[munti]

SEKRETI I LIDHJES

Mbi karakterin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit flet edhe historiani britanik, Noel Malkolm, i cili
në librin e tij, "Kosovo a short history" (Harper Collins, 1999) kujton citimet e një zyrtari britanik
në Kosovë më 1878: "Lëvizja (LSHP)është më shumë një lëvizje fetare sesa sekulare, dhe udhëhiqet nga myftilerët, ulematë dhe kadijtë… Jam i mendimit se tashmë është mase e qartë se Porta e Lartë dhe
Lidhja janë në një mendje, dhe po punojnë për të arritur një qëllim të përbashkët -mbrojtjen e
provincës." (fq 222)


Që në vitin 1978 saktësisht në 100-Vjetorin e LSHP-së kishte zëra historianësh se kjo Lidhje nuk është mbajtur në shtëpinë që për dekada të tëra është identifikuar si Shtëpia e Lidhjes Shqiptare e
Prizrenit. Mirëpo, duke ditur faktin se ato vite ishin shumë të egra dhe të rënda, sidomos për popullin shqiptar, prandaj që atëherë jo pak historianë kanë hulumtuar dhe kanë konstatuar faktin e tani më
edhe logjikën se në atë shtëpi me aq pak metra katrorë assesi nuk ka pasur mundësi të organizohet Lidhja Shqiptare e Prizrenit. Kurse kur kësaj i shtohet edhe fakti se Kongresi i Berlinit ka zgjatur
më gjatë se një muaj ka sjellë disa vendime në dëm të shqiptarëve, atëherë vetvetiu besohet edhe deklarata e dhënë ekskluzivisht “Besës” prof dr Skënder Rizaj,se nuk është ajo shtëpi, vendi i mbledhjes dhe nuk është data 10 qershor, por, është 17 qershor dhe kjo ka vazhduar për një muaj rresht si tubim
kundërshtues kundër vendimeve të Kongresit të Berlinit. Prof dr Riza faktin e parë e shpjegon “është
abstrakte të mendohet se në atë shtëpi, e cila nuk mund të i zë as 25 burra të mbahet Lidhja Shqiptare e Prizrenit,sepse në atë tubim dihet mirëfilli kanë marrë pjesë qindra burra.” Pastaj ai ka vazhduar se Mbledhja e LSHP-së është mbajtur për një muaj rresht, sepse ata kishin njerëzit e vetë në Kongresin e Berlinit dhe nga atje u dërgohej telegram për ato vendime. Kështu krerët e LSHP-së kanë kundërshtuar
ato vendime, për copëtimin e tokave shqiptare. Padyshim prof Rizaj, lavdëron qëndrimin e Pashko Vasës, pasiqë ai ka ndihmuar shumë këtë Lidhje duke shfrytëzuar lidhjet që kishte sidomos me
Ambasadën Angleze dhe për ketë fakt u mbajt Lidhja në Prizren. Është befasuese se unë, që në 100-Vjetorin e LSHP-së kam sjellë dokumente angleze me të cilat saktësohet data dhe vendi i mbajtjes së
LSHP-së . Besoni ato janë në Prizren dhe vazhdojnë të fshihen në arkiv, kurse improvizimi i datës së Lidhjes që ishte kundër Lidhjes reale të të madhit Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe të tjerëve rrinë e
varur në mur. “Për këto falsifikime të historisë paguan Beogradi, Athina dhe Moska” pohon plot mllef dr Rizaj. Të këtij mendimi tani e një kohë të gjatë është edhe mr Enver Batiu. ‘Foltorja e Lidhjes është ende në xhaminë e Flamurit” tani siç e quajnë “Bajrakli xhami” ajo dhe disa qindra fakte të tjera
bindin secilin se Mbledhje e LSHP është mbajtur në këtë xhami. Njësoj mendojnë të dy historianët se shtëpia në këtë kompleks ka shërbyer vetëm si pallati i qeverisë i LSHP-së. Pokështu për këtë çështje
ndajnë mendimet e tyre edhe shumica e atyre që e kanë mëtuar nëpër libra të historisë së asaj kohe. Përgjegjësi i kompleksit të LSHP-së Parim Kosova, pohon se tani 128 vjet pas asaj Lidhje është
një pikëpyetje e madhe, dhe kjo ngjarje madhore nuk është mbajtur në atë shtëpi.
Ai bazuar në disa shënime të lexuara nga publicistë e historianë thotë se Shtëpia e Lidhjes ka shërby-
er si mësonjëtore në vitin 1881, por për nevoja emergjente të Lidhjes ishte adoptuar dhe ka shërbyer si rezidencë qeveritare e Lidhjes Shqiptare. Ai si përgjegjës i kompleksit, dhe në anën tjetër edhe
si njëri ndër hulumtuesit e mirëfilltë të kësaj ngjarje madhore. Madje mund të thuhet edhe militant i frymës, idesë dhe figurës madhore apo siç e quan ai Kryetarit të parë të Qeverisë shqiptare Ymer
Prizreni, mendon se hapësira aktuale e kompleksit duke përfshirë xhaminë “Bajrakli”, është logjike se xhamia është vendi ku edhe është mbajtur Mbledhja e Lidhjes.

Info:Gazeta Besa