QIRAJA
Ē'ėshtė qiraja.
Qiraja ėshtė sundimi i dobisė (p.sh: strehimi ėshtė dobia e banesės) sė diēkaje kudrejt njė pagese.
Gjykimi pėr qiranė:
Allahu i Lartėsuar thotė:
"Nėse ato i japin qumėsht fėmijėve tuaj, atėherė jepuni atyre shpėrblimin (qiranė) e tyre."69
"Njėra prej atyre dyjave tha: O babai ynė! Punėsoje atė me qira, sepse ai ėshtė mė i miri qė ke punėsuar, ėshtė i fortė dhe besnik."70
"Ata gjetėn aty njė mur qė donte tė rrėzohej dhe ai e ngriti atė. Shoku i tij i tha (Musai i tha Hidrit): Nėse do, mund tė merrje shpėrblim pėr tė."71
Aishja (Allahu qoftė i kėnaqur prej saj!) transmeton se i Dėrguari (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) dhe Ebu Bekri morėn me qira njė burrė prej fisit dejl pastaj njė prej fisit Abd bin Udej, tė cilėt ishin udhėzues dhe njohės tė mirė tė shtegjeve (kjo ka qenė nė hixhran e tė Dėrguarit (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė! pėr nė Medine)."72
69.Ebu Daud (sahih).
70.Talak:6.
71.Kasas:26.
72.Kehf:77.
Gjėrat nė tė cilat lejohet qiraja.
Ēdo gjė prej sė cilės ka dobi dhe struktura e saj qėndron e pa prekur, lejohet qiraja nėse nuk ka ndonjė pengesė nga sheriati nė lidhje me tė.
Ėshtė kusht qė gjėja e marrė me qira tė jetė e njohur, gjithashtu vlera e qirasė tė jetė e njohur, koha e qirasė dhe lloji i punės.
Allahu i Lartėsuar tregon pėr tė moshuarin e Medjenit kur i tha Musait (Paqja e Allahut qoftė mbi tė)!:
"Unė dėshiroj tė tė jap njėrėn nga dy bijat e mia (pėr martesė) dhe (mehri i tyre ėshtė) tė mė shėrbesh tetė vjet, nėse i plotėson dhjetė, atėherė do tė tė isha mirėnjohės."73
Transmetohet nga Handhale bin Kajs se ka thėnė: Pyeta Rafi bin Hadixh pėr tė punuar nė tokėn e dikujt me tė holla74 dhe mė tha: "Nuk ka problem pėr kėtė,
nėse ėshtė diēka e ditur dhe e siguruar, nuk ka problem nė tė."75
Qiraja (paga) e punėtorit.
Ibėn Umeri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se i Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė:
"Jepjani hakun punėtorit para se t'i thahet djersa!"76
Gjynahu i atij qė nuk ia jep hakun punėtorit.
Ebu Hurejra (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se i Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė:
"Allahu i Lartėsuar thotė: Unė jam armik i tre personave nė Ditėn e Kiametit: njė personi qė jep pėr hirin Tim pastaj tradhėton; njė personi qė shet njė njeri tė lirė dhe e ha ēmimin e tij, dhe njė personi qė merr nė punė njė punėtor dhe pasi ai ia kryen punėn, ky nuk ia jep tė drejtėn (hakun) e tij."77
Gjėrat nė tė cilat nuk lejohet qiraja.
Allahu i Lartėsuar thotė:
"Dhe mos i detyroni robėreshat pėr prostitucion nėse ato dėshirojnė dlirėsinė, me qėllim qė tė pėrfitoni diēka nga pasuritė e kėsaj bote.
73.Kasas:27.
74.Siē ndodh pėrgjithėsisht sot nėpėr firmat tė cilat kanė blerė toka dhe punėsojnė punėtorė me pagesė pėr mbjelljen dhe kultivimin e tyre
75.Muslim, Ebu Daud, Nesai.
76.Ibėn Maxhe (sahih).
77.Buhariu (hasen).
Por nėse ndonjė i detyron ato, atėherė Allahu pas njė detyrimi tė tillė ėshtė Falės i Madh, Mėshirėplotė."78
Xhabiri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se njė robėreshė e Abdullah bin Ubej bin Selul (koka e munafikėve) qė quhej Mesikeh dhe njė tjetėr qė quhej Emimeh, detyroheshin nga ai pėr prostitucion dhe ato u ankuan tek i Dėrguari (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!). Atėherė Allahu zbriti Fjalėn e Tij: Mos i detyroni robėreshat pėr prostitucion
deri nė Fjalėn e Tij: Allahu ėshtė Falės i Madh, Mėshirėplotė."79
Ebu Mesud el Ensari (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se i Dėrguari (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) e ka bėrė haram ēmimin e qenit, paratė e prostitucionit dhe qiranė e fallxhorit."80
Qiraja nė leximin e Kuranit.
Abdurrahman bin Shibėl el Ensari thotė: Kam dėgjuar tė Dėrguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) tė thotė:
"Lexoni Kuran dhe mos u ushqeni me tė. Mos shtoni pasurinė me tė, mos e harroni atė (duke ndenjur gjatė pa lexuar) dhe mos e teproni nė tė (duke zbukuruar zėrin sė tepėrmi)!"81
Xhabir bin Abdullah thotė: I Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) doli tek ne, ishim duke lexuar Kuran e nė mesin tonė ndodheshin beduinė dhe joarabė. Ai tha:
"Lexoni, se leximi juaj ėshtė i saktė! Do tė vijnė pas jush njerėz qė do ta teprojnė nė leximin e tij (duke zbukuruar zėrin dhe duke u pėrpjekur qė tė nxjerrin shkronjat nė njė mėnyrė tė tepruar, me qėllim qė tė mburren e tė bėhen tė njohur), do tė kėrkojnė shpėrblimin e tij shpejt dhe nuk do ta vonojnė atė (do tė kėrkojnė shpėrblimin (qiranė) e leximit nė kėtė botė dhe do ti japin pėrparėsi mbi shpėrblimin e botės tjetėr)."82
Ebu Seid el Hudri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se ka dėgjuar tė Dėrguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) tė thotė:
78.Nur:33.
79.Muslim (sahih).
80.Mutefekun alejhi.
81.Ahmed (sahih).
82.Ebu Daud (sahih).
"Mėsojeni Kuranin dhe kėrkojini Allahut me tė xhenetin para se ta mėsojnė atė njerėz qė kėrkojnė me tė (mėsimin e tij) dunjanė! Kuranin e mėsojnė tre persona: njė person qė mburret me tė (pėr tė fituar emėr), njė qė ushqehet me tė dhe njė qė e lexon atė pėr Hir tė Allahut."83