[PersonX]

Imam Ahmedi


Kolosi i shkencës së hadithit dhe fikhut. Libri i tij Musnedi në të cilin janë tubuar me afro 40 000 hadithë me të drejtë konsiderohet enciklopedi e hadithit. Subtiliteti intelektual, fuqia e argumentëve, durimi dhe forca e besimit të tij e bënën digë që pengonte infiltrimin e risive. Sprova e burgut dhe durimi i tij dëshmojnë për personalitetin e Imamit, që duhet marrur si paradigmë (model) nga ata që synojnë hyrjen ne analet e historisë. Imami i Ehli Sunnetit, Shejhul Islam Ahmed ibën Hanbeli, All-llahu e mëshiroftë. Kush ishte ky njeri dhe çfarë bëri për Islamin?

Quhet Ebu Abdullah, Ahmed ibën Muhammed ibën Hanbel ibën Hilal ibën Esed ibën Idris ibën Abdull-llah, Edh Dhuhli Esh Shejbani El Mervezi, El Bagdadi. I ati i tij ishte me prejardhje arabe prej fisit Beni Dhuhl ibën Shejban që jetonin në qytetit Merv, Horasan. Në kohën kur i ati i tij braktisi qytetin e Mervit nëna e tij ishte shtatëzënë me të dhe menjëherë pas ardhjes së saj në Bagdad në vitin164 H/780 G është lindur Imam Ahmedi. Edhepse në trungun gjenealogjik tek Nizar ibën Ma’d ibën Adnan, fisi i tij takohet me fisin e të Dërguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Imami vet asnjëherë nuk është krenuar me prejardhjen e tij fisnike.

Fëmijërinë e kaloi si bonjak pasiqë i ati i tij ndërroi jetë në kohën kur Imam Ahmedi ishte trevjeçar. Tërë barra e kujdesit dhe edukimit rra mbi supet e nënës së tij. Në moshën e fëmijërisë pasiqë mësoi rregullat e shkrim-leximit mësoi përmendsh Kur’anin famëlartë. Mësuesi i parë nga i cili mësoi për hadithet e të Dërguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,ishte nxënësi i Imam Ebu Hanifës, Imam Ebu Jusufi, All-llahu i mëshiroftë të gjithë.

Përkushtimin e plotë diturisë e filloi në vitin 179 H duke marrur pjesë në tubimet e Hushejm ibën Behsirit tek i cili mësoi 4 vite me rradhë. Udhëtimi i parë që e bëri jashta qytetit ishte në vitin 183 H në të cilin vizitoi Kufën duke kërkuar dituri. Pas Kufës në vitin 186 H viziton vendet e tjera duke filluar me Basra-në, pastaj Mekken. Në vitin 187 H merr pjesë në ligjeratate Sufjan Ibën Ujejnes. Gjatë udhëtimet e tij në kërkim të diturisë ka vizituar Jemenin, ku është takuar me Abdur Rezzak Es San’anin. Bashkudhëtari i tij në këto udhëtime ishte Imami i njohur, Jahja ibën Me’in i dalluari në njohjen e transmetuesve të hadithit. Mungesa e mjeteve finansiare ishte shkak që të mos e viziton qytetin e Rejj-it për t’u takuar me dijetarin Xherir ibën Abdul Hamid.

Nga kujdesi që të përfiton më tepër dituri edhe kohën e ecjes prej xhamisë deri në shtëpi e shfrytëzonte për ta pyetur mësuesin e tij Veki’ ibën El Xherrah.

Kur në pleqëni e takonin e shihnin se si me vete mban lapsin dhe ngjyren për të shënuar hadithe. Thoshte: Me laps shpresoj të varrosem.

Pesë herë udhëtoi në Mekke, në tre prej këtyre udhëtimeve duke ecur në këmbë. Parat që i kishte përgatitur për këto udhëtime nuk kalonin shumën e 30 dirhemë-ve.

Ibën Xheuziu, rahimehull-llah, thotë: Dy herë udhëtoi përqark botës dersa e tuboi Musned-in.

