[Domira]

PREKJE LIRIKE

JAM AI QË JAM (Jackues Prevert, 1905)

Vazhdimi.................................................. ...........

E i shtie në lëng të shpirtit, e qet me rrënjë në diell. Si njeriu i kohës sonë më. I qitur nga shpirti, po jo nga lëkura. Mund e tmerr të dalësh nga shpirti yt. Çfarë s’përjetohet...Shkreptimë ndjenjës sonë ”thotë shumë pa folur asgjë”, vetëm na i shtrin duart, grushtin. Pikën e bardhë. Pikën e zezë. Ajo që vjen pa fjalë, aq paqëtueshëm, të kaplon, është më e fuqishme, më e gjallë. Dhe nis e sos e do “Butësinë e gjinjve të saj thadruar nga dashuria”, nga ajo daltë e artë dhe e ndryshkur. Duke thadruar butësinë i kujton njërës që iku, që ia la vrragët kujtim:

Mban mend Barbara
Atë ditë në Brest binte shi pa pra
E ti ecje e buzëqeshur
E gëzuar e ndritur e qullur

Shiu dhe ndarjet janë bashkë. Lotët dhe shiu. Nuk i lajnë plagët. As koha. As harresa. Vrragët s’lahen dot. E prekin gjethet që në vjeshtë me fytyra të verdha e puthin tokën.Janë pikëllimet dhe kujtimet? E shkuara: erë e ftohtë, e ia bënë ”Të gjitha së bashku ke nata e harrimit”. Po bie njëra, të nxjerrë tjetrën. Harrimi vetëm dhembshuron. Shtrijnë vel pushi mbi zjarrin. Zjarri djeg çdo vel, është i pacipë. Diçka djallëzore, fort e dashur ”Unë mbaja llambën ti dritën kush e shiti fitilin”. E lulen e zemrës, si t’i bëhet, mund ta dojë e mund të mos e dojë. Nuk i prishet shumë Herët e vonë e mban më vete. E ngjëroi. E ngriti. Poshtë nuk e hudhi asnjëherë. Urrejtja ndaj dashurisë së ligë e bën të vjellë. Ndjenjat fisnike s’shiten. Aq më zi, ndjenjat më fisnike. Rriten ndër veti. Nuk ndahen. Janë një. Një me njeriun. Kuvlia e zogut. Kuvlia. Sa e lëndon njeriun. Bën të jetë e egër ndaj saj. Ku të dihet, kur aty thahet, venitet gjithçkaja. Grilat e hekurta, njeriu. Zi i madh. Zi e zi. E gjithë përshkon këngën e tij. Pa ai ndokë në gjiun e hekurt, në duart e hekurta që pijnë gjakun e fytyrës. I dha mveshur me një mjegull të hollë. Çfarë janë me ngjyrën e portokallit o të hënës që e desh më parë. Pamjet e tepërta e mbrujtën siç ditën. Zëkosat e këngës na e dëftojnë të ecur. Buzë Senës së dashur. Nëpër parqe: në verë, në vjeshtë, në dimër. Pranë skamnorëve. Midis lulesh. Andej e këndej nga hedh e sjellmja, pa

Jeta është e bukur
Me kokë përgjërohem
Për këtë

E bukur dhe e mirë vërtet. Ta dimë se cila është jeta. Do ta duam më shumë. Do t’i qepemi me ashk. Me guximin që jep ajo ndër fitime e ndër pësime. Jetë! Mbarësim kërkon. Atë dhe asgjë tjetër. Të gjithë e kërkojnë. Pak e ngjerojnë. Ngopje me të s’ka. Më sa ka me vetvehten. Më sa ka me të gjithat që s’janë. Në bankë ende i unjur. Qëndrohet kështu! Të mos përfillet askush. Drunjtë, lulet, njerëzit ia dinë këngët. E ai hesht “Doja më tepër të hesht se sa të jemë i qesëndisur”, dhe bën atë, bën këtë, në çdo kohë qesëndi. Botë është kjo! Dhe atëherë kur u tha se fjala s’do të flerë më ndër shpirtrat e njerëzve, jotja i vërshoi, u dha fisnikërimin. Poeti popullor. Ai, që fjalën e butë dhe të ëmbël, fjalën e mbrojtur me gjakun e gjithkujt, përkëdhel, forcon dhe bën guximtar edhe më të ligun. Dhe ashtu siç thotë: duhet ta mbrojë. Të mos i bjerë në moh. Shumë e shumë thonë fjalë kënge. Por kush e ndien dhe e rrit me gjakun e vet, është njeri i këngës. Është njeri që e ndiejnë të gjithë.. T’ia shpalosin shpirtin dhe të dehen me të. Ashtu siç u deh ai me të tyre. Shpalos dikë, të të shpalosë dikush. Nuk lëviz. Si më parë...
Ende thith cigaren. Fytyra njerëzish në kokë. I mora portretet e të vegjëlve të tu. Prit. Do t’i dërgoj edhe të të mive. Të tillët përmbushin botën e mirë. Ke Ti. Ke unë. Kahdo. Jeta na shpuri në rrugë të ndryshme. Kështu ajo i shpie njerëzit. Shumë s’e besuan këtë. S’janë me ne. Janë me ne. Unë fola me ta. Folëm ne. Flasim me gjithkë. E kjo nga brenda të vë zjarr. Ç’të bësh!...S’e kam më pranë. Dy palë gishtërinj thyhen me të verdhë. Turbullirë. S’ka turbullirë. Fola thyer. Desha të fik cigaren!

Më jipni edhe një cigare!...