[Pause_Print_Scroll]

mbi imitimin

Imitimi, qoftë ai individual apo shoqëror, i mënyrës së jetës perëndimore nga ana e muslimanëve, padyshim është rreziku më i madh për ekzistimin - apo më mirë të themi - për ringjalljen e civilizimit islam. Zanafilla (rrënja) e kësaj sëmundjeje kulturore (gati se nuk është e mundur që këtë shfaqje ta quajmë ndryshe), daton nga disa shekuj më parë dhe është lidhur me dëshprimin e muslimanëve, të cilët panë fuqinë materiale dhe progresin e perëndimit dhe e krahasuan me gjendjen e mjerë të shoqërisë së tyre. Nga mosnjohja e mësimeve të vërteta islame, në masë të madhe për shkak të qëndrimit zemërngushtë të të ashtuqujturve ulema, rrodhi ideja se muslimanët nuk janë të aftë që të mbajnë hapin me progresin e tjerëve në botë, nëse nuk iu pështaten rregullave sociale e ekonomike të perëndimit. Bota muslimane ishte në stagnim: shumë muslimanë erdhën deri në përfundim se sitemi shoqëror e ekonomik i islamit nuk është në lidhmëri me kërkesat e progresit dhe se, sipas kësaj duhet të modifikohet sipas modeleve perëndimore. Këta njerëz " të arsimuar ", nuk kanë qenë në hall që të hulumtojnë se në ç’masë islami, si mësim, ka qenë përgjegjës për dekadencën e muslimanve; ata nuk u ndalën ta hulumtojnë ideologjinë e vërtetë të islamit; ata vetëm kanë vënë në dukje, me të drejtë, se mësimet e teologëve të tyre bashkëkohës, në të shumtën e rasteve janë pengesë e progresit dhe të arriturave materiale. Por, në vend që vëmendjen e tyre ta orijentojnë kah burimet origjinale - Kur'ani dhe Sunneti - ata heshtazi e identifikonin Ligjin Islam, Sheri’atin, me fikhun e shtangur të ditëve tona, dhe pohuan se është i mangët në shumë aspekte; sipas kësaj, ata kanë humbur çdo interes praktik për sheri’atin dhe e dëbuan në mbretërinë e historisë dhe në doracak të pastër teorik. Në këtë mënyrë, imitimi i civilizimit perëndimor iu duk si rrugë e vetme e daljes nga moçali i dekadencës dhe përdhosjes së botës muslimane. Në përpjekjet e tyre qëllim-mira, por gabimisht të orientuara, muslimanët e tillë "të arsimuar" kanë pasuar përkrahjen, gjatë dy dekadave të para të këtij shekulli, nga shkrimet apologjetike të dorës së dytë të cilat, derisa haptazi nuk i mohuan mësimet praktike të islamit, mundoheshin të tregonin se ideologjia e tij ka mundur lehtë t'i nënshtrohet koncepcioneve sociale e ekonomike të botës perëndimore. Kështu, imitimi i civilizimit perëndimor nga ana e muslimanëve ka qenë në dukje i arsyeshëm dhe rruga për braktisjen graduale të parimeve shoqërore më elementare islame ishte shtruar me pllaka - përherë me preteks të "progresit" islam - çka sot shenon evoluimin e disa shteteve më përparimtare muslimane.
E padobishme është të argumentohet, siç bëjnë shumica nga "intelegjenca" muslimane, se nuk ka kurrfarë pasojash të përshpirtshme, jetuam ne në këtë apo në atë mënyrë, veshëm ne rrobat perëndimore apo ato të të parëve tanë, qemë ne konzervativ në doket tona apo jo. Të rezonuarit e tillë është mashtrues deri në fund. Natyrisht, në islam nuk ka zemërngushtësi. Siç është cekur në kapitullin e parë, islami njeriut i lejon kufij shumë të gjërë të mundësive, derisa ai nuk vepron në kundërshtim me dispozitat fetare. Por, krejtësisht pamvarur nga fakti se shumë gjëra, të cilat janë pjesë e rëndësishme e strukturës shoqërore të perëndimit - si, p.sh., të përzierit e lirë e të pakufizushëm të gjinive, apo interesi (kamata) në kapital si temel i aktivitetit ekonomik9 - janë qartazi në kundërshtim me mësimet islame, karakteri natyror i civilizimit perëndimor qartë përjashton orientimin religioz, në njeriun.
