[Albanian eX|PerT]

Kush sprovohet më së shumti?

Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thotë: “Njerëzit që më së shumti sprovohen janë pejgamberët, pastaj ata që janë më afër tyre, pastaj ata që janë më afër tyre. Sprovohet njeriu aq sa ka fe, ai që ka fe të madhe i shtohet sprovimi, kurse ai që është i dobët në fe, i lehtësohet sprovimi. Sprovohet besimtari aq, sa që ecë në mesin e njerëzve, duke mos mbetur në te asnjë mëkat”. (Buhariu).
Hadith madhështor me domethënie gjigante. Fjalë të zgjedhura të cilat mund të dalin vetëm nga njeriu i zgjedhur, i cili nuk flet nga hamendja, por nga shpallja që i shpallet nga i Dituri, i Urti.
Ky është një hadith bazë sa i përket temës së sprovimit, e ai që e analizon këtë hadith do t’i mjaftojë për ta kuptuar esencën e çështjes së sprovimit.
Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, në këtë hadith me pak fjalë e sqaron krejt atë që duhet të dihet në lidhje me sprovat. Hadithi ndahet në tri pjesë, ku secila prej tyre tregon një çështje të caktuar:
1. “Njerëzit që më së shumti sprovohen janë pejgamberët, pastaj ata që janë më afër tyre, pastaj ata që janë më afër tyre.”
Kjo pjesë e hadithit na bën të qartë një të vërtetë të madhe, e ajo është se: Ligji i All-llahut në këtë botë është se Ai do t’i sprovojë besimtarët, e nga ky ligj nuk përjashtohet askush, as krijesat më fisnike – pra të Dërguarit, alejhimus-selam.
All-llahu, subhanehu ve teala, thotë: “A menduan njerëzit të thonë: “Ne kemi besuar, e të mos vihen në sprovë?” Ne i sprovuam ata që ishin para tyre, ashtu që All-llahu gjithqysh do t'i dallojë ata që e thanë të vërtetën, do t'i dallojë dhe gënjeshtarët”. [Ankebut: 2-3].
Kështu Ai, subhanehu ve teala, na bën të ditur se sprova është gjë e pashmangshme, janë sprovuar të dërguarit, janë sprovuar ata që ishin para nesh dhe do të sprovohen ata që do të vijnë pas nesh. Kështu ka caktuar i Dituri, i Urti. Fundi fundit, e tërë jeta është sprovë, siç thotë Ai, subhanehu ve teala: “Ai është që krijoi vdekjen dhe jetën, për t'ju provuar se cili prej jush është më vepërmirë…” [Mulk: 2].
Pastaj All-llahu, subhanehu ve teala, tregon se sprovat janë të llojllojshme, duke thënë: “Ju patjetër do të sprovoheni si në pasurinë tuaj, si në vetën tuaj, madje do të dëgjoni ofendime të shumta prej atyre që u është dhënë libri para jush, e edhe prej idhujtarëve, po në qoftë se duroni dhe ruheni, ajo është gjëja më vendimtare”. (Ali Imran: 186).
Nga mëshira e Tij, All-llahu, tebareke ve teala, na i mëson dy gjëra për ti kaluar sprovat me sukses, e ato janë:
1. Durimi,
2. Devotshmëria.
Pra, gjëja e parë që na mëson Resulull-llahu, alejhis-selam, në këtë hadith është se sprovat janë të pashmangshme, se me to do të sprovohen të dërguarit dhe pasuesit e tyre deri në Ditën e Gjykimit.
2. “Sprovohet njeriu aq sa ka fe, ai që ka fe të madhe i shtohet sprovimi, kurse ai që është i dobët në fe, i lehtësohet sprovimi.”
Pasi që na e qartësoi se sprovat janë ligj i All-llahut dhe se do të sprovohen të gjithë, në këtë pjesë i Dërguari i All-llahut na tregon kriterin në bazë të cilit njerëzit sprovohen, e ai është: imani (besimi).
Kjo është drejtësia e All-llahut, azze ve xhel: E sprovon atë që ka besim të dobët me sprovë më të vogël, sepse ai mund të durojë më pak dhe meriton shpërblim më të vogël, kurse atë që ka besim të madh e sprovon më shumë, sepse ai mund të durojë më shumë dhe meriton shpërblim më të madh.
Nëse imani është i madh, sprovat janë të asaj grade, e nëse është i vogël, aq janë edhe sprovat. Ky fakt i jep vullnet, kurajo dhe shpresë të sprovuarit, sepse:
• Sprova e tij tregon se ai ka besim, tregon se ai është në rrugën e drejtë, në rrugën e të dërguarve dhe njerëzve të mirë, sepse ata janë sprovuar me sprovat më të rënda.
• Sprova – nëse kalohet si duhet – është në dobi të të sprovuarit, e assesi në dëm të tij. All-llahu i Madhërishëm me anë të sprovës do t’ia fshijë mëkatet dhe do t’ia ngritë gradat e tija në xhennet.
Të dashur vëllezër! A nuk mjafton ky fakt që të na ndihmojë të mos dëshpërohemi dhe të mos demoralizohemi kur të goditemi me ndonjë sprovë, por të durojmë dhe të shpresojmë në shpërblimin e All-llahut?
3. “Sprovohet besimtari saqë ecë në mesin e njerëzve, duke mos mbetur në te asnjë mëkat”.
Pasi që tregoi se sprova është ligj i All-llahut dhe pasi që e tregoi kriterin në bazë të të cilit njerëzit sprovohen, në këtë pjesë Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na tregon urtësinë e cila qëndron pas sprovave, sepse All-llahu është i Urtë dhe ska mundësi të veprojë diçka kot, mirëpo Ai e bën atë me një qëllim të caktuar, qëllim i cili padyshim se është i drejtë dhe i urtë.

