[Ethnic Albanian]

Intervista me Renato Rrapin

- Po ju drejtohem me emrin që ju njohin në Shqipëri, Janulla. Në
radhë të parë do të doja të dija përse vendosët të bënit publike
historinë tuaj? Ju nuk jeni as rasti i parë dhe as rasti i fundit,
ku familja e vajzës nuk pranon djalin. Pra nuk pranon që vajza e
tyre të lidhet me një djalë. Pse këmbëngulët kaq shumë që këtë
histori ta nxirrnit nga sirtarët e të kaluarës?

Në radhë të parë, unë jam nënë dhe dua të vë në jetë nderin tim,
dinjitetin, që ma ka ulur aq poshtë dhe vazhdon akoma me ofendime me
shpifje nga më të ulëtat, nga më degjenerohet. Dhe aq më tepër dhe
familja e tij dhe e motra. Prandaj unë vendosa t`i tregoj publikut
se kush jam dhe çfarë djali kam, çfarë familje kam, ku jetoj dhe të
gjitha çfarë ju mund të kërkoni.

- Atëherë kemi dëgjuar, kemi lexuar versionin e plotë të zotit
Kadare. Do të donim sot të dëgjonim versionin e plotë të Janullës.
Si nisi historia e djalit tuaj me vajzën e Kadaresë dhe më pas të
gjithë incidentet që e pasuan atë?

Historia e djalit tim nisi kur ai ishte student në vitin e tretë në
liceun artistik. Ajo ishte në vitin e dytë në shkollën "Sami
Frashëri". Por fati ynë i keq ishte se ne jetonim afër tyre dhe si
të rinj që ishin... Unë nuk isha në gjendje të madhe, shitëse isha.
25 vjet punova në Tiranë dhe konditat që kishte Ismail Kadareja nuk
e kisha unë shoqërinë që e rrethonte atë. Ai bënte ligjin, more
vëlla, ai duhesh vënë ministër i Brendshëm dhe kushedi sa do të
internonte. Ai është kriminel për mua, shoku i ngushtë i Enver
Hoxhës që kanë bërë krimet e dynjasë. Unë për veten time jam e larë,
e pastër në shpirt e tregoj të vërtetën. Nuk dua të shpif, nuk dua
të marr njeri në qafë.

- Më tregoni historinë siç ju thashë Ismail Kadare ka mohuar
ekzistencën e një lidhjeje midis vajzës së tij dhe djalit tuaj, ai
ka deklaruar që behet thjesht presion nga një familje. Ju e dini si
ju ka vlerësuar ai si një grua amorale dhe një familje që donte të
fejonte me zor djalin me vajzën e tij. Nëse do të na tregonit
versionin tuaj të historisë së lidhjes së djalit tuaj me djalin e
Kadaresë?

Djali im kishte filluar dashuri me të. I ati i vajzës çfarë nuk i
sillte nga Franca se i pari shkrimtar që shkonte në Francë, Ismail
Kadareja ka qenë. Çdo gjë vajza ia jepte djalit tim me magnetofon,
me "Beatles". Ku kishte atëherë "Beatles" në 1982 dhe më shokë ky me
një vajzë tjetër, këta takoheshin dhe u dashuruan. Ajo ishte e bija
e Kadaresë. E merrte në telefon në Liceun Artistik dhe i
thoshte: "Hajde Renato, se ke motrën sëmurë" (bëheshe sikur ishte
tezja, motra ime). Renato dilte, kur e shikonte atë dilnin shkonin
në kinema, së bashku me të motrën e saj, Besin. Vjehrra ime e ka
gjetur disa herë në varreza, dy herë e ka parë me lule me trëndafila
te babai i Renatos. Ismail Kadareja e dinte shumë mirë këtë dhe
duhet të tregohesh i drejtë mos ta fshihte këtë që po e mban sekret,
që vetëm varri do t`ia tresë. Ky duke marrë vesh që e bija dilte me
Renaton, se ai e dinte pavarësisht se thotë që nuk dija gjë. A i
kujtohet Ismail Kadaresë, që në orën dy të natës, e ka marrë vëllai
i tij se vajza vinte në shtëpinë tonë. Në dy të natës e kanë marrë
vajzën dhe i kanë thënë: "hajde me të mirë, se po nuk erdhe, do të
marrim policinë".

- Për çfarë viti bëhet fjalë?

Po, në 1982, sepse në 1983 ato i hoqën fëmijën nga barku. Kështu që
Kadareja bëri krimin e parë.

- Atëherë ju po thoni që lidhja midis djalit tuaj dhe vajzës së
Kadaresë ka pasur një abort në mes?