Vetëm njerëzit shumë të cekët mund të besojnë, se është e mundur ta imitojnë ndonjë civilizim në pikëpamjen e tij të jashtme, e në të njejtën kohë të mos janë nën ndikimin e frymës së tij. Civilizimi nuk është formë e zbraztë, por organizëm i gjallë. Posa të fillojmë t'i përvetësojmë format e jashtme të atij organizmi, rrymat e tij të brendshme dhe ndikimet dinamike fillojnë të veprojnë në ne dhe ngadalë, pavërejtur ta formojnë qëndrimin tonë të tërë mental.
Pikërisht duke e kuptuar plotësisht këtë të vërtetë, Pejgamberi s.a.v.s. ka thënë: "Ai i cili i imiton njerëzit tjerë, bëhet një prej tyre". (Musnedi, Ibn Hanbeli, Ebu Davud). Ky hadith i njohur nuk është vetëm urdhër moral, por edhe dëshmi objektive e faktit - në këtë rast, fakti mbi pashmangshmërinë e asaj, se muslimanët i asimilon cilido civilizim jomusliman, të cilin ata e imitojnë në forma të jashtme.
Në këtë aspekt, është vështirë të shohim dallimin fundamental në mes të aspekteve të "rëndësishme" dhe të "parëndësishme" të jetës sociale. Krejt është e rëndësishme në këtë kontekst. Nuk mund të ketë gabim më të madh nga supozimi se, p.sh. veshja (rrobat) është diç thjesht e "jashtme", dhe sipas kësaj, e parëndësishme për Un-in intelektual e shpirtëror të njeriut. Të veshurit përgjithësisht është pasojë e zhvillimit shumëvjeçar të shijes dhe nevojave njerëzore. Moda i përgjigjet koncepcioneve estetike të atij populli dhe në atë mënyrë prirjeve të tij. Ajo është e modeluar dhe vazhdimisht rimodelohet në përshtatje me ndryshimet, brenda të cilave kalon karakteri dhe prirjet e njerëzve. Ta marrin për shembull, moda e sotme e perëndimit, plotësisht i përgjigjet karakterit intelektual e moral të Perëndimit bashkëkohor. Me përvetsimin e veshjes perëndimore, në vend të veshjes personale, muslimani pa vetëdije shijen e vete ia përshtatë shijeve të perëndimit dhe Un-in e vet personal, intelektual e moral e formon në mënyrë të tillë që ajo definitivisht " inkuadrohet" në veshje të re. E duke vepruar kështu, ai heq dorë nga një pjesë e madhe e mundësive kulturore të hapura popullit të vet, ai mohon shijet e tyre tradicionale, vlerën e tyre estetike, prirjet e tyre dhe paragjykimet, ndërsa pranon servilizmin intelektual e moral të robërimit ndaj civilizimit të huaj. Me fjalë tjera, nëse muslimani imiton në veshje, "kopjon" maniret (sjelljet) dhe mënyrën e jetesës së perëndimit, ai zbulon prirjet e veta për atë civilizim, çfarëdo qofshin deklaratat e tia në aspektin e pretendimeve të tia. Praktikisht, është e pamundur ta imitojnë civilizimin e huaj, e të mos çmohet fryma - shpirti i tij. E poashtu është e pamundur të çmohet fryma e ndonjë civilizimi, i cili është në kundërshtim me pikëpamjet religjioze në jetë, e të mbetemi musliman i mirë.10 Tendenca e imitimit të ndonjë civilizimi të huaj, pashmangshëm është pasojë e ndjenjës së inferioritetit. Ky, e asgjë tjetër, është problemi me muslimanët, të cilët e imitojnë civilizimin perëndimor. Ata e krahasojnë fuqinë dhe shkathtësinë teknike të tij, si sipërfaqe të shkëlqyer me mjerimin e pikëlluar të botës islame; ata fillojnë të besojnë se në kohën tonë nuk ekziston rrugë tjetër, përveç rrugës perëndimore. Ta fajsojmë islamin për të metat tona vetiake është bërë modë e ditës. Në rastin më të mirë, të të ashtuquajturit intelektualët tanë përvetësojnë qëndrim apologjetik dhe mundohen ta bindin veten dhe të tjerët, se islami me përvetësimin e vlerave perëndimore është kompatibil.

vazhdon...