|
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga Naki
Semundja e ulēeres, nga e cila dikur Njerezit vuanin gjate gjithe jetes, sot sherohet shume shpejt. Me problematike ėshtė ulēera qe krijohet nga konsumi i madh i ilaēeve, fenomen ky qe po bėhet gjithnjė e me i shpeshtė.
1. Ēeshte ulcera ?
Ulcera eshte nje lloj plage e lokalizuar ne stomak (ulcera gastrike) ose ne duoden (fillimi i zorres se trashe). Keto dy lloj ulcerash karakterizohen nga prekja e faqes se stomakut dhe te duodenit. Kjo grope fillestare, me pas zgjerohet nga inflamacioni i cili shpesh eshte i dhimbshem.
2. Cilat jane simptomat ?
Ne formen klasike (30% e rasteve) pikasim nje dhimbje qe i ngjan djegjes ne bark, e cila e rrezaton kete dhimbje edhe anash apo ne kurriz. Dhimbja ka ritmin e vakteve te ngrenies dhe shfaqet nje cerek ore pas ngrenies. Pra, pacienti vuan pas cdo ngrenie dhe dhimbja zgjat 2-3 jave dhe me pas zhduket pas disa javesh apo muajsh. Por ajo mund te shfaqet ne menyre ciklike (pranvere, vjeshte) ose sipas rrethanave te vecanta (stres psikologjik, marrje ilacesh, etj). Fatkeqesisht ne mbi 50% te rasteve, diagnostika mund te jete e veshtire, pasi nuk ndeshim as referencen sipas ciklit e periodicitetit, as dhimbjen tipike. Ne disa raste te rralla, ulcera zhvillohet pa shqetesime tipike dhe pikaset vetem ne momentet me te renda.
3. Cilat jane shkaqet ?
Kusht i pare i zhvillimit te ulceres ka te beje gjithnje me nje prishje te ekuilibrit midis nje sekretimi acid dhe agresiv dhe rezistences me te paket te barrieres se mukozes. Kushti i dyte, ne shumicen e rasteve, eshte prania e Helicobacter Pylori. Ky bakter merr pjese ne 90% te rasteve te ulceres se duodenit dhe ne 70% te ulcerave gastrike. Ai shkakton nje inflamacion kronik dhe pastaj ulceren. Kur bakteri H. Pylori nuk eshte shkaktar, ulcera mund te shkaktohet (ose rendohet) gjate marrjes per nje kohe te gjate te aspirines apo te ilaceve antiinflamatore jo steroidiene, si dhe nga konsumimi i alkoolit dhe i duhanit. Edhe stresi, sic dihet (emocionet, etj) shkakton nje skuqje te dukshme te mukozes gastrike, e cila mund te shkaktoje demtime te ndryshme dhe shpesh hemoragji.
4. Cilet persona rrezikohen nga ulcera?
Ne ulcerat e duodenit njihet nje lloj ndjeshmerie familjare, vecanerisht pas moshes 60 vjecare. Mukozat mplaken dhe behen vatra te gastritit kronik. Ky rrezik behet me i madh me marrjen e ilaceve antiinflamatore, nder te cilat eshte dhe aspirina.
5. Po cilat mund te jene komplikacionet ?
- Hemoragji ulceroze: ato shfaqen me daljen e gjakut permes te vjellave ose me jashteqitje me ngjyre te zeze. Kjo humbje gjaku mund te jete shkak edhe i nje anemie si pasoje e mungeses ne hekur;
- Carje ose peritonit: kjo karakterizohet me dhimbje te forta barku, te cilat mund te kerkojne ndihmen dhe nderhyrjen urgjente kirurgjikale per te parandaluar perhapjen e infeksionit;
- Nje zhvillim kanceroz: vecanerisht per ulcerat gastrike ne 2-3 % te rasteve.
6. Cilat jane kontrollet e nevojshme ?
Endoskopia: Ajo behet permes nje tubi optik, i cili mundeson te shohesh nga brenda stomakut. Ajo te lejon te saktesosh natyren e demtimeve, numrin e tyre, permasat. Rregulli eshte se duhen bere biopsi (marrje e indeve) per rrezikun e ndonje kanceri (ne rast te ulceres gastrike) dhe per tu siguruar per pranine e H. Pylori.