Ka pasur abort dhe me urdhër të Foto Çamit është hequr fëmija në
maternitetin e Tiranës. Këtë e dinë shumë mirë njerëz kompetentë dhe
këtë nuk ka kush ta mohojë asnjeri. Ndoshta njerëzit nuk duan të
flasin, por dokumentet janë, njerëz të gjallë ka që e faktojnë. Këtë
e ka faktuar vetë Liri Gjoliku, që ka qenë në Kuvendin Popullor dhe
unë i bëra letër atëherë asaj dhe ajo u interesua për të gjithë këto.

- Ju thoni që në orën dy të natës, vëllai i Kadaresë ka ardhur në
shtëpinë tuaj për të marrë Gresën?

Po, Shahini. Ai doktori. Motra ime ka qenë atje vajza ime e vogël,
Renato. Madje atë natë që ajo ka qenë atje, unë kam dalë, kam blerë
pasta, se pijet i solli vetë se ia sillte i ati nga Franca dhe ka
qëndruar gjithë natën atje. Dhe 2-3 herë edhe në mëngjes vinte, se
më thoshte komshija: "Moj, vjen një vajzë me syze, Renato është më i
bukur, çfarë e do Renato atë vajzë". Por ajo nuk e dinte që ishte
vajza e Kadaresë dhe më pas u miqësuan me të dhe u bë aleate me të,
derisa na futën incizim në shtëpi. Kush shkrimtar i bën këto të
incizojë, çfarë thonim ne. Kjo është e vërteta, s`ka pse t`i mohojë
ai. Kjo histori është aq e dhimbshme, sa nuk ka bërë vaki. Është
ekzemplare për Shqipërinë. S`ka bërë vaki në botë kjo që ka bërë ai.

- Kemi ngelur tek ajo pjesë e historisë kur vëllai i Kadaresë e mori
Gresën. Ku e çuan Gresën atë natë?

Erdhën e morën se dhe ajo fëmijë ishte 17 vjeçe dhe jo 15 siç thuhet
nëpër gazeta. Vajzat 17-vjeçare martoheshin në atë kohë dhe kur
erdhi herën tjetër më duket ka qenë ora 9, sa unë derdhja lekët e
dyqanit. Kur erdha në shtëpi dëgjova këta të dy që ishin të mërzitur
dhe pyes Renaton që çfarë ke. Ky i thoshte, thuaja ti ndërsa ajo i
thoshte "thuaja ti sat ëme". O zot, thashë, vajza e Ismail Kadaresë
të thotë: "thuaj sat ëme". Çfarë edukate.

- Çfarë ju thanë atë natë?

Renato me tha: "Mami e di si është puna. Kjo është 6 muajshe
shtatzënë dhe unë nuk e di çfarë të bëjmë. I them asaj a e di mamaja
jote babai, jo më thotë nuk e dinë. Po ti si vete në shkollë: "Po,
ja më tha, vë korsenë e mamit, që nuk me duket barku". Dimër ishte.
Në këtë kohë i thashë, ma jep nr e telefonit. Të vete të marr mamanë
tënde në telefon dhe vajta tek hotel "Peza". E marr në telefon dhe
më del Helena, të cilës i them: "Hajde se kam një punë". Për çfarë,
më do më thotë, por ti e di që vajzën e ke këtu, se kemi një punë
serioze dhe unë urtë e butë, jo siç filluan ato. Vjen Helena dhe
Renato më thotë dil mami, se do t`ia them vetë. Nuk e mbaj mend se
çfarë i tha, dhe kur del nga dhoma, ajo më thotë: "Janulla, nesër do
të vish të bisedosh me Ismailin, se ai vendos. "Dhe është e vërtetë,
nëna nuk vendos, ai ishte komandant në shtëpinë e tyre. Mirë i them
unë, kur të vij, kur të mbarosh punë me dyqanin. E mbajta mend këtë
fjalë që më tha ajo dhe kur dola nga dyqani e mora në telefon. Se
mendova, a do të dojë ai? Sa u hap telefoni, unë i thashë: Zoti
Kadare, ju jeni? Po më tha kush jeni ju? Jam mamaja e Renatos, i
thashë. Moj qelbësirë, më tha ai, dhe ma mbylli telefonin. Unë, duke
u mbajtur me fjalën e Helenës, shkova tek shtëpia dhe më del Ismaili
dhe më fut tek dhoma e punës, ku kishte libra. Që ai thotë, e kanë
futur për të spiunuar. Më bie në sy fotoja e Ismailit me Enver
Hoxhën me Gresën dhe thashë me veten time. Bo bo, ku u futa, këta
kushedi se çfarë do më bëjnë mua dhe atë që mendova më ndodhi.