Shiko Postimin Tek
Vjetėr 14-05-06, 10:31   #11
musl|m
Rob i All-llahut
 
Avatari i musl|m
 
Anėtarėsuar: 25-09-04
Vendndodhja: ILIRIDA
Postime: 1,153
musl|m e ka pezulluar reputacionin
Gabim Funksioni I Maleve

Kurani na tėrheq vėmendjen ndaj njė funksioni gjeologjik mjaft tė rėndėsishėm tė maleve.

"Ne kemi krijuar male tė patundura nė tokė, me qėllim qė ajo tė mos lėkundet dhe tronditet bashkė me ta..." (El Enbija 31)



Siē vihet re, nė kėtė ajet ėshtė shpallur se malet luajnė rol nė parandalimin e tronditjeve dhe lėkundjeve tė Tokės.

Ky fakt nuk ishte i njohur nga askush nė kohėn kur u shpall Kurani. Nė tė vėrtetė, ai u zbulua jo shumė kohė mė parė dhe kjo vetėm si rezultat i zbulimeve tė gjeologjisė bashkėkohore.

Sipas kėtyre zbulimeve, malet shfaqen si rezultat i lėvizjeve dhe pėrplasjeve tė shtresave masive, tė cilat formojnė koren e Tokės. Kur dy shtresa pėrplasen me njėra-tjetrėn, shtresa mė e fortė rrėshqet poshtė shtresės tjetėr, e cila pėrkulet nė majė, duke formuar lartėsitė dhe malet. Shtresa e poshtme fillon e zgjerohet duke u shtrirė thellė nė tokė. Kjo nėnkupton se pjesa e poshtme e maleve ėshtė po aq e madhe sa edhe pjesa e dukshme mbi Tokė.

Nė njė tekst shkencor, struktura e maleve ėshtė pėrshkruar si mė poshtė:

"Atje ku kontinentet janė mė tė trasha, si p.sh. vargmalet, korja zhytet thellė nė mantel."4

Nė njė ajet kuranor, kjo veti e maleve ėshtė vėnė nė dukje nga njė krahasim i maleve me "kunjat":

"A nuk e bėmė Ne tokėn tė pėrshtatshme pėr jetė, ndėrsa malet i bėmė si kunja?" (En-Nebe 6-7)


Nė saje tė shtrirjes nėn tokė dhe mbi tokė, malet i mbėrthejnė shtresat e ndryshme tė tokės si njė kunj. Korja e Tokės pėrmban shtresa qė janė nė lėvizje tė vazhdueshme. Kjo veti mbėrthyese e maleve parandalon tronditjet me shtrirje tė gjerė, duke e fiksuar koren e tokės, e cila ka njė strukturė tepėr tė lėvizshme.
Me fjalė tė tjera, duke u shtrirė mbi dhe nėn sipėrfaqen e Tokės nė ato pika ku bashkohen shtresat e ndryshme, malet i mbajnė lidhur kėto shtresa me njėra-tjetrėn. Nė kėtė mėnyrė, ato fiksojnė koren e Tokės dhe parandalojnė grumbullimin e saj mbi apo ndėrmjet shtresave tė magmės. Shkurt, ne mund t'i krahasojmė malet me gozhdėt, tė cilat mbajnė dėrrasat tė mbėrthyera sė bashku.


Vetia fiksuese e maleve nė literaturėn shkencore ėshtė pėrshkruar me termin "isostazi":

Isostazi do tė thotė: ekuilibri i pėrgjithshėm i kores sė Tokės i mbajtur nga qarkullimi i materialeve shkėmbore poshtė sipėrfaqes, si rezultat i shtypjes gravitacionale.5

Ky rol kaq i rėndėsishėm i maleve, i cili u zbulua nga gjeologjia moderne dhe nga kėrkimet sizmike, ėshtė shpallur nė Kuran shekuj mė parė si njė shembull i dijes absolute tė krijimit tė Zotit.

"Ne kemi krijuar male tė patundura nė tokė me qėllim qė ajo tė mos lėkundet dhe tronditet bashkė me ta..." (El Enbija 31)
__________________
Thotė All-llahu: "A menduan njerėzit tė thonė: "Ne kemi besuar, e tė mos vihen nė sprovė?" (29.2)
musl|m Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė