garancin ndėrkombėtare. Por na intereson qė edhe vet populli nė Kosovė kurrė tė mos e ndjejė veten tė vetmuar ose tė frustuar politikisht e margjinuar . Por populli i Kosovės tė jetė pjesė e procesit. Ai tė arrijė tė kuptojė se Kosova do tė jetė e tė gjithė qytetarėve tė saj qofshin ata shqiptarė, sėrbė, turk, romė e boshnjak.
Vendosur nė tė njėtat "shina" si e shihni mbėshtetjen dhe pėrkrahjen e procesve nė Kosovė, si nga SHBA-sė por edhe nga Evropa ?
Kryeministri B. Kosumi : Nuk ka asmė tė voglin ndryshim midis dy pėrkrahjeve dhe mbėshtetjeve si ato qė na vinė nga SHBA-ės si edhe ato qė na vinė nga Evropa e komunitetin ndėrkombėtar i angazhuar pėr zgjidhjen e ēėshtjes sė Kosovės. I vlersojm tė gjithė. Nė plan tė parė ėshtė Grupi i Kontaktit i cili nė ēdo qėndrim gjenė koncensues pėr zgjidhjen e problemeve. Mirpo veē SHBA-ės dhe Unionit Evropian duhet vlersuar edhe koncensuesi qė ka pasė edhe Rusia si pjesė e Grupit tė Kontaktit ku bėjnė pjesė edhe Italia, Gjermania, Anglia, Kanadaja e Franca. Duhen vlersuar dhe marrė seriozisht tė gjitha ato qėndrime qė ka marrė ky grup. Tė gjitha kėto e bėjnė edhe mė tė leht pavarėsinė e Kosovės.
Sė fundi ēfarė kishit pėr tė thėnė pėr diasporėn ?
Kryeministri B. Kosumi : Diaspora, shqiptare si nė Evropė, apo nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, ka qėnė tregues i fuqishėm dhe pjesė e tė gjitha proceseve qė kaloi dhe po kalon Kosova. Ajo(diaspora) qe dhe ėshtė aktive dhe e fuqishme nė tė gjitha momentet kur e lypi nevoja pėr Kosovėn. Dhe gjithēka qė ėshtė arritur nė Kosovė sot, aq sa ėshtė vepėr e popullit tė Kosovės, ėshtė edhe vepėr e kėsaj diaspore. Ajo(disapora) nė saj tė lidhjeve tė forta qė ka krijuar me miqėt e mėdhenjė tė popullit shqiptarė, i ka vendosur mirė urat e lidhjes mes atdheut tė tyre edhe vendeve ku ata jetojnė e po punojnė
|