[Hattabi]

Vazhdimi i temes: " E vërteta mbi Sufizmin " nga autori :Muhammed ibn Rebi ibn Hadi el-Medkhali

Unifikimi (bashkimi) i feve sipas Ibn'Arabiut



Ibn Arabiu konsideronte se të gjithë paganët dhe idhujtarët janë në të vërtetën, meqë çdo gjë është All-llah nga këndvështrimi i tij. Prandaj, kushdo që e adhuron një idhull, një gur, një njeri, një dru apo një yll, atëherë ai e ka adhuruar All-llahun. Ai për këtë thotë:

"Kështu që personi me vetëdije të plotë është ai që e sheh çdo objekt të adhurimit si manifestim të së vërtetës që ai e përmban brenda dhe për të cilën ai adhurohet. Prandaj, ata e quajnë zot, bashkë me emrin e tij të veçantë, qoftë ai gur, dru, kafshë, njeri, yll apo engjëll." [el-Fusus (1/195), el-Uekil: Hedhihi Hijes-Sufije (f.38)]

Kështu Ibn Arabi e shpallë idhujtarinë e tyre të saktë, meqë çdo gjë që ata e adhurojnë është vetëm Zoti, që është shfaqur në trajtë të njeriut, drurit apo gurit.

O vëllezër, nëse Sabianët janë pabesimtarë për shkak se i adhurojnë yjet, çifutët janë pabesimtarë për shkak se adhuruan viçin, të krishterët janë pabesimtarë për shkak se e adhurojnë Isain, dhe kurejshitët ishin pabesimtarë për shkak se adhuronin idhuj... si mundet që një person që thërret në adhurimin e të gjitha këtyre të mos jetë pabesimtar? [Shiko Hadhihi Hijes-Sufije (f.38)]

Ibn Arabi edhe e pranon besimin e tij se të gjitha fetë janë një dhe se zemra e tij është e gatshme të përqafojë çdo sekt dhe fe. Ai thotë në librin e tij, "Dhahairul-A’lak Sherh Terxhumanil-Eshvak:

"Përpara e kritikoja shoqëruesin tim në qoftë se feja ime nuk ishte feja e tij. Por zemra ime ka ndryshuar dhe pranon çdo imazh; është strehë për dashnorët e pabrengë dhe është manastir për murgjit; [është] Shtëpi e idhujve dhe Idhull-Shtëpi në Ta’if; [është] pllakat e Torës (Teuratit) dhe mus-hafi i Kur’anit. E pasoj fenë e dashurisë, kudo që të më çojë, kështu që çdo fe është feja ime dhe besimi im." [el-Uekil: Hadhihi Hijes-Sufije (f.93) dhe ai ia atribuon këtë në f.93 të Dhekhairul A'lak]

Për më tepër, Ibn ‘Arabi i këshilloi (paralajmëroi) pasuesit e tij që të mos besojnë në një fe të veçantë duke i mohuar të tjerat. Ai thotë në el-Fusus:

"Ruajuni nga kufizimi i vetes suaj në një besim të veçantë dhe mohimi i çdo gjëje tjetër, kështu që të humbisni të mirën e madhe. Vërtet ju do të humbisnit arritjen e njohurive të çështjes (punës) në formën që ai e ndjek. Më mirë bëhu i gatshëm të pranosh të gjitha format e besimit. Kjo për shkak se All-llahu është më i lartë dhe më i madh sesa të kuptohet (përfshihet) me një besim duke i përjashtuar të tjerat (besime). Kështu të gjitha janë të sakta, e kushdo që është i saktë pranon shpërblim (shpërblehet); kushdo që shpërblehet është fatlum, dhe kushdo që është fatlum është ai me të cilin Ai është i kënaqur." [Hadhihi Hijes-Sufije (f.94) dhe ia atribuon këtë el-Fusus-it (f. 191)]

Për këtë arsye Ibn'Arabiu e shpalli Faraonin e kohës së Musait të shpëtuar dhe thotë duke e komentuar thënien e All-llahut të Lartësuar:

"Qetësim për mua dhe për ty." [el-Kasas: 9]

Kështu që përmes kësaj erdhi gëzimi (kënaqësia) për të (për gruan e faraonit sh.p.), për shkak të përsosjes që i ishte dhënë, dhe kënaqësi për Faraonin për shkak të besimit të tij (imanit), të cilin All-llahu ia dha kur ai u fundos (u mbyt në ujë), kështu që Ai e mori shpirtin e tij, i cili ishte i pastër dhe i pastruar nga çdo papastërti." [Hadhihi Hijes-Sufije (f.95) dhe ai ia atribuon këtë el-Fusus-it (f.201)]

Ai haptas deklaron se Faraoni ishte besimtar, duke e kundërshtuar tekstin e Kur’anit Fisnik në shumë ajete. Nga këto është thënia e All-llahut, më të Lartit:

"Kështu që All-llahu e kapi atë me dënim për mëkatin e parë dhe të fundit të tij." [en-Nazi'at: 25]

Gjithashtu Abdul-Kerim el-Xhili, i cili vdiq në vitin 830H, thotë, duke shpjeguar besimin e tij se të gjitha fetë janë një, në librin e tij "el-Insanul-Kamil" (Njeriu i Përkryer):

"Kështu unë ia dorëzoj veten time çdo gjëje në çka dëshirat e mia më dorëzojnë; si mund ta kundërshtoj gjykimin e të dashurit. Nganjëherë mund të më shihni duke u përkulur në xhami dhe herave të tjera do të më shihni duke adhuruar në kishë. Nëse ne gjykimin e Sheriatit unë jam mëkatar, prapseprap përsa i takon njohurisë mbi realitetin unë jam i bindur (respektues)." [Hadhihi Hijes-Sufije (f.96) dhe ai ia atribuon këtë el-Fusus-it (1/69)]

Prandaj, sipas el-Xhilit nuk ka dallim në mes të xhamisë dhe kishës, megjithëse ai ishte mëkatar dhe i pabindur ndaj urdhërave të All-llahut sipas Sheriatit të jashtëm dhe të dukshëm, siç pretendon ai, por ai përbrenda ishte i dëgjueshëm ndaj All-llahut, meqë ai i nënshtrohej vullnetit të All-llahut.

Dëgjo po ashtu pretendimin e Ibnul-Faridit se All-llahu është në të vërtetë krijesa e Tij, e i Lartë është All-llahu nga ajo. Ai thotë:

"Unë vazhdoj drejt realitetit të vërtetë dhe njerëzimi ishte prapa meje, ngado që kthehesha e shihja.

Nuk ishte habi që njerëzit u lutën derisa zemra Ime u qetësua dhe ky ishte drejtimi i Faljes dhe synim

për mua. Për të (realitetin e vërtetë) janë të gjitha namazet e mia, të cilat i kryej në vendqëndrimin

dhe për të cilin dëshmoj se ai (realiteti i vërtetë) u lut (u fal) për mua. Dhe gjithçka tjetër u lut (u

fal) për mua dhe namazi (lutja) im nuk ishte për askënd, pos për Mua, në çdo rekat."

Ibnul-Faridi gjithashtu renditi një poemë të tërë në të cilën ai i drejtohej All-llahut në trajtën femërore në mënyrë të ngjashme. Mirëpo, o vëllezër, përsëri hapësira nuk na lejon që të sjellim shembuj të tjerë të besimit të shumicës së Sufive në unitetin e feve, nga fjalët e udhëheqësve të tyre kryesorë, si Ibnul-Farid, el-Xheli, Ibn ‘Axhibe, Hasan Ridvan, Ibn-Beshishë, ed-Dimerdash e të tjerë, dhe kushdo që dëshiron të shikojë këto gjëra, mund t’i referohet librit Hadhi Hijes-Sufije (Ky është Sufizmi) nga Abdurr-Rrahman el-Vekil rahimehullah.