[Kalt]

Në këtë intervistë Oliver Ivanoviq, udhëheqës i Listës serbe shpreh sigurinë e pjesëmarrjes së shpejtë në institucionet e Kosovës.
Deutsche Welle: Qeveria e Kosovës ka miratuar këto ditë një rezolutë, e cila garanton kthimin dhe integrimin e pakicave në shoqërinë kosovare. Në reagimet e para ju keni shprehur rezervë ndaj kësaj rezolute. Pse?
Oliver Ivanoviq: Rezoluta si e tillë sigurisht që paraqet një hap pozitiv. Mirëpo, edhe më parë kemi miratuar shumë rezoluta, deklarata e dokumente. Një deklaratë të ngjashme kemi nënshkruar me 14 korrik, të vitit 2004. Ajo rregullonte të drejtën e kthimit të përsonave të dëbuar me 17 mars, por edhe më parë, prej luftës e deri më sot. Këtë rezlutë e patën nënshkruar presidenti Rugova, kryeministri Rexhepi kryetari i parlamentit Daci dhe dy përfaqësues serbë. Mirëpo, as kjo rezolutë nuk është zbatuar në tërësi. Në tërësi është respektuar vetëm pjesa për krijimin e ministrisë për kthimin, por as me këtë ministri nuk kemi pasur shumë fat.
Deutsche Welle: Megjithatë, kjo rezolutë është vetëm një prej sinjaleve të shumta pozitive, që janë dërguar kohët e fundit prej institucioneve të Kosovës. Presidenti Fatmir Sejdiu ka vizituar manastirin e Deçanit. Kryeministri Agim Çeku ka shprehur gatishmëri për vizitë dhe takime me përfaqësuesit serb. Ndërsa kryeadministratori Soren Jesen Petersen, ka urdhëruar kthimin e 800 hektarë toke nën patronatin e manastirit të Deçanit...
Oliver Ivanoviq: Pa dyshim, që të gjitha këto janë sinjale pozitive. Shyqyr Zotit që pas kaq shumë vitesh po bëhen hapa pozitivë, që s'mund t'i mohojë askush. Serbët i shikojnë me simpati këto veprime, por kanë frikë se janë vetëm aksion i momentit - me synim marrjen e notës pozitive për realizimin e standardeve - sepse KS i OKB në qershor do të rivlerësojë zbatimin e tyre. Pra, këta hapa janë pozitiv, të cilët nuk duhet nënvlerësuar, por as mbivlerësuar.
Deutsche Welle:Ju e thatë edhe vetë, se nuk keni pasur fat me Ministrinë për pakicat. Efektet e punës së saj janë modeste, ndërkohë që edhe ministri Sllavisha Petkoviq, dyshohet për shpërdorimin e mjeteve financiare. Mirëpo, ju me siguri që nuk mund të kërkoni më shumë, sepse ende refuzoni të ktheheni në institucione dhe të merrni përgjegjësinë që ju takon. Kur do të ktheheni në institucione?
Oliver Ivanoviq:: Ne jemi absolutisht të vetëdijëshëm për përgjegjësinë që na takon. Të gjithë anëtarët e Listës sonë e dinë se problemet e bashkësisë sonë etnike mund të zgjidhen vetëm përmes institucioneve. Ekzistojnë dy shkaqe pse deri tani nuk jemi futur në isntitucione. Një, mungesa e unitetit të anëtarëve të listës. Dhe dy, mundësia e keqpërdorimit të pranisë sonë në institucione, prej atyre që japin vlerësime për gjendjen në Kosovë e Metohi. Dikush mund të thotë se institucionet janë multietnike dhe demokratike. Ndërsa ne themi se ato janë vetëm multietnike, por jo edhe demokratike. Megjithatë, jam i sigurt se së shpejti do të futemi në institucione. Domosdoshmëria e këtij hapi ka filluar të kuptohet edhe Beograd, ku po ndryshon klima për këtë çështje. Ata po vetëdijësohen se nuk ka zgjidhje tjetër. Mirëpo forcat që kanë kërkuar bojkotimin e zgjedhjeve, dhe për këtë çështje kanë përdorë të gjithë aparatin e shtetit, tani e kanë të vështirë ta pranojnë gabimin. Kemi nevojë për një zgjidhje e cila ata nuk do t'i detyronte ta pranojnë gabimin, ndërsa neve do të na mundësonte futjen në institucione.
