Ēatia E Sigurtė.
Nė Kuran,Zoti na tėrheq vėmendjen ndaj njė vetie mjaft interesante tė qiellit:
Qiellin e kemi bėrė si ēati tė sigurtė e tė mbrojtur
(El Enbija 32)
Kjo veti e qiellit ėshtė vėrtetuar prej kėrkimeve shkencore tė kryera nė shekullin XX.
Atmosfera,e cila rrethon tokėn,kryen shėrbime jetike pėr tė siguruar vazhdimėsinė e jetės.Duke shkatėrruar mjaft meteorė tė mėdhenj e tė vegjėl,gjatė pėrpjekjeve tė tyre pėr tė arritur tokėn,ajo i ndalon ata qė tė pėrplasen me tokėn dhe tė dėmtojnė gjallesat.
Pėr mė tepėr,atmosfera filtron rrezet e dritės qė vijnė nga hapėsira,tė cilat janė tė dėmshme pėr krijesat e gjalla.Fakti mė interesant ėshtė se vetėm rrezet e padėmshme e tė nevojshme -drita e tejdukshme,rrezet e shkurtra ultravjollcė dhe valėt e radios -janė nė gjendje tė pėrshkojnė atmosferėn.I gjithė ky rrezatim ėshtė i domosdoshėm pėr jetėn.Atmosfera lejon
kalimin vetėm tė njė pjese tė rrezeve tė shkurtra ultravjollcė,tė cilat janė mjaft tė domosdoshme pėr procesin e fotosintezės dhe pėr ekzistencėn e tė gjitha gjallesave.Pjesa mė e madhe e rrezeve tė gjata ultravjollcė,tė lėshuara nga dielli,filtrohen prej
shtresės sė ozonit nė atmosferė dhe vetėm njė pjesė e kufizuar dhe thelbėsore e tyre arrijnė nė Tokė.Vetia mbrojtėse e atmosferės nuk mbaron kėtu.
Atmosfera mbron gjithashtu tokėn prej tė ftohtit ngrirės tė hapėsirės,i cili arrin deri nė minus 270 gradė celcius.
Nuk ėshtė vetėm atmosfera ajo qė e mbron Tokėn nga efektet shkatėrruese dhe dėmtuese tė hapėsirės.Sė bashku me atmosferėn,brezi Van Alen,njė shtresė,e cila krijohet si rezultat i fushės magnetike tė Tokės,gjithashtu shėrben si njė fushė mbrojtėse kundėr rrezatimeve tė dėmshme,tė cilat kėrcėnojnė
planetin tonė.Ky rrezatim,i cili vazhdimisht lėshohet prej diellit dhe yjeve tė tjera,ėshtė vdekjeprurės pėr gjallesat.Nėse brezi Van Alen nuk do tė ekzistonte,energjia e shpėrthimeve masive tė quajtura shpėrthime diellore, tė cilat hasen vazhdimisht nė Diell, do tė shkatėrronin ēdo formė jete nė Tokė.
Dr.Hugh Ross,duke folur mbi rėndėsinė qė ka pėr jetėn tonė brezi Van Alen,ndėr tė tjera thotė:
Nė fakt,Toka ka dendėsinė mė tė lartė se ēdo planet tjetėr nė Sistemin Diellor.
Bėrthama e madhe e hekur-nikelit ėshtė shkaku i ekzistencės sė fushės sonė tė madhe magnetike.Kjo fushė magnetike formon shtresėn mbrojtėse Van-Alen,e cila e mbron Tokėn nga rrezet bombarduese.Nėse nuk do tė ishte kjo mburojė, jeta nė Tokė do tė ishte e pamundur.I vetmi planet tjetėr shkėmbor qė ka fushė
magnetike ėshtė Mėrkuri,por fuqia e fushės sė tij ėshtė 100 herė mė e vogėl se e Tokės.Madje as Afėrdita planeti ynė motėr nuk ka fushė magnetike..
Brezi mbrojtės Van-Alen ėshtė njė strukturė qė gjendet vetėm nė Tokė.1
Energjia e ēliruar nė njė prej kėtyre shpėrthimeve tė viteve tė fundit ėshtė e barabartė me energjinė e ēliruar nga shpėrthimi i 100 miliardėbombave atomike,si ajo qė u hodh nė Hiroshimė. Pesėdhjetė e tetė orė pas shpėrthimit u vėrejt se gjilpėrat magnetike tė busullave paraqitnin njė lėvizje jo tė zakonshme dhe 250 km mbi atmosferėn e Tokės,temperatura u
rrit menjėherė nė 2500 o C.
Me pak fjalė,njė sistem mbrojtės i pėrkryer funksionon mbi Tokė.Ai e rrethon botėn tonė dhe e mbron prej kėrcėnimeve tė jashtme.
Vetėm kohėt e fundit, shkencėtarėt arritėn tė mėsojnė
disa gjėra rreth tij,kurse Zoti na ka njoftuar nė Kuran pėr
mbėshtjellėn mbrojtėse tė Tokės qė shekuj mė parė.