Mësuesit e tij:

Ebu Jusuf El Kadi, Hushejm ibën Beshir El Vasiti, Abbad ibën Abbad El Muhalabi, Mu'temir ibën Sulejman Et Tejmi, Sufjan ibën Ujejne El Hilali, Umer ibën Ubejd Et Tanafusi, Jusuf ibën El Maxhishun, Xherir ibën Abdul Hamid, Bishr ibën El Mufaddal, Ebu Bekr ibën Ajjash, Abde ibën Sulejman, Ebu Halid El Ahmer, Abu Mu’avije Ed Darir, Mervan ibën Mu’avije, Gundar, Ibën Ulejje, Hafs ibën Gijath, El Velid ibën Muslim, Jahja ibën Sulejm, Jezid ibën Harun, Ali ibën Asim, Veki' ibën El Xherrah, Jahja ibën Se’id El Kattan, Abdur Rahman ibën Mehdi, Abdull-llah ibën Numejr, Muhammed ibën Idris Esh Shafi'i, Ebu Asim, Abdur Rezzak Es San’ani, Ebu Nu'ajm, Affan, Jahja ibën Adem, Ebu Davud Et Tajalisi, Ebu Bekr ibën Ebi Shejbe, Is-hak ibën Rahavejh dhe tjerë.

Nxënësit e tij:

Edhe pse që në moshën rinore u bë autoritet në shkencat e hadithit, derset e para në të cilat ligjëronte i filloi pas moshës dyzet vjeçare. Disa dijetarë mendojnë se këtë e ka bërë nga respekti për mësuesit e tij të cilit akoma ishin të gjallë. Me gjithë atë nga ky oqean i dijes përfituan shumë imamë në mesin e të cilëve do t’i përmendim:

Buhariu, Muslimi, Ebu Davudi, djali i tij Salih ibën Ahmed, djali i tij Abdull-llah ibën Ahmed, djali i xhaxhait të tij Hanbel ibn Is-hak, mësuesit e tij Abdur-Rezzaku, El Hasan ibën Musa El Eshjab dhe Esh-Shafi'iu. Nga ai përfituan edhe Ali ibën El Medini, Jahja ibën Me'in, Muhammed ibën Jahja Edh Dhuhli, Ahmed ibën Furat, Ahmed ibën Ibrahim Ed-Deuraki, Abbas Ed Duri, Ebu Zur`a Er Razi, Ebu Hatim Er Razi, Is-hak El Keusexh, Ebu Bekr El Ethrem, Ibrahim El Harbi, Ebu Zur'a Ed Dimeshki, Bekijj ibën Mahled, Ebul Kasim El Begavi dhe tjerë.

Virtytet e tij:

Kishte shtat të mesëm që më tepër anon kah gjatësia dhe ishte zeshkan. Dallohej me aftësinë e fortë të kujtesës. Vishte rroba të bardha dhe flokët dhe mjekrën e lyente më këna. Ishte serioz dhe nuk e lejonte shakanë e tepërt në praninë e tij. Modest në veshje dhe jetën e përditshme. I ndihmonte të varfurit dhe të nevojshmit, posaqërisht të dobëtit. Kujdesej shumë për ushqimin dhe nuk pranonte dhuratat e halifëve. Çdokush që uleshte me të e hetonte nderimin e madh që ja bën. Asnjëherë nuk e lavdëronte vetën.

Jahja ibën Me’in thotë: E shoqërova plotë 50 vjet. Asnjëherë nuk është lavdëruar me cilësite mira që i posedonte.

Tubimet në praninë e tij ishin tubime të ahiretit. Në të asnjëherë nuk është përmendur dunjallëku.

Bujaria ishte virtyt me të cilën dallohej. Me një rast Harun El Mustemli iu ankua se ka mbetur pa para. Imam Ahmedi i dha pesë dirhemë duke thënë këto janë të fundit që i kam.

Edhe ibadeti i shumtë ishte virtyt dallues i Imam Ahmedit.

Djali i tij Abdull-llahi thoshte: Çdo shtatë ditë përfundonte leximin e Kur’anit (bënte hatme). Pas jacisë flente shkurt, zgjohej dhe falej deri në agimin e sabahut. All-llahu e mëshiroftë Imam Ahmedin.

Fjalët e dijetarëve për Imam Ahmed ibën Hanbelin.

Imam Ahmedi ishte njeri gjenial për të cilin në literaturën Islame do të gjejmë vetëm fjalë lavdërimi dhe respekti. Nuk ka dijetar i cili nuk e pranon diturinë e tij të gjërë si dhe, mbi gjithash, vlerat morale të cilat i posedonte ky Imam.

Ibrahim El Harbi thotë: "E pashe Ebu Abdullahin dhe më dukej sikur Allahu në të kishte bashkuar dijën e të gjeneratave të para dha atyre të fundit."

Vekiu dhe Hafs El Gijath thonin: "Ne Kufe nuk ka ardhur djalosh si puna e këtij."