7. Si mjekohet ?
Nese H. Pylori eshte identifikuar, trajtimi behet brenda 7 diteve permes nje antibio-terapie te dyfishte per ta zhdukur H. Pylori. Trajtimi frenues i sekrecioneve acide zakonisht zgjat 4-5 jave me shume (me doza normale) per te lejuar nje rigjenerim te zonave te demtuara. Per ulcerat gastrike duhet bere nje endoskopi 6 jave pas trajtimit mjekesor per te shmangur mundesine e nje perseritjeje.
8. Si te shmangim perseritjen e ulcerave ?
Perqindja e perseritjes se ulcerave eshte shume e ulet (6%), por eshte e rendesishme te ndiqen ne menyre rigoroze keshillat e mjekut per te mos penguar procesin e sherimit se plages, duke shmangur keshtu alkoolin dhe duhanin. Keshilla te vecanta duhet te jepen per perdorimin e aspirines dhe te antiinflamatoreve. Perdorimi duhet te kufizohet ne periudha te shkurtera.
9. Ne crast nderhyn kirurgjia ?
Kirurgjia nderhyn vetem kur ulcera nuk sherohet permes ilaceve; kur mendohet se eshte kanceroze dhe ne disa raste urgjente (hemoragji, carje, etj).
10. Cfare bimesh mund te perdoren ?
Fitoterapia (nepermjet bimeve mjekesore) sherben shume si plotesues i trajtimit mjekesor. Mund te vecojme pese bime, mes te cilave:
- bananja jo e pjekur. Ajo favorizon sherimin e ulceres gastroduodenale te lehte;
- zhenzhambre, qe eshte nje stimulues i tretjes gastrike dhe i mbrojtjes se faqeve te tubit tretes;
- matriker, i njohur si antiinflamator per pjesen e siperme te tubit tretes;
- jamballi, i njohur per efektet e tij antiulceroze dhe kunder disa baktereve si H. Pylori;
- bar i bletes, i njohur per efektin e tij antistres
Pas ulceres
Perkujdesjet per te kufizuar rrezikun e perseritjes
Ulcera gastroduodenale demton mukozen e stomakut ne nivelin e duodenit apo te stomakut. Dihet qe 70% e ulcerave kane si shkak bakteret helicobacter pylori. Perseritja e ulceres varet nga prania apo jo e ketij bakteri. Kur ulcera lidhet me pranine e ketij bakteri dhe kur ky bakter eshte eliminuar nga trajtimi mjeksor, mundesia e perseritjes eshte teper e vogel: 5 % ne 10 vjet. Megjithate, 1 nder 3 raste, trajtimi nuk arrin te zhduke plotesisht bakterin, pasi ai eshte rezistent ndaj antibiotikeve. Prandaj 30-40 % e ulcerave perseriten ne vit. Ka raste kur ulcera eshte shkaktuar jo nga ky bakter por si shkak i perdorimit te aspirines apo ilaceve antiinflamatore. Per te shmangur kete, mjeku mund te rekomandoje nje trajtim mbrojtes afatgjate qe te pakesoje sekrecionet gastrike.
Masat qe duhen marre :
- te ndiqet kura e mjekut gjate gjithe afatit te percaktuar edhe nese simptomat jane zhdukur;
- nje ushqim i ekuilibruar, i pasur ne zarzavate dhe fruta qe te kene vitamina C, e njohur kjo per mbrojtjen e mukozes se stomakut. Ne te kunderten duhen kufizuar proteinat shtazore dhe dhjamrat. Mishi, peshku ose veza duhen marre vetem nje here ne dite.
Kujdes!
- duhani eshte faktor i perseritjes se ulcerave gastroduodenale ;
- perdorim i kufizuar i alkoolit ;
- mosperdorim stimulantesh si : kafeina, etj, ne sasi te medha ;
- marrja e aspirines dhe e antiinflamatoreve (jo steroidiene) eshte shkak i perseritjes se ulceres..
marrė nga parajsa
|