[Preshevar]

Një i burgosur i famshëm
Kur diskutohet për histori në shkollat amerikane, një figurë është rrallë e përmendur; El-haxh Melik el-Shabazz, më tepër i njohur si lideri më i madh musliman amerikan, Malkolm X.

“Malkolmi është harruar nga librat e historisë, mes emrave si Martin Luther King Jr dhe Rosa Parks, individë që dukeshin më të padëmshëm për vlerat tradicionale të Amerikës.”, këto janë fjalët e një studenteje amerikane, të hedhura në një artikull për Malcolm X.
Figura e këtij lideri është e njohur nga një masë e njerëzve dhe mbase edhe e deformuar nga një pjesë e shkrimtarëve të kohës apo edhe analistëve të mëvonshëm, të cilët e donin figurën e tij si kërkues i të drejtave të njeriut, si përfaqësues i racës së zezë, duke mospërmendur burimet ku ai bazohej dhe frymëzohej. Asnjë nga ata nuk e paraqet atë në aspektin që ai dëshironte që njerëzit ta kuptonin. Sot e kësaj dite, rinia apo edhe një pjesë e madhe studiuesish kanë hapur librat jashtëshkollorë për t’u njohur me këtë personalitet, i cili është i panjohur edhe për rininë shqiptare.
U lind më 19 maj 1925 në Omaha, Nebraska; i biri i J. Early Little dhe Louise Morton Little. Malkolmi pjesën më të madhe të fëmijërisë së tij e kaloi në Lancing, Michigan. Babai i tij ishte një aktivist politikan, gjithashtu edhe prift që ligjëronte për afro-amerikanët. Është bërë e qartë edhe nga vetë fjalët e Malkolmit që i ati ka ndjekur mësimet e Marcus Garey me kthimin e afro-amerikanëve në Afrikë. Koha në të cilën Malkolmi nisi jetën ishte koha e klaneve të bardhë, të cilët ngritën supremacinë e të bardhëve me anë të dhunës.
Kjo është koha më kontraversiale e historisë amerikane, ku pas pak kohësh, pas luftës civile afro-amerikanët fituan lirinë nga padronët e bardhë. Vetë Malkolmi e tregon këtë: “Kur nëna ime ishte shtatzënë me mua, ajo më tregoi që një grup kalorësish të Ku Klus Klan-it kalëruan tek shtëpia jonë në Omaha, Nebraska, një natë. Rrethuan shtëpinë dhe qëndruan në një pozicion ku ata mund ta shihnin shtatzëninë e saj. Nëna ime u tha se babai im kishte dalë të predikonte në kishë, Miluaki. Njerëzit e klanit e kërcënuan dhe e paralajmëruan atë që është më mirë që të largoheshim nga qyteti, sepse kristianët e mirë të bardhë nuk do të lejonin që babai të përhapte rrëmujë midis të zinjve (afro-amerikanëve) të mirë të Omahas, me teorinë “Kthim për në Afrikë” nga idetë e Marcus Garvey.
Duke jetuar nën frymën e racizmit të Ku Klus Klanit, u rrit me një urrejtje për racën e bardhë. Në moshë të re shkoi të jetonte me të afërmit e ndryshëm dhe padrejtim shprese ose ndonjë sens qëllimi në jetë, iu kthye drogës dhe një jete prej krimesh nga më të ndryshmet. Në një raport të FBI-së tregohet në mënyrë specifike për të gjitha rastet që Malkolm Little është kapur nga organet policore. Ja raporti:
30. 11. 1944, për vjedhje pasurie, 3 muaj shkollë riedukimi.
15. 01. 1946, për mbajtje armësh pa leje, i skeduar nga policia.
16. 01. 1946, për vjedhje me dhunë, i skeduar nga policia.
27. 02. 1946, për vjedhje me dhunë, 8-10 burg.
07. 08. 1952, i nxjerrë në fjalë nga burgu.
Gjatë periudhës së tij në burg, do të njihej me nofkën Satani. Nofkë e vendosur nga prifti i burgut, pas bisedave të zjarrta me Malkolmin.
Në burg, duke u njohur me disa anëtarë të sektit Nation of Islam, pranoi Islamin sipas versionit të tyre dhe u bë njëri nga oratorët më të mëdhenj të tij, ku vetë lideri i këtij sekti Elijah Muhamed kishte një vlerësim të veçantë për të.
Ndërroi emrin e tij në Malcolm X –X, që tregonte të panjohurën e origjinës së të zinjve.
Sekti i “Nation of Islam” beson edhe kësaj dite:
1. Që Zoti, Allahu, ishte mishëruar në trupin e Wallace Fard.
2. Që Elijah Muhamed ishte i dërguari i tij.
3. Që raca e bardhë është e mallkuar, ndërsa raca jo e bardhë është raca e zgjedhur e Allahut, i cili sipas fesë së tyre, ishte edhe ai i zi.
Këto ishin tre pika kyçe të këtij sekti, i cili po pushtonte zemrat e atyre të zinjve afro-amerikanë, që urrenin pamasë padronin e tyre të bardhë. Për një kohë të gjatë Malkolm X jepte ligjërata, duke shpjeguar në mënyrë fantastike idetë, të cilat i tregoheshin nga lideri i sektit. George Breitman shkruan në librin e tij “The man and his Ideas”: “Stili i të folurit ishte i veçantë, direkt si një shtizë, duke iu shmangur zbukurimit. Ai përdorte metamorfoza dhe figura ligjëratash që ishin të qarta dhe të thjeshta, të ndodhurat e zakonshme, përvojat e përditshme të publikut të tij.
Ai e dinte se çfarë mendonin masat dhe sesi ndiheshin, fuqinë dhe dobësitë e tyre. Ai arrinte drejt në mendjet dhe zemrat e tyre pa shpërdoruar asnjë fjalë dhe kurrë nuk i zhgënjente ata. Përkundër aftësive të tij të jashtëzakonshme për të lëvizur dhe afruar dëgjuesve të tij, qëllimi i tij kryesor ishte arsyeja, jo emocionet. Rrallë ka qenë një njeri në Amerikë më i aftë në komunikimin e ideve të njerëzve të shfrytëzuar se sa Malkolmi dhe ajo nuk ishte vetëm mënyra teknike që mund të mësohet dhe të praktikohet nga të gjithë, por ishte një rast i rrallë për një njeri me një bashkim më të afërt me të shfrytëzuarit, i aftë për t’i folur atyre, sepse ai identifikohej me ta.
Pas popullaritetit të madh të Malkolm X, xhelozia ndërmjet strukturave të larta të sektit hyri thellë. Pritej vetëm një pretekst për largimin e tij nga sekti dhe ky ndodhi kur Malkolm X komentoi mbi vrasjen e presidentit Amerikan Kennedi: “Pulat kthehen për t’u pjekur”, kështu e komentoi Malkolmi vrasjen e presidentit amerikan, që u keqinterpretua nga mediat amerikane sikur Malkolm X ishte i kënaqur me vrasjen e presidentit, por që u hodh poshtë nga ai pak më vonë. Komenti i Malkolmit për këtë vrasje ishte se krimet e shoqërisë amerikane sollën vrasjen e Presidentit.
Këto komente nuk e kthyen më Malkolmin në pozicionin që gëzonte më përpara. Por e kthyen atë në një ndjekës të thjeshtë të sektit e më vonë as si i tillë. Përpara se të ndodhte kjo, gjatë një ligjërate të tij në Xhaminë Nr 7 të sektit, ai u njoh me një sudanez musliman, me emrin Ahmed Osman, i cili gjatë një ligjërate i kundërshtoi mendimet e Malkolmit si të papranueshme në Islam. Studenti nga Sudani, në një bisedë me shkrimtarin amerikan Paul Findley, rreth personazhit të Malkolm X, tregon se i ka thënë: “Islami, siç e kuptoj unë atë, nuk bën dallim mbi racën, kombësinë ose ngjyrën. Por në ligjëratën tuaj, ju i dënuat njerëzit e bardhë.”
Që nga ky moment Malkolmi u miqësua me djaloshin nga Sudani. Ky i fundit, pas interesimit të Malkolmit, për të ditur më shumë, i dërgoi fletushka dhe libra mbi fenë islame, të cilat u mirëpritën nga ai. Pas mospranimit të tij në seancat ligjëruese të sektit, Malkolm X filloi të merrte pjesë në të premtet në Fondacionin islamik në New York, ku studenti nga Sudani shkonte shpesh. Aty u njoh me profesorin egjiptian dr. Mahmud El-Shuarbi, i larguar nga Universiteti i Kajros. Nga bisedat me dr. Shuarbin, Malkolm X mësoi gjërat themelore të Islamit dhe pikat në të cilat sekti Nation of Islam binte ndesh me Islamin e vërtetë. Malkolmi, pas pranimit të Islamit të vërtetë, ka thënë: “Unë gjithmonë kam mbajtur një mendje të hapur, e cila është e nevojshme për ndjeshmërinë që duhet të shkojë dorë më dorë në çdo formë inteligjente për të kërkuar të vërtetën.”

Vazhdon .:::::}