Deutsche Welle:Zoti Ivanoviq, gjërat për të cilat po flisni janë vetëm lojëra të papërgjegjëshme politike, sepse cënojnë vet interesat e popullit serb në Kosovë. A nuk është interesi i popullit serb më i rëndësishëm për ju?
Oliver Ivanoviq: Absolutisht keni të drejtë: më i rëndësishmi është interesi serb. Këtë duhet ta dimë ne, që mund të bëhemi viktimë, por edhe ata që mund të na viktimizojnë dhe të na djegin. Ne nuk duam të digjemi në tërësi. Duam të zgjasim më shumë, por duke pasur kujdes që të mos ikë treni, i cili tani më ka filluar të largohet nga stacioni.
Deutsche Welle: Për shkak të këtyre mëdyshjeve dhe qëndrimeve të Beogradit, ju keni mbetur jashtë institucioneve, ku mund të mbrohen interesat e serbëve. Këto llogari politike kanë bërë që të mos jeni as pjesë e delegacionit serb për bisedime në Vjenë, ku me katër maj do të trajtohet çështja ndoshta edhe e rëndësishme për këto bisedime: ajo e qytetit të ndarë të Mitrovicës. Pala shqiptare ka paraqitur qëndrimet e veta, po cilat janë propozimet tuaja?
Oliver Ivanoviq: Çështja e Mitrovicës nuk mund të zgjidhet me metoda speciale. Mitrovica është një rast special dhe është qyteti i vetëm ku serbët janë shumicë. Megjithatë, kjo çështje duhet të zgjidhet në kuadër të decentrazilimit të pushtetit, sipas parimeve të miratuara në filllim të bisedimeve. Mitrovica ka më shumë se 20.000 banorë, territor kompakt dhe kufi të qartë. Ka një përbërje multietnike të banorëve si dhe potenciale të duhura intelektuale e ekonomike për një komunë. Mitrovica duhet të jetë komunë më vete, e cila me pjesën jugore do të ketë shumë interesa të përbashkëta. Këto interesa duhet të koordinohen përmes një Këshilli konsultativ, ku do të kishim përfaqësimin e barabartë të pjesës veriore dhe jugore. Ndërkohë që udhëheqësinë për katër vjetët e ardhshme, duhet të ketë ndonjë përfaqësues ndërkombëtar. Me shpresë se kjo udhëheqësi do të vazhdonte. Komuna e Mitrovicës veriore duhet të ketë të gjitha kompetencat që kanë komunat tjera.
Deutsche Welle: Më thoni konkretisht: a do të jetë vija eventuale kufitare e komunës veriore të Mitrovicës, edhe vija e ndarjes së ardhëshme të Kosovës?
Oliver Ivanoviq: Jo, me siguri që jo. Kështu nuk mendon asnjë politikan i përgjegjshëm serb. Rasti i Mitrovicës duhet të zgjidhet përmes një Këshilli, i cili do të ishte edhe një lloj sigurie për shqiptarët e jugut të Mitrovicës, për mosndarjen e Kosovës. Për komunat tjera nuk do të ketë Këshille të përbashkëta.
Deutsche Welle: Në Vjenë, me katër maj do të vazhdojnë bisedimet e drejtëpërdrejta mes delegacioneve të Prishtinës dhe Beogradit. Mendoni se ekziston mundësia e ndonjë marrëveshje të drejtpërdrejtë?
Oliver Ivanoviq: Derisa loja vazhdon, duhet shpresuar një rezultat pozitiv. Të dyja palët duhet të tregojnë më shumë gatishmëri për kompromise dhe më pak për akuza e kundërakuza. Decentralizimi nuk duhet të politizohet. Si serb i Kosovës mund të them se kërkesa jonë kryesore është: siguria, e cila mund të zgjidhet përmes reformës së pushtetit lokal.

Bahri Cani