A eshte apo jo vrasje , aborti ?! Eshte humane , a bie ndesh me vlerat morale te cfaredo kulture cofte... Eshte nje cenime , perzierie e njeriut ne procese natyrore... A bie ndesh me vlera dhe pikepamje te ndryshme cofte religjioze, cofte civilizuese ...???!!!
Ky eshte nje diskutim qe nga koha daton heret, ne historikun e ekzistences dhe mbijeteses njerezimit dhe shoqerise!!
Se a duhet, pse duhet, a pse nuk duhet te nderhyhet eshte me shume ceshtje e casjeve nga diskurset e ndryshme cofte : filozofike, religjioze, morale... apo formave te ndryshme te argumentimit dhe interpertimit...
Per t'mos u zhytur ne ate se a eshte e drejte... dhe se e kujt eshte ajo e drejt per te vendosur per mbajtjen , apo mos mbajtjen e shtatezenise ...?!Do te perpiqem te dha nje arsyetim duke kontekstualizu ne casjen juridiko- ligjore.
Vendet e ndryshme, ne te drejten e tyre te aplikuar (pozitive) , kete ceshtje e kane te rregulluar ne forma te ndryshme... cofte me normim (rregulla) laike , religjizoe...apo edhe me shkrirje apo kombinim te ketyre rregullave.
Mirepo, siq dihet e drejta zakonore, fetare, eshte nje e drejte e cila ka qene e zbatueshme, e aplikueshme ne nje periudhe me te hershme ne te drejten e nje , shoqerie ,vendi , formacioni shteterore... Dhe me kalimin e kohes, pershkak te shume rrethanave te krijuara - nga proceset e zhvillimeve shoqerore ... e drejta dogmatike, e drejta fetare - , drejta zakonore... e humb influencen dhe rolin e rregullimit te ceshtjeve shoqerore. Tani keto te ceshtje rregullohen ne norma (rregulla) laike ... ligje juridike shtetore .
Padyshim se e drejta laike, eshte e influencuar edhe nga faktoret kulturore... cofte religjioze , cofte tradicional.. apo formes tjeter.
Mirepo, ne esence pergjegjesite , per rregullimin e mardhenieve shoqerore , ne kohen moderne dhe bashkekohore - jane bartur dhe avancuar gjithemon ne kompetencat dhe pergjegjesite e shtetit si forme e organizimit shoqerore... dhe vendosjes dhe perkujdesjen e rendit shoqerore .
Ceshtja e abortit ne menyre te vecante , trajtohet dhe eshte e rregulluar nga - DREJTA FAMILJARE - si dicipline -shkencore juridike.... e cila njeherit eshte edhe pjese perberese e sistemit- juridik-pozitive ne shumicen e shteteve te sotme bashkekohore.
Kjo ceshtje eshte e rregulluar me
LIGJIT - FAMILJARE - ne kuader te se ciles jane paraprae dispozita ligjore edhe per
PLANIFIKIMIN - FAMILJARE....
Planifikimi familjare - eshte nje lloje strategjie vepruese - permes se cilave ndikohet ne riprodhimin si dhe masave me te cilat mbrohet dhe sigurohet ekzistenca e familjes;
Nga pikepamjet dhe praktikat e politikave demografike te vendeve te ndryshme kemi mesuar qe njifen tri menyra- te planifikimit familjare:
- Planifikimi familjlare- si menyre e kufizimit te natalitetit
- Planifikimi familjare - si menyre e shtimit te natalitetit
- Planifikimi familjare - si e drejte personale - e drejte e njeriut
Pikepamja e trete - eshte nje pikepamje e re- bashkekohore- qe kryesishte eshte produkt i pikepamjeve ilimuniste - mbi te drejtat natyrore te njeriut (individit) ... dhe tani e modifikuar dhe e pershtatur nga kultura liberale - ne vendet liberal demokratike ... Sipas kesaj pikepamje - lindja apo mos lindja e femijeve do te thote : E DREJTE PER TE LINDUR FEMIJE ... dhe E DREJTE PER TE MOS LINDUR FEMIJE .... Bashkeshortet jane te lire te vendosin .. per lindjen dhe mos lindjen e femijeve .
Sipas kesaj pikepamje edhe nderprerja e shtatezanise eshte nje e drejte e bashkeshorteve... Per arsye mbrojtjeje shendetesore te nenes , apo per shkak te pengimit te lindjes se femijeve me te meta psiko-fizike ...
Aborti - sipas kesaj pikepamje mund te behet - derisa kjo eshte e mundur pa e demtuar shendetin e gruas ...
Kryerja e abortit eshte nje ceshtje e rregulluar me ligj - dhe se kryerja e abortit mund te behet vetem ashtu si eshet e paraprae me ligj .
RREGULLIMIN ME LIGJ TE ABORIT - e arsyetoj - ne mbrojtjen e shendetit te nenes ... POR, edhe per pengimin e KEQPERDORIMIT te tij - si menyre per te nderprere shtatezenine... pershkak te shtatezanise se padeshiruare , te shtatezenise se paplanifikuar... etj .
Kjo pune eshte e parapre me ligje... se kur bene , apo kur nuk bene te abortohet