[Dilaver]

Thanë për Nexhmije Pagarushën

Esat Mekuli: Nexhmija është kjo – Bilbili i Kosovës, bilbili i këngës sonë.

Rexhep Munishi: Nexhmije Pagarusha për së gjalli po I përjeton dy jetë: atë derisa ishte në skenën e këngës dhe muzikës dhe atë pas ndërprerjes së këndimit aktiv. Ajo I përjetoi dy kënaqësi që janë privilegj i ruajtur vetëm për njerëzit e mëdhenj. Sa këndonte, e adhuruan! Kur pushoi së kënduari, nuk e harruan! Këngëtare si Nexhmija vështirë se do të përsëritet në skenat shqiptare. Vështirë të përsëritet një cilësi zëri e dhunti muzikore që ka ajo. Për të do të ketë gjithmonë shumëçka të themi. Për një gjysmë shekulli ishin të kënaqur të gjithë ata që e njohën, të gjithë ata që e dëgjuan, ata që patën miqësi me të dhe të lumtur janë ata që itakuan kohës së saj, kohës së shënuar me zërin e Nexhmije Pagarushës.

Kristë Lekaj: E kemi quajtur “Bilbili i Kosovës”, por ajo në të vërtetë ishte Kosova vetë! I falënderohem Zotit që kam punuar me të, se prej saj kam mësuar shumë. Nexhmijaështë Nexhmije! Është këngëtare që lind
vetëm një herë.

Avni Mula: Në Shqipëri la mbresë të jashtëzakonshme, jo vetëm pse këndoi mirë, po u tregoi edhe atyre artistëve tanë shqiptarë, të Tiranës, të Shkodrës dhe të gjithë qyteteve të tjera të Shqipërisë, u dha një mësim se si duhet të këndohet kënga popullore, si duhet të interpretohet kënga popullore, çfarë koloriti duhet të ketë kënga popullore. Ajo mbetet një ndër këngëtaret më të shkëlqyeshme të mbarë Shqipërisë jo vetëm të Kosovës.

Ardit Gjebrea: Është një ndër kujtimet më të bukura të jetës time dueti që kam kënduar me Nexhmijen. Po të mos jesh njeri i madh, nuk mund të jesh artiste e madhe. Them se janë pak ata artistë që janë vërtet artistë dhe që e meritojnë këtë fjalë. Nuk është thjesht artiste e skenës, është artiste njeri, është artiste në shpirt. Të gjithë ne shqiptarët duhet të jemi të lumtur që ekziston fenomeni Nexhmije Pagarusha.

Ymer Shkreli: Nexhmije Pagarusha është institucioni ynë i lartë muzikor, akademia jonë e vetme muzikore, opera jonë e vetme, muzeu ynë i vetëm etnografik, monumenti ynë i vetëm folklorik-e megjithatë nuk ishte dhe nuk është nën mbrojtjen e shoqërisë si disa kisha e xhami. Fundja, në mungesë të tempullit të kulturës e kemi Nexhmijen, në mungesë të filarmonisë e kemi Nexhmijen, në mungesë të galerisë e kemi Nexhmijen.
Nexhmija është një!

Lutfi Turkeshi: Ajo përmes dritës artistike ndriçoi brendshëm visarin e pashtershëm tradicional. Në mënyrë spontane Nexhmija bën përpjekje “orfeane” për të mishëruar këngën e vet me traditën gjithëshqiptare.
| F.M.K