[Dilaver]

PLANI I AHTISARIT: MARRJE E RREZIKUT MBI VETE, PA ASNJË GARANCI - “CAVEAT EMPTOR”

Si mund të mendohet që propozimi i cili dobëson kapacitetin e qeverisë qendrore të Kosovës për qeverisjen e territorit të saj dhe në të njëjtën kohë lehtëson të gjitha llojet e marrëveshjeve ligjore dhe ekstra-ligjore midis Beogradit dhe komunave serbe, do të shpjerë në paqe dhe stabilitet në Kosovë dhe në Evropën juglindore?
Si mund të sigurojë një plan i tillë se Mitrovica dhe pjesa tjetër e veriut do të ngelin pjesë integrale e Kosovës, kur Kosova nuk e ka mundësinë madje as të fillojë me sovranitetin e duhur fillestar?
Nga Shirley Cloyes DioGuardi, Këshilltare e Çështjeve Ballkanike e LQSHA

I dërguari i Kombeve të Bashkuara, Marti Ahtisari u ka kërkuar shqiptarëve të Kosovës dhe negociatorëve serbë që në Vjenë për disa javë me radhë t’i shqyrtojnë elementët e “Propozimit të tij përmbajtjesor për zgjidhjen e statusit të Kosovës”, në mënyrë që kah fundi i marsit t’i bëjë rekomandimet e tij finale para Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Më 20 shkurt, Ahtisari deklaroi në një këshill të përhershëm të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim të Evropës - OSBE, se “Është për keqardhje, por gjasët që palët të arrijnë një kompromis për statusin e Kosovës, pothuajse nuk ekzistojnë fare”.Është e vështirë të besohet që Ahtisari mund të ketë besuar ndonjëherë se serbët dhe shqiptarët do të mund të pajtoheshin për një zgjidhje të përbashkët për Kosovën, aq më shumë kur dihen përpjekjet e Serbisë gjatë gjithë shekullit të njëzet për okupimin, dëbimin dhe vrasjen e shqiptarëve.

Dredhitë që qëndrojnë pas refuzimit serb

Duke i vënë kapak intransigjencës disamujore, më 14 shkurt, parlamenti serb votoi me shumicë votash hedhjen poshtë të propozimit të Ahtisarit dhe miratoi një rezolutë që saktësonte se ky propozim “në kundërshtim me ligjin hap themelet për krijimin e një shteti të ri të pavarur në territorin e Serbisë”. Kryeministri Vojislav Koshtunica ritheksoi thirrjen e tij për ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me të gjitha ato vende që do ta njohin pavarësinë e Kosovës.
Komuniteti ndërkombëtar duhet ta ketë kuptuar tashmë se vendimi që mori vjeshtën e kaluar për shtyrjen e zgjidhjes së statusit final deri pas zgjedhjeve serbiane të 21 janarit nuk pati asfarë ndikimi në zgjidhjen e statusit përfundimtar.
Të gjitha partitë politike serbe, me përjashtim të partisë së vogël liberale demokratike, të udhëhequr nga Çedomir Jovanoviq, kundërshtojnë pavarësinë e Kosovës. Zgjedhjet në Serbi i fituan radikalët, që udhëhiqen nga Vojislav Shesheli i akuzuar për krime të luftës. Rezultati paraqet të kundërtën e asaj që këmbëngulte Perëndimi, se po që se Kosova hiqej nga lista e angazhimit parësor, në Serbi do të triumfonin forcat demokratike.
Në të vërtetë, thirrja dhe kërkesa e Beogradit për shtyrjen e zgjidhjes së statusit përfundimtar deri pas zgjedhjeve ishte një kurth për blerjen e kohës me qëllim të përshpejtimit të angazhimit të tij disa miliardësh në Uashington dhe Bruksel, për dëmtimin e imazhit të popullit shqiptar dhe dobësimit të mbështetjes Perëndimore për pavarësinë e Kosovës.
Mospranimi i propozimit të Ahtisarit nga Beogradi, është po ashtu një dredhi mashtruese, një dredhi e llojit që synon të krijojë iluzionin e Serbisë viktimë. Kjo është e vërtetë e pamohueshme, me që propozimi i Ahtisarit i jep Serbisë pikërisht atë që ka kërkuar: Një Kosovë me “më shumë autonomi dhe më pak pavarësi” nëpërmjet planit të decentralizimit, i cili do t’i mundësojë Beogradit të ruajë kontrollin mbi serbët e Kosovës dhe nëpërmjet kësaj do t’i mundësojë asaj ta mbajë Kosovën të destabilizuar me qëllim që, në fund të fundit, të rivendosë kontrollin e saj mbi një pjesë apo mbi tërë territorin e Kosovës. Refuzimi serb i planit të Ahtisarit është një dredhi e re për shtimin e presionit mbi komunitetin ndërkombëtar për të fituar koncesione të tjera nga shqiptarët gjatë “raundit të fundit” të negociatave.
Në anën tjetër, me insistimin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të cilat shqiptarët i përqafojnë si shpëtimtaren e tyre nga okupimi dhjetëvjeçar dhe lufta gjenocidale e Milosheviqit, kryeministri i Kosovës, Agim Çeku, ka “pranuar” propozimin e Ahtisarit. Çeku dhe pjesa tjetër e shoqërisë së shqiptarëve të Kosovës janë prirë të besojnë se plani do ta jetësojë pavarësinë “de facto” nën mbikëqyrjen ndërkombëtare.
Atyre u është thënë dhe po u thuhet vazhdimisht se pranimi i planit të Ahtisarit nga pala shqiptare është veprim thelbësor për të siguruar njohjen e Kosovës nga komuniteti ndërkombëtar.