Jahja ibën Ademi thoshte: "Ahmed ibën Hanbeli është Imami ynë."

Jahja ibnë Se’id El Kattan: "Tek unë nuk ka ardhur askush (i aftë) si këta të dy, Ahmedi dhe Jahja ibën Me'in. Dhe asnjërin që ka ardhur prej Bagdadit nuk e dua sa e dua Imam Ahmedin.

Abdur Rahman ibën Mehdi: "Çdo herë që e takoja Imam Ahmedin ma përkujtonte Sufjan Eth Theuriun."

Ebu Davudi: "Jam takuar me dyqind dijeratë. Asnjëri nuk i përngjante Imam Ahmedit."

Abdur Rezzaku tha: "Nuk kam parë askënd që kishte më shumë dituri dhe kuptim, as më shumë devotshmëri sesa Ahmedi."

Edh-Dhehebiu duke komentuar këto fjalë tha: "Këtë e tha njeriu i cili kishte parë Eth Theuriun, Malikun dhe Xhurejxhin."

Kutejbe ibën Se'id tha:" Njeriu më i mirë i kohës sonë është Abdull-llah ibën El Mubarak dhe ky djalosh (Ahmed ibën Hanbeli) – dhe për çdo njeri qe e don Ahmedin, dëshmo se është pasues i Sunnetit. Sikur të jetonte në kohën e Eth Theuriut, El Evzait dhe El Lejthit, do të ia kalonte."

Gjithashtu tha: "Sikur të mos ishte Ahmedi, ata do të shpiknin risi (bidate) ne fe. Ahmedi është Imami i botës."

Esh Shafi'iu: "U largova nga Bagdadi dhe në të, pas meje, nuk lash njeri më të ditur, fekih më të madh, njeri më modest e as më të devotshëm se Ahmed ibën Hanbeli."

Ali ibën El Medini tha: "I përngjante shumë Se'id ibën Xhubejrit ..."

Gjithashtu tha: "All-llahu e nderoi dhe e forcoi këtë fe me Es Siddikun (Ebu Bekrin), radijall-llahu anhu, në ditën e riddes (dita e daljes prej fesë, apostacisë, kur pas vdekjes së Pejgamberit disa grupe njerëz i bënë murted sh.r.), dhe me Ahmedin në ditën e fitnes (kur halifeja i detyronte dijetarët që të pohojnë thënien se Kur’ani është i krijuar)."

Ibën Me'in, shoku i tij, thonte: "Pasha All-llahun, unë kurrë nuk mundem të bëhem si ai."

Amër En Nekid: "Nëse Ahmedi pajtohet me mua rreth ndonjë hadithi, nuk më pengon që të tjerët të mos pajtohen me mua."

Ebu Zur'a Er Razi: "Asnjëri nuk ka arritur rangun e Imam Ahmedit në lëmitë e shkencës."

En-Nesai: "Ahmed ibën Hanbeli grumbulloi diturinë e hadithit, fikhut, devotshmërisë, zuhdit (asketizmit) dhe sabrit (durimit)."

Thonin: "Ahmed ibën Hanbeli në Bagdad, Ahmed ibën Salih në Egjipt, Ebu Xha’fer En Nufejli në Harran dhe Ibën Numejri në Kufe - ata janë bartësit e fesë."

El Husejn El Kerabisi: "Shembulli i atyre që flasin kundër Ahmed ibën Hanbelit është si shembulli i njerëzve që mundohen të rrafshojnë malin e Ebu Kubejsit (në afërsi të Qabës) me këpucët e tyre."

Fjalët e paharruara të Imam Ahmedit:

Salih ibën Ahmedi tha: "I thash babait tim (Ahmed ibën Hanbelit): "Ahmed ed-Deurekiut (dijetarë) i kanë dhënë 1000 dinarë (monedhë arri) - e ai me tha: "O djali im, Furnizimi i Zotit tënd është më i mirë e i përjetshëm."

Abdull-llah ibën Ahmed: "E dëgjosha babain tim duke thënë: "Pak prej saj mjafton kurse shumë prej saj nuk mjafton."

Kur e lavdëronin thonte: "Kur njeriu e njeh vetën e tij, e din se fjalët e njerëzve nuk i bëjnë dobi."

