[~AnnA~]

Boston Mass 14 mars 1907
I dashur Zot
Ju shkrova dy letra të cilat jua dërgova bashkë dhe ju rrëfenja me ç’kondicie nga ana ime mund të mbarohet ajo sër’e priftëreshës Misirleshë. Me-qenë-se s’na mbetet përpara kohë shumë dhe duhet në është për të bërë, të nisem unë që këtejza pa fiale pas Shën-Gjergjit për aty, prandaj ju shkruaj që, po të jetë që s’bëhet ajo tiatra d.m.th. të vinjë vetëm këtu nusia që të shpëtojmë nga harxhet, të mirri vesh me viehrën të m’i marrë përsipër harxhet e udhës dhe të më dërgoni porsa t’a mirrri këtë letrë pa vonim fare 50 lira, jo më pak, se siç ju thashë dhe tiatër herë, nukë vinj aty unë si evgjit. 20 lira janë vetëm navllat, 10 lira të paktën për rroba se këtu në Amerikë mbeta pa këshimë, pa brekë dhe pa këpucë dhe duhet të ndrohem që më krye gjer në funt. 10 lira më duhen se do të shkoj nga Parisi të piqem me Aladron dhe të shëkoj mos i këput gjëkafshë për sërën e priftërisë dhe 10 lira të kem harçllëk kur të vinj në Misir. ..........
..........
Bëj hesap pastaj. Tashi s’duhet të kemi shpresë të bëhem milionar, po gjithë që priftëresha ime do të shkojë si pak priftëresha shkonjë këtu dhe gjetkë. Të quanj të potershme nga ana ime dhe bëj dhe fol si të duash, veç të mbarohet kjo punë, 100 lira të marrë aty në Misir dhe 50 këtu n’Amerikë para Shën-Gjergjit, ose 90 në Misir dhe 50 këtu. Të këtushmet nukë zbresin. Në je patriot, bëju dhe ca më tepër dhe mbaroje këtë punë dhe t’ap uratën.
Fan Noli
P.S. Në mos e mbarofsh këtë punë fot’të mallkoj. Po munt të më thuash se mallkimi im nuk të zë, pa u bërë prift. Po unë them që zë, se në mos jam tani prift i Kishës, po pa fjalë jam prift i Shqipërisë. Dhe kij kujdes

Noli i shkruan Thanas Tashkos

Boston Mass 2 mars 1907
I dashur vëlla
E mora letrën tuaj No. 2 përmbi priftëreshën me gjithë telegraf të z. V. Logorit dhe me-qënë-që mënova pak t’ju dërgojë përgjigjen në No. 1,ja se ku shkruaj dhe përgjigjem plotësisht dhe jua dërgoj të tëra bashkë. Nuk di si t’ju ngjatjetoj që të dyve, or të nderçim haëagatë, që u përkujdestë për këtë punë dhe më shkruat kaqë shpejt.
Që të kuptohemi më mirë, ju them që shkaku që nukë shëkova këtë të Neë Yorkutdhe ju porosita të shiko ju atie është se këtu në Neë Yorkut s’ka të holla fare dhe në ka, do të ketë të paka. Po si më shkruani ju andej të vij aty t’a marr nusen dhe të kthehem prapë n’Amerikë është më keq, po të jetë që të zbresim tërë këto harxhe nga ato të zezat 100. nuk do bëj hesap të madh. Të pakën 30 lira duhen që të vij, përveç 100 ose 150 dollarëve të cilat do përpiqem, të huhen këtejza që të bëj nonjë palë rroba, se jam si aman o Zot, se kurrë do mos e bëj kabull të vij në Misir si lypës/ dua të vij si më ka hie. Po në Misir me 46 lira dhe vajta gjer në Napoli në klas të tretë dhe dolla në Neë York me 10 lira në xhept. M’ato 10 lira pastaj që do të më mbeten nga të njëqindat ç’të bëj më parë? 10 lira në Neë York s’na arrijnë të dyve as për dy javë dhe unë siç ju shkruaj në letrën tjatër duhet të rri të paktën dy muaj në Neë York që të bëhem prift se duhet të mësoj dhe pak Rusçe do s’do.
Prandaj thuajini viehrës s’ime (në dashtë fati im) që s’ka përveç dy udhë, që unë nuk ëvij dot aty t’a marr çupën e botës me kafe dhe ku të dalë le të dalë.
1) Ose të vij vetë çupa këtu, me të njëqindat, të cilat dot’jenë kapital i pa-ngarë i priftërisë.
2) Ose të vij unë aty t’a marr nusen, po viehra e dashtun duhet t’i heqë harxhet e mia gjer aty dhe q’andej të pakën gjer në Bukuresht bashkë me nusen
të tëra këtro me kllas të dytë.
..........................
Jam i zoti ta ushqej një grua , atë e dini shumë bukur, hyj në fabrikë
më së fundi, vete nër hotelet dhe laj piatat. Kurrë do mos i ap të
drejtën të qahet. Po çe do, kur qëllimi do mbetet i pambaruar?
Duhet ti ipi viehrës së dashtun të kupëtojë që s’është sëra për
martesë këtu, po për punë dhe puna do para. Vërtet me 100
lirat martohena po qefil për mua? S’është pun’e lehtë, e di,
po cila pun’e mirë është dhe e lehtë? Mblidhuni tre a
katër veta dhe bëjeni. Merr’eni përsipër.
A mos pandehni se u tërbuash për tu marrtuar? Kjo gjë
bëhet se e kërkon puna, dhe këty s’ka Shqiptarka. U
mbarua! Kaqë fjalë s’dini t’i thoni priftëreshës?
......................
Priftëreshës tani ti thoni: “Është një sërë e këtillë
dhe e këtillë: ep 100 të verdha përveç navllave
dhe një fotografi hde do të përpiqemi t’a bindim
a atë t’Amerikës që të mos marrë tiatër!! Thuajini
pasandaj rëndësin’ e punës që do të marrë
përsipër, se dunet ditur që nukë dot’a siell
këtu që të dëfrejmë, po që të punojmë.