Besimtarët kanë dobi të mëdha nga sprovat, edhe atë:
- All-llahu nga mëshira e Tij me anë të sprovave na i fal mëkatet tona dhe na i ngritë gradat tona në xhennet.
- Sprovat e kalitin personalitetin e besimtarit dhe e përsosin, e bëjnë të durueshëm dhe të qëndrueshëm, të aftë dhe të kujdesshëm, e bëjnë të përgaditur për ta bartur emanetin e “mëkëmbësit në tokë” mbi supet e tij dhe për ta kryer këtë funksion ashtu si duhet. Dihet se ai që e fiton një gjë pa mund, nuk i’a din vlerën dhe shumë shpejt e humbë, kurse ai që e fiton me mund, i’a din vlerën dhe lufton me mish e me shpirtë që ta ruaj atë.
- Sprovat i pastrojnë rradhët e besimtarëve nga munafikat, dyftyrëshat dhe të luhatshmit në fe.
Pejgamberi, alejhis-selam, ka thënë: “E çuditshme është çështja e besimtarit. Çështja e tij është krejt mirë për të dhe nuk është e tillë për askënd tjetër. Nëse besimtarin e godet gëzimi, ai falënderon (All-llahun), e kjo i sjell dobi, kurse nëse e godet e keqja, ai bën durim (sabër) andaj edhe kjo i sjell dobi (shpërblim)”. [Muslimi].
Pjesa “dhe nuk është e tillë për askënd tjetër” na sqaron se pabesimtarët (kafirat) nuk e fitojnë këtë mirësi nga sprovat. Ato janë dënim për ta.
Kjo është ajo që All-llahu na e lehtësoi nga nxjerja e përfitimeve nga ky hadith i madh. Ku e kemi qëlluar, ajo është nga mirësia e All-llahut, e ku kemi gabuar, ajo është nga dobësia jonë dhe nga shejtani.
E lusim All-llahun, tebareke ve teala, që të na mëson atë që është e dobishme dhe të na mundëson të kemi dobi nga ajo që e mësojmë. Amin. </SPAN>

Omer Islami,
25.11.2005