Abbas Ed Duri rrëfen:" Ali ibën Fezere, fqiu ynë, na e transmetoi këtë rrëfim: "Nëna ime ishte e paralizuar plotë njëzet vjet dhe një ditë më tha: "Shko te Ahmed ibën Hanbel dhe kërko që të bën dua për mua." Unë shkova në shtëpinë e tij dhe kur trokita në portë pyeti: "Kush je? Thash: "Njeri nëna e të cilit është e paralizuar dhe kërkon prej teje që t’i të bësh dua për të. Kur e dëgjoj kërkesën time sikur i zemëruar m’u përgjigj: "Ne më shumë se ajo kemi nevojë për lutjen e saj (sepse njeriu i sprovuar në shumicën e rasteve është më i sinqertë në lutjen që e bën)." Duke u larguar një plakë më tha: "Ti e le atë, e ai ishte duke bërë dua për nënën tënde." Kur arrita në shtëpi nënën time gjeta duke ecur." Edh Dhehebi thotë: "Këtë ngjarje prej Abbasit e kanë transmetuar dy transmetues të besueshëm."

Ahmed Ed Deurekiu rrëfen: "Kur Ahmed ibën Hanbeli u kthye prej Jemenit, vura re se ai dukej shumë i dobët, i lodhur dhe i rraskapitur. I fola atij e ai me tha: "Kjo nuk është asgjë në krahasim më atë që e përfituam prej Abdur Rezzakut."

Thonte: "Do të deshiroja të jetoja si njeri i panjohur në malet e Mekkes. All-llahu më ka sprovuar me famë. Me të vërtetë vdekjen po e kerkoj ditë e natë."

El Marudhi thotë: "Në asnjë tubim të varfurit nuk respektoheshin si në tubimet e Imam Ahmedit. Ai kur u ulte për fetva pas namazit të iqindisë, nuk fliste para se të pyetet."

Në praninë e Abdur Rezzakut u përmend Imam Ahmedi dhe sytë e tij u mbushën me lotë. Tha: "Me erdhi lajmi se ai kishte ngelur pa para dhe unë i ofrova 10 dinarë, e ai buzëqeshi dhe tha: "O Ebu Bekr, sikur të pranoja diçka prej njerëzve do të pranoja prej teje." Edhe këtë ndihmë të ofruar nuk e pranoi.

Veprat e Imam Ahmedit:

Burimet njoftojnë për këto libra të Imam Ahmedit:

• Musnedi (i njohur si Musnedi i Imam Ahmedit, në të cilin ai ka tubuar afro 40 000 hadithë të cilit i kishte seleksionuar nga 750 000 hadithe

• Kitabus Sunne

• Kitabu Tefsir

• Kitabu Zuhd

• Kitabu Menasikil Kebir

• Kitabu Menasikis Sagir

• Kitabu Tarih

• Kitabul Nasihi vel Mensuh

• Kitabul Mukaddemi vel Muehhari fi Kitabil-lahi teala

• Kitabu Fedailis Sahabe

• Kitabul Ileli ver Rixhal

• Kitabul Mesail

• Kitabul Eshribe

• Risale fi redd ala Xhehmijje

• Risale fil Kur’an

Vdekja e Imam Ahmedit:

Imam Ebu Abdull-llah Ahmed ibën Hanbel ndërroi ditën e xhumasë, më 12 Rebi’ul Evvel të vitit 241 H/855 G. Në shumë prej transmetimeve shënohet se numri i tyre që kanë falur xhenazën e tij janë mes 800 000-1300000 meshkuj dhe 60 000 femra.

Abdul Vehhab El Verrak rrëfen: Nuk kemi dëgjuar për xhenaze më të madhe në Islam e as në xhahilijjet. Në këtë xhënaze morrën pjesë afër 1000000 burra dhe 60 000 gra.

Ibën Ebi Hatimi duke rrëfyer për efektin që e pati ky tubim madhështor thotë: 10 000 në disa transmetime 20 000 mosbesimtarë (krishterë, çifut dhe zjarrputist) atë ditë e pranuan Islamin.

Të vërtetën e ka thënë Imam Ahmedi: Mes neve dhe bidatçjinjëve le të gjykojnë xhenazet. D.m.th.prania e njerëzve në xhenazet le të jetë gjykues për vërtetësinë e asaj në të cilën thërrasim ne dhe bidatçinjët.

O All-llah mëshiroe Imam Ahmedin, ngrite atë në shkallën e të udhëzuarve, në praninë e pejgamberëve dhe shoqërisë së tyre. Xhennetul Firdeusin bënja vendbanim të përhershëm neve dhe gjithë muslimanëve ja Rabbel Alemin. Amin.