Korrespondencë

Vedati, një letër dashurie
Ishin tepër të rinj asokohe dhe kishin bërë një udhëtim në Itali. As të fejuar nuk ishin. Ama ndodhi që fjetën bashkë një natë, në të njëjtën dhomë hoteli... Ngjan pak e çuditshme për mentalitetin e kohës. Po ku pyesin të rinjtë. Tek e fundit dëshmuan se ishin të kujdesshëm.
Fjala është për Vedat Kokokën dhe gruan e tij të ardhshme, Nirin. Të nesërmen ajo iku, kurse djaloshi i ri dhe i dashuruar i shkroi një letër: “Mbrëmë kur rashë të flija në shtratin tim, pranë shtratit ku fjete ti, nuk ishte e mundur të më zinte gjumi. Jam kthyer dhe rrotulluar shumë herë në shtratin tim dhe, më në fund, u ngrita dhe u shtriva në shtratin tënd, për të marrë erën tënde dhe që të më dukej sikur kisha ikur unë dhe jo ti dhe këtë zbrazëtirë që më ke lënë në shpirt ta kesh ti e jo unë”...

Poradeci, kërkon lejen e nënës
Lasgush Poradeci u njoh me gruan e tij të ardhshme në vitin 1937. Një grup poeteshash të shkollës “Nëna Mbretëreshë” vizitojnë një ekspozitë aty ku Lasgushi jepte mësime vizatimi. Para këtij takimi ai kishte lexuar poezitë e Nafijes. Drejtori i shkollës ia prezantoi.
Pas dy vitesh, Lasgushi i shkruan të ëmës: “Nëna ime e dashur, duke dashur të martohem me një çupë pe shkolle që më ka hije, kërkoj lejën t’ënde. Eshtë një lesh-verdhë e hollë, ashtu siç më pëlqen mua, por më shumë se këto më pëlqen mendja dhe shpirti i saj. Unë me çupën jam njohur përpara dy vjetëve kur ajo ishte nxënëse në klasën e tetë…”. Dhe historia vazhdon...

Dhimitër Pasko, poezi nga burgu
Eftipi Skëndo ishte një nga vajzat më të bukura në Korçë. Punonte mësuese në gjimnazin e qytetit. Dhimitër Pasko, ose siç njihet Mitrush Kuteli, ishte ajka e elitës së qytetit. U martuan në 1946 dhe patën tre fëmijë.
Një vit pas martesës, në 16 maj 1947, Mitrush Kutelin e burgosën dhe e dërguan në kampin shfarosës të Vloçishtit në Maliq. Prej andej Kuteli i shkruan gruas një poezi ku i kërkonte të largohej nga ai. “Kaq afër jemi, por kaq larg,/ Të lutem mos më prit/ Na ndajnë terre rreth e qark/ Dhe yll për mua s’ndrit”... por çifti nuk u nda.

Ditari i Dhimitër Shuteriqit
U njohën në mal. Mynever dhe Dhimitër Shuteriqi qenë partizanë. Me çlirimin edhe u martuan dhe jetuan bashkë jo pak. Gruaja ruan kujtimet për burrin e jetës së saj. Tek shfleton ditarët e tij, thjesht verifikon dashurinë që e ka rrethuar gjatë viteve të jetës... në një fletë ditari, në 21 qershor të vitit 2001 Shuteriqi shkruan:
“Sot, Myneveri mbushi 77 vjeç. Dhe mua më dukesh po e re! Memoria, humori, gjallëria e saj, po njësoj. Është shëndoshur pak, po jo si njerëzit që trashen e rëndohen me moshën, përkundrazi, i vete. Kur vinte, në rini të saj, dita e lindjes të saj, 21 qershori, - Dita e parë e Verës, kjo ditë, le të ishin pjekur qershitë e mushmollat e fiqtë shëngjinës, i sillte përsëri freskinë e saj të habitshme, veç e përtërin sot, nuk e plak…”.

Panorama